Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 3: Friesland

[p. 217]

In fortolling^*)
Fan in man, di 't het⁽¹⁾ oen de sleue⁽²⁾ kaant weer, mar, so as et sprekword seit, om in cent wol dâ⁽³⁾ blieue soed; en di, to syn gelok, of to syn ongelok, dat wet yk so krekt nit, - in boos wiif hééb. (Dialect van Hindeloopen.)

In siker man séé⁽⁴⁾ tsjin syn wiif:

‘Joan myn forhemlers-klaan⁽⁵⁾!

De wei di is no drôech en go,
Den gaan yk strak nei Waarkum to.’ -

- ‘Wel man! het solt er dwaan?’

‘Ik helje ues het koffi en stroop,

Het sûker en het thee;

't Skeelt gaau op 't pound in cent for ues,
Graat middé⁽⁶⁾ ken⁽⁷⁾ ik wol wur thues,

Bist doeu den no to free?’ -

- ‘Ast mi dot fest bilouwje wolt,

Den hê 'k er frede mei,

Mar gaan foaral den naarnse⁽⁸⁾ oen,
Haald, wur datst komst, ek dyn fotsoen;

Bimoei di naarnse mei.’

‘Wur soe 'k mi mei bimoeye, faan?

Di wynkelman is go⁽⁹⁾;

Ik heb dêr no so faaik al wêst,
En heb het altiid tige bêst;

De koffi en sûker to.’ -

‘Dot ys for di ek wol so go

As sûker brandewyn,

Want mennich komt fan Waarkum thues
En spilet den braaif op yn hues,

Want hi het in stuk yn.

Dêr must doeu di for wachte, man!

Want koamst doeu mi so thues,

Den wéér 'k to 'n éénde mei myn réé;
Yk wet nit het yk di wol déé,

En ofst wol koamst yn hues.’ -

Hi déé dêr go biloften op,

En hio joech him het jild,

Dot hi der mei bitelje koast,
Omdat er oars ek naat bêst doarst;

Want hi wéér bang fan skild.

Hi noam syn sek dae oender d' éérm,

En dêr de stroopkanne yn.

Dae kréég er gau syn sindé's skoen,
En tolde jin mar haastich oen.

Hi roap: ‘No gaan'k, heer Tryn!’

Hi roan fri hard nei Waarkum to,

Koam bi de man yn hues,

Joech op het dot er hebbe moast,
Séé of 't men him gau helpe koast,

Hi woed yntiids graaich thues.

‘Gaan ji den wyls yn 't kaaimertjen,

De koffi steet al klaar,’ -

Hi séé: ‘Ho haaich, baas, komt myn skild?
Den tel yk oenderwilen 't jild.

Mar 'k kriej fêst bêste waar. -

- ‘Dot sprekt fan sem; want sokke lie

Jin binne bêst for ues.

Men jout jim altiid bêste waar,
En anstons ys jyn sek al klaar,

Den ken ji gaan nei hues.’ -

Hi gyng yn tiids fan Waarkum ôf,

Tofreden mei him sem.

Tô't: no is ronnen wur myn saaik;
Yk kriej fan Tryn fêst wol in paaik⁽¹⁰⁾

As 'k siz: ‘Hir bin 'k al, mem!’

*) Even als de beide volgende stukken uit De Frîske Hûsfrieun, 12e boek, Freantsjer (Franeker), F. Telenga, 1862.

(1) Het (hwet), wat.

(2) Sleue, sullig, eenvoudig.

(3) Dâ, dood.

(4) Séé, zei; éé, middenklank tusschen ce en ie of bijna jea; zoo ook in kréég, krégen enz.

(5) Forhemlers-klaan, kleeren waarmee men zich opknapt, doch niet de Zondagsche.

(6) Middé, middag.

(7) Ken, kan, voor kan zijn.

(8) Naarnse, nergeus.

(9) Go (o dof, bijna oe), goed.

(10) Paaik (patsje), kus.

[p. 218]

 

Mar dae 't er bi in torntsjen⁽¹⁾ koam,

 

En 't finster gyng foarbi,

 

Dae roapen s': ‘Lubbert, kom ris yn!

 

Nim earst in slokjen brandewyn,

 

Den gaan we straks mei ji.’ -

 

 

 

Earst hange er hir al raar tsjen oen,

 

Mar séé op 't lêst dôch: ‘Ja.’

 

Hi tô't: ‘yk bin 't oars heel nit wend,

 

Mar 't kôstet mi no ek gin cent;

 

In lik ken ek gin quaa.

 

 

 

Hja makken gaau de harne⁽²⁾ rôem,

 

En sotten him dêr yn.

 

So siet de man op syn gemak,

 

Kréég gau in piipe mei tabak,

 

En dêr bi brandewyn.

 

 

 

Hja brô'ten him mar faaik ris oer⁽³⁾,

 

En hi noam ek go yn.

 

Mar dae 't syn piipe lééch rookt wéér,

 

Tô't hi: ‘myn haad wort mi al swéér,

 

Yk tankje, en gaan nei Tryn.’ -

 

 

 

Hi noam syn sek wur op de rêch

 

En joech him op de wei.

 

Jin biizen⁽⁴⁾ séjen: ‘'t Sol wol gaan;

 

Hi ken yette op de futten staan.’ -

 

Want hja kiken him nei.

 

 

 

Mar Lubbert sloof di féélde wol

 

Dat hi di man naet wéér

 

As dae 't er op et torntsjen koam;

 

De leden waarden him so loam,

 

En 't ronnen faal him swéér.

 

Dôch skoatre⁽⁵⁾ er bi de palen langs,

 

Koam oen de glooying to;

 

Dot wéér for him in slimmen toer,

 

Hi faal ek gaau en rêchlings oer;

 

Séé bi him sem: ‘Ho no?!’

 

 

 

Hi stinde earst in keer twa, trae,

 

Tô't: ‘'k mut hir dôch wur wei:

 

Mar yk krôep louver nei de dyk,

 

Den ys de wei tominsten lyk,

 

En 'k sleep myn sek mar mei.

 

 

 

Hi worsle mar wur soetsjes feut,

 

Blieu bi de hekke earst staan;

 

Want dae koam yettede erchste plaaich;

 

De jôenges krégen him yn 't aaich;

 

Do wéér 't er raar to dwaan!

 

 

 

Want ôender al jin knapen wéér

 

In aldererchsten guet,

 

Dé sôech yn éénen oen de sek,

 

De kann' mei stroop di wéér fêst lek:

 

't Roan him de boksen uet.

 

 

 

Hja brô'ten him mei graat gejûch

 

Al slikjendewei thues.

 

En Tryn, hjo hééb de doar al op;

 

Hi kréég fan jer in tige skop,

 

En rekke raar yn hues.

 

 

 

't Gesicht dat stôech jer as in falk;

 

Séé: ‘Het bist dôeu in man!’

 

Ho 't hjo 't dae mei him mekke het?

 

Ja, fréénden! rocht weet ik et net,

 

Dus swiij 'k dêr louver fan.

 

 

 

Mar dit heb yk er dôch fan heard:

 

Hi koam de nei wol uet,

 

Mar mocht nooit wur nei Waarkum to,

 

Al wéér de wei ek noch so go. -

 

En hir mei ys 't dot 'k sluet.

 

 

 

S.O. Roosjen.

(1) Torntsjen, vuurtoren, waarbij de woning van den wachter.

(2) Harne, hoek van den haard

(3) Brô'ten oer, (brachten over) brachten, dronken toe.

(4) Biizen, guiten.

(5) Skoatre er, ging hij zich steunende.