Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 2: Neder-Duitschland
(1882)–L. Leopold, Joh. A. Leopold–
Auteursrechtvrij
[pagina 182]
| |
De Fahrt na de Isenbahn.Hans har sien Fru dat all lang verspraken:
Se wullen tohopenGa naar voetnoot(1) mal'n Lusttour maken,
Wenn dat Wedder ins moje wer
Un nicks to dohn för de Wagen un Peer.
Denn wo ehr Fründschap, wo Clas-Ohm wahn,
Da gung jüs vöröber de Isenbahn.
Da weer all lang so vehl Snackens um wähnGa naar voetnoot(2),
Nu wull'ne se doch sülvst den Spektakel mal sehn.
En Sünnabend Abend, dat Wedder weer schön,
Se seeten vör Dör up de Banken von Steen;
Dat suureGa naar voetnoot(3) Wark för den Dag weer dahn,
De Sün an'n Häven all unnergahn.
De Magd har de Kalver noch börntGa naar voetnoot(4) in'n Stall,
De jüngsten dre Kinner de sleepen all.
- Lüttj' Peter un Hänschen un Anna Margreeth -
Blot Stina noch mit vör de Huusdör seet.
Martin, de Knecht, lähn öber de Dör
Un nehm recht extra sien BröselGa naar voetnoot(5) vör;
He har mit dat Dampen sien egen TierGa naar voetnoot(6),
Da waag ok keen Mügg sik in sien Revier.
Denn wenn ok mit AhlandGa naar voetnoot(7) all rökert weer,
Verslog doch Martin sien FuselGa naar voetnoot(8) noch mehr;
Blot in de Feern hör de Müggen man summen,
Un de Flegen un Immen brummen.
De ohle Kat snurr um Hans sien Foot,
Un Stina har DineGa naar voetnoot(9) noch op'n Schoot:
De dröhm, un schoot in DüttenGa naar voetnoot(10) un stöhn,
He weer mit Martin op't Foder wähn,
Denn leep vör de Peer he ut, bell un sprung,
Dat em de Tung ut'n Hals herut hung. -
So seeten se denn nu tohopen vör Dör,
Und snaken so'n betjen von Em un von Er,
Dat weer ok'n Abend, dat is gewisz,
As he in'n Juni nich schöner is.
DwerGa naar voetnoot(11) öber'n Weg, von de meihte WischGa naar voetnoot(12),
Da rok et so krüderig un so frisch,
| |
[pagina 183]
| |
De Poggen de quarken, dat weer'n Pleseer,
As ohle Wiwer op'n KindelbeerGa naar voetnoot(1);
Un ünner de Linden, da güntGa naar voetnoot(2) in de Reeg,
Wo linglangs de Balken von't BuholtGa naar voetnoot(3) leeg,
Da seet ok dat Junk-Volk tohopen un sung,
Dat et recht moje dat Dörp entlangs klung.
Meister Vosz de bruhGa naar voetnoot(4), ok in de Feern,
Un lustig funkel de Abendsteern.
Un achter de Büsch da, dat helle Licht,
Dat weer de Maand mit sien scheef Gesicht.
De lütje Vagel, de Nachtigall,
De slog in'n Appelbohm achter'n Stall,
Doch da geev Hans-Ohm nu gar nicks op,
He säh, he kunn't nich verdrägen in'n Kopp:
‘Na, Schrieghals, büst du denn endlich still?
Hör, Antje, wat ick Di vörslagen will!’
‘De Wag is erst anmalt, de Peer de hebt Tied,
De Weg hen na Clas-Ohm is ok jüs nich wiet,
Un drügt mi de Pogg nich, un't Abendroth,
So glöv' ick, dat Wedder ward morgen good.
Persepter sien Wedderglas, seggt he, is steg'n,
So dünkt mi, da weer wul nicks wieter in'n Weg'n.
Maak denn Di mit unse veer Kinner bereit,
Wenn't morgen to Hauptpredigt klingeln deit!’ -
‘Man los denn,’ säh Antje, ‘mi paszt dat nich slecht,
Un wenn Du mi Bott stührstGa naar voetnoot(5), so bin ick torecht!’
Aber de Mannslüdt verstaht dat nich so,
Se meent, dat is Alles so flödigGa naar voetnoot(6) man to!
Antje schull sorgen for'n Sündagsstaat,
Un kriegen dat KasseltügGa naar voetnoot(7) noch ut de Laad.
As Allens torecht legt weer sanber un nett,
Da gung unse Antje ok endlich to Bett.
De ohle Marx-Wächter har dremal all tuut,
In't Dörp herum röhr sik keen eenzigen Luut,
Un ringsum weer Allens so moje un still,
As wenn sik uns Herrgott mal utruhen will.
Den annern Morgen, as knapp de Sünn
Noch siet in'n Osten an'n Häven stünn,
Un mit ehr näswisen Strahlen in'n Draff
Den fuhlen Nebel von't Feld jag heraf:
| |
[pagina 184]
| |
Da träd all Martin herut ut de Dör,
Un drog op de Schullern dat Peergeschirr.
He sung recht kräftig, mit fröhlichem Sinn,
En lustiges Leed in den Morgen henin.
De lütje LarkGa naar voetnoot(1), de op't Saatfeld seet,
De triller, as Martin, ehr fröhliches Leed
Un flatter so hoch in den Himmel hinop,
Martin wor dus'lig dabi in'n Kopp.
Wo funkelt de Dau op de Spitzen von't Gras
In alle Farben so bunt, as von Glas,
Wo lach un läw doch dat frische Feld:
Wo weer se so prächtig, uns Herrgot sien Welt!
To Huus, in'n Höhnerkahm wor et ok luut,
De Höhner de recken de Flünken uut,
Un pratjen un kakeln un maken'n Geschrei,
Un twischen dörch keem de Hahn und krei;
Doch weer sien Stimm so heesch un knarr,
As wenn PersepterGa naar voetnoot(2) den Snuppen har.
Un ünner dat Dack, dat weer nüdlich to hör'n,
Da seeten de Vagel to quinkeleern,
Dat weer en singen un Flegen un Flütten
Un en Hildigkeit unner de Lütten,
As harren se güstern dat gar nich sik dacht,
Dat ok noch för Morgens de Sünn wedder lacht.
Lischen AllerleiGa naar voetnoot(3) vör op't Spit,
De wer der ümmer de erste mit;
HardbarGa naar voetnoot(4) Langbeen, baben op't Dack,
De heel sien Piepen wul ok nich in'n Sack,
He seeg heraf op dat Vagelgelag
Un klapper gewaltig henin in den Dag;
Do puust he sik op, stünn op't eene Been,
As weer dar recht wat an em to sehn,
Trock den Kop in de BostGa naar voetnoot(5) henin
Un dünk sik recht wichtig in sinen Sinn.
Mutjekat sleek sik öber de Straat
Un gung so patentlich, as op'n Draht,
Se schüddel de Poten, as weeren se natt,
Un mak en Anstalt, de ohle Katt;
Doch meen ick, se trock gau de HackenGa naar voetnoot(6),
As Nahbers Pudel keem ehr to packen.
Se mak en Puckel, ehn schudert de Hut,
Un prusz den Pudel liek in de Snut.
| |
[pagina 185]
| |
De arme Pudel verfehr sik gans,
He spiil de Ohren un dreih den Swans.
NöösGa naar voetnoot(1) jalpGa naar voetnoot(2) he un mallGa naar voetnoot(3) he mit Dine in 't Gras,
De beiden de harren ehr'n egenen Spasz.
In't Dörp von'n Klocktohrn, da slog et veer,
Do keemen de Kinner ok in de Röhr.
De Sünn spehl all BukiekGa naar voetnoot(4) in't Finster so hell,
Un Stina, de ohle FitenvertellGa naar voetnoot(5),
De snack nu ehr Süstern dat Ganze vör,
Wat güstern Abend beslaten weer.
Da weer en Frohlocken un Jubeleren,
Dat kan man sik vörstellen unner de GörenGa naar voetnoot(6);
Nu weer dar keen Helpen un Holen mehr;
Ok Martin keem all heran mit de Peer,
So blank gestriegelt un flink op de Been;
Un denn de Wagen, von buten grön,
Von binnen de Stöhl von Zinnober roth
Un de Küssens so pulstrig un grot.
Hans-Ohm un Antje in vollen Staat
De keemen tohopen all öber de Straat,
De Utfahrt de schull nich dat Karkengahn stöhren,
Se wollen tovör erst de Fröhpredigt hören.
Hans har en Rock an von EgenreetGa naar voetnoot(7),
De'n betjen hoch op de Schullern seet,
De MauenGa naar voetnoot(8) mit Krüsen na ohler Tied,
Doch in de KnäpGa naar voetnoot(9) weer he'n betjen wiet.
He drog en BuksrundjeGa naar voetnoot(10) von roth un witt,
Denn unnerwegs weer de Rock em to hitt.
De West wer von Dreetritt, und FiefkantGa naar voetnoot(11) de BucksGa naar voetnoot(12);
Un kort - unse Hans-Ohm weer bannig in Wix.
En lüt betjen breetköpsch un ruug weer de Hoot,
Doch wer kennt ümmer de niee Mood? -
Un Antje-MedderGa naar voetnoot(13) dat mut ick gestahn,
As weer se jüs ut de Bilaad nahm'n:
Rein so dräplichGa naar voetnoot(14) un snöckernGa naar voetnoot(15) un drall,
Un wat har de linn-wullen Rock för'n Fall!
De eene Foolt as de anner geplett
Un nerdenGa naar voetnoot(16) de Sohm noch mit Sammet besett.
| |
[pagina 186]
| |
Un blaue Strümp, un mit Snallen de Schoh,
Un en swarten tamisnen PlatenGa naar voetnoot(1) dato;
En Jack mit sülwerne Knöp so blank,
Un in de Knäp da weer se so schlank.
De lütje Mütz weer von golden Band,
De bläuliche Snipp har en Spitzenrand;
Un op'n Wagen da drog se'n Hoot
Von swarten Taft und gewaltig groot.
Ok de Kinner, von Höken to FöötGa naar voetnoot(2),
Alle gekleedet in Egenreet.
Stina weer Moder gans op un dahl,
De hehle Optog mit er egal. -
Lüt PetjenGa naar voetnoot(3) full ideromlütjetGa naar voetnoot(4) um,
Drum drog he en Fallhoot, dat weer nich dumm,
De kled em recht dösig, den lütjen Quidips, -
So weeren se Alle nu fertig un fix,
Un klattern to Wagen, so Lütjet as Groot,
Un Antje nehm Petjen noch op'n Schoot.
Un as se nu langsam dat Dörp langs fohr'n,
Da klung justement et von'n Karkenthorn.
Herr Paster gar stattlich in sienen Ornat
Gung jüs in't Gott'shuus öber de Straat,
He nickkop gans blied, blev en Ogenblick stahn,
Un säh: ‘Gude Reis na de Isenbahn!’
Hans-Ohm de schmunzel und däh sik dick
Un schwenk sien Hoot, dat et Art har un Schick;
Hänschen as Vader ganz ebenso,
Un Alle nicken Herr Paster to.
Do keem Persepter in'n fierlichen Schritt,
Un alle Jungens op't Sleptau mit;
Uns Hänschen dach, glücklich in sienen Sinn:
Gott Lov, dat ick op'n Wagen bin!
So fohr'n se denn henin in de Welt,
In't schöne, gröne, blöhende Feld,
Un wat an de Landstraat se rings herum seegen,
Dat mak se tohopen en bannig Vergnögen.
Hans sprok vehl öber't Land mit de Fru,
Un wenn dar en Koh keem, säh Petjen: ‘buh!’
Un wenn dar en Schaap keem, so reep he: ‘bäh!’
Dat wer noch allens, wat Petjen säh.
Se fohren grad'swegs bi Clas-Ohm vör,
Un Telsche-Medder stun jüs vör de Dör;
| |
[pagina 187]
| |
Se har all to Vader seggt: ‘Weest, wat mi swahntGa naar voetnoot(1)?
Ick glöv bald, dat Hans-Ohm un Antje-Me'er kaamt!’
‘Sieh!’ reept se, ‘da sind jüm, na dat is ja schön,
Wi hebt ok all lange Tied ut na jüm sehn,
Un ok noch de Jungens, dat schall mi freun,
Wi hebt ok in'n Appelhof rahre BeinGa naar voetnoot(2),
Da könnt se von plücken, so vehl as se mögt!’
WedderGa naar voetnoot(3), wat hebt do de Gören sik högtGa naar voetnoot(4), -
Sünnerlich Hänschen, de lütje Schalk,
De sprung as'n TütGa naar voetnoot(5) von de Ledderbalk,
Dat Moder noch bös wor, un to em säh:
‘Hänschen, sitt ruhig doch up din Stäh!’
Aber de hör ehr all lang nich mehr,
He jag all achter de Ahnten her,
De wackeln un schwenken de Fööt so wiet,
Ick glöv, de weren nich för de Visit.
‘Kaamt neger!’ säh Telsche, ‘legt af jüm Krahm,
Vör Namiddag geit't na de Isenbahn!
Hör, Anna! de Kätel gau över den Haken,
Nu wüllt wi uns erst 'n Tasz Kaffee kaken,
De blankste Kann nimm van't Theetresor,
Hurtig, min Kind, mak din Saken in FlorGa naar voetnoot(6)!
De Schinken de kaakt all en rümige Tied,
Gliek krigt he en bunten MehlbüdelGa naar voetnoot(7) tor Sied!’
Dat duur ok man'n betjen, un munter un frisch
Seeten se All um'n Kaffeedisch.
Telsche ageer mit de blanke Kann
Un Alle schoven ehr Tassen heran,
Jedweder drunk söben, för't KragenGa naar voetnoot(8) twe,
Un een öber'n HupenGa naar voetnoot(9), dat maken dre.
‘Ich bin nich för't Drinken,’ säh Hans un stülp um,
Tein Tassen Kaffee, mi dünkt doch, dat gung! -
Na'n Kaffee besegen de Manslüd de Farken,
Un Hans-Ohm leet et sik gar nich marken,
Dat Clas sien mehr noch bald weeren as sien,
Un he har doch ok en paar düchtige Swien.
De Fruen de seeten vör Dör op de Bank,
Un strebenGa naar voetnoot(10) ok insmal den KruthofGa naar voetnoot(11) entlang,
Un Antje kreeg LatjensGa naar voetnoot(12) noch nebenbi
Von Rosen, Lavendel un KrusefieGa naar voetnoot(13).
| |
[pagina 188]
| |
Un as se do endlich bi'n Mehlbüdel seeten,
Un düchtig den Schinken sik smecken leeten,
Un tovör noch gebedet: ‘Herr Christ,
Segne was heut uns bescheeret ist!’
Do keem se dat vör, as wenn buten wat klopp,
Un Telsche pann ins dat Slagfinster opGa naar voetnoot(1):
Süh, da stun Dine un schwenzeleer,
Un dreih as en Ohrworm sik hen un heer:
De Ohren de legen em glatt an'n Kop,
Un ümmer bell he na't Finster henop.
Se leeten em in, wat weer he fideel,
As siene Sippschaft jüs Mahltied heel.
He schlick se de Hannen, un schwenzel un dans,
Un snapp in'n Krink na sien egen Swans.
Do steek he den Kopp in't Drinkennapp,
Un kehr sik an nicks mehr, un slapp un slapp.
Dat weer doch mal tru van den ohlen Hund,
He har ja dägerGa naar voetnoot(2) to Huus blieben kunt;
Se har em ok anbun'n in'n PeselGa naar voetnoot(3), de Maid,
Doch richtig weer he er utgeneihtGa naar voetnoot(4).
As se den Mehlbüdel to Lief gesla'n,
Da gung et denn los na den Isenbahn.
Antje un Telsche, un Clas-Ohm un Hans,
Un Hänschen un Stina de bilden den Swans,
Denn Anna Margreth blev bi Petjen torüg,
Dat weer so'n bastigenGa naar voetnoot(5) Jung mit Geschrig.
Un as se weggung'n, dat lütje Seel,
Do sleep he en betjen to UennermeelGa naar voetnoot(6).
Hans mit'n meerschum'nen Pipenkop,
Da weer he immer so groothartig op,
Dat weer noch von Antje-Medder'n Verehr'n,
Tofören as Frier un Brut se noch weer'n;
Da bummeln twe Quasten an hen un her,
Von sülwern Beschlag weer de Kopp rein schwer.
Clas har sien Regenschirm ünner'n Arm,
Denn dat Wedder weer brüttig warm,
Un an' Häven in allen Ecken
Schien en Bullerwe'erGa naar voetnoot(7) optotrecken.
Nu beseegen se Stück vör Stück,
De Schienen un ok den Bahnhof sik;
Da stünnen se jüstement so vör,
As de Koh vör de golden Dör. -
| |
[pagina 189]
| |
Op eenmal pip't dörch de Luft, und schrill, -
Uns' Antje stun rein de Athen still.
Doch kuum weer dat grusige Pipen vörbi,
Do keem dar, hest du, so sühst du mi,
En swartfarig Ungethüm angesuust,
So dat em de Damp ut de Nüstern bruust,
Un suk suk, suk suk, achter em an,
Da renn en endlos Wagengespann;
Ganz sünner Kutscher, un sünner Peer,
Leepen se achter dat Ungethüm her.
De Kutscher stun frielich wohl vör op't Spit,
Doch aber keen Leit un keen Pietsch har he mit;
Un wat dat leidigste noch dabi weer:
Dat de Wagen doch richtig spöör.
Op eenmal staat se'n betjen still,
As wenn sik de Swarte verpusten will,
Un antosehn as'n MiehremenhupenGa naar voetnoot(1),
Keem et herut ut de Dören krupen,
Groote un Lütje, un Dicke un Dünn’,
Klattert se ut, un klattert se in,
Un twischenin is en Rönnen un Jagen,
Wur der mit Bündels un Kuffers dragen,
Un de Damen, so smuck as'n Brut,
Kickt mit de Köpp ut de Finstern herut.
Do keem dar'n Kerl mit'n Bart an de Reeg,
Klatter von Wagen to Wagen, un schreeg:
‘Fünf Minuten!’ - wat dat bedü
Weet de Düwel, ick weet et ni!
Op eenmal weer dar wedder'n Gerönn,
Se leepen, as wenn de Kopp se brenn,
Een, twe, dre - as'n SneierluusGa naar voetnoot(2),
Trocken de Damen de Köpp to Huus.
Pu, wo dat Ungethüm wedder dampt!
De ganze Wagenreeg swinkt un swankt,
Un eh sik Hans-Ohm noch recht besunn,
Do suust de Swarte all wedder davon.
Antje-Medder wur swiemlig to mood,
Se sä: ‘Ick beswögGa naar voetnoot(3) hier, dat is mien Dod!’
Hans-Ohm wusz sülvst nich recht, wo he weer,
De meerschum Pipenkopp leeg an de Eer.
‘Hahl doch de Kukuk den ganzen Krahm!
Bewahr mi Gott vör de Isenbahn!
| |
[pagina 190]
| |
Ne, da lööfGa naar voetnoot(1) ick mien beiden Peer,
Dat hiere, dat geit mi nich richtig her!’
Hans weer in sien Leben nich so fideel,
As do he wedder den Tögel heel,
Da de Brunen davon mit em flogen,
Un mit de Swäns na de Flegen slogen.
Dat gung doch mit richtigen Dingen to,
Un Antje as Hans-Ohm dach eben so.
Da wur noch Väles vertellt un snackt, -
De Gören harren den Lief so vull packt,
Un weeren so unquierGa naar voetnoot(2), se wussen knapp,
Wohen se schull'n mit ehr Flegenschapp.
Se dachen sik, Petjen wor balstürigGa naar voetnoot(3) sien,
Un nicks ünnerwegs doon, as bölken und schrien,
Aber se har'n em in Unkün'n verschlätenGa naar voetnoot(4),
He har so geruhig bi Moder säten.
Erst weer he an't Snacken, un nöös sleep he in,
Und endlich fohr'n se in't Dörp henin.
Martin un Wiebke de seeten vör Dör,
Un Martin har slaapen, da stah ick jüm för;
De Mutz de seet em op't eene Ohr,
Un vör de Ogen weer't em as Flor;
Doch as he man erst op'n Brunen seet,
Do fleut he sick wedder en lustiges Leed,
Un as he retour van de Koppel keem,
Do leeg all Allens in Slaap un dröhm.
De ohle Wächter tuut, roth in't Gesicht
‘Ein Jeder bewahre sein Feuer und Licht:
Behüt' uns Gott, der Herr,
Und ihm sei Preis und Ehr'!’
(Ditmarschen.)
Sophie Dethleffs.
|
|