Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 2: Neder-Duitschland

Fru Rumpentrumpen.

En ole Fru mit äer smucke Dochter de waenden to medden innen Walt. Do schull de Dochter ins 's Morgens en Fatt uetgeten, dat Fatt' glipp' äer awers uet de Hant, unn twei⁽⁴⁾ weer dat. Da fung' de Oelsche gewaltig an to schelden unn to hanteren mit äer, wat dat förn Wirtschaft weer, nicks kunn faer äer heel blywen, allens smeet se twei: dat weer ja den Düwel syn Wirtschaft. De König weer do jüst mit en groet Gefolg' op de Jagd unn höer dat Larmen. He sä to de annern: ‘Still ins! wat is dat? dat geit daer ja böes häer; ik mut doch wäten, wat dat is.’ - As se nu henkemen, seeg he, wat sik daer öeg⁽⁵⁾: de Dochter stunn unn ween, de Moder stunn unn schull, unn se wullen beid' nich mit de Spraek heruet. De Oelsche segt optletzt: ‘Myn Dochter schull Flasz spinnen unn nu spinnt se jümmers Syd' darvan; ik heff äer dat verbaden, awer se lett dat nich.’ - Do seeg de König de Dochter an unn dach: ‘De is smuk noeg, de must du man fryen: mit dat Sydespinnen kann se ja väel Geld verdenen.’ He sä nu to de ole Fru, he wull äer Dochter to Fru hebben, awer vaer de Hochtyt schull se em eerst vun dree Punt Flasz dree Punt Syd' to Proef spinnen; in dree Daeg awer musz allens daen syn.

(4) Twei, entzwei.

(5) Oeg, ereignete.

[p. 154]

As de König nu 's Abends den Flasz schickt, do wussen se ganz nich wat se anfangen schullen; do güng de Dochter in den Walt henin, se wusz sülven nich warum, unn sett' sik dael op en Steen unn ween. Do full en Steern vun Himmel äer in den Schoot, unn bleef op dat Flasz beliggen. As se dat seeg, word' se ganz vergnöegt unn segt by sik sülven: ‘Dat bedütt Glück, et wart noch allens gut gaen; nu will ik eerst eenmael geruhig drop uetslapen.’ Nu güng se na Hues unn to Bett.

De Flasz weer den annern Dag awer nicht van sülven to Syd' worden. 's Abends güng de Dochter wedder in den Walt, sett sik op en Steen unn ween unn dach: wo schall dy dat noch gaen? Do seeg se eenmael op, unn innen Maenschyn faer äer seeg se en groten smucken Klewerveer⁽¹⁾ staen. Se plückd' em af unn dach: ‘Dat bedütt wedder Glück, du kannst noch eenmael geruhig uetslapen.’

Nu keem awer de drütte Dag, da schull dat Gaern fardig syn, den annern schull se't afläwern; de Flasz word' awer nicht van sik sülven to Syd'. 's Abends güng se wedder in den Walt, sett sik op den Steen unn ween. Do keem daer en lüttjen witten Vagel by äer an unn floeg jümmer faer äer hen, unn se güng em achterna, jümmers wydèr in den Walt henin. Do kemen se optletzt an en lütt Hues: da floeg de Vagel herin, unn se stött de Daer apen; do seten daer dree ole Hexen unn spunnen; de ene harr so'n groten breden Foet, de anner so'n groten breden Duem unn de drütte so'n lange brede Lipp. Do sä' se to de olen Hexen: ‘Ik wull ju noch bäden, dat ji my de dree Punt Flasz to dree Punt Syd' spinnt.’ Se verteld' se do allens: wo äer Moder den König wat faerlagen harr mit dat Sydespinnen, unn dat se em nu dree Punt to Proef spinnen schull, unn morgen schull se se afläwern; kunn se dat nich, word' de König se gewis wedder verstöten. - Do säen⁽²⁾ de olen Hexen: ‘Wy wüllt dy noch helpen; elkeen⁽³⁾ kunn faer äer en Punt spinnen; se schull uk in äer Läwent keen Syd' wedder spinnen, wenn se alle dree Daeg', dat de Hochtyt fyert word', se alle dree dato bäden wull; denn schull se alle dree Daeg 'sMorgens na den Karkhof gaen unn op den groten Grausteen⁽⁴⁾ sik dreemael h'rumdreien unn ropen:

Breetfoet, Breetduem, Breetlipp,
Kaemt unn fyert Hochtyt;

awer wenn se eenmael darin feilmaken⁽⁵⁾ däd' unn een vergeet, so schull de den eersten Prinzen hebben.’ - De lüttje Bruet word' ganz vergnöegt. Se versproek de olen Hexen allens: de maken in den Ogenblik faer äer de Syd' torecht, unn as se de dree Punt nu na den König opt Slot broch', do weer de gewaltig tofräden damit unn sä': nu wullen se balt Hochtyt maken; so'n fyne blanke Syd' vun Flasz spunnen harr he syn Daeg nich seen.

As nu de Hochtyt syn schull, schikd' de König syn Bruet en grote

(1) Klewerveer, Vierblätteriges Kleeblatt.

(2) Säen, sagten.

(3) Elkeen, jede von ihnen.

(4) Grausteen, Grabstein.

(5) Feilmaken, fehlen.

[p. 155]

Kutsch', se opt Slot to halen, awer do se antrocken warden schull, sleek⁽¹⁾ se sik eerst ganz lysen weg na den Karkhof, stell sik op den Grausteen unn reep dreemaal:

Breetfoet, Breetduem, Breetlipp,
Kaemt unn fyert Hochtyt;

daby drei se sik dreemael h'rum, unn güng denn wedder äben so lysen opt Slot unn leet sik anteen⁽²⁾. Do word' se schöner, als all myn Daeg noch keen Königin wäsen weer.

Nu weren all de Gäst' versammelt. Do keem daer en ol' Kutsch anfaren, de holt för dat Slot still, unn en ole Fru keem daer heruet stygen. De harr so'n groten breden Foet. Se sä, se weer uk mit inladen unn wull mit to Hochtyt; de Lüd' wussen ganz nich wo de ol' Fru häer keem. De König fraegt syn Bruet, of se dat ol' Minsch kenn. - ‘Ja,’ segt de Bruet, ‘dat is myn Fru Meddern⁽³⁾.’ Nu nödigt se äer herin in den Sael to de annern Gäst' unn laet äer alle Eer tokamen. De König güng en bäten herum unn optletzt kummt he uk wedder to de ole Fru; do froeg he äer, wovun se denn den groten breden Foet harr? - Se sä: ‘Dat kumt vun all myn lippen, tippen Sydespinnen.’ - Do sä' de König to sien Bruet: ‘Denn schasst du doch nich gaer to fäel Syde spinnen, dat du nich uk so'n groten breden Foet krigst.’

Den annern Dag stünd' dat nau⁽⁴⁾, dat de lütj' Bruet na'n Karkhof keem; de König leet äer ganz nich uet de Ogen. Optletzt sleek se sik doch by Syt, stellt sik op den Grausteen, dreit sik dreemael herum unn röppt dreemael daby:

Breetfoet, Breetduem, Breetlipp,
Kaemt unn fyert Hochtyt.

Se kumt uk dütmael noch glücklich damit to End.'. Als nu all de Gast' versammelt sünt, so kumt da wedder en Kutsch' anfaren; do keem de Breetduemsch heruet. De König fraegt syn Bruet, wat denn dat förn oelt Minsch weer. - Se sä: ‘Dat is uk myn Fru Meddern.’ - Nöest⁽⁵⁾ fraegt de König de ole Fru, wovun se denn den groten breden Duem harr - Se sä: ‘Dat kumt vun all myn tippen, tippen Sydespinnen.’ - Do sä de König to syn Bruet: ‘Denn schast du uk doch gewis nich to fäel Syde Spinnen, dat du nich so'n dicken breden Duem krigst.’

De junge Königin weer ganz vergnöegt unn dach, dat geit guet. Den annern Morgen harr se't meist⁽⁶⁾ vergäten na den Karkhof to gaen. Se sleek sik awer doch noch wedder van de Bruetjumfern weg, stell' sik op den Grausteen, drei sik dreemael h'rum unn schull dreemael ropen:

(1) Sleek, schlich.

(2) Anteen, anziehen.

(3) Meddern, Tante (Mutterschwester).

(4) Stünd' es nau, ging es kaum.

(5) Nöest, nachher.

(6) Meist, beinahe.

[p. 156]

 

Breetfoet, Breetduem, Breetlipp,

 

Kaemt unn fyert Hochtyt;

awer do vergeet se in de Hast dat drütte Mael Breetfoet; in Sprung' weer se wedder in't Slot unn läew' herrlich unn in Freuden. As nu Breetlipp keem, unn all de Lüd' sik aewer äer verwunnern, unn de König froeg, do sä de Königin wedder: ‘Dat is myn Fru Meddern.’ - Do sä de König, dat dat ja recht en Unglük weer, dat all äer Fru Meddern so ungestalt weren; he froeg de Fru, wovun se de brede Lipp krägen harr? - Se antwoerd' em: ‘Dat kumt vun all myn tippen, tippen Sydespinnen.’ - Do verschrok sik de König unn sä: ‘Dat is ja en ewig syn tippen, tippen Sydespinnen: myn Königin schall in äer Läwent nich wedder Syde spinnen, wenn se so'n brede Lipp davan krigt.’

Nu weer de lütj' Königin fry vunt Sydespinnen unn se läew' mit ären König ganz glücklich; as awer de Tyt um weer unn da en lütteu Prinz ankeem, do worren se eerst recht vergnöegt, unn de König wusz ganz nich, wat he allens för Freud' doen schull. Twe, dree Fruens mussen alltyt by dat Kint syn unn mit Syd' unn Sammet word' et todekt. Abers den drütten Dag, as de Königin gerade den lütten Prinzen by sik harr, so kloppt daer dreemael wat so ganz spökelhaftig⁽¹⁾ an de Daer. ‘Herein! Herein!’ röpt de Königin. Ja wul, herein! se harr de ol' Breetfoetsch man lewer buten laten schullt. De keem nu herin unn wull den lütten Prinzen afhalen. De Königin verschrok sik, unn fangt an to wenen unn to bäden, dat se äer den lütten Prinzen doch leet, se wull oek sünst äer gäben, wat se man hebben wull. Allens umsünst, bet optletzt de ole Hex segt: ‘Ik will dy wat seggen; wenn du um dree Daeg weest, wosölken as ik heet, denn schast du em beholen; anners näem ik em mit.’

Nu seet de Königin jümmers to wenen, denn se kunn de Hex ären Namen nich to wäten krygen; all äer Kamerfruens unn Jümfern kunnen äer nich helpen, unn de König dörf dat all nich wäten. 'sAbends för den drütten Dag seet de Königin noch ümmer ganz trurig dar häer, unn dach: wo schall't my morgen gaen? Do höert se, dat de lüttj' Koharderjung'⁽²⁾ inne Kaek wat vun en ole Hex vertell, de jümmer vun de Königin sungen harr. Se reep den Koharderjung' herin unn froeg em; he wull't eerst nich seggen, tonöest verteld' he äer, he harr de Kö in den Walt hött, unn do harr he op en lüttje frye Städ' en ole Hex funden, de harr jümmers mit en bunten Stok in de Hant um en Füer rumdanzt unn harr sungen:

Gottlof! Gottlof!

Dat myn Fru Königin ni weet,
Dat ik Fru Rumpentrumpen heet.

Do sloeg de Königin för Freuden beide Hannen tosamen unn sä: ‘Nu

(1) Spökelhaftig, spuckhaft.

(2) Koharderjung, Kuhhirte.

[p. 157]

weet ik't!’ Den Koharderjung' awers maek' se to ären eersten Kamerdener unn kreeg en roden Steertrok an.

Den annern Dag klopp dat wedder dreemael ganz spökelhaftig anne Daer. ‘Herein!’ reep de Königin unn de ole Hex mit den breden Foet keem herin hinken mit ären Stok. De Königin leet sik niks marken: se seet ganz still unn trurig daer unn segt niks. Do segt de Breetfoetsch: ‘Nu kannstu dreemael raden, unn raedst du denn nich, so näem ik dyn Prinzen mit.’ - Eerst sä de Königin: ‘Heet se villicht Kofoetsch?’ - ‘Nä,’ segt de ole Hex, ‘so heet ik nich.’ - ‘Heet se, heet se denn villicht Komeddersch?’ - ‘Nä, so heet ik oek nich,’ segt de Hex. - De Königin word' ümmer truriger unn bedröefter, unn so froeg se denn ganz lysen: ‘Heet se, - heet se denn - hei, ohei, wat schall ik nu raden?’ - ‘Gau to⁽¹⁾!’ segt de Hex unn faet den Prinzen an, ‘gau to!’ - ‘Heet se, heet se denn Fru Rumpentrumpen?’ - ‘Dat het der verfluchte Koharderjung' segt!’ schreeg de ol' Hex, unn weg weer se.

(Aus Dittmarschen.)

(1) Gau to, schnell.