Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 2: Neder-Duitschland

[p. 129]

Dat Wettloopen twischen den Swinegel un den Haasen up de lütje Haide bi Buxtehude.

Disse Geschicht is lögenhaft to vertellen, Jungens, awer wahr is se doch! Denn mien Grootvader, van den ick se hew, pleggde jümmer, wenn he se mi vertellde, dabi to seggen: ‘Wahr mutt se doch sien, mien Söhn, anners kunn man se jo nich vertellen!’ De Geschicht hett sick awer so todragen.

Et wöör an eenen schönen Sündagmorgen to'r Harvsttied, jüst as de Bookweeten bloihde. De Sünn wöör hellig upgaen am Hewen⁽¹⁾, de Morgenwind güng warm öwer de Stoppeln, de Larken süngen inn'r Lucht, de Immen sumsten in den Bookweeten, un de Lühde güngen in ehren Sündagsstaht nah'r Karken, un alle Kreatur wöör vergnögt, un de Swinegel ook. De Swinegel aber stünn vör siener Döhr, harr de Arm ünnerslagen, keek dabi in den Morgenwind hinuut, un quinkeleer'de en lütjet Leedken vör sick hin, so good un so slecht, as nu eben am leewen Sündagmorgen en Swinegel to singen pleggt. Indem he nu noch so half liese vör sick hin sung, füll em op eenmal in, he künn ook wol, mittlerwiel siene Fro de Kinner wüsch un antröcke, en beten in 't Feld spazeeren un mal tosehn, wie siene Stähkröwen⁽²⁾ stünden. De Stähkröwen wöören awer de nöchsten bi sienem Huuse, un he pleggde mit siener Familie davan to äten, darüm seeg' he se as de sienigen an. Gesagt, gedan. De Swinegel maakde de Huusdöhr achter sick to un slöög den Weg nah'n Felde in. He wöör noch nich gans wiet van Huuse, un wull jüst üm den Stühbusch⁽³⁾, de da vör'n Felde liggt, nah den Stähkröwen-Acker hinupdreien, as em de Haas' bemöt, de in ähnlichen Geschäften uutgahn wöör, nähmlich, üm sienen Kohl to besehen. As de Swinegel den Haasen ansichtig wöör, so böhd' he em en fründlichen ‘Go'n Morgen!’ De Haas' awer, de up siene Wies' en vörnehmer Herr was, un grausam hochfahrtig dabi, antwoorde nicks up den Swinegel sienen Gruhsz, sundern seggd' to'm Swinegel, wobi he en gewaltig höhnische Miene annöhm: ‘Wie kummt et denn, dat Du hier all bi so fröhem Morgen im Felde rumlöppst?’

‘Ick gah spazeeren,’ seggd' de Swinegel.

‘Spazeeren!?’ lachde de Haas', ‘mi dücht, Du kunnst de Been' ook wol to betern Dingen gebruuken!’

Disse Antwoord verdrööt den Swinegel ungeheuer, denn Allens kunn' he verdregen, awer up siene Been' leet he nicks kamen, eben, weil se von Natur scheef wöören.

‘Du bildst Di wol in,’ seggd' nu de Swinegel to'm Haasen, ‘as wenn Du mit Diene Been' mehr uutrichten kannst?’

‘Dat denk ick,’ seggd' de Haas'.

(1) Hewen, Himmel.

(2) Stähkröwen, Steckrüben.

(3) Stühbusch, Stubbusch, ein Gebüsche, das wenn es dicht an der Erde abgehauen ist, aus dem Stumpf (Stubbe) wieder ausschlägt und immer wieder abgehauen wird.

[p. 130]

‘Dat kummt up'n Versöök an,’ meend' de Swinegel, ‘ik pareer, wenn wi in de Wett' loopt, ick loop Di vörbi!’

‘Dat is tum Lachen. Du mit Diene scheefen Been',’ seggd' de Haas', ‘awer mienetwegen mag't sien, wenn Du so öwergroote Lust hest. Wat gilt de Wett'?’

‘En gold'ne Lujedor un'n Buddel Brannwien!’ seggd' de Swinegel.

‘Angenahmen!’ spröök de Haas', ‘sla in, un denn kann't gliek losgahn.’

‘Nä, so groote Ihl hett et nich,’ meend' de Swinegel, ‘ick bün noch ganz nüchdern; eerst will ick to Huus gahn un en beten fröhstücken; in'ner halwen Stünd' bün ick wedder hier up'n Platz.’

Damit güng de Swinegel, denn de Haas' wöör et tofreden.

Uennerwegs dachde de Swinegel bi sick: ‘De Haas' verlett sick up siene langen Been, awer ick will em wol kriegen; he is twar en vörnehm Herr, awer doch man'n dummen Keerl, un betahlen sall he doch!’

As nu de Swinegel to Huuse ankööm, spröök he to sien Froo: ‘Froo, treck Die gau an, Du must mit mi nah'n Felde hinuut!’

‘Wat giwt et denn?’ segdd' sien Froo.

‘Ick hew mit'n Haasen wett't üm'n gold'ne Lujedor un'n Buddel Brannwien; ick will mit em inne Wett' loopen, un da schallst Du mit dabi sien!’

‘O, mien Gott, Mann!’ füng nu den Swinegel sien Froo an to schreen, ‘büst Du nich klook, hest Du denn ganz den Verstand verlaarn? Wie kanust Du mit den Haasen in de Wett' loopen wollen?!’

‘Hult dat Muul, Wief!’ sä de Swinegel, ‘dat is mien Saak! Resonehr nich in Männergeschäfte. Marsch, treck Di an, un dann kumm mit!’

Wat schull den Swinegel sien Froo maken? Se muszd' wol folgen, se mugg nu wollen oder nich! -

As se nu mit enander ünnerwegs wöören, spröök de Swinegel to sien Froo: ‘Nu pasz up, wat ick seggen will. Sühst Du, up den langen Acker dar wüll wi unsen Wettloop maken. De Haas' löppt nämlich in der eenen Föhr⁽¹⁾ un ick in'ner andern; un van baben fang wi an to loopen. Nu hest Du wieder nicks to dohn, as Du stellst Di hier ünnen in de Föhr, un wenn de Haas' up de andre Siet ankummt, so röpst Du em entgegen: Ick bün all hier!’

Damit wöör'n se bi den Acker anlangt; de Swinegel wiesde siener Froo ehren Platz an un güng nu den Acker hinup. As he baben ankööm, wöör de Haas' all da.

‘Kann et losgahn?’ seggd' de Haas'.

‘Ja wol!’ seggd' de Swinegel.

‘Denn man to!’ un damit stellde jeder sick in siene Föhr; de Haas' tellde: ‘Hahl Een! Hahl Twee! Hahl Dree!’ - un los güng he, wie en Stormwind, den Acker hindahl. De Swinegel awer lööp ungefähr man dree Schritt, dann duhkde he sick dahl in de Föhr un bleew ruhig sitten.

As nu de Haas' in vullem Loopen ünnen am Acker ankööm, röp em den Swinegel sien Froo entgegen: ‘Ick bün all hier!’ De Haas' stutzd' un verwunderde sick nich wenig; he meende nich anders, as et wöör de

(1) Föhr, Furche (holl. voor).

[p. 131]

Swinegel sülvst, de em dat torööp'; denn bekanntlich süht den Swinege! sien Froo jüst so uut, wie ehr Mann.

De Haas' awer meende: ‘Dat geiht nich to mit rechten Dingen! Noch mal geloopen! Wedder üm!’ Un fort güng he wedder wie en Stormwind, dat em de Ohren am Koppe flögen. Den Swinegel sien Froo awer bleew ruhig up ehren Platze. As nu de Haas' baben ankööm, röp em de Swinegel entgegen: ‘Ick bün all hier!’

De Haas' awer, ganz uuter sick vör Ihwer, schreede: ‘Noch mal geloopen! Wedder üm!’

‘Mi nich to slimm,’ antwoorde de Swinegel, ‘mienetwegen noch so oft, as Du Lust hest.’

So lööp de Haas' noch dree un söbentig Mal, un de Swinegel höhl et ümmer mit uut⁽¹⁾.

Jedes Mal, wenn de Haas' ünnen oder baben anköom, seggden de Swinegel oder sien Froo. ‘Ick bün all hier!’

Tum veerensöbentigsten Mal awer kööm de Haas' nich meer to Enne. Midden am Acker störte he to'r Eerde, dat Blohd flög em uut'n Halse, un he bleew dohd up'n Platze.

De Swinegel awer nöhm siene gewunnene Lujedor un den Buddel Brannwien, rööp siene Froo uut der Föhr aff, un beide güngen vergnögt mit enanner nah Huus; un wenn se nich storben sünd, lewt se noch.

So begeew et sick, dat up de Buxtehuder Haide de Swinegel den Haasen dohd loopen hett, un sied jener Tied hett et sick keen Haas' wedder infallen laten, mit'n Buxtehuder Swinegel in de Wett' to loopen.

De Lehre awer uut disser Geschicht is: Erstens, dat Keener, un wenn he sick ook noch sa förnehm dücht, sick sall bikommen laten, öwer'n geringen Mann sick lustig to maken, un wöör't ook man'n Swinegel; un tweetens, datt et gerahden is, wenn Eener freet, datt he sick 'ne Froo uut sienem Stande nimmt, un de jüst so utsüht, as he sülvst. Wer also en Swinegel is, de mutt tosehn, datt siene Froo ook en Swinegel is; un so wieder!

Willem Schröder.

(1) Höhl uut, hielt aus.