Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 2: Neder-Duitschland

De Nösenhandel⁽⁴⁾.

Smuul Levi, däi geern zien Prozentjes verdäinde,
Truf ins äin Swarm Buren in 't Weertshuus un mäinde
Hier was äin Provietje täo maken; drum kreech
Häi sien Pakje un pakd' het in Ogenblik leech.

‘Nü, Jan-oom, wat handeln?’ begun häi täo vragen,
‘'k Heb Däoken⁽⁵⁾, 'k heb Westen, 'k heb Overhemdskragen,
'k Heb Side, 'k heb Natels⁽⁶⁾, 'k heb Spellen, 'k heb Gaarn;
Nü, 't is eppes⁽⁷⁾ Räores, - bekiekt man de War'n!

(4) Nösenhandel, Nasenhandel.

(5) Däoken, Tücher (Holl. doeken).

(6) Natels, Nadeln.

(7) Eppes, etwas.

[p. 86]

 

Echt sünt säi, vööl echter as 't beste wit Linnen,

 

Nü, koopt man, wat bruuk Ji Jo lange besinnen!

 

Na, Vrüntskup⁽¹⁾, Ji koopt näit? ook Ji näit? of Ji?

 

Bi Nüms⁽²⁾ krieg Ji 't beter, dat wäit J', as bi mi!’

 

 

 

Man Niks hulp sien Dibbern⁽³⁾, Niks hulp sien ‘Gotts' Wunder⁽⁴⁾!’

 

De Buren, däi wassen täo⁽⁵⁾ chochem⁽⁶⁾. - ‘Dien Plunder,’

 

See Jan oom, ‘däi breng Du man annerswaar an:

 

Hier köft se Di Nüms of, gien Vräo of gien Man.

 

 

 

Doch wult Du täo handeln 'n Versöik⁽⁷⁾ noch maal wagen,

 

Dan must Du de Weert um Permisje maal vragen,

 

Of Du na de Heer in de Kamer machst gaan;

 

Däi mach sük wal Niks van dien Handel verstaan.’

 

 

 

‘Mach ik,’ vracht Smuul Levi de Weert, ‘man henlopen?

 

Ik kan daar viellicht mien half Pakje verkopen.’ -

 

‘Loop hen,’ secht de Weertsman, ‘klop man an de Döör,

 

Man kekel⁽⁸⁾ de Heerskup näit altäovööl vöör!’

 

 

 

Smuul klopt. Un ‘Herein!’ let daarbinnen sich hören.

 

Smuul opent. ‘Düür 'k Ju up äin Ogenblik stören?’

 

Secht häi an de Vrömde. - ‘Wat is dien Begeer?’

 

Antwoorde hum disse, ‘wat vöirt Di hierheer?

 

 

 

‘Du salt, lööf 'k, an 't rechte Kantoor hier wal wesen,

 

Den ik bün äin Koopman, ik handel mit Nösen.’

 

‘Mit Nö- Nö-?’ vracht Smuultje. - ‘Hest mi näit verstaan?’

 

Ropt luutuut de Koopman, ‘dan kenst man weer gaan.’

 

 

 

‘As wäo! as ik stum bün! as mut ik Ju vragen:

 

Sien Nös' täo verkopen, nü, wel sul dat wagen?!’ -

 

‘Na, Mauschel, wat gaapst Du verwundert mi an?

 

'k Kriech mennichmaal meer as ik oflevern kan.

 

 

 

Den alle Lü, däi mi höör Nösen verkopen,

 

Laat ik het höör Doot d'r ganz geren mit lopen,

 

Un Dat must Du wäiten: noch nooit is 't geböört,

 

Dat 'k eerder äin ofsnee!’ - ‘Wat 's miens⁽⁹⁾ dan wal weert?’

 

 

 

Vracht Smuultje; den wech was de Angst vöör 't Ofsniden.

 

De Koopman bekikt hum van vöörn, bi de Siden;

 

Drup secht häi: ‘Höör, Mauschel, so'n Prachtexemplaar

 

Is vieftich Rieksdaler weert; däi geef 'k Di baar!’

(1) Vrüntskup (Freundschaft) guter Freund.

(2) Nüms, Niemand.

(3) Dibbern (Holl. dubben) zögern.

(4) ‘Gotts Wunder’, Versicherung.

(5) Täo, zu.

(6) Chochem, schlau.

(7) Versöik, Versuch.

(8) Kekeln, raisonniren.

(9) Miens, meines, die Meinige.

[p. 87]

 

‘Nü, Vrüntskup!’ secht Smuultje, ‘kan 't näit noch Wat liden?’ -

 

‘Gien Penning!’ - ‘Nü, gäot⁽¹⁾! man wäo⁽²⁾ is 't mit 't Besniden?’ -

 

‘Mien Woort is mi heilich: dat Gelt wort betaalt,

 

Un Du holst Dien Nöse', het Hain-oom Die haalt!’

 

 

 

‘De Handel is klaar!’ - ‘Gäot! doch Äins mut 'k noch seggen:

 

Eerst mut 'k up Dien Nöse dräi Segels noch leggen.’ -

 

‘Dräi Segels? van Lak? van süks Lak, wat so brant,

 

Wen Äin d'r man 'n Drüpke van valt up de Hant?’

 

 

 

‘Ja, Mauschel, van 't sülv'ge⁽³⁾, un dat mut gebören,

 

Den denk reis, wo licht kun d'r 'n Unglük passäiren,

 

Plakd' ik an mien Nösen de Segels näit an,

 

Un snee dan maal äine van d' unrechte Man!’ -

 

 

 

‘Kuraasje!’ dogd' Smuultje, ‘du must het man wagen!

 

Vöör vieftich Rieksdaler let sück Wat verdragen!’

 

Drum see häi (häi sidderd' un beefde): ‘Mien Heer,

 

Steekt Lücht an, kriecht Lak un Ju Segel hervöör!’ -

 

 

 

De Koopman nam Lak, stook het an, leet het drüppen

 

Up Levi sien Nöse. - Däi vung an tö hüppen,

 

Täo reren⁽⁴⁾: ‘Au waih mi! au waih mi! dat brant!

 

Mien Nöse! mien Nöse! 'k verläis mien Verstant!’

 

 

 

Bedaart secht de Koopman: ‘Wat häit so'n Gejauel⁽⁵⁾?

 

Hol up mit Dien Kakeln un mit dien Gekauel!

 

Dien Nös' heer, dat ik mien dräi Segels drup set,

 

Dräi Segels, höör, Mauschel, ganz süver un net!’

 

 

 

‘Loopt Ji mit Ju Segels in alle väir Winden!’

 

Reert Smuultje, ‘un säit, of Ji daar Wel köönt vinden,

 

Däi sük se van Ju up sien Nöse let leggen!

 

Up miens kumt gien Drüp meer, dat wil 'k Ju wal seggen.

 

 

 

Häo⁽⁶⁾ köön Ji äin Minske wal so Wat täomäoden⁽⁷⁾?

 

Ji köönt mi mien Pien un mien Smart man vergäoden!’ -

 

‘Proost Maaltiet, Smuul Levie, daar büst Du ganz mis!

 

Dräi Segels, of anners uns' Handel uut is!’ -

 

 

 

‘Dat vindt sük!’ see Levi, un pakde sien Saken

 

Un gung, um waar anners 'n Handel täo maken.

 

Wo de eerste nu ofleep? - Nü, mi wur vertelt:

 

Smuul kreech gien dräi Segels, - man kreech ook gien Gelt.

 

 

 

H.L. Willems.

(1) Gäot, gut.

(2) Wäo, (wo) wie.

(3) Van 't sülv'ge, vom selben.

(4) Reren, schreien.

(5) Gejauel, Geheul, Gejammer.

(6) Häo, (Holl. hoe) wie.

(7) Täomäoden, zumuthen.