Van de Schelde tot de Weichsel. Deel 2: Neder-Duitschland

Wat vör de Kolle, Of de 'n Bur brüden⁽⁸⁾ will, mutt 'n bur mittbrengen.

Wat hett een Minskenkind 't doch god,
De sund is bi sien daglieks Brot.
Frag Hiemke man, de weet et wol:
De liggt in 't Bedd mit d' Darddagskoll⁽⁹⁾. -

(8) Brüden, fangen.

(9) Darddagskoll, Wechselfieber; Koll = Fieber.

[p. 60]

 

Hör, wo se schwögt⁽¹⁾ un mimereert⁽²⁾:

 

‘Wenn 't so blifft, bin ick boll derhèr -

 

Ick mag geen Thee of Koffje mehr.

 

De Koll, de brengt mi heel hendaal -

 

De Koll, dat is des Düvels Qual.

 

Mi helpt geen Boltstav⁽³⁾, Bedd of Sack -

 

Kamellen, Dreeblatt, Dusendtack

 

Un Fledderblömen

 

Un Melkenkrömen⁽⁴⁾:

 

't Is all een Strunt⁽⁵⁾;

 

Darvan worr ick mien Dag' neet sund. -

 

Ja, weer ick man in d' Stadt,

 

Dar was gewisz noch Rath.

 

De Quacksalver sull mi 'n Middel gèfen;

 

De hett jo al völ de Koll verschrèfen⁽⁶⁾.’ -

 

Hiemke, Hiemke, kriet neet so!

 

Kasjen sitt un hört et jo. -

 

 

 

‘Ja Hiemke, 't is as 't is!

 

De Koll is schlimm, dat löv ick wisz;

 

Doch meenst du, dat der Hülpe is,

 

So is 't ook noch neet övel misz.

 

An mi sall liggen nich de Schuld -

 

Schick di man 'n paar Stünn in Geduld.

 

Mag ook van Dag de Arbeid stahn -

 

Ick will soglieck na d' Stadt to gahn!’ -

 

Herututut!

 

De Klumpen ut;

 

Heran der man!

 

De Stèfels an. -

 

Siso! nu kummt de Rock -

 

Un endelk Hoot un Stock.

 

Dat geit, as wenn mit d' Schwèep

 

Een achter Kasjen leep.

 

Un - hest du neet, so kannst du neet -

 

Is he upt Fahrt ehr Hiemke 't weet. -

 

Kasjen, Kasjen, loop niet so!

 

Kummst noch wol na d' Docter to.

 

 

 

Un as de Docter kickt vör sien Dör,

 

Do steit uns' gode Bur dervör. -

 

‘Bin ick hier wol an de rechte Oort,

 

Ick wull de Quacksalver wol to Word.’ -

(1) Schwögen, schwer aufathmen, senfzen, ächzen; das Holl. zwoegen.

(2) Mimereeren, grübeln.

(3) Boltstav, Fuszwärmer, eine zinnerne Kruke mit heiszem Wasser.

(4) Melkenkrömen, Milch mit Brotkrumen.

(5) 't Is all u.s.w., Es ist alles einerlei.

(6) Verschrèfen, eig. durch Schreiben vertreiben; (abergläubisch) eine Formel schreiben, wodurch das Uebel vertrieben wird.

[p. 61]

 

Ja - seggt de Docter un kickt hum an -

 

‘Dann is he wol sülvenst de rechte Mann?’ -

 

Ja - seggt de Docter - wat wull ji dann? -

 

Un kickt den Bur noch stiefer an. -

 

‘Nu denn, wat 'k ook noch seggen wull,

 

Mien Froh de hett de Darddagskoll,

 

Darvör wull ick een Middel halen,

 

De Kösten will wi gèrn betahlen.’

 

Haha! seggt de Docter - soso!

 

Gaht sitten, dar steit een Stohl vör jo. -

 

Doch knapp⁽¹⁾ hett Kasjen sück fallen laten,

 

So is hum ook al de Klör verschaten. -

 

‘Hoho! holt up!’ - he kreeg't neet ut,

 

Do suus' hum dar al wat um d'Schnut⁽²⁾,

 

Erst links, dan rechts, an elke Kant:

 

Dat was de Docter sien sore⁽³⁾ Hand. -

 

Dar - seggt de Docter - hei ji wat vör d'Koll,

 

Mi dücht, wat't bedütt, dat weet ji woll -

 

Un meend': de Bur harr nu 'n Lehr,

 

Dat he hum in Tokunft neet wèr

 

‘Quacksalver’ un ‘he’ titeleer.

 

Man Kasjen denkt: de Sackerloot!

 

So'n Middel haal de Schwèrenoth,

 

Dat is gewisz vör't Schweten god! -

 

Un rattsdi⁽⁴⁾ springt uns' Bur to Been,

 

Un löppt, as harr he d'Düvel sehn,

 

So gliek to d'Dör ut, marsch na Hus

 

Un denkt noch unnerwegs in d'Suus:

 

Dat Middel, dat is neet vör d'Pus! -

 

Süh, süh! dar dreit he in,

 

Dar wahnt sien Huswerdin.

 

Hiemke, Hiemke, kriet neet so,

 

Kasjen kummt all na di to.

 

 

 

Siso! dar was ick wèr!

 

Man gau to Been un holl man hèr!

 

Ick hebb di dar een Middel krègen,

 

Dar kann gewisz de Koll neet tègen.’

 

Un Hiemke grippt na't Lichteltau⁽⁵⁾

 

Un richt't sück up - 't geit neet heel gau -

 

Doch rad gaff Kasjen hör een Schlag,

 

So recht an't Mul, wen'k 't seggen mag,

 

Dat se wèr gliek in d'Küssens lag. -

 

‘Hoho! dat was de Helffscheed⁽⁶⁾ man!

 

De ander Siet mutt ook deran!’

(1) Knapp, kaum.

(2) Schnute, Schnauze, Maul.

(3) Soor, dürr.

(4) Rattsdi, schnell.

(5) Lichteltau (Holl. lichter), Bettquast.

(6) Helffscheed, Halbtheil.

[p. 62]

 

Man Kasjen wacht't un steit,

 

Bet hum de Lüst vergeit. -

 

Och Hèer! - denkt he tolest -

 

Ick spar man erst de Rest,

 

Se is van Dag gewisz all satt;

 

Well weet - een Pill deit ook al wat! -

 

Doch Kasjen bruk de twed' nich mehr,

 

Denn Hiemke kreeg de Koll nich wèr,

 

Un as dat 'n paar Dag lèden was,

 

Do was uns' Hiemke god to Pasz. - -

 

‘De Quacksalver hett mi de Koll verdrèfen,

 

Wi mutten hum ook 'n paar Kükens gèfen,

 

Dat is doch Plicht un Schüldigkeit.’ -

 

‘Jawol, mien Kind, dat sück versteit!’

 

Also packt hum sien Huswerdin

 

De Kükens moj in'n Körf henin,

 

Un Kasjen mutt, as gungt up't Klüngeln⁽¹⁾,

 

Nu mit de Körf na de Stad hengüngeln⁽²⁾. -

 

‘Go'n Dag, Hèer Quacksalver!’ - un süsz un so -

 

‘Un Grötnisz van mien brave Froh,

 

Un dar wassen ook'n paar Kükens darto!’

 

Docter, Docter, lach neet so,

 

Kriggst der ook noch Sopp⁽³⁾ derto! -

 

‘Dat Middel harr glieks de Koll verdrèfen

 

Un de Helffscheed was der noch aver blèfen’ -

 

Un darmit truck Kasjen sien Fust herut

 

Un gaff den Docter een an de Schnut,

 

Dat he rundum van de Stohl offlog

 

Un up de Dèel een Rad noch schlog. -

 

‘Adjüs!’ seggt Kasjen un nimmt sien Hod,

 

‘Adjüs, Hèer Docter, un hollt jo god!’ -

 

 

 

Docter, Docter, weetst du wat?

 

Brüh geen Bur wèr, mark di dat!

(1) Klüngeln, verkanfen.

(2) Hengüngeln, gängeln.

(3) Sopp, Sauce.