Alle de brieven. Deel 3: 1679-1683

[p. 188]

Brief No. 55.
16 Januari 1680.

Gericht aan: Robert Hooke.

Manuscript: Onderteekende, eigenhandige brief te Londen, Royal Society. MS. 1876. L l. 47. Eén kwartobladzijde.

Gepubliceerd in:

W. Derham. Philosophical Experiments and Observations of Dr. Robert Hooke. London, 1726. Blz. 55-57. (De brief is abusievelijk gedateerd op 6 Januari 1680. Engelsch extract.)

Korte inhoud:

Bericht van ontvangst der Philosophical Collections en korte mededeeling over infusoriën en bacteriën in peper- en gemberwater.

Opmerkingen:

Bij deze ‘Missive’ had Leeuwenhoeck ingesloten een eigenhandig geschreven copie van den brief aan Constantijn Huijgens dd. 20 Mei 1679.

[p. 189]

Letter No. 55.
January 16th 1680.

Addressed to: Robert Hooke.

Manuscript: Signed autograph; London, Royal Society, MS. 1876. L l. 47. One quarto page.

Published in:

W. Derham, Philosophical experiments and observations of Dr. Robert Hooke. London, 1726; pp. 55-57. (The letter is there wrongly dated January 6th 1680. English extract.)

Summary:

Acknowledges receipt of Philosophical Collections. A short communication concerning infusoria and bacteria in pepper-water and ginger-water.

Remarks:

Leeuwenhoeck had enclosed in this letter an autographic copy of his letter to Constantine Huygens, dated 20 May 1679.

[p. 190]

d'Heer Robert Hooke

Delft den 16^e jannu: 1680.

Mijn Heer.

Desen dient alleenlijck omme UE^d: te adverteren¹⁾ dat ick (des Saturdaeghs na dat ick Vrijdaeghs daer te vooren) (!) mijne figueren van eenige afgeteickende houten aen UEd: hadde gesonden,)²⁾ heb ontfangen de Philosophical Collections³⁾ n^o: 1. beneffens een lijst vande H^rn leden vande Roijale Societeit, die geaddresseert waren aen S^r IJsaack Velthuijsen Coopm̅ in Rotterdam,⁴⁾ die mij wel aengenaem waren, maer het verwonderde mij dat ick beneffens de selve niet een letterken schrift en vernam van wie die gesonden wierden. op dat ick met een danckbaer gemoet het selvige mocht erkennen, het welcke ick gaerne beneffens de antwoort die ick van UEd: op mijn laeste schrijvens verwacht sal verstaen,⁵⁾

1) Adverteren - berichten.

2) Zie den brief van 12 Jan. 1680.

3) Tijdens het secretariaat van Robert Hooke verschenen onder diens redactie in plaats van de Philosophical Transactions, de Philosophical Collections, en wel tusschen de jaren 1678/79 en 1682/83. Zie: C. Dobell, Antony van Leeuwenhoek and his ‘little Animals’ (1932) blz. 389 en ook Th. Birch The Histoty of the Royal Society of London III. (1757) blz. 518. [M.]

4) De koopman Isaac Velthuijsen, dien L. misschien leerde kennen door zijn Rotterdamsche familie, onderhield handelsrelaties met Engeland. Hij importeerde onder meer huiden uit Duitschland om ze naar Engeland te verschepen. [H-1.]
Zie voor de reden, waarom L. boeken van de Royal Society te Londen aan inwoners van Rotterdam liet adresseeren, aant. 64 bij den brief van 31 Mei 1678 (Alle de Brieven II. blz. 378). Men vervoerde destijds de Engelsche post van den mond van de Maas via het posthuis tusschen 's-Gravezande en Maassluis naar Rotterdam per postillon. Groote pakketten echter waren daarvoor te zwaar en deze gingen met het schip door naar Rotterdam.

5) De beteekenis van dezen zin is: Het verwonderde mij, dat ik bij de boeken geen briefje vond waaruit ik kon zien, wie ze mij gezonden had, zoodat ik voor het pakket zou kunnen bedanken. Gaarne wacht ik hieromtrent nog bericht, terwijl ik tevens hoop antwoord van U te ontvangen op mijn laatsten brief. [M.]

[p. 191]

Mr. Robert Hooke.

Delft, January 16th 1680.

Sir,

This only serves to inform you that on Saturday (after having sent you on the previous Friday the drawings of some kinds of wood¹⁾) I received the Philosophical Collections²⁾ No. 1, besides a list of the members of the Royal Society, addressed to Mr. Isaac Velthuysen, a Rotterdam merchant³⁾. I was very glad to have them, but wondered why there was not in addition a short note mentioning the sender, that I might thankfully acknowledge the receipt. I hope you will inform me on this point when you send an answer to my last letter.

1) See letter of 12 January 1680.

2) During Robert Hooke's secretaryship the Philosophical Collections (edited by him) were substituted for the Philosophical Transactions (between 1678-9 and 1682-3). Cf. C. Dobell, Antony van Leeuwenhoek and his ‘little animals’ (1932), p. 389, and also Th. Birch, The History of the Royal Society of London, III (1757), p. 518. [M.]

3) Isaac Velthuysen, a merchant whom L. perhaps met at the house of his Rotterdam relatives, had business relations with England. He imported, for instance, hides from Germany for export to England. [H-1.]
For the reason why L. ordered books of the Royal Society to be addressed to people at Rotterdam, see note 28 to the letter of 31 May 1678 (Collected Letters, II, p. 379), where we are told that the English mail was in those days carried by a post-boy from the mouth of the Meuse via a post-office between 's-Gravesande and Maassluis to Rotterdam. Large parcels would be too heavy and were carried to Rotterdam in the ship.

[p. 192]

Jck heb goet gedacht na de mael ick sie en versta dat UEd: een heer vol speculatie⁶⁾ sijt, dese Copie⁷⁾ van een gansch rouwe calculatie, die ick op het ernstich versoeck vande Heer Constantijn Huijgens van Zuijlichem op het papier heb gestelt,⁸⁾ UEd: mede te delen, en moet daer beneffens seggen, dat ick⁺ voorledene vrijdagh avont Peper water heb genomen, daer veel levende dierkens in waren, en dat vermengt met omtrent sooveel⁹⁾ regenwater, daer ick een quantiteit gestoote¹⁰⁾ gember in gedaen hadde, en doen aenstonts het vermengde water observerende, bevond ick dat de dierkens traegh int bewegen waren. eenige Uren daer na dit water weder observerende, konde ick gansch geen dierkens daer in sien, maer omtrent twee mael 24. uren daer na⁺ sagh ick seer distinct dierkens die ick meer dan Hondert milioenen kleijnder oordeelde dan een sant,¹¹⁾ sonder dat ick eenich dierkens vernam die int peper water waren geweest. afbreeckende blijve

Mijn Heer

UEd: gansch onderdanige dienaer

Antonj Leeuwenhoeck.

To M^r M^r Robert Hooke Secretarij of the Royall Societij ad Gresham Colled^e:¹²⁾
London.

6) Een heer vol speculatie - een weetgierig man.

7) Hier doelt L. op den brief van 20 Mei 1679.

8) Zie voor dit verzoek den brief van 13 Juni 1679, blz. 82.

+ Infusoria in peperen gemberwater.

9) Sooveel - even veel.

10) Gestoote - fijn gestampt.

+ Bacteriën.

11) Wanneer met een ‘sant’ bedoeld is een ‘grof sant’, dan is de gemiddelde diameter der organismen ongeveer 2 µ. Bedoelt L. een ‘gemeen sant’, dan zou de gemiddelde diameter ongeveer ½ µ zijn geweest. In ieder geval echter is hier sprake van bacteriën. [S.]

12) Colled^e: - afkorting voor ‘Colledge’. [Sw.]

[p. 193]

Understanding that you are interested in scientific speculations I resolved to send you a copy⁴⁾ of a very rough calculation which I committed to paper at the urgent request of Mr. Constantine Huygens van Zuylichem⁵⁾. In addition I will tell you that last⁺ Friday evening I took pepper-water in which there were many living animalcules and mixed it with about the same quantity of rainwater in which I had put some pounded pepper. I observed the mixed water immediately and found that the little animals moved very slowly. Again observing the water a few hours later, I could not discover any animalcules in it, but after about 48 hours I quite⁺ distinctly saw little animals that I judged to be a hundred million times smaller than a grain of sand⁶⁾, without, however, seeing any of the animalcules that had been in the pepper-water.

In conclusion I remain, Sir,

Your very obedient servant,

Antonj Leeuwenhoeck.

To Mr. Robert Hooke, Secretary of the Royal Society, Gresham College, London.

4) L. here refers to the letter of 20 May 1679.

5) A reference to the letter of 13 June 1679, p. 83.

+ Infusoria in pepper- and ginger-water.

+ Bacteria

6) If ‘sand’ means ‘coarse sand’ the average diameter of these organisms is about 2 µ; if, on the other hand, L. meant ‘a grain of ordinary sand’ the average diameter would be approximately 0.5 µ. In any case there is question of bacteria. [S.]