Alle de brieven. Deel 3: 1679-1683

[p. 194]

Brief No. 56.
13 Februari 1680.

Gericht aan: Robert Hooke.

Manuscript: Onderteekende, eigenhandige brief te Londen, Royal Society. MS. 1879. L l. 50. Twee kwartobladzijden.

Gepubliceerd in:

Geen publicatie bekend.

Korte inhoud:

Bevestigend antwoord op den brief van Robert Hooke, waarin deze Leeuwenhoeck vraagt, of hij er prijs op stelt als lid van de Royal Society te worden voorgedragen.

[p. 195]

Letter No. 56.
Februari 13th 1680.

Addressed to: Robert Hooke.

Manuscript: Signed autograph; London, Royal Society, MS. 1879. L l. 50. Two quarto pages.

Published in:

No publication is known.

Summary:

Affirmative reply to Robert Hooke's letter, asking Leeuwenhoeck whether he would appreciate being proposed for fellowship of the Royal Society.

[p. 196]

d'H^r Robert Hooke

Delft in Hollant den 13. Febr. 1680

Mijn Heer.

Jck heb in UEd: aengenamen vanden 23. jann: O:S:¹⁾ gesien, dat UEd: mijn laeste missiven inde vergaderingh vande Roijale Societeit hadde gebragt,²⁾ ende dat deselvige aldaer seer aen genaem waren, als oock mede gesien, dat UEd: met mij eens was omtrent de seer kleene delen vant water, het welcke mij lief was te verstaen.

Het sap dat ick voor desen met gewelt, uijt verscheijde hout, als oock mede sappen uijt eenige kruijden, hadde gedruckt, en dan geobserveert, daer van en kan ick als noch (omtrent eenich levend schepsel daer in) niet³⁾ van seggen. Jck heb inde na somer bij mij vast gestelt,⁴⁾ omme in toe comende, als de wasdom int hout is, en oock int midden vande soomer, verscheijde observatien daer omtrent te doen.

Vorders heb ick gesien, dat UE. sigh verwondert, dat ick niet en sta op de lijst vande Roijale Societeit,⁵⁾ wat mij belangt, ick heb noeijt gedachten gehadt, sulcx te pretenderen, van Mons^r Oldenburgh, en bij aldien den selven heer, in sijn leven eenige openingh

1) O:S: - Oude Stijl (= oude tijdrekening). Zie hiervoor aant. 1 bij den brief van 20 Nov. 1679, blz. 142.

2) L.'s brief van 12 Jan. 1680 werd door Hooke, in het Engelsch vertaald, voorgelezen in de vergadering van 15 Jan. 1680; die van 20 Mei 1679 werd behandeld in de bijeenkomst van 22 Jan. 1680. (Zie: Th. Birch The History of the Royal Society of London IV. (1757) blz. 3 en 5). [M.]

3) Niet - niets.

4) Bij mij vast gestelt - besloten.

5) De voor L. zoo belangrijke passage uit den brief van Robert Hooke dd. 23 Januari 1679 (MS. Sloane 1039, f. 172, British Museum, Londen) luidt: ‘I doe much wonder that your name is not in the list of the Royall Society, especially since I find Mr. Oldenburgh Received the favour of soe many excellent communications from you. If I thought it would be gratefull to you I would propound you at the meeting as a candidate, If you please to let me know your thoughts of it by your next I shall regulate my self accordingly and give you a speedy account there of. there will be nothing of charge to you upon that account and I doubt not of effecting it if you desire it.’ [M.]

[p. 197]

Mr. Robert Hooke.

Delft, Holland, 13 February 1680.

Sir,

I see from your kind letter of 23 January, O.S.¹⁾, that you read out my last missives in a meeting of the Royal Society²⁾, that they were welcome and that you agree with me as regards the very small particles of water, which I was glad to read.

I cannot as yet say anything about living animals in the sap which, some time ago, I pressed from various sorts of wood and from certain plants and then observed. Last autumn I resolved to make several observations on this point as soon as there is growth in the wood, and also in the middle of summer.

I also saw that you wonder that my name is not in the list of the Royal Society³⁾. Personally I have never thought of expecting this from Mr. Oldenburgh. If, during his lifetime. he had brought

1) Old Style. See note 1 to the letter of 20 November 1679, p. 143.

2) Hooke read out his translation of L.'s letter dated 12 January 1680 in the meeting of 15 January 1680; the letter dated 20 May 1679 was discussed in the meeting of 22 January 1680. See Th. Birch, The History of the Royal Society of London, IV (1757), pp. 3 and 5. [M.]

3) L. here refers to Hooke's letter of 23 January 1679 (MS. Sloane 1039, f. 172, British Museum, London); the passage touching on this question runs as follows: ‘I doe much wonder that your name is not in the list of the Royall Society. especially since I find Mr. Oldenburgh Received the favour of soe many excellent communications from you. If I thought it would be gratefull to you I would propound you at the meeting as a candidate, If you please to let me know your thoughts of it by your next I shall regulate my self accordingly and give you a speedy account there of. there will be nothing of charge to you upon that account and I doubt not of effecting it if you desire it.’ [M.]

[p. 198]

daer omtrent hadde gedaen,⁶⁾ ick soude het met een danckbaer gemoet geaccepteert hebben; en nademael een generues gemoet, altijt moet gelegen laten,⁷⁾ om de eer meer en meer te doen aenwassen,⁸⁾ ende dat⁹⁾ de voor stellen die bij UEd: t mijwaerts¹⁰⁾ werden gedaen, te weten, om mij als een lit vande societeit aen te nemen, ende daer voor te erkennen, de grooste eer ter werelt soude toe brengen: soo sal UEd: mij ten hooghsten verobligeren, en sonderlinge dienst doen,¹¹⁾ soo UEd: mij soodanigen hoogen caracter procureert.¹²⁾

Jck ben tegenwoordigh doende, met twee distincte¹³⁾ observatien, die ick UEd: ende de seer geleerde heeren Philosophen¹⁴⁾ binnen Weijnich dagen sal laten toe comen.

Jck ben ten hooghsten danckbaer, voor de Collections, en voor de lijst vande heeren leden vande Roijale Societeit, gelieft mijn onderdanige groetenisse te doen aende geseijde heeren leden, en ick sal al de dagen van mijn leven blijven.

Mijn Heer.

UEdts ten hooghst verplichten en seer onderdanige Dienaer

Antonj Leeuwenhoeck.

6) En bij aldien den selven heer, in sijn leven eenige openingh daer omtrent hadde gedaen - maar indien deze tijdens zijn leven eenig vooruitzicht daartoe had geopend... [M.]

7) Gelegen laten - van belang achten.

8) Deze zin is, evenals trouwens de min of meer gezwollen stijl van dezen brief, te zien in het licht van L.'s tijd. Afgezien van het feit dat een zekere ijdelheid aan L.'s karakter niet vreemd is, is immers het openlijk trachten naar ‘eer’ een typisch verschijnsel van den mensch uit den Baroktijd. [H.]

9) Dat - omdat.

10) Bij UEd: t mijwaerts - door U ten aanzien van mij.

11) Sonderlinge dienst doen - een grooten dienst bewijzen.

12) Caracter procureert - onderscheiding doet toekomen.

13) Distincte - verschillende.

14) Philosophen - beoefenaren der natuurwetenschappen.

[p. 199]

the matter up, I would gratefully have accepted the prospect. Seeing that an honourable mind should always consider an increase of honour important⁴⁾ and that your offer to make me a fellow of your Society would confer on me the greatest honour in the world, I should be greatly obliged to you in case you could render me the service of procuring for me such a high distinction.

I am just now occupied with two different observations which I hope to send to you and to the learned Philosophers within a few days.

I thank you very much for the Collections and for the list of fellows of the Royal Society. Please give my humble greetings to those gentlemen, and I shall remain all the days of my life, Sir,

Your greatly obliged and very humble servant,

Antonj Leeuwenhoeck.

4) This sentence, and the more or less inflated style of the whole letter, should be considered in the light of L's times. Quite apart from the fact, that a certain degree of vanity was not foreign to L's character, the coveting of honorific distinctions is typical of the people of the baroque period. [H.]