Logo DBNL
Middelnederlandsche dramatische poëzie (1907)

Middelnederlandsche dramatische poëzie

(1907)–P. Leendertz (jr.)–rechtenstatus Auteursrecht onbekend

Vorige Volgende

[Sevenste Bliscap van Onser Vrouwen]

 
+Sint Jan.
 
O hoge, eerweerdege, gebenediëaant.
 
Maget vrye,
 
Tresoer, daer alder werelt scat
 
In lach besloten, na claren belye;
65
Want, suete Marië,
 
Wi cochten daer met de hemelsce stat;
 
Den dau van graciën es in u nat,
 
...............aant.
 
Des hemels ende der erden gevloyt;aant.
70
Die heeft ons in u suver bat,
 
Der speciën vat,
 
Gedwegen ende met genaden bespoyt.
 
Oetmoedege Vrouwe, u niet en vernoyt
 
Dat ic ghemoytaant.
75
Dus worde u minen troest te gevene;
 
Want ic ontfinc, invierich gegloyt
 
Ende hittich dorbroyt,
 
Den last, geminde, van uwen aenclevene.
 
Dies blivic voort in minen levene,
80
Hoge verhevene,
 
In u hoede, soet u betame,aant.
 
U biddende dat u si bequame.
 
Maria.
 
Jan, geminde vrient vercoren,
 
Lacen! ghi wet hoet met my steet:
85
Gods jongeren hebbic alle verloren.
 
Die mi te troesten plagen te voren,
 
Achermen! die sijn my ongereet.
 
Si sijn getrocken, verre ende breet,
 
Dwoort Gods tot sinen bevele bedien.
90
Alsoe hi selve den orboer weet,
 
+Tot sijnder begeerten, tsi cout of heet,
 
Moet sinen wille altoes gescien.
 
Dus, Jan, vercorne vrient, in dien
 
Dat ie mi selven nu vinde alleene,
95
Soe biddic u, wilt de woerde aensienaant.
 
Die mijn kint sprac tot ons lien,
 
Daer ic stont in bitteren weene.
 
Hi gaf mi u hoede, ende el negheene.
 
Hi seide: ‘Wijf, sich daer u kint.
100
Jan, dits dijn moeder’. Hoort, wes ic meene.
 
Dus blijft mi bi, in duegden reene,
 
Want hi u vor dandere hoechst heeft gemint.aant.
 
Jan.
 
O Vrouwe, daer te voren noch sint
 
Dat de werelt heeft gestaen,
105
Seggic vor waer, en loegens twint,
 
En was soe ermen wissel gedaen,
 
Want, Vrouwe, ghi moestet daer ontfaen
 
Eens visschers sone, cleyn van geslachte,
 
Voer hem, die, na sijn vermaen,
110
Hemel ende erde van nyeute wrachte.
 
Niet min, eerweerdege, de hoge van machte
 
Deet om een beter, des sijt te vreden.aant.
 
Al sidi gestelt tot mijnder wachte,
 
Ic en kynne mi niet weerdich genoech om treden
115
Den wech, die ghi voer mi waert leden.
 
Maria.
 
Jan, vrient, laet u dies genuegen,
 
In alsoe velen alst God begeert;
 
Sijt dies gevreet, hi saelt wel vuegen,aant.
 
En daer op niet en murmereert.aant.
 
+Sint Jan.
120
Ic dancke u, suete maget weert,
 
Dat ghi mijns te vreden sijt.
 
De gracie Gods heeft u vercleert
 
Daer mede, dat ghi geheilicht blijt.
 
Dus, weerde bloeme gebenedijt,
125
Een huusken hebbic noch staende hier bi,aant.
 
Daer moegdi in leiden uwen tijt,
 
Eest u gelieflic, maget vri.
 
Hier onder den berch, verstaet wel mi,
 
Van Syon, suete ende oec bequame,
130
Soe steet dit huus. Alsulc alst si,
 
Soe ghevict u, Vrouwe, ent u betame.
 
Maria.
 
Jan, dat es my seere gename,
 
Want wel ter goeder plaetsen steet
 
Om visenteren sonder blame
135
De steden, daer God sijn passie leet.
 
Die willic dagelijcs, daer icse weet,
 
Visenteren tot sijnder eeren,
 
Tsi daermen doopte oft besneet,aant.
 
Gheeselde oft cruuste om sijn verseeren.
140
Daer willic mi ynnechlijc toe keeren
 
Om te besuekene met wille goet,
 
Uut rechter devociën sijns loofs vermeeren,aant.
 
Dat hi daer stortte sijn heilege bloet.
 
Sint Jan.
 
O suete moeder ende maget soet,
145
Als ghi daer sijt, tot elker stede,
 
Soe biddic u vriendelijc, dor oetmoet,
 
Dat ghi my doet in uwen gebede,
 
+Want zijn gracie die es u mede,
 
Hi en sal u nemmermeer verhoren.
150
Wat si, ghi bringet in Gods vrede,
 
Dat weet ic wel, biddier hem voren.
 
Maria.
 
Jan, mijn goede vrient vercoren,
 
Mijn hulpe en weert u niet ontseit,
 
Noch nyemens die na sijn hulde sporenaant.
155
En hopen aen sine genadicheit;
 
In haren troeste word ic bereit.
 
Jan.
 
Nu, gawy met anderen voort in minnen,
 
Tot Gode gelieft dat hi ons hale.
 
Maria.
 
Sijn heilege gracie laet hi ons kinnen,
160
Gawy met anderen voort in minnen.
 
Jan.
 
Sijn godheit doe ons genade gewinnen,
 
Dat wi ontvlien der helscer quale.
 
Maria.
 
Nu gawi met anderen voort in minnen,
 
Tot Gode gelieft dat hi ons hale
165
Uut desen ellindegen eerdscen dale.
Selete cort. Die wile besuect si de steden, ende si gaen wech.
 
Een Jode.
 
Claer, dese temptacie van desen wiveaant.
 
Es quaet te lidene selc van bedrive,
 
Want, dat luttel es gesien,
 
Si popelt, si leest, si buecht haer knien,
170
Si weent, si carmt, nu hier, nu daer,
 
+In allen plaetsen.
 
Tweede Jode.
 
Dat doetse voer waer.
 
Ic siet soe node, mi dunct ic splite.
 
Si makes oec te vele.
 
Eerste Jode.
 
Tes recht tenen spite
 
Van ons, ende onser wet eest blamelie
175
En diese regeren.
 
Tweede Jode.
 
Tes onbetamelic,
 
Dus openbaerlic dat si gaet stupen,
 
Cnielen, wagebaerden en crupenaant.
 
In allen steden, daer haer kint leet
 
Enege scoffieringe.
 
Eerste Jode.
 
Tes onbesceet.
180
Daedsijt doch heymelic, ondertiden
 
Dat tfolc niet en mercte!
 
Tweede Jode.
 
Soe mochtment liden;
 
Maer nu maect si selken geveert,
 
Recht al waert der pinen weert,
 
Als quansus hi ware een coninc der Joden.
 
Eerste Jode.
185
Si heeft hem eren genoech geboden,
 
Al waer hi een heildom oft een sant.
 
Maer thout al elder: wi worden gescant,
 
Worden si, diet taenscouwene plegen,
 
Bekeert ende te harer secten genegen.
190
Oec wasser menich, alsoe wi merken,
 
+Die hem na gingen.
 
Tweede Jode.
 
Ende alle haer werken
 
Sachmen soe duegdelic daer si geet;
 
Maer tes al geveyst.
 
Eerste Jode.
 
Vor waer, en weet,
 
Maer docht u goet, ic wist ons raet
195
Om dit te beletten.aant.
 
Tweede Jode.
 
Hoe?
 
Eerste Jode.
 
Den potestaet
 
Selen wijt opt corte gaen vercleren,
 
Ende dan, men later hem met geberen.
 
Hi saelt haer, sonder veel gescals,
 
Wel doen laten.
 
Tweede Jode.
 
Vele ongevals
200
Worder af nakende onser wet,
 
Ja, wort niet in tijts belet
 
En strangelic genomen metten tanden
 
Van dies macht hebben.
 
Eerste Jode.
 
Noyt soe veel scanden
 
En hadden de Joden van haren kinde,
205
Als si hier af wel mochten ten inde,
 
Waert so datmens niet en vermaende
 
Vor den rechter.
 
Tweede Jode.
 
Hi comt hier gaende.
 
+Dits yuust, wi willen hem spreken an
 
Van deser saken.
 
Eerste Jode.
 
Aenveertten dan
210
Op tcorte, eer dat hi ons ontgae.
 
Tweede Jode.
 
Heere, geliefdet uwer genae,
 
Wi souden u geerne in corter sprake
 
Wat nyeus vercleren.
 
Potestaet.
 
Ja, wats de sake?
 
Ghi scijnt gestoort, wat hebdi vernomen?
215
Eest yet lastichs?
 
Eerste Jode.
 
Jaet; wi sijn comen
 
Tot u met nernste, versuekende raet
 
Op dese Maria, die hier gaet;
 
Het scijnt si gect, en weet hoet si,
 
Met onser wet.
 
Potestaet.
 
Ja, waer by?
220
Bedrijfse oft doetse yet onreens
 
Ons in contrariën?aant.
 
Tweede Jode.
 
Jaes, heere, en neens.
 
Ic sal u seggen van haren bestiere.
 
Si toent ons dagelics selken maniere
 
Van vremden geveerten int openbare,
225
Als oft haer kint een heilichdom ware;
 
Soe nijchse, soe stuypse in allen steden,
 
Daer haer sone sijn passie heeft leden.
 
+Ghi en saecht noit wijf so overlijc drabben
 
Over en weder.
 
Eerste Jode.
 
Si sal de steene uut scrabben,
230
Soet scijnt bi wilen, daer haer kint leet
 
Tsiere doot weert.
 
Tweede Jode.
 
Waer dat si weet,
 
Dat haren sone gesciet confuse,
 
TAnnas of in Pylatus huse,
 
Ende tanderen steden, daer loopse dagelijc
235
Bidden en lesen.
 
Eerste Jode.aant.
 
Tes ons meshagelijc,
 
Gemerct si mochte met selker naciën
 
Enege bringen in murmeraciën,
 
Slechte, onnosele, dies niet en gevroen
 
Haer quade secte.
 
Douwere.
 
Wat salmen haer doen
240
Daer bi? na recht, secreet gesproken,
 
Wi hebben ons hoech genoech gewroken
 
Aen Jesum, dien wi dleven namen,
 
Al en bringen wi de moeder oec niet in blamen.
 
Om datse met rouwe haer kint beweent,
245
Salmense daer om dooden?
 
Potestaet.
 
Met rechte neent,
 
Want elc moederlijc herte die mint
 
Bi rechter natueren geerne haer kint.
 
Maer waerse hem vremde, ent haer gesciet,
 
+Soe en soudemens haer gedogen niet.
250
Men mocht haer dan met rechte aen spreken
 
Van ongelove, ende dat soe wreken
 
Aen hare, met pinen int openbare,
 
Dat yegeliken exemple ware
 
Om een castiën telker ure,
255
Diet hoerde vermonden.
 
Douwere.
 
Dit wijst natuere,
 
Dat dit wijf dese minne bestaet.
 
Waer bi? ten was noyt kint soe quaet,
 
Die moeder en sout met rechte minnen.
 
Aldus dan, wildijt wel versinnen,
260
Soe en eest der moeder niet mesprijst,
 
Dat si natuerlike minne bewijst
 
Tot haren kinde; om wel verstaen,
 
Mesdoet si luttel.
 
Tweede Jode.
 
Daer hanct meer aen,
 
Dat ic u niet en hore solveren,
265
Op dwelke ic nu wille ergueren
 
Tot uwer correctiën, na datse bedrijft
 
Met harer devociën. Als si doot blijft,
 
Wat meyndi, wat mochter af gescien
 
Met haren lichame? Tes vremder gesien.
270
Ja mochten sine onder hen gewinnen,
 
Haer vriende, die noch Jhesum minnen,
 
Si soudender reliquiën willen af maken,
 
Tot onsen spite.
 
Eerste Jode.
 
Dat sijn de saken;
 
+Daer soudense den duvel met allen af brouwen
275
En tfolc bekeren.
 
Douwere.
 
Dies weetic ons mouwen;
 
Sijt dies te vreden, dat salic verwerren.
 
Waerse doot, men salse verberren
 
In cleynen pulvere, my wel versint,
 
En sayen de asschen tegen den wint
280
Alsoe dunne, dat si wech wayen
 
Elc versceiden.
 
Tweede Jode.
 
Soe mochti ons payen;
 
Maer seker, twaer anders groet verlies,
 
Dat mense gaen liete.
 
Potestaet.
 
Neen, wacht u dies
 
Kinder, al haddi noch geswegen,
285
Tes langen tijt over een gedregen.
 
Wi weten oec wat, alst comt aent nypen;
 
Laet elken gewerden. Maer tsijn al pypen,
 
Wie hem wilt sporren tegen de gaert:
 
Tswaerste verweecht.
 
Eerste Jode.
 
Tes goet verwaert.
290
Men sal den viant altoes ontsien,
 
Hoe cranc hi es. Maecht soe gescien
 
Alsoe ghi ons nu hier vertrect,
 
Soe worden de jongeren wel begect,
 
Want si hopense, als domme dwase,
295
Hoge te verheffene.
 
Douwere.
 
+Ic seg u jase,
 
Maer de contrarie sal hem gebueren.
 
Tweede Jode.
 
Wi sijns gepaeyt.
 
Douwere.
 
En sorchter niet vueren,
 
Maer hout u vrilic aen ons woort,
 
Al in secreet; en of ghi yet hoort
300
Van dien eer wy, om cort vermaen,
 
Dat laet ons weeten.
 
Eerste Jode.
 
Twort gedaen,
 
Daer aen en derf u twivelen niet.
 
Adieu, myn heren.
 
Potestaet.
 
Ghebrect u yet
 
Des wi vermogen, ter waerheden,
305
Getroest u des; elc ga in vreden.
Selete. Maria leit in haer gebede in haer camere.
 
Maria.
 
O laes! God Here! Wat salic bestaen?
 
Salic van troeste dus bliven versteken?
 
Mijn herte mocht my in drucke ontgaen.
 
Ay laes! God Here! Wat salic bestaen?
310
Ic ben in sulken rouwe bevaen,
 
Mi dunct al soude mi therte breken.
 
O laes! God Here! Wat salic bestaen?
 
Salic van troeste dus bliven versteken?
 
En can van drucke nauwe gespreken,
315
Dat hi my laet, mijn liefste geminde!aant.
 
Ic en was vertroest van deser weken,aant.
 
+Des blivic beswaert in groter alinde.
 
Dagelijcs datti my versinde,
 
Daer hi met bluschte mijn verdriet;
320
Altoes soe hoordic van minen kinde
 
By sinen yngel doch emmer yet;
 
Nu en wasic in drie dagen niet
 
Vertroest. Elaes! Wat maecht bedien?
 
Waer es mi dese mesquame gesciet,
325
Datti my laet dus onversien?
 
En weet te clagene hoe noch wien!aant.
Selete. Die wile salmen den hemel op doen, daer God sit, ende seggen toten ingel Gabriel
 
God.
 
Nu willic recht, het dunct mi tijt,
 
Mijnder suver moeder gebenedijt
 
In mijnder gloriën hier ontbien;
330
Den ertscen druc willic haer quijt
 
Maken, ende bringense int hoge jolijt,
 
Daer haer niet en mach messcien.
 
Soe ict bi redenen hebbe versien,
 
Soe es sijs weert, ende el negheene,
335
Dat haer mijn gracie sal gescien.
 
Grotelic boven al anderen lien
 
Sal si de upperste sijn alleene.
 
Ic hebse daer lange gelaten in weene,
 
Daer si volstentich in es bleven,
340
En vast geduerich gelijc den steene
 
Es therte te mywaert bleven reene;
 
Dus wert si hoechst der hoechster verheven.
 
Gabriel, bode, haest, sonder sneven
 
Moetti mijn hoge gebod volbringen.
 
+Gabriel.
345
Hets redelic, Here, want u aencleven
 
Es juecht en voetsel van allen dingen.
 
Ghi hebbet al in u beringen,
 
Boven ende onder, hoghe verlichtere.
 
Tsi stuer of wreet, ghi connet bedwingen;
350
Van allen erge sidi een swichtere;
 
Ghi wert uut ouden een nuwe stichtere,
 
Ende nyemen en mach u werc volsinnen;
 
Duegdelic sidi een medeplichtere
 
Tot hem die uwe genade bekinnen;
355
Dies maect my uwer begeerten te binnen.
 
God.
 
Gabriel, dat icse minne es redelic.
 
Die mi vor al selve heeft vercoren,
 
Die willic bi mi doen eren vredelic,
 
Want ic van haer wou sijn geboren.
360
Die suverste ende reynste verre te voren
 
Es si voer alle die ic weet.
 
Die seldi, sonder enich verstoren,
 
Vor my hier halen; doet mijn beheet.
 
Ghi selt te dragene oec sijn bereet
365
Een palmrijs uten paradyse;
 
Daer bi seldi haer doen besceet
 
Haer doot, ende segt haer bi avise,
 
Dat icse ontbie, die hoge van prise,
 
Te mijnder vruecht, reyn van behage,aant.
370
Want siere in vriendeliker wise
 
Sal wesen binnen derden dage.aant.
 
Gabriel.
 
Eerweerdich Sceppere, en ben niet trage
 
+Tot uwer bederven; die en mach niet bliven.
 
Hets recht dat ic haer bliscap drage,
375
Want si es bloeme van allen wiven.
 
Dies willic, om haer lof verstiven,
 
Mi spoeden om tpalmrijs bequame,
 
Datmen eerbarlic int bedriven
 
Sal dragen vor haren soeten lichame.
380
Gebenedijt si haren name,
 
Die in haer duecht es suver bleven,
 
Soe datter noyt no smette no blame
 
In haren lichame en was beseven.
 
Dies wort si hoge bi u verheven.aant.
 
 
385
Verhuecht u, gebenedide Vrouwe,
 
Suver kersouwe,
 
U lieve kint heet my orconden,
 
Datti u met des hemels douwe,
 
Al vri van rouwe,
390
Wilt besprayen tot ewigen stonden.
 
Salich der saliger sidi vonden.
 
Na Gods vermonden
 
Soe seldi u tot hem bereyen;
 
Want ghi seere hoechlic, sonder gronden,
395
Ende los van sonden,
 
Binnen derden dage selt sceyen
 
Uut deser broesscher keytivicheyen,
 
Daer na u beyen
 
Marteleers, maegden ende confessoren,
400
Die u hoechlijc selen geleyen
 
Met weerdicheyen
 
Daer boven inder yngelen coren,
 
Ter vruecht, Vrouwe, na u toebehoren.
 
+Maria.
 
Suet ingel, dat es mi seere bequame.
405
En hadde noyt geen meerder vruecht.
 
Dies biddic u, oft u tseggen betame,
 
Hoe es u name,
 
Die mi dus uterlic seere verhuecht?
 
Segt my dat, oft ghijt seggen muecht.
 
Gabriel.
410
Jaic, Vrouwe, ic saelt u geerne beliën:aant.
 
Ic quam u yerst gebenediën
 
Metter Gods graciën groet van crachte;
 
Ic waest die u, sonder vermyen,
 
Den mogenden, hogen, eerweerdegen, vriën,
415
Saligen, Heilegen Geest in brachte;
 
Gabriel heetic, reyne van gedachte,
 
Ende bring u die benedixie bloet,aant.
 
Die God de Here groet van machte,
 
Tot salicheden suet en sachte,
420
Jacoppe, sinen vrient, ontboet.
 
Dit palmrijs, eerweerdege Vrouwe minyoet,
 
Bringic u uten paradise,
 
Om datmen dit, Vrouwe, na u doot
 
Dragen sal uut minnen devoet
425
Vor uwen fiertel van hogen prise.
 
Als mennen in oetmoedeger wise
 
Ter erden sal dragen, suver geminde,
 
Salmen u vor gaen met desen rise
 
Na sijn bevel, diet al versinde.
 
Maria.
430
Dies lovic minen eerweerdegen kinde,
 
Dat my dese eere aldus gesciet,
 
+Datti minlijc dus in mijn yndeaant.
 
Bi sijnder genaden soe wel versiet.
 
Maer, suete yngel, doet my bediet,
435
Oftic den viant sal moeten scouwen
 
Eer ic sterve; om dat verdriet
 
Soe es my therte bevaen met rouwen.
 
Woude hi mijn ogen beloken houwen,
 
Dat ic den viant niet en sage,
440
Gabriel, lieve vrient, vol trouwen,
 
Bidt Gode datti mi dies verdrage.
 
Gabriel.
 
O Vrouwe, en sijt in gheenen versageaant.
 
Voer hem, maer stelt u des te vreden.
 
Ghi hebt den viant beraden plage
445
Met uwer groter oetmoedicheden,
 
Ende hebten soe onder voet getreden,
 
Datti hem ewelic sal ververen
 
Van uwen sueten, suveren seden;
 
Want nyemen dan ghi en mach hem deren
450
Naest Gode. Ghi selten ewelic weeren,
 
Waer datti comt, na u gebien,
 
Ende oec, vor wien ghijt sult begeren
 
Mids uwer graciën, daer sal hi vlien.
 
Van hem en mach u niet messcien.
 
Maria.
455
Lof u gescie, almechtich Heere,
 
Die my met gracien dus versiert
 
Ende my, erme, bewijst dees eere
 
Met uwen yngel wel gemaniert.
 
Dies biddic u vort, dat ghijt bestiert,aant.
460
Dat u apostelen, mijn broeders gemeene,
 
+Versamen mogen ongescoffiertaant.
 
Ende wesen te miere uutvaart reene,
 
Op dat ic doch niet en sterve allene;
 
Want de Joden onbequame
465
Souden sturberen groot en cleene,
 
Hadden sijs macht, minen lichame.
 
Dus dan, dor uwen sueten name,
 
Mijn lieve sone, nemt dies ware,
 
Ende dat ic scouwen mach sonder blame
470
U jongeren, der apostelen scare,
 
Ende orlof nemen int openbare
 
Aen hen, die u met herten minnen;
 
En sachse in soe menegen jare;
 
Laet mi noch troest van hen gewinnen.
 
Gabriel.
475
Maria Vrouwe, sijt dies te binnen,
 
Al sijnse verre, tes in sijn machte,
 
Die Daniele, wilt wel versinnen,aant.
 
Voetsel toe sant met sijnre crachte;
 
Want Abecuc, die hem teten brachte,
480
Was menich hondert milen versceeden;
 
Nochtan God sijnre vriende gedachte
 
Ende dedene tot Daniele leeden.
 
Al heefti dapostelen oec willen breeden
 
In verren lande, wide geseten,
485
Gelievet sijnre genadicheden,aant.
 
Ghi selter haest tidinge af weten.
 
Een vat vol graciën, ongespleten,aant.
 
Sidi volmaect, gebenedijt
 
Boven alle andere hoechst ongemeten,
490
En bliven selt in ewiger tijt.
 
+Adieu, dits wech, in vreden blijt:aant.
 
Na minen woerden sal u gescien,
 
De gracie Gods heeft u versien.
 
Maria.
 
Lof deser bliscap, in mi gemaect
495
Bi des yngels sueten ingevene!
 
Nu benic met alder vruecht onstaect.
 
Lof deser bliscap in my gemaect!
 
Lof hebt, die mi ontbiet dus naect,
 
Dat ic sal comen ten ewigen levene!
500
Lof deser bliscap in my gemaect
 
Bi des yngels sueten ingevene,
 
Los van snevene!aant.
 
Getroest, van alder noot bevrijt,
 
Salic aenscouwen als die verhevene
505
Minen lieven sone gebenedijt.
 
Lof hem gescie in ewiger tijt!
Selete: Hier sal Jan staen predeken den volke inder stat van Ephesen.
 
Sint Jan.
 
Tot uwer vramen, meerder en mindere,
 
Die hier sijt comen om aenhoren
 
Dat woert Gods, mijn weerde kindere,
510
Ic biddu, en willet niet verstoren.aant.
 
Saeyt men u yet, laet niet verloren
 
Tsaet daer voetsel bi gesciet.
 
Suvert u herte en weert den doren,
 
Daer tsaet bi te verdwinen pliet.
515
Want dicker vele dan gers en grietaant.
 
Soe sayt doncruut de lede viant,
 
Daer hi de goede vruchten siet
 
+Becloven in goet winnende lant.
 
Al sidi gevallen, biet hem de hant,
520
Die u mach hulpen uten onreenen.
 
Ontcnoept van ongelove den bant;
 
Of neen, u siele saelt noch beweenen.
 
En laet u herte soe niet versteenen,
 
Ghi en leert den hoechsten Scepper kinnen,
525
Die u de gracie wilde verleenen,
 
Datti u sciep uut rechter minnen.
 
De doot wildi om u gewinnen;
 
Aenden cruce storti sijn bloet,
 
Om datti u, met viereger sinnen,
530
Woude lossen uter helscer gloet.
 
Daer bi hier penitencie doet
 
Ende wilt dat kerstendom ontfaen
 
En vreest de doot, soe sidi vroet.
 
Ghi sult in dewige bliscap gaen;
535
Want dese werelt heeft God doen staen
 
Soe ghise siet, reyn van aenscouwe,
 
Om datti u inder vruechden baenaant.
 
Bi sinen yngelen stellen souwe.
 
Peinst niet, ghi kindere, waert datti wouwe
540
Dees werelt ontmaken, die ghi hier siet,
 
Ende dit nyeuwe verkeren int ouwe,
 
Sijn vroude en bleefs te minder niet;
 
Want eer dat uut hem selven [gesciet],
 
Datti de werelt van nyeute wrachte,
545
Soe was sijn godheit sonder verdriet
 
Soe wel als nu, diet wel bedachte;
 
Maer om u menscelic geslachte
 
Bi hem te bringen in sijn vruecht,
 
+Soe dede hi bliken sijn grote machte
550
Ende stelde dees werelt dus in haer yuecht,
 
Des ghi hem niet voldancken en muecht.
 
Sijn wonderlic werc es sonder gronden,
 
Want hi mids sijnre heileger duecht
 
Om uwer salicheit hem liet wonden.
555
Dies laet ons dan in allen stonden
 
Hem dancken, minnen ende ontsien,
 
En vreesen de doot, en scuwen de sonden;
 
Want nyemen en can der doot ontvlien.
 
Ten mach geen dinc soe haest gescien,
560
In hemel, in eerde, ten es hem cont,
 
Ende alle datti wilt gebien,
 
Dat moet gescien in corter stont.
 
Vaet dit in dijnre herten gront,
 
Des biddic u allen met ynneger beden,
565
Hoe Ihesus Christus was dorwont
 
Ende dor u allen de doot heeft leden.
 
Inden name der Drievuldicheden,
 
Den Vader, den Sone, den Heilegen Geest,
 
Sceedic van u, blijft alle in vreden,
570
Maer smaect wel miere woerden keest,
 
Ende dat ghi dinen Scepper vreest.aant.
Hier selen comen twee ingle met enen cleede ende omslaen Sint Janne; ende tcleet sal scinen als een wolke. Ende soe bedect selen sine voeren vor Mariën dore, oft anderssins, soet best es.
De ghene die saten te predecaciën inde stat van Ephesen
 
Een gebuer.
 
+Wat ou! en siedi niet, ghi lie?
 
Tweede gebuer.
 
Wat, ghebuer?
 
Eerste gebuer.
 
Mi dunct ic sie
 
Een overwonderlic werc hier baren
575
Aan desen predecare.
 
Derde gebuer.
 
Ic sachen henen varen
 
In een wolke, alsoe my dochte,
 
Deeddi niet?
 
Eerste gebuer.
 
En weet wat wesen mochte.
 
Het es seere wonderlic te verstane,
 
Aldus een wolke te omvane
580
Enen man, ende als een winken
 
Wech te vuerene.
 
Tweede gebuer.
 
Men saels gedincken
 
Hier binnen Ephesen, dat weetic clare,aant.
 
Hierna noch over twee hondert jare;
 
Want, in presenciën van ons gemeene,
585
Eest niet seer vremde?aant.
 
Derde gebuer.
 
Ten es niet cleene
 
Te gronderene, wat sal bedien.
 
Eerste gebuer.
 
Wonderlike werken selen gescien,
 
Es te duchtene, teneger steden.
 
Tweede gebuer.
 
God wille al ons vriende bevreden!
590
+Elc es hem sculdich te verveerne.
 
Twas een groet leerere.
 
Derde gebuer.
 
Ic hoorden soe geerne,
 
Want alle sijn woerden gaven bediet,
 
Diese wel verstont. Hi en achtes niet,
 
Waest hoge of neder, wijf of man;
595
Hi gaf elken tsine.aant.
 
Eerste gebuer.
 
Dat doet de selke nochtan
 
Nu te vele plaetsen diemen vint,
 
Daermen de hoyke hanct tegen den wint;
 
Ja, geestelic en weerlic, mochtment wel seggen,
 
Elc int sine, diet scone omleggen
600
Vor hen die mechtich sijn van state,
 
Uut vreesen, om miede, om loen, om bate.
 
Nochtan, sal diepe wonden genesen,
 
Men moetse tyntelen.
 
Tweede gebuer.
 
Het moet soe wesen.
 
Ic sie men vint nu officiere
605
Van vele officiën, die de maniere
 
Recht maken met woerden en met gebare,
 
Als oft geen ander God en ware
 
Dan die si dienen, - sijn die niet sot? -
 
Ende doen hem meer eren dan haren God,aant.
610
Om titelic goet, om weerlic eere;
 
Dit sietmen dagelijcs.
 
Derde gebuer.
 
Die doolen seere.
 
Nochtan eest waer. Maer claer, van desen
 
+Gelike en quam noyt binnen Ephesen
 
Van predecare, soe ict can gemerken,
615
Noch die bat volchde metten werken
 
Na sinen woerden, sonder omwympelen,
 
Dats goet exempel.
 
Eerste gebuer.
 
Dat eest ons sympelen,
 
Mi ende andere, die niet en weten
 
Dan men ons seit.aant.
 
Tweede gebuer.
 
En can niet vergeten,
620
Wat dit wonder sal mogen bedien;
 
Tes recht een mirakele.
 
Derde gebuer.
 
Mocht doch gescien,
 
Datti hier weder tonser vrame
 
Dwoert Gods noch bedieden quame,
 
Soe waer ons allen wel gesciet.
625
Wat maecht meenen?
 
Eerste gebuer.
 
Claer, anders niet
 
Dan biden werken Gods almechtich
 
So en eest toecomen. Het blijct warechtich
 
Datti wel es metten Here.
 
Dies rise hem lof toe emmermeere,
630
Ende laet tot onser alder vramen
 
Vergaen ten besten.
 
Tweede gebuer.
 
Elc segge dies amen,
 
Ende bidden Gode met genynde,aant.
 
Dat hine ons cortelic weder sinde
 
+Tot onser bederven, ende van mesvalle
635
Ons wille behueden.
 
Derde gebuer.
 
Dies bidden wi alle
 
Neernstelic met inneger be.
 
Nu gawi tsamen in onsen vre,
 
Ende loven den Here gebenedijt.
 
Adieu, dits wech, in vreden blijt.
 
Sint Jan.
640
O alre hoechste verlichtere des sijns,aant.
 
Der werelt behoudere, wat es nu mijns?
 
Waer benic aldus gevlogen? dits vri
 
Met deser wolken? Here, ontdect mi
 
U hoge begeerte, ende maect mi vroet
645
Wes u gelieft, Here; ende ontdoet
 
Mijn ogen, dat ic worde versinnende
 
De redene van desen. Ic worde bekinnende,
 
Dunct mi, - eest waer, soe est abuus? -
 
Den berch van Syon en mijn huus,
650
Daer Maria, Gods moeder volmaect,
 
In woent. Hoe benic nu hier geraect
 
Dus haest? Dit moet wat groets bedien;
 
Salicheit moeter ons bi gescien.
 
Ic wil gaen cloppen best aen de duere.
655
Ou, seg, Maria.
 
Maria.
 
Wie es daer vuere?
 
Van Gods wegen, vrient, wildi inne,
 
Segt wie ghi sijt.
 
Jan.
 
Ic bent, vriendinne,
 
+Jan, u sone, reyn suver maecht,
 
Ic biddu, dat ghi u niet en versaecht
660
Mi in te latene; gebenedijt
 
Soe seldi bliven.
 
Maria.
 
Ach, Jan, sidijt,
 
Vercorne vrient? Lof Gode van al,
 
Dat ic u nu aenscouwen sal
 
Vor mijn doot! segt, hoet u geet
665
En wanen ghi comt.
 
Jan.
 
Seker en weet,
 
Maria, Vrouwe, maer wilt gevroen:
 
Ic stont en predicte een sermoen
 
Binnen Ephesen. Soe vremden dinc
 
Es selden gesciet, want mi omvinc
670
Een wolke, ende bracht mi sonder verdriet
 
Hier voer dit huus, soe ghi my siet,
 
Recht in een swerc. Dits vremde sake,
 
Ic en weet niet hoe ic hier gerake,
 
Noch oec waer bi, want geen vermaen
675
En hebbic gehadt.
 
Maria.
 
Dies moetti ontfaen
 
Ewegen lof ende sonder mincken,
 
Die dus siere vriende wilt gedincken
 
Ende al dinc can ten besten bringen.
 
Sijn wijsheyt gaet voer alle dingen,
680
Sinen godliken wille mach niemen keeren.
 
Sijt willecome inden name des Heren,
 
Jan, die u hier heeft gesonden.
 
+Ic sal u de waeromme orconden,
 
Dat God dees grote sake bestoet
685
U hier te bringene.
 
Jan.
 
Och, Vrouwe, soe doet,
 
Des biddic u, geminde vercoorne,
 
Want my lancter na te hoorne
 
Wat dinge dat bedieden mochte,
 
Dat mi dees wolke tot hier dus brochte,
690
Ende watter Gode gelieflic si
 
Bi te bewisene.
 
Maria.
 
Hoort dan na my;
 
Jan, ten es sonder redene niet,
 
Dat u God hier comen liet
 
Tot mijnder begeerten, als vrient ter noot;
695
Want mi God bi den yngel ontboet,
 
Dat ic serteyn tot sinen behage
 
Soude sceiden binnen derden dage
 
Van deser broesscher menscelicheden.
 
Dies biddic u met devoter beden,
700
Gevoudender hande, met knien gebogen,
 
Met druckeger herten, met natten ogen,
 
Dat ghi de suete woerde versint
 
Van uwen Meester, doen hi als kint
 
Mi u beval; sijt mijns behoeder.
705
Hi seide: ‘Siet daer uwe moeder’.
 
Tot mi soe seidi: ‘Dats dijn sone’.
 
Gedinct dies nu - dat di God lone! -
 
Des daer gescie tusscen ons beyen,
 
Ende en wilt ter noet van my niet sceyen,
710
+Want, claer, het naect seere minen ynde.
 
Dus sijt mijn troest.
 
Jan.
 
Bidt niet, geminde,
 
Maer beveelt sonder verdrach
 
Al dat der moeder vanden kinde
 
Gescien mach; vri van meswinde
715
Salic u hoeden soe ic best mach.
 
Maer, Vrouwe, mi wondert u geclach.
 
Souddi te rechte nu druckich wesen,
 
Ende u de yngel dede gewach,
 
Dat ghi sonder ommeslachaant.
720
Hoge ten hemele selt sijn geresen
 
Bi uwen sueten kinde gepresen?
 
Hoe mach u enegen druc gederen?
 
Ghi sout te rechte werden genesen
 
Van allen seere, die uut ghelesen
725
Wort boven alle marteleren
 
In vruechden, na uus soens begeren.
 
Maria.
 
Jan, sone, verstaet wel wat ic meene.
 
Al eest, dat ict met ogen beweene,
 
Dat sceiden van hier, my wel versint
730
Mijn bliscap, dat ic niet en vercleene;aant.
 
Mijn herte dat es vol vruechden reene.
 
Mijns weenens en verdruevic twint,
 
Hoe dogen oetmoedelic doen bekint
 
Haer werc inder natuerlicheyen.
735
Die vruecht, die doghe int herte vint,aant.
 
Es nuttelic dat si die ontbint;
 
Dus doet de bliscap dogen screyen
 
+Den genen die na vruecht verbeyen.
 
Jan, knielende.
 
O vader, der gloriën werkere,
740
Der druckeger sinnen een verlichtere,
 
Tot allen duegden een versterkere
 
Volmaect, van allen erge een swichtere,
 
Sijt uwer sueter moeder meplichtere
 
Nu inde ure van harer doot.
745
Hulpt ons versamen, hoechste richtere,
 
Van uwen jongeren een conroot.
 
Soudsi versceeden aldus blootaant.
 
Van deser werelt, twaer onbetame;
 
Dies staet haer bi te harer noot
750
Doer uwen gebenediden name.
 
Maria.
 
Jan, die yngel Gods bequame
 
Seide, des willic wel betrouwen,
 
Dat icse alle tot mijnder vrameaant.
 
Vor mijn doot bi mi sal scouwen.
755
Aldus so willen wiere ons aen houwen
 
Ende stellen ons te vreden van dien.
 
God saelt so wel te passe vouwen,
 
Dat wise cortelinge selen sien;
 
Daer en sal geen twivel in gescien.
Selete. Hier selen dapostelen versamen met eender wolken vor Mariën duere, hem sere verwonderende.
 
Peter.
760
O Here, wilt uwer graciën plegen
 
Aen mi! waer benic, waer wordic gedregen?
 
Slapic of wakic, wat eest van my?
 
Waer vindic mi selven noch? sie ic vry?
 
+Beenic alleene hier? My dunct neen ic.
765
Lof Gode! ic sie hier oec, dat meenic,
 
Van minen bruederen. God huede ons van plagen!
 
Wat wonder es dit? Ic wil hen vragen
 
Na dit bestier; dits vremt bediet.
 
Wanen comdi, mijn brueders?
 
Andries.
 
Wi en wetens niet,
770
Wanen wi comen, noch hoe, noch waer
 
Dat wi hier sijn.
 
Peter.
 
Hebt gheenen vaer,
 
Hoept inden Here gebenedijt,
 
Hi sal ons bestieren.
 
Pauwels.
 
Hoo, Peter, sidijt?
 
Mijn lieve geselle, nu beenic te vreden.
775
Ic hope dat God dit wonder als heden
 
Om een beter tot salicheyen
 
Ons heeft gedaen. Wi waren versceyen
 
Seere verre van een, dwoort Gods te leerne;
 
Nu heeft ons God gevuecht te keerne,
780
Ende hier versaemt op cort termijn.
 
Heyl moets ons bueren.
 
Mathijs.
 
Dat moet waer sijn,
 
Ende onsen tijt alsoe te besteene,
 
Dat hem gelieve ons te bevreene
 
Van allen blameliken werke,
785
Dat ons mocht nosen.aant.
 
Andries.
 
+Ic sta en merke
 
Dese plaetse. Mijn bruers, alsict versinne,
 
Dunct mi dat icker my aen bekinne,
 
Als ic oec doe, en twivels niet,
 
Dat es den berch van Syon, siet,
790
Daer ic dicke hebbe willen verkeren;
 
Dits thuus daer oec de moeder ons Heren
 
In woent. Lof Gode, nu weetict claer,
 
Wy sijnder vore.
 
Peter.
 
Serteyn, tes waer.
 
Gheminde bruers, nu ben ic blië;
795
Ic salder gaen cloppen. O Vrouwe Marië,
 
Laet in u vriende, die tuwen gebie
 
Hem presenteren.
 
Marie.
 
Wie sijn die lie?
 
Jan, die scinen herde ruut,
 
Dat si soe cloppen.
 
Jan.
 
Twas recht den luut
800
Van Peteren, Vrouwe, soe my dochte.
 
Ic sal gaen weten wiet wesen mochte.
 
Hi wilt er emmer inne, soet scijnt.
 
Wie es daer vore?
 
Peter.
 
U vriende sijnt,
 
Jan, Gods jongeren, die in corter spaciën
805
Hier nu versaemt sijn.
 
Jan.
 
Van deser graciën
 
+Lovic Gode, dat ic u scouwe
 
Nu tonser noot. Maria Vrouwe,
 
Comt, hulpt ontfaen na haer betamen
 
Gods jongeren, die tot uwer vramen
810
Hier sijn versaemt int openbaer
 
Tot uwer eren.
 
Maria.
 
Ach! sidi daer,
 
Gods uutvercorne vriende gemeene?aant.
 
Sijt willecome, in duegden reene,
 
Mijn herte verlicht my recht van dien,
815
Dat ic u mach te samen sien
 
Vergadert in duegden ende in minnen.
 
Hoe mochtic meerder vruecht gewinnen,
 
Dan daer my therte met es dorvluegen?aant.
 
Hoe salic u bewisen muegen
820
Der groter gunst die ic u gan?
 
Van blijscapen dat ic nauwe en can
 
Gespreken, dat ic u aenscouwe
 
Voer mijn ynde.
 
Peter.
 
Vercorne Vrouwe,
 
Wi seggen u danc in corter spaciën
825
Van uwer volmaecter visentaciën,
 
Die ghi ons tonsen willecome tuecht,
 
Ende bidden u voort, volmaecte yuecht,
 
Eest dat ghi yet aen ons begeert,
 
Dat ghi ons minlijc dat vercleert;
830
Want al ons vermogen, tsy na of breet,
 
Wes u gelieft, es u bereet
 
Van ons allen, meerder en mindere,
 
+Tot uwer eeren.
 
Maria.
 
Danc hebt, mijn kindere.
 
God laet mi sonder uwen nootaant.
835
Aen u verdienen.
 
Jan.
 
Dits wonder groot,
 
Geminde bruers, dat dit gesciet,
 
Datmen u allen te samen siet
 
Vergadert nu te deser steden.
 
Ghi waert soe menege mile versceden
840
Dwoort Gods te leerne; hoe comt dit toe?
 
Segt ons dbediet.
 
Bertelmeeus.
 
Wi en weten hoe,
 
Seker Jan, dan bi Gods graciën;
 
Want wi in alte corter spaciën
 
Hier quamen. Wi waren op geheven
845
Elc tsijnder plaetsen en sonder sneven
 
Bi een versaemt in corter tijt
 
Ende tot hier bracht. Gebenedijt
 
Moet sijn de Here, die alles macht heeft.
 
Jan.
 
Dat God dit wonder aen ons gewracht heeft
850
Ter eren sire moeder na dbetamen,
 
Ende oec den kerstene gelove tot vramen,
 
Des moet hi ewelic na desen
 
Van allen tongen gesalicht wesen,
 
Die ons met eenre ogen opslage
855
Hier dus versaemt.
 
Peter.
 
+Jan, vrient, ic vrage
 
Bi orlove ende oft u gelieflic si,
 
Waer bi dat comt, tverwondert my,
 
Want wi hebben door Gods eere
 
Menech jaer, lof heb de Here!
860
Versceeden geweest, beyde achter en voort,
 
Om te vercleerne sijn salige woort,
 
Alsoe hi ons mondelinge beval.
 
Nu vinden wi ons te samen al,
 
Onwetens; dus lust ons wel te hoorne
865
Dit hoge bewijs.
 
Maria.
 
Salege vercoorne
 
Vriende, dat salic u bedien.
 
Het es gesciet in tsviants toorne,
 
Ende ter eeren van ons lien.
 
Mijn ogen die hadden u geerne gesien,
870
Eer ic van deser werelt moet;
 
Dus heeft my God dat laten gescien,
 
Soe mi die yngel maecte vroet;
 
Dus, lieve kinderen, elc nemt vor goet:
 
Uut mire begeerten soe eest geresen,
875
Dat my God dese eere dus doet.
 
Gebenedijt soe moet hi wesen!
 
Pauwels.
 
O bloem der bloemen, hoge gepresen,
 
Wiens roke den sieken geeft confortacie,aant.
 
Ghi sijt een specie, die can genesen
880
Hen allen die hopen in uwer gracie.
 
Lof dat ic in mijns levens spacie
 
Sal mogen gebien ende sien ten claren,aant.
 
+Dat ghi sonder tribulacie
 
Met uwen kinde te hemel selt varen.
 
Peter.
885
Lof sijns, die my hier wilde gesparenaant.
 
Soe lange, dat ic oec sal gebiën
 
Datti boven alle martelaren
 
Sijnder heileger moeder sal benediën.
 
In can geen meerder vruecht geliën
890
Dan ic dat metten ogen aensage,
 
Dat si ter hemelscer melodiën
 
Sal trecken, na haers liefs kints behage.
 
Bertelmeus.
 
Mijn herte ontpluyct, dat ics gewaghe,
 
Dat de blusschersse van onsen sonden
895
Ende de verbiddersse van onsen mesdrage
 
Voer ons in dewige vruecht wort vonden.
 
Dies laet ons met reynen suveren gronden
 
Loven den Here in beden soet,
 
En datti ons nu en tallen stonden
900
In sire graciën gesterken moet.
 
Jacop.
 
O Vrouwe, nemt ons int behoet,
 
Als ghi daer sijt in jubilaciën;
 
Behuet ons vander hellen gloet,
 
Ende weert van ons al quade temptaciën.
 
Mathijs.
905
Bescermt ons, Vrouwe, van desperaciën
 
Als ghi daer sidt bi uwen sone;
 
Laet druppen van uwer hoger graciën
 
Op ons hier neder uten trone.
 
Philips.
 
+Verhuecht u, Vrouwe, want uwe crone
910
Wert boven alle cronen verchiert;
 
Soe groten bliscap noch soe scone
 
En was van herten noyt gevisiert.
 
Symon.
 
U hoge inwesen wel gemaniert
 
Dat wert begaeft met selken gichten
915
Ende met soe groter wijsheit bestiert,
 
Soe dat al erterike sal verlichten.
 
Matheus.
 
Den wreeden viant seldi swichten
 
Tot haren profite die u eeren;
 
Den wech des levens seldi ons slichten;
920
Dies moet u lof voort ewelic meeren.
 
Andries.
 
U vruecht mach nemmermeer verkeren;
 
U lof sal groyen, suete Marië,
 
Onder de salege, sonder verseeren,
 
Van eewen tot eewen in ewigen tye!
925
Dies bidt vor ons, gebenedië.
 
Maria.
 
Danc hebt der visentaciën reene,
 
Die my, lief brueders, van u gesciet.
 
Van groter bliscap dat ict beweene,
 
Die mijn herte toecomende siet;
930
Want ic weet wel, en twivels niet,
 
Den tijt es nakende die dingel seye.
 
Na dat mijn kint my weten liet,
 
Eest nuttelic dat ic my bereye.
 
Dus waert dan goet dat men my leye
935
Op mijn bedde, in minnen devoet.
 
+Tes nuttelijc dat ic my bereye
 
Den tijt, die mi mijn kint ontboet.
 
Jan.
 
Eerweerdige maget sonder genoet,
 
U begeerte die sal volcomen.
940
Hulpt alle de moeder des Heren groet
 
Te bedde, brueders, het sal u vromen.
 
Haer duegden staen soe uutgenomen
 
Gewortelt uten paradise!
 
Uut Davids geslechte soe essi oec comen,
945
Bi Yesse gespruut in reynder wise.
 
O suver seborie van hogen prise,
 
Marië, die droecht den hemelscen scat,
 
Wi bidden u dat u gracie rise
 
Op ons, reyn meegdelic suver vat.
 
Peter.
950
Lect daer alsoe, daer essi bataant.
 
Op haer bedde dan ergens el.
 
O suver fonteyne, vol graciën nat,aant.
 
Nemt ons voort in u bestel.aant.
 
Versaecht u niet vor geen gequel,
955
Daar u de doot bi mach genaken;
 
Want Vrouwe, ic weet te voren wel,
 
Ghi en seltse natuerlic niet gesmaken,
 
Ende dat mids dien, verstaet de saken,aant.
 
Als u lief kint sijn passie leet,
960
Soe die propheten te voren spraken,
 
Dat u sijn passie therte dorsneet.
 
Alsoet van u gescreven steet,
 
Soe leeddi daer soe groten pine
 
Van rouwe, die u was soe wreet,
965
+Soe dat u herte verkeerde in tsine.
 
Hoe souddi dan, godlike divine,
 
Noch eens gesterven, diet eens hebt leden?
 
Neen ghi, vorwaer, sijt dies te vreden.
 
Maria.
 
In my moet bliken sijn groet begeren,
970
Sijn heylege gracie wil mi besprayen,
 
Sijn wijsheit wil minen sin vercleren,
 
Sijn duecht wil al mijn erch verteren;
 
Ic en can my niewers af ververen,
 
Want in my voncken sijn berrende layen.
975
Tot sijnder gelieften, soe mach hi sayen
 
Selc saet als in my can becliven.
 
Laet hi sijn suetheit op mi wayen
 
Uut sinen goddeliken rayen,
 
Hi sal mi therte wel verfrayen,
980
Dat ic tot hem, om een verstiven,
 
In allen saken volstentich sal bliven.
 
Jan.
 
Lof hebt, oetmoedege Vrouwe vercoren!
 
U groot begeren wort Gode bequame.
 
Peter.
 
Want ghi en vreest noch wee noch toren;
985
Lof hebt, oetmoedige Vrouwe vercoren!
 
Pauwels.
 
Ghi sijt de rose al sonder doren,
 
Ende moeder en maecht tot onser vrame.
 
Jan.
 
Lof hebt, oetmoedege Vrouwe vercoren!
 
U groot begeren wert Gode bequame,
990
Gebenedijt es dinen name.
+Selete. Hier selen dapostelen in bedingen liggen. Ende die wile comt Lucifer ende roept sijn dieneers, om te sinden na Mariën siele.
 
Lucifer.
 
Ou! duvels, neckers, refuys van boeven,
 
Moetmen u aldinc voer besoeven,aant.
 
Datmen u villen moet als een puut?
 
Waer sidi? Ou, seg!
 
Alle.
 
Hier meestere.
 
Lucifer.
 
Soe comt hier uut,
995
Valsce verraders, onnutte cockine,
 
Ghi ligt en mest, al waerdi swine,
 
Van ledicheden; crupt uten neste!
 
Wat bedrijfdi?
 
Eerste viant.
 
Wi doen ons beste,
 
Tormenten en pinen de sielen swaerlic,
1000
Braden en stoken.
 
Lucifer.
 
Ghi doet den duvel baerlic,
 
Mi dunct ghi sijt de meeste deel stille.
 
Mochtic wel plagen na minen wille,
 
Ic soude meer sielen alleene beswaren
 
Dan alle de duvels die noyt gewaren.
1005
Ghi en hebt geen werc meer inde le,aant.
 
Dat tachten es.
 
Tweede viant.
 
Bi uwer weerdiche,
 
Lucifer, meester, wi sijn u getrouwe
 
+In allen dienste.
 
Lucifer.
 
Dat sidi, vrouwe
 
Soet scijnt, ghi sijt van groten bedrive.
1010
Maer wat segdi van desen wive,
 
Tsmans moeder, die eens ons helle brac?
 
Daer moesti heenen.
 
Beide.
 
Wy, meester?
 
Lucifer.
 
Ja, sonder gecrac.
 
Si leit opt sceiden, trect rasch tot daer,
 
Tempteren, becoren, hebt geenen vaer,
1015
Doet al u beste in alder maten,
 
Dat wi ons wreeken.aant.
 
Eerste viant.
 
Dan sal niet baten,
 
Want onser geen tot enegen stonden
 
En costse noit gebringen tot sonden
 
In geenre manieren, cleyn noch groot;
1020
Maer si heeft ons menegen noot
 
Beraden, als ghi wel wet; ic wane,
 
Dats pine verloren.
 
Tweede viant.
 
Ic had liever te gane
 
In alde tormenten der heltscher pine,
 
Dan eens bi desen wive te sine,
1025
Al hadden wijt alle te samen begrepen,
 
Ja, die u dienen.
 
Lucifer.
 
Tes verloren gepepen,
 
+Ghi moetter henen. Wat meyndi ghi,
 
Dat si soe mechtich mach sijn als hi?
 
Dats verre versceiden, want si es puere
1030
Van erden, als mensce, ende de natuere
 
Es broesch ende oec de doot es wreet.
 
Eerste viant.
 
Tes waer, ic kent, maer ic en weet
 
Niemen ter werelt, met corten waerden,aant.
 
Die ons meer scaet. My cremt de swaerden
1035
Van vreesen, wanneer ic haren nameaant.
 
Hoer noemen.
 
Lucifer.
 
Dats grote blame,
 
Keytijfs, voer u. Souddi ontsien
 
Een sympel wijf?
 
Tweede viant.
 
Si hebbent goet gebien,
 
Diemen niet wederseggen en mach.
1040
Mocht sijn, wi namens wel verdrach.
 
Maer Lucifer, meester, eest u bevelen,
 
En twivelt niet, serteyn wi selen
 
De sake soe metten tanden gripen,
 
Machmense op enegen cant genypen,
1045
Ghi selter af horen blide meere,
 
Hoet ons vergeet.
 
Lucifer.
 
Dats dat ic beghere,
 
Daer sprecti als vriende, daer houdics mi an,
 
Ic saelt oec bekinnen.
 
Eerste viant.
 
Nu, gawi dan;
 
+Dit werc es nu op ons versceenen. -
1050
Hier eest te doene. Brue! brue!
 
Michael.
 
Waer wildi heenen,
 
Ghi helsce draken? Vliet sonder blijf,
 
Terter niet naerdere.
 
Tweede viant.
 
Wy eisschen dit wijf
 
Van rechte, al esse in uwer hoe,
 
Als een puer mensce.
 
Michael.
 
Si en hoort u niet toe,
1055
Satanas, want si es suver en reyneaant.
 
Van sonden, van smetten, als een fonteyne,
 
Alsoet van hare gescreven steet
 
In Canticis.
 
Eerste viant.
 
Ghi sijt ons te wreet,
 
Michael, laet ons gebruken ons rechte,
1060
Als over dmenschelike geslechte,
 
Soet God geboet; dan mach niet bliven,
 
Wi eysschent u.
 
Michael.
 
En wil u niet verdriven
 
Van uwen rechte, verstaet wel my,
 
Want God seit selve in Genesy,aant.
1065
Datti viantscap sal setten claer
 
Tusscen u ende dwijf.
 
Tweede viant.
 
Ic kent, tes waer,
 
Maer oftse dit es, verstaet mi wel,
 
+En weeten wi niet.
 
Michael.
 
Ten es geen el,
 
Want ghi hebtse altijt gehaet.
1070
Soet blijct. Ooc hebbense versmaetaant.
 
De Joden, die niet en geloven des,
 
Dat si moeder ende maget es,
 
Dwelc comt uut uwen valscen sae,aant.
 
Dat ghi gesayt hebt, en mids den rae
1075
Van u, heltsch viant, soe hebben de Joden
 
Haer scaemte en confuse geboden
 
Onverdient; ende oec haer kint
 
Gedoot, gepassijt. Alsoet scint.
 
Wat wildi meer, segt valsch fenijn?
1080
Es dit niet dwijf?
 
Eerste viant.
 
Saelt aldus sijn,
 
Soe bliven wi met allen beroeft
 
Onser heerscapiën ende verdoeft
 
Van eenen wive, dwelc geet te naer
 
Den Gods rechte.
 
Tweede viant.
 
Dat doet voerwaer.
1085
Tes hert om liden. Wist mens raet!
 
Michael.
 
En wetti niet wel, datter noch staet
 
In Canticorum, dat si esaant.
 
‘Terribilis ut castrorum acies’,
 
Dats verveerlic, diet wel merke,
1090
Ghelijc den casteele of bollewerke.
 
Wien esse verveerlic el dan dy,
47
Als haren viant? Tert achtere!
 
Eerste viant.
 
Ay my! amy!
 
Ligt af, Michael, ghi doet my seere,aant.
 
Ghi sijt ons te mechtich.
 
Michael.
 
Noch sprac God meere
1095
In Genesy, dat si soude onsoeteaant.
 
Dijn hooft bedrucken onder haer voete.
 
Tes recht: al brac Eva di dijnre list
 
Tgebod Gods, tes al gecist
 
Bider oetmoet der maecht Mariën,aant.
1100
Dewelke ons es, dit moetti liën,
 
Een moeder der salicheit, dits claere als glas.aant.
 
Oec bescrijft Ysaias,
 
Inden xden cappittel, na claer bewisen:aant.
 
‘Uut Yesse sal een roede op risen’.
1105
Ende David inden Soutere seit voort
 
Inden persoen des vaders dit woort:
 
‘De here sal sinden de roede dijnre crachtaant.
 
Uut Syon, om te hebben de macht
 
Ende heerscapie, verstaet dit wel,
1110
Inde middelt dijnre viande.’ Wie es dit el
 
Dan Marië? Soet es in scineaant.
 
Dijn gheesele ende dijn ewige pine.
 
Si heeft alle dijn macht benomen.aant.
 
Wat doetstu hier?
 
Tweede viant.
 
Wi moestender comen.
1115
Wi en dorsten Lucifer niet verhoren;
 
Hi es te wreet.
 
+Eerste viant.
 
Ic seyt te voren.
 
Maer watti seit, dat moet gehoort sijn.
 
Hi sal nu overlic seere gestoort sijn.
 
Wie sal voer hem nu dorren liën?aant.
 
Tweede viant.
1120
Laet ons van achter inslupen, besiën,
 
Hi sal wel weten hoet hier vaert.aant.
 
Michiel.
 
Ghi helsce honden, trect ongespaert
 
Inden afgront dijnre forneyse;
 
Want Jhesus Christus heeft bracht te peise
1125
Adaems mesdaet met sinen bloede,aant.
 
Ende Maria mids haren oetmoede
 
Es mechtich, wie haer sal roepen ane,
 
Alle u crachten te wederstane.
 
Op! rasch van hier! en ruymt de ste.
 
Beide.
1130
Amy! Amy! ghi brect ons de le.aant.
 
Des moet de leede duvel wouwen,
 
Die ons dit bierken dus heeft gebrouwen.
 
Al quamen alle de duvels met my,
 
En commer nemmermeer soe by,
1135
Al gave my Lucifer oec dbevel.
 
Tweede viant.
 
Soe en salic oec, dat wetic wel.
 
Bue! hue! wech! wech!
Selete. Hier sal God spreken, van boven oft onder, soe men wilt, tot sinen hemelscen heere
 
God.
 
+Marteleren, ingelen ende patrierken,
 
Maegden, ghi heilegen! comt, hulpt mi werken
1140
Een werc dat my voer al behaecht.
 
Den kerstene gelove om een versterken,
 
Willic, invierich, mit hittegen vlerken,
 
Hier halen miere moeder, der suvere maecht.
 
Haer bi sijn mi soe wel behaecht,aant.
1145
Dat icse inden ewigen vrede
 
Wil halen. Des wort u allen gewaecht,
 
Dats mijn begeerte. U niet en verdraecht,
 
Ghi en moet emmer trecken mede.
 
Ic wilse inder gloriën stede
1150
Stellen en doen haer spannen crone,
 
Daer mense ewelic aenbede,aant.
 
Doer die minne, die si mi dede,
 
Bi mi ende minen vader scone.
 
Dit willic dat haer gescie te loone.aant.
 
Eerste ingel.
1155
Uwen heilegen wille, Here, moet becliven.
 
Uwe gracie moet volstentich bliven
 
Op hem allen, die u minnen.
 
Lof moets gescien in u bedriven!
 
Van ewen tot ewen, in mannen, in wiven,
1160
Moet men u gracie te vollen versinnen.
 
Lof rise der hoger coninginnen,
 
Die u dus duegdelic heeft gedient,
 
Dat alle ingelen ende seraphinnen
 
Bliscap inde glorie gewinnen,
1165
Die ghi haer gunstelic toent als vrient.aant.
 
Dies wort haer lof bi ons vercombient.
 
Tweede ingel.
 
+O hoge, vol graciën, sonder blame,
 
Geminde, eersame,
 
Daer God dese minne hier om doet risen,
1170
Gebenedijt si dinen name,
 
Want selke vrame
 
En wilde hi noit aen niemen bewisen.
 
Aldus en machmen niet volprisenaant.
 
U hoechde groot gebenedijt.
1175
Du sels ons laven als voetsel der spisen
 
Ende verjolisen
 
Al themelsce heer verre ende wijt.
 
U lof moet groyen talder tijt.
 
Confessor.
 
O hoge vercorne, salige bruut,
1180
Comt bi ons in ons deduut.
 
Ghi werter ontfaen met selker eren,
 
Dat alle lovere, gers ende cruut,aant.
 
Als tongen van clerken gaven geluut,
 
Si en souden den lof niet connen vermeren,
1185
Die u es nakende sonder verseren.
 
Maria.
 
O uutvercorne brueders, het naect
 
Seere minen ynde, ic hebt verstaen.
 
Gereetscap waer u goet gemaect,
 
Want sciere met my sal sijn gedaen.
1190
Bereit de palme, daer seldi met gaen
 
Vor minen fiertere, God deet bevelen.
 
Mijns loofs hebbic gehoort vermaen
 
Hoge, van allen saligen keelen;
 
Oec horic de yngle singen en spelen
 
Hier langer te sine, want sonder helen,aant.
 
Hi wilt daermen dus suetelic sinct.aant.
 
Och, lieve brueders, ic biddu, brinct
 
Alle gereetscap in dat jolijt,
1200
Soe wilt mijn geest, het dunct hem tijt.
 
Peter.
 
Vrouwe, dats al te voren versien,
 
En moeyt u des noch cleyn noch groot,
 
Betrout ons dies; u sal gescien
 
Na ons vermuegen, soet u es noot,
1205
Ent Gode gelieft, die ons geboot.aant.
 
God tot sijnder moeder.
 
Comt, mijn weerde duve reyne,
 
Comt, ic werde u troest gemeyne
 
Ewich voort an sonder vermyen.
 
Comt, mijn uutvercorne greyne,
1210
Comt, vol graciën bat en fonteyne,
 
Daer ic af dwoech de sondege bleyne.aant.
 
Comt hier metten gebenediën,
 
Die uwen lof selen beliën
 
Voort aen met haren salegen monden.
1215
Comt inder hoechster melodiën,
 
Comt te mijnder rechter syen,
 
Comt in alder yngelen verbliën,
 
Ter groter bliscap sonder gronden.
 
Comt, ghi wort de hoechste vonden
1220
Van alder ganser werelt wijt.
 
Comt, uutvercorne, het dunct mi tijt.
 
Maria.
 
Lof, Here, ic hebbe u stemme gehoort.
52
Nu en willic hier niet langer leven.
 
Lof, kint, dat ghire mi toe vercoort,
1225
Bi u dus hoge te sine verheven!
 
Mijn brueders, nu wilt my orlof geven
 
Van hier te treckene, wij moeten sceyen;
 
Mijn sone ende alle sijn suet aencleven
 
Met groter bliscap na my beyen.
 
Jan.
1230
Vrouwe, soe wil hi u geleyen,
 
Die Here vol alder crachten crachte,
 
Ende als ghi sijt ter weerdicheyen,
 
Soe doet ons, Vrouwe, in u gedachte.
 
Maria.
 
Orlof, vriende, die mijns hier wachte
1235
Hebt genomen, lof rise u lien!aant.
 
Orlof, Jan, die mijns kints machte
 
In visioene hebt oversien!
 
Orlof, Symoen Peter, bi wien
 
Dit weerde geselscap wert bestiert!
1240
Orlof, Andries, die mijns wout plien,
 
Ende mi in minnen hebt gehantiert!
 
Orlof, Jacop, wel gemaniertaant.
 
Soe hebdi u gedregen tot my!
 
Orlof, Pauwels, die ongeviert
1245
Mi altoes stont getrouwelic by!
 
Philippus, Matheeus, orlof! waer sy,
 
U duecht en es tot mi niet cleene.
 
Orlof, mijn vriende, verre en by!
 
Soe groten bliscap haddic noit gheene.
1250
Mijn geest wilt wech.
Hier sterft si.
 
Jan.
 
+Nu niemen en weene,
 
Want sagent de Joden, die ons benyen.
 
Si mochten seggen, hoort wes ic meene,
 
Wy daden dat wi hen castiën,
 
Dat es na der scriftueren beliën,
1255
‘Dat nyemen en sal ontsien de doot’;
 
Dus mochtense seggen, sonder vermyen,
 
Wi daden datmen hem verboot.
 
Peter.
 
Tes waerheit bloet; maer laet ons beden,
 
Ende loven den Here met bliden sinne,
1260
Dat hi in selker weerdicheden
 
Bi hem wilt halen ons lieve vriendinne;
 
Haer siele die vaert ten hemel inne.
Hier selen dapostelen alle cnielen oft si haer gebet lasen ende de
 
God.
 
Sijt willecome, salige uutvercorne,
 
Die welke in des viants toorne
1265
Verdiendet in graciën mids uwer duecht,
 
Dat ic van u wert de geboorne
 
Om [te] verlossene de verloorne.
 
Sijt willecome te mijnre vruecht!
 
Ghi hebt begrepen, reyn suver juecht,
1270
In uwen lichame suete ende reene
 
Die groote der werelt (?), dies ghi u muecht
 
Verbliden, want al in u verhuecht,
 
Dat ic ye sciep, tsi groot of cleene.
 
Willecome, mijn uutvercorne alleene!
 
+................
 
Sint Jan.
1275
Mijn brueders, ter Gods weerdicheyen
 
Laet ons den lichaem doen bereyen
 
Na sijn betaemte, alsoe men pliet
 
Na onser wet.
 
Peter.
 
Ghi bruederen siet,
 
Dese drie maegden die selen gaen
1280
Den lichaem visiteren, wilt verstaen,
 
Alsoet costume es, ende cleeden
 
Na haer behoefte ende bereeden,
 
Altoes om haren lof vermeren;
 
Seldi niet, kindere?
 
Eerste maecht.
 
Jawi, ghi heren,
1285
Wi selen geerne, eest u bequamelic,
 
Ons beste doen. Si was soe tamelic,
 
Dat wijs u weten danc van dien,
 
Dat wise geloeft sijn onder ons drien
 
Te visenteerne. Wildijs betrouwen,
1290
Wi doent seer geerne.
 
Pauwels.
 
Jawi, jouffrouwen,
 
En bidden u om u hulpe van desen,
 
Want claer, het sal vergouden wesen
 
Vanden Here, daert al aen steet,
 
Des sidi seker.
 
Tweede maecht.
 
Wy sijn al bereet,
1295
+U begeerte wort sciere gedaen,
 
Tot haren love wi gaent bestaen;
 
Dies wilt vertrecken, ghi mans gemeene,
 
Ende laet ons bider maecht alleene.
Selete. Die wile sullen sise bereyen.
 
Derde maecht.
 
Ghi brueders, waer si, ic coem u seggen:aant.
1300
Comt, hulpt ons inden fierter leggen
 
Dese heilege maegt, vol graciën groot.
 
Geen dwaen noch cuusscen en was haer noot,
 
Dies moet haer ewigen lof gescien.
 
Geen menscelic ogen en mochten aensienaant.
1305
Haer claerheit, die uut haer rayede, scinen.
 
Wi en sijn niet weert, des wi ons pinen,
 
Dat wi haer meer genaken souwen;
 
Comt ons te hulpen.
 
Andries.
 
Wi selen. Ghi vrouwen,
 
Ontdoet den fierter. Alsoe - daer -
1310
Legt suetelic neder.
 
Peter.
 
Si en es niet swaer.
 
Dat was gedaen met cleinder pine.
 
Lof hebs de Here!
 
Jan.
 
Luuct toe de scrine.
 
Alsoe, en laetse ons niet seer quellen.
 
Brinct de bare.
 
Bertelmeus.
 
Hulptser op stellen.
1315
De bare es hier, nu - daer - al suetelic
 
+Setse neder.
 
Pauwels.
 
Het valt al guetelic,
 
Dat wi werken te harer vrame.
 
Gebenedijt si dies haer name,
 
Elken tot enen exemple bekint,
1320
Dat alle duecht uut hare begint.
 
Daer leitse eerbaer. Den hogen vrede
 
Vloye haer toe! Waer willen wire mede?
 
Jan, doet ons bediet van desen,
 
Waer sal den lichaem begraven wesen?
 
God.
1325
Mijn bruers, dat salic u gewagen:
 
Den suveren lichaem seldi dragen
 
In dat dal, hoort wes ic meene,
 
Van Josephat sonder versagen.
 
Ghi selt daer vinden, reyn int behagen,
1330
Een nyeu graf, suet, suver en reene.
 
Maer blijft voort biden lichame gemeene,
 
Tot leden sijn der dage drie
 
Ende ic mijn gracie u verleene,
 
Dat ghi verstaen selt, groot en cleene,
1335
Wat ic begeere dat voort gescie.
 
Soe edelen lichaem en was nye,
 
Noch soe vol graciën van groten bedie,
 
Ende nemmermeer voort geen sijn en mach
 
Als dese, daer ic selve in lach.
1340
Hiermet latic u minen vrede.
 
Ic trecke in mijnder gloriën stede.
 
Jan.
 
Lof, Here, dat u dit geweerde!
 
+Wes wi vermogen, wort tuwer eren.
 
Peter.
 
Lof hebt, die ons dit selve vercleerde!
1345
Lof, Here, dat u dit geweerde!
 
Pauwels.
 
Lof u gescie in hemel ende erde!
 
Glorie moet ewich in u vermeeren!
 
Jan.
 
Lof, Here, dat u dit geweerde!
 
Wes wi vermogen wort tuwer eren,
1350
Want sonder verkeren
 
Soe es u vruecht ende sonder termijn,
 
Reyn sonder verseren
 
Met uwer leren.
 
Gedinct dan voort der knechten dijn,
1355
Dat si uus loofs volstentich sijn.
 
Peter.
 
Nemt op de bare, bi goeden avise.
 
Jan, gaet vore metten palmrise,
 
Dat de almechtege God ons sant.
 
Hout, siet, draget in u hant;
1360
Dingel bracht, soet God begeerde,
 
Uten paradise.
 
Jan.
 
Bi uwer weerde,
 
Peter vrient, het hoort u toe
 
Te dragene vor mi, ende seg u hoe:
 
Want doen Ons Here van henen sciet,
1365
Ons allen hi u een herde liet
 
Ende stelde ons, Peter, in uwer hoeden.
 
+Aldus eest goet dan om gevroeden,
 
Dat ghi de hoechste sijt van ons allen.
 
Dus moets u nu de eere gevallen
1370
Dit rijs te dragene na claer bedien
 
Als ons overste.
 
Peter.
 
Dan sal niet gescien
 
Bi rechte, alsic sal seggen, Jan.
 
Daer es noch veel meer redenen an,
 
Dat ghijt sculdich te dragen sijt
1375
Ende ewelic ons overste blijt;
 
Want God ons Here heeft u geseit
 
In visioene sijn heymelicheit,
 
Datti noyt te geenre stede
 
Negeenen van ons allen en dede;
1380
Ende oec soe sidi suver en reyne,
 
Als maegt bekint, dwelc ic meyne,
 
Dat deser maegt oec wel betame,
 
Dat hi si suver van lichame,
 
Die dit edel rijs vorbaer
1385
Vor haer sal dragen.
 
Pauwels.
 
Jan, hi seit waer.
 
Wi begeren in rechter oetmoet,
 
Dat ghijt nu vor ons allen doet.
 
Peter heeft wel de redene geproeft:
 
Met meegden men meegden te eren behoeft.aant.
1390
Dus draecht dat rijs gebenedijt,
 
Want u betaemt.
 
Jan.
 
Ter goeder tijt,
 
+Na dat ghire alle met sijt te vreden,
 
Ontfa ict in onderhoricheden.
 
Nu gawi voort in den selven name,
1395
Dat den Here moet sijn bequame.
 
Peter en Pauwels, heft op de bare,
 
Looft alle Gode met stemmen clare.aant.
Hier heffense de bare op ende singen: Exit de Egypto. Alleluia. Ende dinglen inden trone selen oec singen ende orglen. Dan comen de Joden als sijt horen, en maken contenancie.
 
Eerste Jode.
 
Wat rampe es ditte? tuten mi doren?
 
Of droemet mi? wa! tes verloren,
1400
Al hordictic tot morgen, tes seker sanc;aant.
 
En hoordi niet singen, gebuere?
 
Tweede Jode.
 
Ic hore groet geclanc.
 
En weet niet wat mi selven gesciet es,
 
Noch wat dinge dat hieraf dbediet es.
 
Ic ben recht in mi selven vereent;
1405
Wat willet wesen, gebuer?
 
Eerste Jode.
 
En weet wat meent,
 
Som duncket mi orgelen en somtijts snaren,
 
Ende somtijts sanc.
 
Tweede Jode.
 
Het sal hem verbaren
 
In ander manieren eer lanc termijn,
 
Dat seldi vinden.
 
Eerste Jode.
 
Wat maecht oec sijn?
1410
+Om waer seggen, tes een vremt geveert.
 
Eest boven oft ondere?
 
Tweede Jode.
 
Tes meest derweert.
 
Mi lanct te wetene, wat sal gescien
 
Bi deser vruecht.
 
Eerste Jode.
 
Hoo! ic hebt gesien.
 
Nu weetict meest, dits goet bestel,
1415
Het sijn de kerstene, dat merkic wel,
 
Die ginder dus comen tenen versame
 
Al singende, ende bringen den dooden lichame
 
Vanden wive, die Jhesum droech,
 
Den groten prophete.
 
Tweede Jode.
 
Wi hebbens genoech
1420
Rasscelic lopen wijt doen verstaen
 
Den Potestaet; tsal anders vergaen
 
Metten lichame, hebben wijs geval,
 
Dan si wanen.
 
Eerste Jode.
 
Dat peynsic dat sal.
 
Wistense onser liede meenen,
1425
Al singense nu, si mochten wel weenen
 
Eer lanc; wi mochten van haren sange
 
Wel droefheit maken.
 
Tweede Jode.
 
Wi beiden te lange,
 
Eer tvolc versaemt wort int gemeyne,
 
Trijst somwijls lanc.
 
Eerste Jode.
 
+Te wapenen! te wapenen! groet en cleine!
1430
Haestelic, die ons vriende sijt,
 
Te wapenen! te wapenen! het es tijt;
 
Oft neen, wi hebbent aenden hals.
 
Te wapenen!
 
Potestaet.
 
Wat maecti gescals!
 
Hoe roepti soe? hoe leelic gebeerdi!
 
Tweede Jode.
1435
Waer om, heere?
 
Potestaet.
 
Al tfolc verveerdi
 
Met uwen gelate. Hoe hebdi u soe?
 
Tloept al te hope!
 
Eerste Jode.
 
Lacen, tes van noe,
 
Want en beletti niet de daet,
 
Wi seggen u wel, her Potestaet,
1440
Ons allen sal naken veel verdriets.
 
Dat wijf dat du dy vermietsaant.
 
Te verberrene, waerse doot,
 
Die draechtmen nu met vrouden groot
 
Te grave, ende meynense met groter weerden
1445
Na haer costume gaen doen ter erden.
 
Dus, pijndijs niet haestelic te wederstane,
 
Tsal volcomen.
 
Potestaet.
 
Elc sciet wat ane!
 
Deen een jacke, dander een pansier,
 
De derde een huve! Dits goet bestier,
1450
Tes juust bespiet, laetse ons omringen,
 
+Maect battaelgie!
 
Douwere.
 
Laetse ons bespringen
 
Op daverechte met onsen maetsuwen.
 
Willense hen weeren, wi selense duwen;
 
Soe wee hem, datse noyt waren geboren,
1455
Ons wet te cranckene.
 
Tweede Jode.
 
Wie geeter voren,
 
Siet toe, en make hem niet te breet,
 
Want, serteyn, si sijn seer wreet;
 
Ic duchte, als wise willen verlasten,
 
Si sullen ons na ons scaduwe tasten;aant.
1460
Si hebbent som tanderen tiden gedaen,
 
Dat ic wel weet.
 
Potestaet.
 
lc sal voren gaen
 
Ende vaense als prince met cloeken moe.
 
Maer volgt mi corts, en siet wel toe,
 
Al sijnse wreet, hets al gedwas.
1465
Weerense hen, smijt inden tas,
 
Dats mijn begeerte. Doet mijn bevelen,
 
Weest onversaecht.
 
Eerste Jode.
 
Wel, here, wi selen,
 
Want sterc genoech soe es ons scare.
 
Datter dertich werven meer ware,
1470
Wi selen hem seylen aen haer boort.
 
Staet stille bi een, ic hebse gehoort,
 
Si comen, maer nyemen en wil hem ververen,
 
Si blivender alle.
 
+Potestaet.
 
Laet my gebeeren,
 
Ic sal vernemen van haren bedrive
1475
Ende wat si meynen. - Segt mi, ketive,
 
Hoe hebdi u dus? wat moegdi jagen
 
Met uwen sange? wat bringdi gedragen,
 
Daer ghi maect dit geveerte mede?
 
Ghi brinct in roeren al de stede
1480
Ende doet ons allen grote blame.
 
Wat draechdi daer?
 
Jan.
 
Den dooden lichame,
 
Die den eerweerdegen God almechtich
 
In haer selven besloot warechtich,
 
Als scepper des hemels ende der erde;
1485
Dien willen wi na haer hoge weerde
 
Begraven. Wi sijnder toe gestelt
 
Van Gode almechtich.
 
Potestaet.
 
Ic weds, her, ghi en selt
 
Oft ghi en sijt sterker te wederstane
 
Dan wy alle. Ic slader hant ane
1490
Als prince, dat ic u calengiere.
 
Den lichaem wert gedaen te viere,
 
Sijns ondancs, dies noit pine bestoet
 
Haer te verheffene.aant.
 
Douwere.
 
Worptse onder voet
 
Ter blamen van hen, die aldus gecken
1495
Met onser wet.
 
Potestaet.
 
+Comt, hulptse af trecken,
 
Worpt inde more de partroeldie,
 
En slaet al doot dan de ramoeldie.
 
Ter droever tijt deet hem begonnen,aant.
 
Smijt inden tas!
 
Tweede Jode.
 
Ay lacen! wy en connen.
1500
Ic en weet niet waer si sijn gevaren,
 
En siër nyemene; mijn ogen staren,aant.
 
Al waert bi nachte. Recht als den catere,
 
En weet waer duken.
 
Potestaet.
 
Ach water! watere!
 
Mijn hande verberren mi aende scrine
1505
Van desen like.
 
Douwere.
 
Soe doen de mine,
 
En sijn veel droger dan een bast;
 
Si sijnder aen verdorret soe vast,
 
En canse getrecken uter hitte
 
Vanden fiertere.
 
Eerste Jode.
 
Wat duvel es ditte!
1510
Benic nu dul? [dits my onsoete.]
 
Ic en sie nyemen, ic ligge [en wroete]
 
Al waric een puyt. Dits wonder groot,
 
Mijn lede sijn swaerder dan een loot.
 
Achermen! my es in lanc soe swaerdere,aant.
1515
En mach niet op.aant.
 
Eerste gebuer.
 
En com er niet naerdere,
 
Ic sal mij ...........

[Hier ontbreekt in het handschrift een geheele katern, dus ongeveer 350 verzen, waarvan de inhoud waarschijnlijk was als volgt:

De Joden, die met blindheid en lamheid geslagen zijn, kunnen nu den apostelen de begrafenis niet meer verhinderen. Douwere echter verliest zijne handen, die aan de baar blijven zitten. Hierop roept hij Petrus om hulp aan. Deze laat hem eerst verklaren, dat hij aan de goddelijkheid van Christus en aan de maagdelijkheid van Maria gelooft, en geeft hem dan het ongedeerd bezit van zijne handen terug.

Lofzingende en met grooten eerbied volbrengen de apostelen de graflegging en blijven dan nabij het graf de wacht houden.

Douwere keert intusschen naar de andere Joden terug, vertelt hun het wonder, dat hem geschied is, en raakt hen aan met den palmtak, dien hij van Petrus daartoe ontvangen heeft. Allen bekeeren zich nu en loven Christus en Maria, waarop zij het gezicht en het gebruik hunner ledematen terugkrijgen en door de apostelen gedoopt worden.

 

pauze.

 

Drie dagen later roept God de engelen en de zaligen samen, omdat hij ook het lichaam van Maria in den hemel wil halen. Terwijl de hemellingen zingen en orgelen, wat door vele menschen gehoord

wordt, dalen engelen naar beneden en voeren vervolgens het lichaam van Maria ten hemel, waar het door God met de andere hemellingen blijde ontvangen wordt.

De apostel Thomas, die in Indië het evangelie predikte, had zich op reis begeven naar Palaestina. Onderweg hoort hij plotseling hemelsche muziek en ziet een groot aantal engelen in de lucht. Terwijl hij hierover ontzet staat en niet weet wat dat beteekent, daalt een engel neer en deelt hem mede, dat dit de lichamelijke hemelvaart van Maria is. Hij dankt voor de hem bewezen genade, dat hij dit zien mocht, maar vraagt een teeken, waarmede hij zich geloof kan verschaffen bij het mededeelen van dit wonder. De engel schenkt hem Maria's gordel en vermaant hem dit wonder bekend te maken, terwijl hij eindigt met de woorden:]

 
+En hebt geen twivel aen mijn woort,
 
Maer doet dit wonder voort vermaen
 
En wilt in gansen gelove volstaen.
 
Thomaes cnielende.
 
Lof, ombesmette
1520
Reyn violette,
 
Maria Vrouwe,
 
Maegt ende moeder,
 
Daer ons behoeder
 
In rusten wouwe.
1525
Uut shemels douwe,
 
Reyn kersouwe,
 
Sidi gegroyt
 
Tot onsen behouwe,
 
Altoes getrouwe,
1530
Met ons gemoyt.
 
Ic biddu, fonteyne, die overvloytaant.
 
Van graciën, reyne maegt Marië,
 
Vergeeft mi, want my seere vernoyt,
 
Dat ic bi u niet en was te tye.
1535
God kint, dat ics mi seere vermye
 
Vor alle mijn brueders, groet en smal.
 
Doch willic bi hen gaen, wats gescië,aant.
 
En doen soe dingel my beval.
 
Ic hopicse tsamen vinden sal.
Selete
 
Peter.
1540
O Here, alder menscen confoort,
 
Wat vruechden mach inden hemel risen?
 
Ic hebt seer lange wile gehoort.
 
Lof alder creatueren confoort,
 
Tes al in vrouden, suyt ende noort,
1545
Al themelsce heer wilt verjolisen,
 
O Here, alder menscen confoort,
 
Wat vruechden mach inden hemel risen?
 
+Wat maecht bedien?
 
Jan.
 
Tes een bewisen
 
Van groten saken ende boven natuere,
1550
Hoordijs niet, brueders?
 
Pauwels.
 
Jaic, wel ter cuere.
 
Jan, ic hebber verwonderen in,
 
Wat wesen mach.
 
Andries.
 
God geefs gewin
 
Alle sonderen ter sielen vramen,
 
Oft Gode behaecht.
 
Jan.
 
Dies seggen wi amen
1555
Met goeder herten, soet redene si.
 
Geminde brueders, elc hoort na mi:
 
Mi tuycht den sin claerlic van desen
 
Dat Maria sal sijn verresen,
 
Met siele met live, als nu ter tijt,
1560
Ende vaert int hemelsce jolijt
 
Bi haren geminden sone vercoren.
 
Dit es de vruecht die wi hier horen,
 
Daer en hebbic geenen twivel in.
 
Pauwels.
 
Tmach soe wel wesen.
 
Jan.
 
Ten es niet min.
 
Thomaes.
1565
Mijn brueders, Gods vrede si tewiger tijt
 
Bi ons! Want ghi nu druckich sijt,
 
+Soe comic tot uwen troeste, eylaes!
 
Al merric lange.
 
Jan.
 
Ey, Thomaes! Thomaes!
 
Lieve uutvercorne, geminde broeder,
1570
U mach wel rouwen, dat ghi ons moeder,
 
Marië, die reyne suver maecht,
 
Van deser werelt niet sceyden en saecht;
 
Want noyt gesien en was vor desen
 
Deerliker, sueter doot.aant.
 
Thomaes.
 
Ic en mochter niet wesen,
1575
Lieve brueders, ic was in Yndia
 
Na Gods bevel; ic bidde gena
 
U allen te samen als van dien.
 
Niet min ic sal u claer bedien,
 
Wat ic gesien hebbe ende verstaen
1580
Onder wegen.
 
Peter.
 
Doets ons vermaen,
 
Lieve Thomaes. Om cort recoort,
 
Wi hebben soe groten vruecht gehoort
 
Van sange ende melodiosen acoorde,
 
Dat noyt mensce tsgelijcs en hoorde.
1585
Dus staen wi hier in twivel groot,
 
Wat wesen mach?
 
Thomaes.
 
Tes sonder genoet,
 
Want, sonder twivel, om cort verclaren,
 
Maria die es te hemel gevaren
 
Met siele, met live. Hout dit gewaerlic
1590
+Ic hebt gesien, gehoort soe claerlijc.
 
Oec eest mi mondelinge geseit;
 
Ende, om te meerder sekerheit,
 
Es my haer gordelken gegeven
 
Van den ingle. Dus wilt begevenaant.
1595
Alle twivel ende dolinge hier ave,
 
Ende laet ons tsamen gaen ten grave,
 
Eer dat wi voerder mormereren.aant.
 
Jan.
 
Lof God almechtich, Here der heren!
 
Hoe wonderlic es u werc om gronden!
1600
Thomaes, ic hulpt u selve orconden,
 
Dat dit haer gordel was, sonder waen,
 
Datse te dragen plach.
 
Peter.
 
Laet ons dan gaen
 
Ten grave, sonder langer beye.
 
Andries.
 
Tes cleerlic soe, want de Here seye
1605
Hi wilde haer doen selc weerdichede
 
Gelijc als hi hem selven dede;
 
Ende oec betaemt haer alder eere;
 
Dus nyemen en twivele.
 
Peter.
 
Met corten keere,
 
Laet ons beginnen dit graf tontdeckene;
1610
Soe weten wi claer vanden verweckene.
 
Gods gracie en mach geen werc ontswichten.
 
De erde es af, hulpt mi af lichten
 
Van deser scrine suetelic den sceele.
 
Siet, esser wat ynne?
 
Pauwels.
 
+Neent, luttel noch vele
1615
Van haren lichame; lof hebs de Here,
 
Diese verwecte!
 
Jan.
 
Hier sijn haer cleere,
 
Suver en scone noch bleven int graf.
 
Nu laet ons Gode dancken hieraf,
 
Datti ons dese miracle groot
1620
Heeft willen bewisen.aant.
 
Peter.
 
Ende hemels broet
 
Es hier oec in, mijn broeders, besiet,
 
Op dat ons en soude twivelen niet.
 
Dies moet hi ewigen lof gewinnen!
 
Andries.
 
Ghi brueders, comt, siet alle hier binnen
1625
Dat nyemen en twivele in sinen waen
 
Des wercs, dat God hier heeft gedaen
 
Bi siere mogentheit, ende wat eren
 
Hi sijnder moeder bewijst.
 
Bertelmeeus.
 
Heere alder heren!
 
Hoe riect dit graf! Alsulken virtuut
1630
En gaf ter werelt nie specie no cruut,
 
Noch sulken guer als hier uut slaet.
 
Mathijs.
 
O moeder, nu sijt ons advocaetaant.
 
Voer uwen sone, die u in desenaant.
 
Soe hogen gracie hier heeft bewesen;
1635
Dies moet u ewigen lof toe vloyen.
 
+Laet u te biddene niet vernoyen
 
Vor alle sondaren, tsi cleyn of groet,
 
Die u aenroepen in harer noet.
 
Jan.
 
Lof, lieflike bruut des vaders gemint!
1640
Lof, moeder, die hebt gebaert dit kint
 
Maegt blivende, des Heilichs Geests vriendinne!aant.
 
Lof, suete fonteyne, daeruut dat rint,
 
Soe ons de heilege Scriftuere ontbint,
 
Dese drie rivieren groet van gewinne!
1645
Lof hebt, die hemel ende erde hadt inne,
 
Alsoet den Here gelieven wouwe!
 
Lof, tabernacle, daer God sijn minne
 
In goet met graciën, tonsen bekinne,
 
Wi loven u alle, jonge ende ouwe,
1650
Lof, lieflike, suete, suver kersouwe!
 
Andries.
 
Lof, suete, eerweerdege balsemiere,
 
Reyn van bestiere,
 
Weerdich al loofs in ewiger tijt;
 
Wel riekende specie, reyn goedertiere,
1655
Diet al verchiere
 
Bi uwen sone gebenedijt!
 
Lof, druve, die vol van graciën sijt!
 
Peter.
 
Lof, cederen rijs, dat bloyende blijt
 
Int hoge jolijt,
1660
Boven alle bomen gestad!
 
Lof uus, leitsterre der werelt wijt,
 
Sonder respijt
 
Leert ons treden de hemelsce trade.
 
+Lof, die inder natueren grade
1665
Die Gods genade
 
Verdiendet tonser alder vramen!
 
Want mids uwer oetmoedegher dade
 
Gesciet de scade
 
Den viant, dat wi te boven quamen
1670
Van onser quetseliker blamen!
 
Jan.
 
Nu laet ons tsamen, alsoet betaemt,
 
Den Here dancken siere melder gracie,
 
De welke ons allen dus heeft versaemt,
 
Elc onversien, in corter spacie.
1675
Wi moeten dit dal der tribulacie
 
Noch wandelen na des Heren gebien.
 
Dus niemen en heb geen mormeracie.
 
Den wille Gods die moet gescien,
 
Sijn gracie sal ons wel versien.
 
Peter.
1680
Orlof, lieve brueders, wi moeten sceyen,
 
Niet langere en mogen wi tsamen bliven.
 
Pauwels.
 
Wi moeten gaen Gods wege bereyen.
 
Orlof, lieve brueders, wi moeten sceyen.
 
Jan.
 
Elc bidde den Here met weerdicheyen,
1685
Dat ons sijn gracie wille verstiven.
 
Peter.
 
Orlof, lief brueders, wi moeten sceyen,
 
Niet langer en mogen wi tsamen bliven.
 
Andries.
 
God doe becliven
 
+Sijn hoge gracie in onsen werke;
1690
Datter sijn heilege gelove bi sterke,
 
Tot alder menscen salicheden.
 
Adieu! dits wech, blijft alle in vreden!
 
 
 
Amen.

Vorige Volgende

Over het gehele werk

titels