| |
[S]
Sa.
SAcrament: Le sainct sacrement. |
SaelgeGa naar voetnoot+: Saulge. |
Saelgebucht: Vne troupe de saulge. |
Saerge vanden bedde: Couuerture du lict. |
Saey: Sarge. |
Saeyweuer: Tiserant de sarge ou Sayteur. |
Saffraen: Du saffran. |
Sala: Salade à manger. |
Salade / stalen huue: Salade, bonet de fer. |
Sanckelen oft suckelen: Chanceller ou chopper. |
SanseGa naar voetnoot+ oft bedidinghe: Accroissement, bonheur ou prosperité. |
Santuarië: Reuestiere ou reuestaire. |
Sat / b. zat: Saoul. |
| |
| |
aant.Saterdagh: Samedy. |
SatreGa naar voetnoot+ oft brief: Chatre ou vnes lettres. |
Satreus: Chartreus. |
Sauce: De la saulse. |
Saud / saudie oft scrijghsloon: Soulte et gaiges des gens de guerre. |
Saudie oft saud: Soulte. |
Sauderen: Soulder. |
Saudure: Souldure. |
Sausse: Saulce. |
Saussier: Vne saulciere ou Saulseron. |
Saut oft saudye: Soulte. |
Saut om zauten / b. zaut: Du sel. |
SauwenierGa naar voetnoot+ / landsknecht oft crijghsman: Souldart ou gendarme. |
Sauwenier in garnisoene ligghende: Mortepaye. |
Say: Sarge. |
| |
Scha.
Scha: Dommage. |
Schacht van iaueline oft pike: Vn fust. |
Schade: Dam ou dommage. |
Schadelic: Dommageable. |
Schadeloos: Sans dommage, qui n'encourt point de dommage, indempne ou exempt de dommage, indemne ou desdommagé. |
Schadeloosheit: Indemnité. |
Schaden oft hinderen: Nuyre, greuer, endommager ou porter dommage. |
Schaduwe: Ombre. |
Schaduweachtigh: Vmbrageus. |
Schaduwe maken: Faire ombre, ombrager. |
Schaere oft schare: Forces, ciseaux. |
Schaeren met der schare: Tondre ou tonser. |
Schaeren met den schęrze: Raire. |
Schaerhaer: Bourres ou tondisses. |
Schaeringhe / plotinghe oft ontvrominghe: Despouille. |
Schaermen: Escrimer, iouër de l'espee, exercer le ieu de l'espee ou de lescrime. |
Schaermer: Escrimeur, ioueur de l'espee. |
Schęrp: Agu, trenchant, affilé, poinctu. |
Schaerpe oft snidende wapen: Guisarmes. |
Schaerpheyt: Le trenchant, la poincte, le piquant, le taillant. |
Schaerp van smake oft bitter: Aigre. |
Schaerpen: Aguiser, faire trencher, affiler, faire agu. |
Schaerpelicken: Aigrement, vehementement, rigoureusement |
Schaerpwetten: Affiler. |
Schaers: Rasoir. |
Schaeteren ghelijc eenen voghel: Degoiser comme vn oiseau. |
Schaeruen: Hacher, minser. |
Schaeck oft schaecspel: Ieu des eschetz. |
Schaeckteeken: Eschec. |
Schaelge: Ardoise. |
Schaelge decker: Couureur d'ardoises. |
Schaemte: Honte ou vergoingne. |
Schaemdecsels: Ceinctures larges pour couurir la nudité ou partie honteuse. |
| |
| |
Schaemschoens: hy heeft zijn Schaemschoens wt ghedaen / oft / hij heeft het hoofd doer tgorreel ghesteken: dats te zegghen / zijn schaemte verloren: Il ha passé la porte Baude. Il ha passé le pont Gornet, il ha ses hontes buës. Il n'ha non plus de honte qu'vne truye qui emporte son leuain. |
Schaemteloos: Eshonté. |
Schaemteloosheit: Eshontement. |
Schaen oft schaden: Endommager. |
Schaep: Vne brebis. |
Schaepherder: Pasteur ou bergier. |
SchaeplepelGa naar voetnoot+ oft schaepschuppe: Vne houlette. |
Schaepluus: Louette. |
Schaepscoye: Estable des brebis. |
Schaepzieckte: Clauelee. |
Schaerden in een mes: Des dens en vn couteau. |
Schaerlaken: Escarlatte. |
Schaers / z. schaers. |
Schaers [,] vinnich oft vernepenlicken: Escharsement, chissement. |
SchaetseGa naar voetnoot+: Eschasse. |
Schaey / z. schaede: Dommage. |
Schaeye / z. Schauwe: Ombre. |
SchaffenGa naar voetnoot+ niewers op: Ne se soulciër ou chaloir de rien. |
hy Schaft goe daghen: Il se donne du bon temps. |
Schaken: Iouër des eschez. |
Schaker / moordenaere: Meurtrier. |
Schakieren yet: Bigarrer. |
Schalck: Fin, ingenieus, astut, caut ou cauteleus. |
Schalckaerd: Vn fin home, vn fin galland. |
tes een groot Schalckaerd: Il est plus double qu'vn oignon. |
Schalckeliken: Finement, cauteleusement. |
Schalckheit: Finesse ou cautelle. |
Schalckernie: Cautele ou finesse. |
Schale daermen wt drijnct: Tasse à boire. |
Schale van eender weeghschale: Le bassin d'vne ballance. |
Schalloenge / siboole: Siboule, eschalotte. |
Schalmeye: Vn haultbois. |
Schalmeyer: Vn ioueur de haultbois. |
Schamel / arm: Poure. |
Schamel / bloode: Couard ou peu hardy. |
Schamelheit oft blootheit: Couärdise, lascheté. |
Schamelheit oft de schamelleden: Les parties honteuses. |
Schamelicken: Pourement. |
Schamen hem: Se hontir, auoir honte ou estre honteux. |
SchamffelenGa naar voetnoot+ / scheef oft wt den weghe gaen: Se gaucher. |
Schamp oft schimp: Broquard. |
Schampen oft schimpen: Broquarder. |
Schamper oft schimper: Broquardeur. |
Schande / schoffierigheit: Honte, confusion. |
Schandelicken / schoffierelicken: Auec honte et confusion. |
| |
| |
aant.Schande an doen: Faire honteux, rendre confus. |
Schanscorf: Mande ou claye d'osier remplie de terre, de quoy on faict des rempartz. |
SchapperlijnghGa naar voetnoot+ / snyelijngh yewers af: Coupure. |
Schapperlinghen van lakene: Des loquettes. |
Schapra: Armaire à mettre viande. |
Schare: Forces. |
Schare volx: Multitude de gents, vne troupe, vne tourbe, vne assamblee de gents. |
Scharmeye / b. schalmeië: Vn haultbois. |
Scharmutsen: Escarmoucher. |
Scharmutsinghe: Vne escarmouche. |
Schat: Vn thesor ou thresor, richesse cachee. |
Schat vergaderen: Thesaurizer, amasser vn thresor. |
Schatbewaerder: Thresorier. |
Schatten / dijncken / meenen: Penser, cuider. |
Schatten oft verschatten: Encharger, par impostz, gabelles ou assietes. |
Schatten / prizen de węrde: Estimer. |
Schatter / prizer: Estimateur, prizeur. |
Schattinghe oft prisie van goede: Estimation. |
Schattijnghe / zettinghe / tol / tribuut / kelgeoote: Taille, tribut, gabelle, maltote, peage, vinage, hault passage, impost. |
Schauaut oft schauot: Eschafault. |
SchauberdGa naar voetnoot+ oft schęrm: Escramaire. |
Schauotteren: Piloriër, eschafauder. |
Schaude / z. schauwe: Ombre. |
Schauder: Espaule. |
Schauderblat: Espauliere. |
Schaut / schout oft baillu: Bally, preuost ou lieutenant criminel. |
Schautorre oft wachtorre in een stad: Belfroy ou belfort. |
Schauwe oft schaeye: Ombre. |
Schauwe / caue: Cheminee. |
Schauwen / z. aenschauwen: Regarder. |
Schauwen een peere int vier: Gresir. |
Schauwen int heet water: Plonger ou bouter dedens l'eauë chaulde pour oster les plumes ou poil de quelque beste, Eschaulder. |
Schauwer / z. schauder: Espaule. |
Schaue: Rabot ou doloire. |
Schauen: Rabotter. |
Schauelijnghen: Rabotures. |
Schavot / stellage oft stellijnghe: Eschafault. |
Schavotteren[,] op een caeck zetten / pellarinizéren: Mettre à leschelle ou mitrer, infamer publiquement, pilorier. |
| |
Sche.
Scheę oft scheęde: Vne gaine ou foureau. |
Scheeden / deelen: Departir, separer. |
| |
| |
aant.Scheeden d'een van dander: S'entrediuiser, se diuiser l'vn d'auec l'autre, se separer ou desassembler. |
Scheeden van yet / verlaten: Abandonner: quicter. |
Scheedinghe van huwelicke: Diuortion, separation de mariage. |
Scheef / scheluwe: Cambre. |
Scheel oft decksel van eender cupe: Le couuercle d'vn cuuier. |
Scheęe int haer op der vrauwen hooft: La creste des cheueulx des femmes. |
Scheel oft losch: Bigle. |
Scheelingh / stringhe oft stick garens: Escheueau de fil. |
Scheffel oft brocke: Lopin. |
Scheffelen: Rompre par lopins. |
Schelte / riuiere: L'escauld. |
Schelden / kiuen: Estriuer. |
Schelf oft hoydeltGa naar voetnoot+: Fenil. |
Schelfer: Lopin. |
Schelferijnghen vanden hoofde: Les excrements ou son de la teste. |
Schelle van appels oft ander freut: Pelure. |
Schelle / cloxkin: Clochette. |
Schellem oft booswicht: Meschant. |
Schelmerye oft schelmstick: Meschanceté. |
Schellen eenen appel oft yet el: Oster la pelure ou peler. |
Schellijnckin ghelde: Six dousins, ou patartz, vn sould de gros. |
Schelpe oft schulpe: Coquille, escaille ou cocque. |
Schelpen vanden visch doen: Escailler vn poisson. |
Schelvisch: Esclefin. |
Schémelen oft schémelooghenGa naar voetnoot+: Belluër, estre esblouy ou blouïr. |
Schemelijnghe der ooghen: Esblouissement. |
SchemijnckelGa naar voetnoot+: Singe. |
Schemmel: Moisissure. |
Schemmelen: Se moisir, rancir ou flestrir. |
Schemmeligh: Moisy, rancy. |
Schenden oft bederuen: Gaster. |
Schenden oft schoffieren: Violer. |
Schendevente: Forfanteur. |
Schéne an tbeen: La greue de la iambe. |
Schéne daermen scheęn af maect: Eclisse. |
Schénen hoed die groot es tseghen de sonneGa naar voetnoot+: Vn grand chapeau contre le hasle du soleil, vne chapeline. |
Schenken / gheuen: Donner. |
Schenken: Verser. |
Schepen oft schepene / wethauder: Vn Escheuin. |
Schependom oft vryicheit van eender stad: Banlieu. |
Schepenhuus: Hostel de la ville. |
Scheppen / maken: Former, creer. |
Scheppen met eenen lepel: Prendre d'vne cuiliere. |
Scheppen wt met yet: Creër. |
| |
| |
aant.SchepperGa naar voetnoot+ / cleermaker: Cousturier. |
SchepperGa naar voetnoot+ / maker: Createur. |
Scheppijnghe / makijnghe: Creation, formation. |
Schepsel dat van niet ghemaect es: Creature. |
Schepsel oft maecksel yewers af: Forme ou façon. |
Scherde / schré oft stap: Vn pas. |
Scherden / schriden oft stappen: Faire des pas. |
Scherm: Escramaire. |
Scherp / b. Schaerp: Agu. |
Scheruen / b. schaeruen: Hacher. |
Schéte: Vn pet. |
Scheten laten: Petter. |
Schéue / brockeGa naar voetnoot+: Lopin. |
een enjuun schéue: Vne rouëlle d'oignon. |
Schéuen / z. schaeruen: Hacher menu. |
| |
Schi.
Schic: Chose duisante, droictement ou iuste à poinct. |
SchichtGa naar voetnoot+: Dard. |
Schicken oft zijn schick maken: Faire son compte. |
Schicken / voughen oft passen: Ioindre, penser ou venir à poinct. |
Schicken / in ordonantie stellen: Arranger. |
Schiden / clieuen: Fendre. |
Schieloos: Imprudent, temeraire, inconstant, tantost. |
SchierGa naar voetnoot+ / rechtevoord: Incontinent. |
SchierGa naar voetnoot+ / bicans: Presque, à peu pres. |
SchierGa naar voetnoot+ ofte morghen: Huy ou demain. |
Schiere wiere: En desarroy, desordre, desroy, sans ordre ou pesle mesle, desassemblé. |
Schieten: Tirer, jeter des flesches. |
Schieten den eenen baut naer den anderen: Iecter la manche apres la coignee. |
Schieter / oft bouckworm: Ver qui ronge les liures, cloporte. |
Schieter oft schotter met den boghe: Archer. |
Schietlap: Gardebras. |
Schietspoele van weuers: Nauette. |
Schijn van zine oft schijn zonder zijn: Semblant ou faulx semblant. |
Schijn / verschininghe / vertoogh oft openbaringhe: Apparition ou apparence. |
SchijnckelGa naar voetnoot+ vanden rende diemen smoort om eten: Simier. |
Schijncken yewers in: Verser. |
Schijncken / gheuen: Donner, faire don, offre. |
Schijnsel oft claerheit: Lueur ou clerté.
onder tschijnsel van goeder trauwen: Soubz ombre de bonne foy. |
Schild: Escu, escusson. |
Schiltcnape oft schildcnecht: Vn escuyer. |
Schilder: Peintre. |
Schilderen: Peindre. |
Schilderië: Peincture.
Ga naar voetnoot+ |
| |
| |
Schildpadde: Tortuë. |
Schillen: Estre different, ne resembler point, differer. |
Schimp / z. schamp: Broquard. |
Schimpen: Broquarder. |
Schinen / lichten: Luyre. |
de sonne Schijnt: Le soleil luyt. |
Schinen ende niet zijn: Resembler, mais n'estre pas semblable. |
Schip: Bateau, naif ou nauiere.
→ Grande nef veult grande eauë.
→ Grande nef, grand soulcy. |
Schipman oft schipper: Nautonnier, marinier, battelier ou nauieur. |
Schipmast: Le mas. |
Schipper: Battelier. |
Schiplast oft schipvracht: Battelage. |
SchiteGa naar voetnoot+ / cacketorie: La foire, flux de ventre. |
Schiten / cacken: Chiër. |
Schiten / scheten laten: Petter. |
Schiue van den potGa naar voetnoot+: Couueleque. |
Schiue int verkeerberd: Tablette. |
| |
Scho.
SchobbenGa naar voetnoot+: Gratingner. |
Schockelgeoen: Soubcroion. |
Schoe: Soulier. |
Schoe met tuten: Soulier à cornes. |
Schoeghespe / z. ghespe: Boucle. |
Schoe van pęrden / coeyen oft vęrkins: Chausson. |
Schoelap: Sauatte.
→ Iamais ne fut si beau soulier Qui ne deuinst laide sauatte. |
Schoelapper: Sauetier ou bobelineur. |
Schoeyen oft schoenen an doen: Chausser des souliers. |
Schoens wt doen: Deschausser. |
Schoemaker: Corduannier ou cordonier. |
Schoeriem: La couroye du soulier.
→ Du cuyr d'autruy taill'on large couroye. |
SchofGa naar voetnoot+ vanden tritsoore: Tiroir. |
SchofGa naar voetnoot+ oft hecken an poorten van steden: La herse ou le gril de la porte d'vne ville. |
Schoffieren / te schande maken: Violer, corrompre. |
Schoffieren een maeghd: Despuceler vne vierge. |
Schole: Escole. |
Schole vlieden: Faire la huette. |
Scholier: Escolier. |
Scholcke van steene ende moortel tsamen van eenen muur diemen afbreeckt: Platras. |
Schommelcock oft vuulcock: Tournebroche.
Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+ |
| |
| |
aant.Schoof coorens: Vne gerbe de blé. |
Schoofland: Terre à terrage. |
SchoolakenGa naar voetnoot+ /ammelaken: Nappe. |
Schoolkind: Escolier. |
Schoolmeester: Maistre d'escolle. |
Schoon / gent: Bel ou beau. |
tes Schoon dach: Il fait grand iour. |
op alzo Schoone: A rendre la pareille. |
Schoonkins: Bellement, doulcement. |
Schoon maken: Esmonder. |
Schoore diemen yewers onder stelt: Estaye ou estanson. |
Schooren: Estayer, estansonner. |
SchoorsteenGa naar voetnoot+ daer die potten teghen hanghen ouer tvier: Contrecoeur ou contremur. |
Schoot: Giron, sein. |
Schootcleed: Tablier, deuantier. |
Schoppe oft schuppe: Besche, houe. |
Schorfde: Roigneux. |
Schorfdicheit die zweerdt: Rongne boutonnante. |
SchorreGa naar voetnoot+ / onbecaem steen: Moilon, Escaillure de pierres. |
Schorse vanden boome: Escorse. |
Schorsen / opschorssen: Trousser. |
Schorshaeck: Agraphe ou agrappe. |
Schorsse diemen voren schorst: Deuantier. |
Schosse: Ecorse. |
Schossen / brassen: Gaudir. |
Schote diemen schiet: Vn traict ou coup.
→ Beau coup ne tuë pas l'oiseau. |
Schotel: Escuelle. |
Schoteldouck: Lauette. |
Schotelwasscher oft vuulcocxkin: Marmiton ou tournebroche. |
Schotland: Le pays d'Escosse. |
Schotslaken: Drap d'Escosse. |
Schotte oft schotman: Escossois. |
SchotterGa naar voetnoot+ oft schieter: Archer. |
Schottershof vanden handboghe: La court des archers. |
Schottershof vanden cruusboghe: La court des arbalestriers. |
Schou oft schu dat men inde ackers steld om de voghels te verschuwen: Vn espouental. |
Schouden / z. schauwen: Plonger ou bouter dedens l'eaue chaulde, eschaulder. |
Schouder / z. schauder: Espaule. |
SchoutGa naar voetnoot+: Bailly. |
Schouue an den tabbaerd: Le rebras. |
| |
Schr.
Schrabbe of[t] gabbe int aenzighte: Balafre. |
Schrabben / crabben: Grater. |
Schrabber: Vn rateloir.
Ga naar voetnoot+ |
| |
| |
aant.Schrage: Treteau, best ou embassement. |
SchranssenGa naar voetnoot+ oft smaeren: Bauffrer. |
SchranssenGa naar voetnoot+ oft schransmande / z. schrans corf. |
Schraperigh: Rassis. |
Schrapa: Armaire. |
Schrede: Vn pas.
→ Pas à pas on vient à Rome. |
Schreeuwen / spuwen / groote cladden: Cracher. |
Schreeuwen ghelick de cranen: Gruir. |
SchrépenGa naar voetnoot+: Ratisser. |
Schreyen / weenen: Pleurer ou plourer, larmoyer, jecter larmes, braire. |
Schrickeliaer: Bisexte. |
Schricken oft schrijden: Marcher, faire des pas, enjamber. |
Schriftoris: Vn escritoire. |
Schrifture: Escripture. |
Schriftgheleerde: Scribe. |
Schrijfcamer / studoor: Comptoir, estude. |
Schrijftafel van schaelgen / wasse / oft parkement: Tablette à escrire. |
Schrijnwęrker: Escrinier ou menuisier. |
Schrine: Escrin, cofre ou cabinet. |
Schriuer oft schriueyn: Escripuain. |
Schrobben oft crauwen: Grater ou galler. |
Schrobben oft reeuwen: Garder les gentz de la peste. |
Schrobber / reeuwer: Home qui garde les gentz de la peste. |
Schrommen / z. afgrizen: Abhorrer, abominer. |
Schrooden: Rongner. |
Schroolijngh datmen afcort: Rongneure. |
Schouue oft vijstanghe: Estoc. |
Schrupel: Remors de conscience. |
| |
Schu.
SchuGa naar voetnoot+ / vliea[c]htigh: Fuyart, fuyant. |
Schu datmen opde boomen stelt om de voghels te veriaghen: Espouental ou espouantaire. |
Schu, wildGa naar voetnoot+: Sauuage. |
Schudde / bedelaer oft broodbidder: Brimbeur. |
Schudden oft lutsen: Escouër ou secouër.
→ Si tu as honte à dire ouy, Escous la teste, et fais ainsi. |
Schudden het hooft: Crouler la teste. |
Schuere: Rompure, ruption, rompement, fraction, fracture. |
Schueren in stix: Deschirer. |
Schueren oft schuren: Escurer. |
Schuete: Traict d'arc. |
Schuete hauden int gaen: Moderer ses pas et son erre. |
Schufelijngh: Sifflet. |
Schuld diemen my schuldich es: Ma debte ou redebuance. |
Schuld die ic schuldich ben: Mon deu. |
ten es mijn Schult niet: Ie n'en peu mais. |
Schuld / onbedachte faute: Coulpe. |
Schuldenęre: Debteur. |
| |
| |
Schuldich zijn: Deuoir, ou estre redeuable. |
SchulenGa naar voetnoot+ yewers onder: Se mettre au sec. |
SchulenGa naar voetnoot+ / zwimelen / bicans in slape zijn: Chommer, applommer. |
Schume: Escume. |
Schumen: Escumer. |
Schumer oft tailioorlecker: Escornifleur ou happelopin. |
Schuppe oft spa: Houë ou besche. |
Schure daer men in descht: Granche ou grange. |
Schuren / wriuen: Frotter, escurer. |
Schurfde: Rongneux, teigneux. |
Schurfdheit: Rongne, teigne. |
Schurpen: Fendre. |
Schursse: Escorche. |
Schushaec: Vn agraphe. |
Schusse oft voorschoet: Tablier ou deuantier. |
Schutsel, afschutsel: Closture, cloison. |
Schutten eenighe beesten: Prendre ou emprisonner quelques bestes. |
Schutter / z. schotter: Archer. |
Schuttershof: La court des archers. |
Schute / boot: Nasselle, bachot, esquif. |
Schuumbecken / quilen: Escumer. |
Schuurlatte: Esclat à guyser. |
Schuut oft schietcuete: Vn guiffier. |
Schuutkin oft cleen scheepken: Bariquelle. |
Schuwen oft vlieden: Fuyr ou euiter. |
| |
Se.
Nota: S. voor e.i.o.u. die ghy hier niet en vindt / zouct die in Z. |
Seboole: Siboule. |
Séderboom: Vn sedre. |
Séghen oft téghen: Contre ou à lencontre. |
Seghen gaen: Venir contre le coeur. |
Selle oft slaepcamer: Chambre à dormir. |
Sermoen: Sermon. |
Shertoghenbossche een stad: La ville de Boisleduc. |
| |
| |
| |
aant.Sierlickheit: Orrement. |
Simme / schemijnckel: Singe. |
Simple / slecht: Simple. |
Sin / z. zin: Sens. |
Sind / sichtent: Depuis. |
Singhel van pęrden: Sangle. |
Singhelen: Sangler. |
Singhelen oft snęrken: Singler. |
Sinistelickheit: Cautele. |
Sinisterlicken: Cauteleusement. |
Sinxen: Penthecouste. |
Sip / z. cip: Cep. |
Sipres boom: Cypres. |
Sissen / slissen / doen zwijghen: Appaiser, faire taire. |
| |
Sl.
Slabbe van ionghe kinders: Bauette ou bauerette. |
Slabben ghelijc eenen hond: Lapper. |
Slach / b. slagh: Coup. |
Slachten: Resembler. |
Slaen in de boete: Mettre à l'amende. |
Slaen in de hand oft coop hauden: Toucher en la main et tenir le marché. |
Slaen / smiten: Batre, frapper, ferir. |
Slaen van achter wt als pęrden: Regimber. |
Slaep diemen slaept: Le dormir ou somne. |
Slaep oft slagh vanden hoofde: Le temple de la teste. |
Slaepcamer: Chambre à dormir. |
Slaepstede: Giste. |
Slagh oft smuts: Vn coup, flac, horion. |
Slagh vanden hoofde: Le temple de la teste. |
Slagh oft nederlaghe van veel verslaghen volck: Conflict, journee ou multitude de gentz tuez. |
Slagh om voghels te vanghen: Vn trebuchet à prendre des oiseaulx, vne engignoire. |
Slagher van beesten: Escorcheur de boeufz, boucher. |
Slaghoorden: Armee en ordre preste à combatre, armee rengee ou esquadron. |
Slaghreghen oft slaghvlaghe: Vne Guilee, vne horee, vne rauine, vne giboulee de pluye. |
Slaghzwęrd: Espee à deux mains. |
Slampampen: Bauffrer. |
Slanghe: Vne couleuure ou serpent. |
Slanckieren oft ontslaen: Elargir ou relaxer. |
Slap / slunsGa naar voetnoot+: Lasche, qui n'est pas roide.
→ Corde lasche ne peult tirer. |
Slapelaken: Drap ou linceau. |
Slaper: Dormir.
→ Qui dort en Aoust, Dort à son coust. |
Slapen: Dormeur. |
Slaperich: Sommeillant. |
Slaper / pennijngh: Teston. |
Slappelicken: Laschement. |
Slappen yet: Relascher. |
Slappigheit: Lascheté. |
Slaue: Serf ou esclaue. |
Slauernie: Seruitude. |
Slauoen oft slaue: Esclaue. |
| |
Sle.
Slecht: Simple. |
Slecht dicht: Basse poësie. |
Slechtelicken: Simplement. |
Slechtheit: Simplesse. |
| |
| |
aant.Slechten / węrpen slechts der ęrden: Abatre rez la terre. |
Slecke: Limace ou limaçon. |
Slecken huus: La coque ou coquille d'vn limaçon. |
Slé / sléde oft sledde: Trayneau. |
Sleę: Pruneille. |
Sleęboom: Pruneiller. |
Sleęcks ter ęrden: Rez pied ou rez terre. |
Sleęu oft het scherpe af: Arné, bousché ou rebousch[é]. |
Sleeu in de tanden: Aché ou agaché. |
Slemmen / slempen oft brassen: Bauffrer, saffranner. |
Slemper oft slampamper: Saffrannier. |
Slepen: Trainer. |
Sleppe: L'embas d'vn habillement. |
Slete van coopma[n]schepe[,] vertierijnghe: Vente, issue, vuidement, vuidange. |
| |
Sli.
Slibberachtigh / glat: Grillant ou glissant. |
Slibberen: Griller ou glisser. |
Slicht / z. slecht: Simple. |
Slidderen: Glisser ou griller. |
Slijck: Bouë, fange, bourbe. |
eennen hoop met slijck daer die verckens in wintelen: Bourbier ou les pourceaux se veautrent. |
Slijngher: Vne fonde ou dandelphe. |
Slijnx / die slijnx es: Gauchier. |
Slijncke hand: La main gauche ou senestre. |
Slijpsteen: Vne meule à remouldre. |
Slipen: Esmouldre. |
Sliper: Esmouleur. |
Slipijnghe: Esmoulure. |
Slipijpsel dat vanden steene valt / ende tgheendt datmen slijpt: Moulee. |
Sliten / versliten: Vser. |
Sliten het vlas: Arracher le lin. |
| |
Slo.
Slocken: Deuorer, engorger, engloutir.
→ Le chien ronge l'os, pour ce qu'il ne le peult engloutir. |
Slocker: Goulu, gourmand. |
Slodderen: Negliger ou estre nonchalant. |
Slodderachtigh: Negligent ou nonchalant. |
Slodderęre: Negligent.Ga naar voetnoot+ |
Slom: Courbe. |
Sloof: Rebras. |
Sloosteren van boonen oft erweten: Cosses, escosses ou gousses. |
Sloosteren van noten: Brouil de noix. |
Sloote / greppe: Goutiere. |
Sloouen: Rebracher. |
Sloren / zupen: Humer. |
Slot van izer: Serrure. |
Slot van rekeninghen: Closture des comptes. |
Slot / stęrckte: Fortresse. |
Slotel: Vne claif ou clef. |
Slotelriem: Clauiere. |
Slotmaker: Serrurier. |
| |
Slu.
Sluetel: Clef. |
Slumen: Regarder de trauers. |
Slupen: Aller en tapinois. |
Sluten: Serrer, clore, fermer. |
| |
| |
aant.Sluten oft zeghelen eenen brief: Cachetter vne lettre. |
Slutervan vanghenesse oft steenwaerder: Cepier ou geolier. |
Slutijnghe: Cloture, cloison. |
SlutsGa naar voetnoot+: Lasche. |
Sluuphouck: Vn eschappatoire. |
Sluus een stad in vlanderen: La ville de l'Escluse. |
Sluze / rabot: Escluse. |
Sluzen twater: Refermer l'eaue ou clorre d'vne escluse. |
| |
Sma.
Smacken int eten als een zwijn: Faire bruit en ma[n]geant comme vn pourceau, lapper. |
Smaer: Sain doulx. |
Smaeren: Frotter de sain doulx. |
Smaeck: Goust, seue ou saueur. |
Smaeck maken: Assaisonner. |
Smaken: Gouter, sauorer. |
Smakelic: Sauoureus. |
Smal: Estroit, qui n'est pas large, estrecy. |
Smalheit: Estrecisson. |
Smallen: Estrecir. |
Smaut: Graisse. |
Smauten / vetmaken: Engraisser. |
| |
Sme.
Smécolen: Charbons de forge. |
Smecolen die verberrent zijn oft cenderen: Masche fer. |
Smed: Forgeur. |
Smeden: Forger. |
Smeęken: Amadouer, amignoter, blandir, caresser, flater. |
Smeęker: Flateur. |
Smeękijnghe: Flaterie, adulation, caresse, amadouement. |
Smeęr / teer: Mince ou menu. |
hy es smeer van aenzichte: Il ha le visage menuët. |
Smelte an tgordelGa naar voetnoot+: Le bout de fer, ou d'argent de la ceincture. |
Smelten: Fondre. |
Smerte: Peine ou douleur. |
Smerten / zeer doen: Auoir douleur, se douloir. |
Smesse: Forge. |
Smet / b. smed: Forgeur. |
Smetsen / brassen: Gaudir, bauffrer. |
Sméte / z. slagh: Vn coup. |
Smette: Tache ou macule. |
Smetten: Maculer. |
Smettelic: Contagieus. |
Smiten / slaen: Batre, frapper. |
| |
Smo.
Smoel oft lau: Tiede. |
Smoel oft verwallen wedere: Temps fort haste ou grand chaleur. |
Smooc / doom: Vapoeur. |
Smooren ouer tvier: Estuuer. |
Smout: Graisse. |
Smueren: Estuuer. |
Smuken: Faire bruine ou brouillard. |
Smuuck: Bruine ou brouillard.
→ Bruine obscure, trois jours dure. |
Smuuckachtigh / donker: Sombre. |
| |
| |
| |
Snaphaen in ghelde: Brelingue de Gueldres. |
Snaphaen / roouer: Brigueur, brigant, destrousseur de gentz, guetteur de chemins, ribleur ou voleur. |
Snare: Corde de boyeau ou d'vn instrument de musique. |
Snateren: Iargonner, caqueter. |
Snateręre: Iargonneur. |
Snaterijnghe: Iargonnement. |
| |
Sne.
Sné: Taille, coupure, trenche. |
ter Sné: En detail. |
Sneę: Neige. |
Sneebal: Estoeuf de neige. |
alzo dicke als snee: Dru comme neige. |
Snee vlocke: Morceau de neige ou flocon de neige. |
Sneeuwen: Neiger. |
Snel / dapper: Legier ou isnel. |
Sneppe: Beccasse. |
Sneuen: Se mal gouuerner, faillir. |
| |
Sni.
Snic oft hic: Le houquet ou souglouton. |
Snicken: Faire le houquet, houqueter. |
Snickijnghe: Houquetement. |
Sniden: Tailler, couper, trencher. |
Snidens: En taillant. |
Snidijnghe: Taillure, trenchement. |
Snimes: Couteau à bras ou à rogner. |
Snippen / hackelen int sniden: Deschiqueter. |
Snipperlijnghe: Deschiquetement. |
| |
Sno.
Snoer: Vne corde. |
Snoeyen: Esbrancher ou essarter vn arbre. |
Snoeyelijnghen, aftroncsels: Coupeaux. |
Snof / ruem: Le rume. |
Snoo: Qui est de peu de valeur, de petit pris et estime, vil ou meschant. |
hy heeft den snoter in den nuese: Il est tout esmartre. |
Snotte: Morue, morueau. |
Snouck: Vn brochet. |
| |
Snu.
Snuffelen: Flairer. |
Snuten: Moucher. |
Snuter: Mouchoir. |
Snutteren: Tailler ou trencher. |
Snutterlijngh: Coupeau. |
Snuutdouck: Mouchoir. |
Snuwen: Neiger. |
| |
So.
Sobbelen oft strukelen: Bruncher ou chopper. |
een pęrd dat dicwils sobbelt: Vn cheual qui brunche, choppe ou tresbuche souuent. |
Sober: Sobre, sobret. |
Soberheit: Sobrieté. |
Soberlicken: Sobrement. |
Socken / b. zocken: Chaussons. |
Soffraen: Du saffran. |
Sola cruud: De la salade. |
Sole / b. zole: Semelle de soulier. |
Sollement vanden huse: Le bas et fondement de la maison. |
Sondagh / b. zondach: Dimence. |
Sop van eenighe dijnghen / als bęrghen / boom oft huzen: Le coupet, sommet, coupeau ou feste de quelque chose.
Ga naar voetnoot+ |
| |
| |
| |
Spa oft schuppe: Besche ou houë. |
Spacie: Espace. |
Spaegh / z. late: Tard. |
Spaere oft spied: Vn espieu. |
Spaerzen / bespaerzen: Arrouser. |
Spaen / kęrflijngh: Vn copeau, petit ais. |
Spaengnen: Espaigne. |
Spaengnard: Espaignol. |
Spaensche cappe: Cappe d'espaigne. |
Spaensch groen: Verdegris. |
Spaerke viersGa naar voetnoot+: Vne estincelle. |
Spakerigh / dorre: Sec ou aride. |
Spalken daermen eenen ghebroken arm oft been mede spalckt: Attelles ou esclisses qu'on lie autour d'vn bras ou jambe rompue. |
Spanen een kind: Seurer. |
Spanader: Filet de la langue. |
Spanne oft handmate: Espan. |
een spanne breęd: D'vn espan de lé. |
Spannen: Tendre ou estendre.
→ L'arc ne dure tousiours tendu. |
Spannen de pęrden an den waghen: Atteler les cheuaulx au chariot. |
Spannen eenen boghe: Bander ou bender vn arc.
→ Desbender l'arc, ne guarit point la playe. |
Sparen: Espargner. |
Sparigh: Espargnant, respargnant, chiche, eschars ou sobret. |
Sparigheit: Respargne. |
Sparighlicken: Auec respargne. |
| |
Spe.
Spec: Chair de porc. |
Specht oft spicht voghel: Vn piuert, pieumart, piot ou pigot. |
Specerie: Espices ou espiceries. |
Speecsel: Crachat, saliue. |
Speecselen: Cracher. |
Speecke an twielGa naar voetnoot+: Vn rayon de rouë. |
Specke oft spie: Cheuille. |
Speelder: Iouëur. |
Speelman: Menestrier. |
Speete oft speyte: Vne fonteine, seringue ou syringue. |
Speeten met der speete: Seringuer. |
Speghel oft spieghel: Miroir. |
Spel: Ieu. |
Spelcten / z. spalken: Attelles ou esclisses. |
Speldooren oft witten dooren: Aubespine. |
Spélen: Iouër. |
Spelle: Espingle. |
Spellecoker ende ooc Spellemaker: Espinglier. |
Spellen de lettren: Espeller. |
Spelmaend: Septembre. |
Speloncke: Cauerne, taniere. |
Spelte: De lespeaultre. |
Spende oft botterië: Despense. |
Spéne van eender coe: Les tettes de la telbe ou mammelle d'vne vache. |
Spenne oft sponne van vrauwen: Laict de femme. |
Spenne oft spenne coppe: Araignee. |
Spennewebbe: La toile de l'araignee. |
Sperre: Sapin. |
Sperren / recken: Estendre.
Ga naar voetnoot+ |
| |
| |
Spertelen: Trepiner des piedz. |
Spertelinghe: Trepinement. |
Sperwaen voghel: Espriuier. |
Spet: Broche. |
Speten: Embrocher. |
Spey: Escluse. |
Speyeren: Briser ou rompre. |
| |
Spi.
Spicht / z. specht: Vn piuert. |
Spie van haute: Cheuille. Tes ooc te zegghen eenen naghel daermede men de tafel vaste naghelt. |
Spie / bespieder: Vn espion, espië, guette, guetteur, eschauguetteur. |
Spieghel: Miroir. |
Spieghelarst: Poix de raisine. |
Spieghelen: Mirer. |
Spiesch / haut oft waghenschot: Bois de la marche. |
Spiet, spęrre: Espieu. |
Spijt: Despit, regret. |
Spijsse / lance: Picque ou jaueline. |
Spikelboor: Vibrequin. |
Spilgoen hondt / oft beter spaengnoen / want zulcke honden eerst wt Spaengnen herwaerts ouer camen / ende zijn midsdien ghenaemt int fransois: Vn espaignol. |
Spille om spinnenGa naar voetnoot+: Fuseau. |
SpilderGa naar voetnoot+: Plus mince. |
Spinnen: Filer. |
Spinnersse: Fileresse. |
Spinrocke: Quenouille. |
Spise / z. spize: Viande. |
Spiten: Despiter. |
Spitigh: Despiteux. |
Spitten / deluen: Fouir. |
Spize: Viande ou mengeaille. |
Spizen: Nourrir. |
Spize bewaerder: Qui garde la viande, despensier. |
Spize cooper: Maistre d'hostel. |
Spizen eenen viuer met vissche: Peupler vne pescherie. |
Spize vercooper: Cabarettier, rotisseur ou viuandier. |
| |
Spl.
Spléte: Fente, creuasse, creneure. |
Spletten / clieuen: Fendre. |
Spliten / besten: Creuer. |
Spliten / yet clieuen: Fendre. |
Splitemite: Pinsemaille. |
| |
Spo.
Spoed [,] voirderijnghe: Auancement. |
Spoeden / haesten hem: Se despescher. |
Spoeden / voirderen: Auancer. |
Spoele om weuers: Espoule ou espeule. |
Spoelder: Vn espouleur, espoulmant. |
Spoelen eenen pot: Reinser, lauer, nettoyer ou respasmer vn pot. |
Spoen / spoeden: Haster. |
Spoelinghe om vęrckins: Touillage. |
Spoghen / z. spuwen: Cracher. |
Sponcie: Esponge. |
Sponde vander coetse: Baslict. |
Sponne / spenneGa naar voetnoot+: Laict de femme. |
| |
| |
Spoore: Esperon. |
Spoormaker: Esperonnier. |
Spoorwaen / voghel: Espriuier. |
Sporclemaend: Le mois de Feburier. |
Spore: Esperon. |
Sporen van hanen: Ergotz de coqz. |
Sporwaen / z. spoorwaen: Espriuier. |
Spot / z. ghec: Mocquerie. |
Spotte oft pleckeGa naar voetnoot+Ga naar voetnoot+: Tache. |
Spotten / ghecken: Mocquer. |
Spouwen / z. spuwen: Cracher. |
Sprake / tale: Parolle, langue, langage. |
| |
Spr.
Sprancke viersGa naar voetnoot+ / z. glenster: Estincelle. |
Spreeden: Eslargir, estendre. |
Spreeuwe: Estourneau. |
Spreken: Parler. |
Spreken met yemand: Tenir propos auec aucun, deuiser ou raisonner. |
Spreyen / z. spreeden: Eslargir. |
Spriet / z. gaffel: Fourche. |
Sprietboom an den mast van eenen schepe: L'antenne. |
Sprietelen: Espardre. |
Sprietelooghen: Esblouir. |
Sprietwech: Chemin fourchu ou, à vn fourc de chemin. |
Sprijnchane: Sautereau, sauterelle. |
SprijnckreyseGa naar voetnoot+: Recousse. |
Sprijnghen: Saulter, saillir. |
Sprijnghen / de beesten beriden: Saillir ou couurir. |
Sprijnghhaen: Langouste, saultereau. |
Sproete: Tache rousse au visage, ou vne lentille au visage, bren de Iudas. |
Sproc, cortbrakigh: Fragille. |
Spronc: Sault. |
Sprot van droighen haringh: Esprotz. |
Sprute oft botte: Sourgeon, bourjon, jecton ou bouton. |
Spruten / botten: Bourjonner et jecter sourjons, ou boutonner. |
| |
Spu.
Spuere: Trace, route. |
Spuęren yet: Tracer, router. |
Spurte van eender leęder: Eschalon. |
Spuwen vter kele: Euomir. |
Spuwen speecsel: Cracher.
→ Qui crache en hault, le crachat retombe sur luy. |
| |
Sta.
Stad: Ville ou cité. |
Stadhauder: Lieutenant. |
Stadhuus: Hostel et maison de la ville. |
Staerck: Fort, puissant, robuste. |
Stęrck van smaken: Aigre. |
S[t]ęrcken: Fortifier, affermir. |
Stęrckheit: Vertu, force, puissance. |
Staerckelicken: Vaillamment. |
| |
| |
aant.Staerckijnghe: Fortification. |
Staercte: Fortresse. |
Staerckte van den waterstroome: Roideur du cours de l'eaue. |
Staerfhuus: Maison mortuaire. |
Staerfte: Mortalite. |
hy Staerft daer hy gaet: Il meurt sur le pied. |
Staerck maken: Fortifier. |
Staert: Queue. |
StaerteloosGa naar voetnoot+: Escoué. |
Staeruen / z. ouerliden: Mourir, rendre l'ame ou l'esprit. |
Staeruelick: Mortel. |
Staec: Posteau, paisseau, pieu, paly, cheuille. |
Staec vanden wijngaerd: Eschalas. |
Staec oft stecke daermen naer schiet / oft rold: Le but. |
Staedge van eenen huze: Estage. |
Stael: Acier. |
Staen: Estre ou se tenir debout, s'arrester. |
Staende oft recht ouerhende: Roide ou en estant debout. |
Staende water: Vn lac ou estang. |
Staensvoets: A pied leué. |
het staet hem diere: Il luy couste bon. |
Staet breed oft an deen zide: Au large au large. |
elc van daer hy staet oft stont: Chacun à lendroict de soy. |
Staet: Estat. |
grooten oft schoonen staet: Grand ou bel arroy. |
Staf / palster: Bourdon. |
StafelrieGa naar voetnoot+ van eenen schepper: Establie ou establier de cousturier. |
Stage: Estage. |
Stake / z. staec: Posteau. |
Staken / yet ophauden: Cesser, ne faire plus, borner. |
Stal: Estable. |
Stalband: Licol ou cheuestre. |
Stal van eenen vleesschauwer int vleeschhuus: Establier ou establië à bouchier. |
Stalen / van stale: D'acier. |
Stalen boghe: Arbalestre. |
Stalen bonet oft huue: Salade, bonet de fer. |
Stalen spieghel: Miroir de fonte. |
Stalknecht: Parefrenier. |
StamerenGa naar voetnoot+ / z. hackelen int spreken: Beguoyer. |
Stamijn: Estamine. |
Stampen: Piler. |
Stamper: Pilon. |
Stanc: Puanteur. |
Stand: Estat. |
Standaerd: Estandard. |
Standaftigh: Constant. |
Standaftigheit: Constance. |
Standaftighlicken: Constamment. |
Standvégen: Babiole. |
Stap: Vn pas. |
Stapel van cooren / wolle / ofte van wijne: Estape. |
Stappen: Faire des pas. |
Stappans: Tout à coup, incontinent. |
Stappe / stichghel: Vn escalie. |
Stat / b. stad: Ville. |
Statuut / kuere / inzettijnghe: Statut, ordonnance, coustume ordinaire. |
Staut: Hardy. |
Stautelicken: Audacieusement, hardiment. |
| |
| |
aant.Stautheit: Audace, hardiesse. |
Stauwen yemand yewers toe: Inciter, instiger, esmouuoir, ou esguillonner. |
Stauwijnghe: Instigation. |
| |
Ste.
Stecke / staeck daer naer datmen schiet oft rold: But. |
Stede: Ville. |
Stede hauden oft van weerden zijn: Sortir effect.Ga naar voetnoot+ |
Stede/ plecke: Place ou lieu. |
Stedekin: Citadelle. |
Steedsman / burgher oft poorter: Bourgeois, citadin ou citoyen. |
Steęgher / graed: Montee ou escalier. |
Steęghers een stad: Esterres. |
Steegh: Retif, qui resiste. |
Steegheit: Obstination. |
Steek-izer / daer mede datmen palingh vanght / datmen ghemeenlic heet ellegheer oft aelspęre: Vne fourchefiere. |
Steel van eenigher vrucht oft cruud: Le tige de quelque fruict ou herbe. |
den steel van eenigh cruud: La tige de quelque herbe. |
Steen: Pierre.
→ Pierres, chaulx et sablon,
Grandes choses en faict on.
|
Steenachtigh: Pierreus. |
Steencosten: Geolage. |
Steenen oft van steene: De pierre. |
Steenhauwer: Tombier, quarrier. |
SteensliperGa naar voetnoot+: Lapidaire. |
Steenen yemand: Lapider. |
Steenijnghe: Lapidation. |
Steen put: Vn puitz à eaue. |
Steenput daermen steen wt graeft: Vne quarriere. |
Steen rotse: Vne roche ou rochier. |
Steenwaerder: Geolier, cepier. |
Stéghelreep van den pęrde: Estrier.
→ Il ha le pied en l'estrier. |
Stéghelreepsrieme: Vne estriuiere. |
Stéghelicken / hartneckighlicken: Obstineëment. |
Stékelbézië: Groseille. |
StekeldoorenGa naar voetnoot+: Groselier. |
Steken: Poulser, poindre, bouter. |
Steken yet op yemand / aentighen: Imposer. |
Stekijnghe: Poulsement. |
Stelen: Embler ou desrobber. |
hy zoudt stelen al zaetter bouen op: Il desroberoit l'oeuf soubz la geline ou, Il desroberoit la peste à S. Roc. |
Stellage oft stellinghe: Hours ou Eschafault. |
Stellijnghe / diefte: Larcin. |
Stelle / audbacken: Rassis. |
Stellen: Mettre, bouter. |
Stellen by inuentaris: Inuentoriër. |
Stellen de wake: Asseoir le guet. |
Stellen in de plaetse van een andere: Mettre en lieu d'aultruy, subroguer ou substituer. |
Stellinghe va[n]der wake: Assiete du guet. |
Stelpen / stremmen: Estancher ou restraindre. |
| |
| |
aant.Stelpijnghe: Estanchement. |
Stelte: Iambe de bois. |
Stemme oft voys: Son ou voix. |
Stemijn: Estamine, bluteau. |
Steminen: Faire passer par lestamine, bluter. |
Sténen oft cuchghen: Gemir. |
Steppe / stap: Pas. |
Steppen metder naelde: Poincter. |
Sterck / b. stęrck: Fort. |
Sterre: Estoile. |
Sterrekiker: Astronomin. |
Stert / b. stęrt: Queue. |
Steur visch: Esturgeon. |
| |
Sti.
Stic: Piece. |
van sticke te sticke: Par le menu. |
StichghelGa naar voetnoot+: Vn escalie. |
Stichten: Fonder ou edifier. |
Stieboorigh,Ga naar voetnoot+ hartneckigh: Obstiné, oppiniastre. |
Stieboorigheit: Obstination, oppiniastreté. |
Stiefmoeder: Belle mere ou marastre. |
Stiefvader: Parastre. |
Stier oft verre: Tor, toureau ou taureau. |
Stier an schip: Le gouuernal. |
Stierman: Qui gouuerne le gouuernal d'vne nauiere. |
Stieren, beweghen: Conduire. |
Stiet: Croupe. |
Stijf: Roide. |
Stijfhals of[t] hartebolle: Oppiniastre, obstiné, roide col, ou vn homme de dur cerueau. |
Stijfheit: Roideur. |
Stijl van eenighe duere: Le posteau d'vn huis. |
Stille: Coy, paisible. |
Stille wake: Guet assis ou dormant. |
Stille / zwighende oft niet sprekende: Morne, triste ou pensif. |
hy en zitt niet stille / oft hy en haudt gheen stede: Il a la formie au cul. |
Stille oft calme / als de zee stille es: Quand la mer est calme ou tranquille. |
StillerumersGa naar voetnoot+ oft sindaelsniders: Cureurs de retraictz. |
Stil houden: Arrester. |
Stillekens: Tout quoy, quoyement ou paisiblement. |
Stillen: Accoiser, appaiser, addoulcir. |
Stilte: Paisibleté, tranquillité, coyeté. |
Stilte van spreken: Silence. |
Stinken: Puir, sentir mauuais. |
Stiuen van selfs: Se roidir, se prendre. |
Stiuen yet: Faire roide. |
Stiuen liwaed: Empoiser la linge.
Ga naar voetnoot+
Ga naar voetnoot+Ga naar voetnoot+ |
| |
| |
| |
Stock: Baston. |
Stock oft block daermen lieden ins[l]uut: Cep. |
Stock audGa naar voetnoot+ oft alzo aud als de strate: Vieil comme terre, ou tout blanc de vieillesse. |
Stockvish: Stocviscq. |
Stoel: Selle, chair, siege. |
Stoeldraeyer: Tourneur. |
Stof: Pouldre. |
Stof wt de cleederen smiten: Espousseter. |
Stoffe om yet te maken: Estoffe. |
Stoffeersel / chiersel: Ornement, accoustrement, parement, parure, embellissement ou decoration. |
Stoffen oft roumen: Blasonner ou se vanter. |
Stoffer oft blaescake: Blasonneur, ou grand vanteur. |
Stofféren / verchieren: Feindre. |
Stofféren / chieren: Orner, parer, embellir. |
Stoken het vier: Attiser le feu. |
Stollen oft storkelen: Cailler ou se prendre. |
Stom: Muët. |
Stomheit: Muëtise. |
Stommelen oft spertelen: Trepiner des piedz. |
Stomp / bot: Hebeté. |
Stond oft wile: Espace ou moment. |
gaet van stonden an: Va tout à coup. |
Stoop / mate: Vn lot, ou quarte, deux pintes de france. |
Stooren / beroeren: Troubler, esmouuoir, perturber. |
Stooren hem / gram werden: Se courroucer. |
Stooten: Poulser. |
Stoppele: Esteule ou estouble. |
Stoppel stroo: Chaulme. |
Stoppen een schip: Calfeutrer vne nauire. |
Stoppen: Estouper, bouscher. |
Stoppijnghe: Estoupement. |
Stopsel: Estoupillon. |
StorkelenGa naar voetnoot+: Cailler ou se prendre. |
Storm op de zee: Tempeste, tourmente. |
Storm van reghen en wind: Orage. |
Stormen op een stad: Assaillir ou liurer l'assault. |
Stormslaen: Sonner l'alarme, semondre à l'assault. |
Storte oft stortgat: Gousier ou gauion. |
Storten / ghieten: Rependre. |
Stoten / steken: Poulser. |
Stout / z. staut: Hardy. |
Stouwen / z. stauwen: Instiguer. |
Stoue: Estuue ou pasle. |
Stouen: Estuuer. |
Stouinghe / smoorijnghe: Estuuement, fomentation. |
| |
Stra.
Strael / prickel: Aguillon. |
Strael vander ooghe: La poincte de l'oeil. |
Strael vander penne: La fente. |
Strael vander sonne: Ray ou rayon du soleil. |
Straetmare: Bruit qui court. |
Straetschender / roouer: Destrousseur. |
Straf: Rigoureus, aspre, austere, sans pitië. |
Straffelic[k] / diemen straffen magh: Punisable. |
Straffelicken: Rigoureusement, asprement. |
| |
| |
aant.Straffen, berespen: Arguer, reprendre, corriger, punir et chastier par parolles et de faict. |
Strafheit: Rigeur. |
Straffijnghe: Reprehension, punition. |
Strale oft vlieghe: Froilon. |
Stralen: Aguillonner. |
Stralijnghe: Aguillonnement. |
Stranghe: Aspre ou vehement. |
Stranghelicken: Asprement. |
Strangheit: Aspreté. |
Strate: Ruë. |
Strauen / straffen: Reprendre. |
| |
Stre.
Strec oft strop: V[n] lacq. |
Strecken / wtrecken: Estendre. |
Strékel om cooren te striken: Rouleau, racloir ou estrique. |
Stremmen, stelpen: Estancher. |
Stréme oft strépe: Vne roye, ligne. |
Strepen / duerstrepen: Effacer. |
| |
Stri.
Stric oft streck: Vn laq. |
Striden / vechten: Combatre, sentrebatre, batailler. |
Strijckbedde inden acker: Seillon. |
Strijd: Combat. |
Strijdbaer: Belliqueus. |
Strijd leueren: Liurer bataille. |
Striken: Frotter doulcement. |
Striken om heffenen: Applanir. |
Striken tseil: Aualler, caller ou abaisser le voile. |
Striker daermen tcooren mede vande mate strijckt: Le rouleau et racloir dequoy les mesureurs de grain rasent le boisseau. |
Strikijnghe: Frottement. |
Strijnghe daer de pęrden an trecken: Vn traict. |
Strijnghe garens: Vn escheueau de fil. |
| |
Stro.
Stront: Merde, fiente, estronc. |
StrontvoereGa naar voetnoot+: Merdaille. |
Stroo: Estrain, chaume, foarre. |
Stroo cnoopen: Les genoilletz du tuyau de blé. |
Stroo halm oft stroo pipe: Le tuyau du blé ou chalumeau. |
Stroom: Flot ou cours de l'eaue. |
Stroomen: Couler, floter. |
Stroopen tvel af: Descorcher, escorcher. |
Strooyen: Espardre ou espandre. |
Strooytgen trecken: Tirer à la longue paille. |
Strooysel van peerden: Lictiere, paillace. |
Strooytgen werpen: Vendre son patrimone. |
Strop: Laq ou collet. |
Stroppen: Serrer. |
| |
| |
| |
Struwieren oft verstroyen: Espardre ou desassembler. |
Struwiers / haerwaerd en ghinswaerd: Esparsement, ça et là. |
Struus voghel: Vne austruche. |
| |
Stu.
Stuc oft stic: Piece. |
Studęren / nęrstigheit doen yeuwers in: Estudier. |
Studoor: Comptoir, ou vne estude. |
Stuenen yeuwers op: Appuyer. |
Stuene oft léne: Appuy. |
Stuer visch: Estourgeon. |
Stuer oft wreet: Rigoureus, seuere. |
Stuken yeuwers teghen: Heurter contre. |
Stukijnghe: Hurtement. |
Stupen: Se besser. |
Stupijnghe: Bessement. |
Sturigheit: Rigeur, seuerité. |
Sturighlicken: Rigoureusement. |
SturkelenGa naar voetnoot+ / stiuen: Se prendre. |
Sturmen: Combatre vne ville, luy donner l'assault, tascher à la prendre et forcer. |
Sturte: Gosier ou gauion. |
Sturten: Reprendre. |
Stuur / straf: Rigoureus. |
Stuurheit / strafheit: Rigeur. |
Stuuen: Voler comme la pouldre. |
Stuuer in ghelde: Vn dousin, vn sould, vn patard. |
| |
Su.
Suckelbal: Soule. |
Suckelen: Chopper, bruncher. |
Suckelen / laeten te nieten gaen: Trainer, laisser aller à perdition. |
Suckelijnghe: Choppement, eschoppette. |
Suckelpap: Vieillard. |
Suf: Radoteur, resueur. |
Suffen: Radoter, resuer. |
Suffijnghe: Radotement, resuerië. |
Suker: Du sucre. |
Sulfer: Soulfre. |
Sulferpriem: Allumette. |
Sus: Silence, paix, taisez vous, tais toy. |
Sussen: Pacifier. |
Su / sy / ziet zu / zy. |
|
-
voetnoot+
-
Saelge: bon .j. savie; K2,3 saelgie, [salie]. vetus. fland. [fris. hol.] .j. savie. Salvia; savie. Salvia, [ger. salbey: gal. saulge ...].
-
voetnoot+
-
Sanse: bon; K2,3 sanse. fland. .j. deghe. Augmentum, prosperitas.
-
voetnoot+
-
Satre: bon scripta in membrana; K2,3 [satre .j. sartre]; sartre (satre) Charta: scripta in membrana: instrumentum: diploma. gal. chartret. ang. chartre.
-
voetnoot+
-
Sauwenier: soudenier; K2,3 soudaet, soldaet (die twee afzonderlijk artikel in K2), soudenaer, soudenier, soldenaer. Miles aerarius, [...].
-
voetnoot+
-
Schaeplepel: bon; K2,3 schaeps-lepel. fland. Pedum, (agolum).
-
voetnoot+
-
Schaetse: bon; K2,3 schaetse. fland. Grallae. [vulgò scacae, gal. echasses, ...].
-
voetnoot+
-
Schaffen: fland. niet schaffen. Negligere; curare .j. animadvertere; K2,3 schaffen germ. sax. sicamb. [holl.] ..., [curare, ang. chaffer].
-
voetnoot+
-
Schamffelen .j. schampen (uitgewischt); .j. schampelen; K2,3 schamffelen .j. schampelen.
-
voetnoot+
-
Schapperlijngh: bon (doorgeh.); K3 schapperlinck. fland. .j. snipperlingh, snijdelingh.
-
voetnoot+
-
Schauberd: dorsuale; K3 schoud-berd. fland. .j. schutsel Pluteus foci; schutsel .j. scherm-berd, scherm. Pluteus; scherm. hol. Pluteus ....
-
voetnoot+
-
Schelf oft hoydelt: meta (doorgeh.); K2,3 schelf, hilde..., meta foeni aut frumenti, [...]; hoy-delte. fland. Foenile.
-
voetnoot+
-
Schémelen oft schémelooghen: Caligare (doorgeh.); K2,3 schemelen, schemeren. Caligare; schemel -ooghen. Caligare.
-
voetnoot+
-
Schemijnckel: bon (doorgeh.); K2,3 scheminckel. fland. zeland. Simius, simia.
-
voetnoot+
-
Schénen hoed: bon .j. stroyen hoed (doorgeh.); K2,3 scheene, schene. vetus. .j. scheme. Schema, umbraculum, tegmen umbraculi; [stroyen hoed. Umbella, ...].
-
voetnoot+
-
Schepper: bon (doorgeh.); K2,3 schepper. fland. .j. kleer-maecker; kleer-maecker. Sartor...
-
voetnoot+
-
Schepper: bon (doorgeh.); K2,3 schepper. fland. .j. kleer-maecker; kleer-maecker. Sartor...
Schetteren. modulari; K2,3 schetteren ... (cf. supra: ruten).
-
voetnoot+
-
Schéue, brocke: gand .j. schijve; K2,3 scheve. fland. .j. schijve, scherf.
-
voetnoot+
-
Schicht: bon (doorgeh.); K2,3 schicht. fland. Jaculum, ...
-
voetnoot+
-
Schier: Cito, statim; K2,3 schier [...] Cito, ... statim, ...
-
voetnoot+
-
Schier: Cito, statim; K2,3 schier [...] Cito, ... statim, ...
-
voetnoot+
-
Cito, statim; K2,3 schier [...] Cito, ... statim, ...
-
voetnoot+
-
Schijnckel: tibia; K2,3 schenckel ..., constans tibia ac sura [...].
-
voetnoot+
-
Schetteren. modulari; K2,3 schetteren ... (cf. supra: ruten).
-
voetnoot+
-
Schite: Schitte van beesten fland. .j. mes, dreck (doorgeh.); K2,3 schitte. [holl. fris. flandr.] Foria, stercus liquidum: ...
-
voetnoot+
-
Schiue van den pot: operculum; K2,3 schijve. Orbis, discus, ...
-
voetnoot+
-
Schobben: .j. schabben (doorgeh.); K2,3 schobben, [schabben, schrabben], [.j. schrobben]. Scalpere; schabben[.j.] schrabben, schobben. Scabere, scalpere, radere. [et Convitiari].
-
voetnoot+
-
Schof: theca quae extrahitur; K2,3 schof .j. schuyf-laede (dit woordt ontbr.) Capsa trusatilis, capsa pendula; schuyf-laeye. Capsella trusatilis,
-
voetnoot+
-
Schof: theca quae extrahitur; K2,3 schof .j. schuyf-laede (dit woordt ontbr.) Capsa trusatilis, capsa pendula; schuyf-laeye. Capsella trusatilis,
-
voetnoot+
-
Schobbe .j. schabbe scabies (doorgeh); K2,3 schobbe, schabbe. Scabies.
-
voetnoot+
-
Schobben .j. schabbeeuwen (doorgeh); K2,3 schabbeeuwen, schobben, Proscindere famam alicujus, ...
-
voetnoot+
-
Schoen etiamsi de calceis dicatur, est tamen generalius vt handtschoen; (hieronder naast: schoelapper) .j. theca; K2,3 hand-schoen. Chirotheca, manica.
-
voetnoot+
-
Schoolaken: bon .j. schoon-laecken (doorgeh.); K2,3 schoon-laecken. flan. .j. amme-laecken. Mappa, ...
-
voetnoot+
-
Schoorsteen: quia est tamquam fulcrum et fustentaculum ollarum (doorgeh.); K2,3 schoor-steen, (schooren-steen). Caminus, ...: fulcrum sive sustentaculum (ollarum) camini ...
-
voetnoot+
-
Schorre: schorre; K2,3 schorre, schore. Ruptura, ...: scissura lapidum ...
-
voetnoot+
-
Schotter: bon (doorgeh.) .j. schutter; K2,3 schotter. fland. .j. schutter.
-
voetnoot+
-
Schout: bon; K2,3 schoudt, (schouwt). hol. fland. .j. schoudt-heet. Praetor.
-
voetnoot+
-
Schorte-kleed fland brug. .j. veurschoot (doorgeh.); K2,3 schorte-kleed. fland. hol. .j. veur-schoot. Praecinctorium,...
-
voetnoot+
-
Schranssen: epulari, (doorgehaald); K2,3 schrantsen. Frangere ... Mandere ... Popinari, heluari.
-
voetnoot+
-
Schranssen: epulari, (doorgehaald); K2,3 schrantsen. Frangere ... Mandere ... Popinari, heluari.
-
voetnoot+
-
Schrépen: radere (,) fland (doorgeh.); K2,3 schrepen. fland. Radere.
-
voetnoot+
-
Schu fugiens (doorgeh.); K2,3 schouw. Agrestis ... Fugiens.
-
voetnoot+
-
Schu, wild: Agrestis (zie vorig woord).
-
voetnoot+
-
Schulen: bon; K2,3 schuylen. fland. Leviter dormire, ...
-
voetnoot+
-
Schulen: bon; K2,3 schuylen. fland. Leviter dormire, ...
-
voetnoot+
-
Schut: sicamb .j. schutter (doorgeh.); K2,3 schut, [schutte.] sax. sic. .j. schutter.
-
voetnoot+
-
Schut-dack; .j. loove (doorgeh.); K2,3 schut-dack. .j. loove. Projectura, (...); loove. ... Projecta, projectum, projectura.
-
voetnoot+
-
Sibbe. fland. occidentalis .j. ghesibbe .j. maegschap. Consanguinitas (doorgeh.); K2,3 sibbe, [.j.] ghe-sibbe. (ger. sax. sicambr. fland. Necessitas, necessitudo:) affinitas, (consanguinitas); [sib-schap .j. maegh-schap]; maeghschap... consanguinitas... [Necessitudo. id est necessitudine junctus]...; maegh-sibbe. vetus .j. maeghschap.
-
voetnoot+
-
Silte. Salsugo (doorgeh.); K2,3 silte .j. sulte. Salsugo, salsilago.
-
voetnoot+
-
Siltigh siltachtigh. Salsus (doorgeh.); K2,3 siltigh. Salsus.
-
voetnoot+
-
Slap, sluns: sluns; K3,2 slu(t)s. fland. .j. slap. Laxus.
-
voetnoot+
-
Sluns, sloef (doorgeh., staat naast: slodderęre); slons, sluns (doorgeh., onder het voorgaande) Laxus; K2,3 sluns, slons. Laxus; K3 sloef... sordidus, squalidus,...
Sluns .j. slap. Laxus (doorgeh.); sluns .j. sloef (doorgeh.); K3 zie supra: Slap.
-
voetnoot+
-
Sluts: .j. slap (doorgeh.); sluns f. slons; K2,3 Slu(t)s. fland. .j. slap. Laxus.
-
voetnoot+
-
Smelte an tgordel: na ceincture staat: Ora.
-
voetnoot+
-
Snacken: gannire (doorgeh.); K2,3 snacken: [appetere]... gannire ...
-
voetnoot+
-
Snacken Appetere; zie vorig artikel. ...
-
voetnoot+
-
Sompe .i. kodde (doorgeh.); K2,3 sompe, (kodde). fland. .j. kolve. Clava; Kodde. fland. .j. kudse. Clava.
-
voetnoot+
-
Spaerke viers: .j. spercke (doorgeh.); K2,3 spa[e]rcke .j. spercke. Scintilla.
-
voetnoot+
-
Speecke an twiel: radius (doorgeh.); K2,3 speecke, rad-(sperre) [speecke], Radius rotae. [ger. speich, ratspeych ...]
-
voetnoot+
-
spercke .j. spaercke, fland. brug. Scintilla (doorgeh.); K2,3 spercke, [.j.] sparcke. fland. Scintilla.
-
voetnoot+
-
Spille: bon (doorgeh.); K2,3 spille. Fusus, [...].
-
voetnoot+
-
Spilder: .j. tenuis, gracilis (doorgeh.); K2,3 spilder. [vetus.] fland. Tenuis, gracilis, exilis.
-
voetnoot+
-
Sponne, spenne .j. spinne brab.; K2,3 sponne. fland. .j. spene, [spinne]. Succus, lac; spene, spenne, sponne, [spinne. sicamb.] fland. Succus, suctus, lac muliebre; spinne, spenne, sponne [fland.] Lac muliebre, lac humanum.
-
voetnoot+
-
Spotte oft plecke: bon; K2,3 spotte. fland. Macula, ...; plecke .j. placke; placke, plecke, vlecke. Macula, ...
-
voetnoot+
-
Spotte: ghespot .j. ghespickelt: sicut pelles animalium (doorgeh.); K2,3 ghespot. fland. Maculatus, ...; ghe-spickelt. Guttatus, ...
-
voetnoot+
-
Sprancke viers: spercke brug (doorgeh.); K2,3 [sprancke, spranckel .j. sprenckel]; (zie supra: spercke); (sprancke viers. fland. j. ghenster. Scintilla).
-
voetnoot+
-
Sprijnckreyse: .j. spronckreyse; K2,3 sprinck reyse. Eruptio, [...]; spronckreyse .j. sprinck-reyse. Eruptio, [...].
-
voetnoot+
-
Staerteloos: Mutile; K3 steert-loos. Mutilus cauda.
-
voetnoot+
-
Stafelrie: mensa, bon (doorgeh.); K2,3 stafelrije, [stapeel]. flandr. Tabula sartoria, ...
-
voetnoot+
-
Stameren: bon; K2,3 stamelen, stameren. Balbutire, ...
-
voetnoot+
-
Stede grijpen; K2,3 [stede grijpen .j. stad-grijpen]; stadgrijpen. Ratum esse, ...
-
voetnoot+
-
Steensliper: .j. diamant slijper (gemmarum politor: doorgeh.); K2,3 steenslijper, diamant-slijper. Gemmarum politor.
-
voetnoot+
-
Stekeldooren: stekel-haghe; K3 stekel-deuren. Rhamnus, ...; stekel-haeghe. Rhamnus, ...
-
voetnoot+
-
Stichghel: gradus; K2,3 stichel. (...) Gradus, scala.
-
voetnoot+
-
Stieboorigh: .j. stief-boorig(,) bon; terebrae resistens diffficilii terebratu (alles doorgeh.); K2,3 stief-boorigh. fland. Terebrae resistens, difficilis terebratu.
-
voetnoot+
-
Stillerumers: bon; K2,3 [stille-ruymen .j. stille-vaeghen]; stille-vaeghen, stille-ruymen. [holl. sicam. fland .j. bern-steken. Latrinas purgare.
-
voetnoot+
-
Steperen. Instigare (doorgeh.); K2,3 steperen, stueperen. fland. Instigare.
-
voetnoot+
-
Steper-quaed. Instigator ad malum (doorgeh.); K2,3 steper-quaed. fland. Instigator ad malum.
-
voetnoot+
-
Stief. fland. .j. stijf; K2,3 stief. flandr. [holl. sicamb.] .j. stijf. Ridigus, durus.
-
voetnoot+
-
Stock aud: tripes; K2,3 stock-oud ... Senex tripes,...
-
voetnoot+
-
Storkelen: bon .j. stollen (doorgeh.); K2,3 [stocken. Vetus .j.] stollen. Concrescere. ...: zie verder op Sturkelen.
-
voetnoot+
-
Strontvoere: schijt-voere; K3 stront-voere .j. schijt-voere. Gestus indecens ...
-
voetnoot+
-
Struuelen: horrere, inhorrere (doorgeh.); K2,3 struvelen. fland. Horrere, inhorrere.
-
voetnoot+
-
Stueperen .j. steperen; K2,3 stueperen .j. steperen; steperen, stueperen. fland. Instigare.
-
voetnoot+
-
Stuijte. fland. brug. .j. boterham. (doorgeh.); K2,3 stuyte. fland. brug. [zeland]. .j. boter-ham ...
-
voetnoot+
-
Sturkelen: stollen (doorgeh.); K2,3 sturckelen .j. storckelen. Coagulari; storckelen. fland. .j. (stollen) [stelckeren]. Concrescere, ...; stelckeren. fland. .j. stollen. Concrescere, ...; cf. Storkelen.
|