|
| |
Derde Handelingh.
Derde Uytkomst.
DRoeve ziel, beweent u druc,, claeght de Goon u ongeluc,
Al u quelling, al u smert,, al de droefheyd van u hert,
Hemel-vooght, die 't al gebiet,, en verborgen dingen siet,
Herte-kenner van de Menschen:
Gunt, al wat ghy mijn toevoegt,, mijn wil met u wil vernoegt
Heer, oock anders niet te wenschen.
Valt mijn lijden my wat swaer,, is mijn Zieltje vol gevaer,
Angst, en vrees (door val der zonden)
't Berou in my (ghy weet) is groot,, en wilt Heer niet des zondaers doot
Als 't hert berouwigh wert gevonden.
Dies ick nu met den Publiaen,, wel voor mijn droeve borst magh slaen:
Om mijn verdiende plagen.
So slaen ick droevigh voor mijn borst: Dat ghy so swaerlijck
V kruys, voor mijn misdaed, gedraghen.
Met walging ick de wereld haet,, en al haer boosheyt varen laet
Met al haer valsche daden:
Die stricken van de Menschen sijn,, en haer bedectelijck met schijn
| |
| |
De wereld is gelijc een klip. De Mens niet anders als een schip
Gedreven door de woeste winden:
Het Schip drijft daer de wind het trect,, de Klip (met water overdect)
Doet Schip en Schipper beyd verslinden.
So mede gaet het met den Mensch,, die al sijn lust hier heeft na wensch
Veel p'rijckel loopt sijn ziel te wonden:
Sijn wellust, ach! dat is sijn wind,, die drijft hem daer hy 't be-ooght,
Als het geluc sijn moet verhooght,, en het verand'ren niet
Maer op't geluck stelt sijn betrouwen.
Treft hem de minste tegenspoed,, terstond ontvalt hem al sijn moet
Hy ken hem in sijn druck niet houwen.
So hoogh als hem 't geluck verheft,, de teghenspoet weer schielijc treft,
Werckt in den Mensch veel vreemde kuuren.
Dan ist: hoe dus? wel hey! wel hoe! Hier om in weelden siet wel toe
Licht wend het rad van avontuuren.
Leert Maeghden doch aen mijn verdriet,, en nimmer na u meerder siet;
Wiens schatten meer als liefd' bekooren.
't Valt swaerder als ick had gedocht,, dus leert aen my (die't heeft versocht)
Hoe meerder winst, hoe meer verlooren.
Ghy Maeghden van gemeene staet,, Voogh op uw'gelijcken slaet:
Of is sijn schat min als u machten,
So hy u ongheveynst bemind,, en ghy hem vroom van leven vind
Wilt hem vry boven rijckdom achten.
Want rijckdom is van sulcker aert: Haer magt veel vreemde lusten baert:
Die maght geensins kan weder-houwen.
Den dert'len wulpsen Iongeling,, na lusten soect verandering
Stelt op sijn rijckdom sijn vertrouwen.
Een Herders-knaepje, dat int velt,, Met sorghen steeds sijn Schaepjes telt
Door yver, om wel te bewaren:
Oprechtig, vroom, en simpel leeft,, sijn rijckdom in't vernoegen heeft,
Sal dickwils best een Maeght by varen.
Gins ick een Kluys'naer sie; dat hy mijn so veel deed
En leenden my sijn kap, of diergelijcken kleed:
Om niet bekent te sijn, mijn lichaem moght bedecken,
En (in een Harders schijn) na Griecken toe gaen trecken.
Het vraghen dat staet vry. Hoe: Vader, goeden dagh.
| |
| |
Ick wensch u al 't geluck men iemand wenschen magh.
God loon u wensching; en wil u voor quaed verhoen.
So 't u believen waer, ghy kost my vriendschap doen.
'k Doe gaerne t'uwen dienst, Iuffrou, 't geen ick vermagh.
't Is dienstigh om te slissen d'oorsaeck mijn's geklagh.
Segt mijn u wil, die'k met de mijne sal vereenen.
Wilt ghy mijn dese Py een korten tijd wat leenen?
Ick acht het geeft u vreemd, en hoort seer wonder toe;
Maer so ick u verhael waerom ick sullicx doe,
En u met reden hier de oorsaeck van betoone,
Ick twijffel niet ghy sult mijn voornemen verschoone:
't Is noch niet lang geleen, ach! dat mijn is ontvlught
De Ziele van mijn Ziel, om wien mijn hertje sught,
En borrelt traen op traen, eylaes! wt dese oogen,
Om dat ick in mijn Ieught so deerlijck ben bedrogen:
Florentius, Griecksche Prins (die na sijn lang gevry,
En vast verbonden trou, nu weder vlught van my)
Is d'oorsaeck dat ick sal door Berghen, en door Dalen,
Bedroeft, en eenigh in een Herders schijn gaen dwalen,
Gantsch troosteloos, vol rou, na Griecken: Daer ick mien
Mijn ongetrouwe Prins (op dese wijs) te sien;
Als onbekent met hem vrypostelijck te spreecken:
Wat reden dat hy heeft geswooren trou te breecken?
Tot dees middel alleen, Heer Kluysenaer, ick deed'
Versoecken dat ghy my woud leenen wat u kleed.
Bedroefde jonge vrou: voorwaer mijn deerd u schade,
En ('t geen natuurlijck is) ben ick met vrees belade:
Door sorge dat u iets moght op den wegh geschien.
De reys die is te verr' voor so een vrou allien.
De weghen onbekent, onveyligh om te reysen.
Mijn eenigheydt sal ick versellen met gepeysen,
Op hoop van Gods genaed'. En dragen in mijn hert
Gods groote mogentheyd, mijn onverdiende smert,
Gedaghten Goddelijck (gevoed in 's Heeren vrese)
Die sullen op den wegh mijn tot geselschap wese.
En houden steeds mijn oogh op Deughdens seeck're baeck,
So lang tot dat ick in behouden Haven raeck.
Of dat de doodt mijn Ziel een and're wegh doet keeren.
| |
| |
En so God met mijn is, eylaes! wat mach mijn deeren.
En so mijn ziel op God een vast vertrouwen set;
So hy mijn weghen stiert: Wie isser die mijn let?
En oft ick na veel drucks 't gewenschte niet geniete,
Maer smoorden op de wegh mijn leven, door verdriete.
So ick te moeyelijck, belast met meerder pijn
Moght werden, sal't mijn ziel noch meerder vreughde sijn.
Dus Vader, hoe't mijn gaet, ick hebbe niet te vreesen.
Het zy hoe God het voeght: ick sal hem danckbaer wesen.
Voorwaer beleefde vrou, verstandigh als volmaeckt,
U Goddelijcke reen my innerlijcke raeckt.
't Geloof in u is groot: Op God een vast vertrouwe.
Dies ick verwondert ben dat so een Werelds Vrouwe
De Aerdsche lusten om het Hemelsche versmaet,
En om het Geestelijck het Wereldsche verlaet.
V wercken die sijn goed: beleyd met Godes vreese;
En al wie so begint, sal God behulp'lijck wese.
Maer wie met domme kracht op eygen wijsheyd steunt,
En met begeert (deur wil) op 's Werelds schijn-deught leunt,
Die doolt (al waent hy't niet) hoe schoon haer schijn vermomt
En sal't bevinden als sijn Ziel ten oordeel comt.
Voort strect mijn wensch so verr' als ghy hebt voorgenomen,
't Sy by u Lief, of God, in't Hemelrijck te comen:
Het u na wensch geluck. En sult my neffens dien
(Na u believen) tot u voorneem dienstigh sien.
Zie daer: daer is mijn kleed. Al is het slecht van waerde,
Wilt het niet na sijn waerd; maer na mijn gunst aenvaerde.
'k Gaf beter, so'k het had.
'tIs meer als ick ken loonen;
Dan ter gelegen tijd so sal ick Vader toonen
Wat aengename gunst dat my van u geschiet.
Ick toon een danckbaer hert: en heb nu anders niet.
d'Al-gever mildelijck u goetheyd wil beloonen.
Ick sal u danckbaerheyd (so lang ick leef) betoonen.
Wie soud' vermoeden nu dat ick Diana ben?
Onmogelijck dat iemand nu Diana ken.
Dees middel is seer goedt om tot u wensch te raecke.
God vorder u Iuffrou in u voorneem en saecke.
De tijd eyst mijn vertreck: 'tGeluck dient nu bequaem.
| |
| |
God wil u Leydsman sijn. Ick wensch na mijn vermogen:
Schickt altijd waer ghy sijt te houden God voor oogen,
Op dat (na wensch) sijn Godheyd u geluck verlien.
Welvaert tot saligheyd wensch ick u neffens dien.
Binnen.
Vertrout in God: so staet u gheen gevaer te vresen.
HA! soete vyandin. Een al te wreeden Maeght.
Mijn plaghen so veel sijn: als d'Hemel sterren draeght.
Ach! wilt eens over my,, Pruysse Goddinne dy
So snel niet vlucht,, Voor mijn gesucht.
Ontsluyt u ooren: voor mijn bitter karmen.
Cecilia! hoe dus wreedt? Pronck-perrel aller vrouwen:
Hoe lang sal haer in u de wreede strafheyd houwen?
Hoe lange sult ghy mijn, Lief, my, en mijn gebeen
Verwinnen met de kracht van u vermogen Neen?
Sal nimmermeer 't gemoedt van u verliefde Prins
Genieten het geluck van sijn gehoopte wins?
Goddinne, sal u straf mijn trouwe hoop doen liegen?
En sal de hoop mijn wensch (door u strafheyd) bedriegen?
Dat laet ghy immer, o rechtvaerde Goon, niet toe:
Want al te trouwen dienst ick om mijn Iuffrou doe.
Mijn vrund, vind ick u hier gescheyden van de Menschen?
'k Wensch u geluck, en al wat men een vriend can wenschen.
Hoe dus versuft mijn Heer? u wesen my betoont
Dat droeve fantasy in u gedachten woont.
Dit ben ick ongewoon. Hoe dus versuft van sinne?
Allerde, Vrund, ick swerf in 't Dool-hof van de Minne.
Ick dwael van redens-spoor. Ick loop: ick weet niet hoe.
Ick ben niet dien ick was. Ick weet niet wat ick doe.
't Gedacht is op de hol. De sinnen sijn aen't rennen.
Mijn dunckt met Phaëton der Zonnen loop te mennen.
| |
| |
Allerde, lieve vrund, waer dat ick coom of gae:
De droefheyd volght mijn steeds (gelijck mijn schaduw) nae;
En steld mijn stadigh voor haer strafheyd, en genade.
'k Vertrou de hoop te veel; dies doet haer straf mijn schade.
Genade voedt mijn hoop; maer strafheyd hoop so loont
Datter voortaen gheen hoop meer in mijn boesem woont.
Florenti, lieve vriend, van oude vriendschaps weghen
Ben ick met u veel meer als met mijn selfs verleghen.
Mijn redeloos gedaght drijft in een woeste Zee:
Het geen u schort, mijn vriend, het selfde schort mijn mee.
Het gene dat u quelt: het selfde doet mijn plagen.
Ic ken't niet melden 'tgeen mijn droevig hert moet dragen.
Wie is d'oorsaeck uw's quel? Wie hindert u, u wens?
Florenti, lieve vriend, 't is wreede Emmerens,
Die met een soet onthael van lieffelijcke woorden
My (die noyt sullucx docht) tot Liefden eerst bekoorden.
't Aen-treckelijcke soet van haer robijne mond
Heeft met de pijlen van haer kusjens mijn gewond.
Haer aengenaem by-sijn so minn'lijck zy mijn toonde:
Dat ick noyt dencken kost, beveynstheydt daer by woonde,
So open-hertigh, en goed-ronds quam zy by my;
En 't eerste dat zy sprack, dat was van vryery:
Met sulcken deftigheyd, met sulcke soete reden,
Dat zy mijn maecte slaef van haer wt-muntentheden;
Elck woordje datse sprack, had een volkomen sin.
De Maeght scheen my geen Maegt; maer beter een Goddin:
Haer vriendelijck gelaet, in't spreecken kloeck, maer matigh
Weynigh van woorden, en in haere reden statigh.
Int spreken so begaeft: dat zy op veel manieren
Beleefdelijck haer tong wist na haer wil te stieren.
Ia 't scheen (recht wt-geseyd) of 't wesen duyden wou:
Ist dat ghy minnen wilt, verkiest mijn tot u Vrou.
Waer door ick ongeveynst mijn meening haer ontdecte,
Bevond ick nader-hand, dat zy mijn Min begecte.
Ach! vriend: men mag voortaen op menschen niet vertrouwen.
Allerde, lieve vrund, voornamelijck de Vrouwen
Die met een loose schijn sien wat een Minnaer peynst;
En wetende sijn hert: is haer vriendschap geveynst.
| |
| |
Ha! schalcke mommery. Fy! valscheyd van de Vrouwen.
Is mijn Cecilia valsch: Wie sal men dan vertrouwen?
So in so lieven Beeld oprechtigheyd niet woont,
So kender niet een vrou ter Wereld sijn verschoont.
So scheen oock Emmerens. Dan ick heb voor-genomen
In sulcker voegen, vriend, by haer niet weer te komen.
En voor het best soud' ick (gelijck een vrund) u raen.
U liefd' t'ontrecken haer, eer dat het u moght schaen.
Allerderde laet ons gaen in eenigheyd wat wand'len:
Dat wy van dese saeck vrypostigh mogen hand'len.
|
|
Auteursrechtvrij