Pampiere wereld
(1681)–Jan Harmensz. Krul–
Auteursrechtvrij
[pagina 332]
| |
Met neêr-gebogen knien, by Priesterlijke reyen,
Voeg u de moedig neêr daer snaren en schalmeyen,
Ter Goden love, na den hoogen hemel gaen,
Cephise! laet ons nu den Gods-dienst vangen aen.
Cephise.
Den dag van ons ontzet met lof-zang en gebeden
De groote Goden gaen op-offren, en besteden;
Princesse Rosanier, mijn zieltien aen geport
Door Goddelijke drift, en heyl'gen yver, word
Ten offerand, tot lof des hemels aengedreven,
Voor deze zegen ons op heden nu gegeven;
En voeg u neffens my met Priesterlijke scharen,
Gebogen met de geest voorheylige Altaren;
O heyl'ge Gods-dienst! ô Fonteyn van alle vreugd!
O troost der zielen! wie vermach dat gy vermeugt?
De dienst des werelds strekt tot lust van 't aerdsche leven,
Maer dienst der Goden kan de ziel een wellust geven;
Een wellust die noyt wijkt; een wellust zonder end;
Een wellust, 's menschen hert op aerden noyt bekend;
Een wellust die de ziel verquikt in eeuwigheden;
Een wellust die de ziel voed met een hemels vrede,
Princesse Rosanier! wat heeft de Gods-dienst kracht!
Wat wellust word door haar de ziel niet toegebracht!
Laet ons ten reye gaen in lovis heyl'ge Tempel;
Kniel Rosaniera! kniel op dees verheven drempel,
Hef hert en handen op, stuur geest en ziel om hoog,
Aenschouw dien grooten God, met een neerslachtig oog,
En Priester Reyen, die gereet staen, in geleden,
Om van der aerden op te voeren ons gebeden
In lovis heerlijkheyd, en Goddelijke troon.
Rosani.
Loff zy u, ô God! die de Koninglijke Kroon,
En 't Koningrijk van mijn Heer Vader stelt in waerden,
Na dat ze scheenen beyd verlooren hier op aerden;
Cephise, laet ons gaen ten Tempel treden in,
Alwaer den Gods-dienst neemt op heden haer begin.
ROSANIERE en CEPHISE gaen na den Tempel, alwaerzy nevens twee Priesters, en Priesterlijke Reyen, brand offeren, en nederknielen voor 't beeld van Jupiter, moet ondertusschen musicael gespeelt worden.
ROSILION.
Rosiljon.
Zoo wie de gunst der Goôn wil trekken op zijn zijde,
Die moet aen dezen God zijns herten grond belijden,
Met staetelijken dienst van zang en snaren spel;
Uw ofterande, Rosanier! gevalt my wel,
| |
[pagina 333]
| |
Vaer voort Princes! vaer voort, wild zoo de Goden streelen,
Zoo zal den Hemel u geluk en zegen deelen;
Ik breng u blijde Maer, den vyand is verraft,
En in de vlucht, van my gevangen, aengetast,
Dien ik ten hove heb den Koning toe gezonden.
Rosani.
O Hemel! hoe zijn wy aen uwen dienst verbonden,
Voor zegen en geluk op heden ons vergunt;
Gy zijt het, goede Goôn? die uytkomst geven kunt,
Wanneer de swarigheyd schijnt zonder hoop te wezen,
In die, die met geduld de Goôn ontzien en vreezen;
't Is billik, dat ik om de Goôn te loven kniel.
Rosiljon.
't Is billik dat mijn hert zich neffens uwe ziel
In dienst van dankbaerheyd hier voor den altaer buyge,
Om aen den Hemel, neffens Priester Rey, te tuygen,
Hoe veel wy schuldig zijn aen Iovis Majesteyt,
Die 't Rijk verlost heeft uyt een groote swarigheyd.
Werd voor de tvveede mael Musicael gespeelt.
Zoo't nu Princes gevalt Celiodant t' aenschouwen,
Die als uw vyand zich tot dus lang heeft gehouwen,
Zoo laet ons gaen ten hoof, daer zal Princesse zien,
Wat eer, wat dienst en gunst, dat hy u aen zal bien;
Die zich, gelijk een God, u waenden t' overheeren,
Daer hy nu als een slaef zal buygen moeten leeren,
Die u wel eer bedwong met strafheid en geweld,
Die is, door Rosiljon, nu in uw dwang gestelt;
En moet, hoe zeer de spijt hem knaegt, ontzien en vreezen,
Die geene, van wien hy tot nu gevreest most wezen;
Hoe schielijk draeyt het rad van 's werelds luk en eer,
Die gistren was een slaef, is heden nu een heer,
Die gistren was een heer, die moet nu zijn een slave,
De Goden zijn alleen gedankt voor deze gave.
Rosani.
Heer Ridder! gy naest haer.
Ceph.
Als die door uwe kracht
En Ridderlijken arm, de daed hebt uytgewracht.
Rosiljon.
Cephise laet ons gaen Celiodant begroeten.
Cephise.
Ik ben begeerig door 't gezicht, die lust te boeten.
| |
Vertooning.Daer CELIODANT, als gevangen, in 't by wezen van al dat'er ten hoof is, werd begroet van de Princessen ROSANIERE, en CEPHISE.
De Haet verkeerd in Liefd, nu dat Celiodant,
Gevangen zijnde, Rosaniere komt t' aenschouwen;
Hoe hy haer meer beoogt, hoe hem de min meer brand,
Soo dat hy niet en kan die vlamme binnen houwen.
| |
[pagina 334]
| |
CELIODANT, als gevangen, komt met ORONTE.
Oronte.
Mijn Heer! ik bid, grijp moet, schoon gy nu neêrlaeg lijd,
Hoe wel onlukkig, noch zijt gy't geluk niet quijt;
De rechte wijsheyd is als dan te recht gebleken
In hem die moedig was als't luk scheen afgeweken;
De kans als nu gekeert, licht weder keeren kan.
Celiod.
Oronte! meent gy my een hert te spreken an?
Oro.
Ia heer!
Celiod.
Onnodig, noyt en zal't my aen het hert gebreken.
Oronte.
Het ongeval kan't hert zomwijl met droefheyd steken.
Celiod.
Het moedig paerd, hoe wel gedwongen van zijn Heer,
Voeld aen het vleesch despoor, doch zuft dies niet te meer,
Maer word de moed door dien te feller aengedreven,
Oronte.
Ik doe 't om best dat ik mijn Heer zoek troost te geven.
Celiod.
De pleyster, ik beken 't, is dienstig op de wond,
Wat nut doet medicijn daer 't hert zich voeld gezond?
Troost geven is wel yets voor die, die troost behoeven;
Troost geven laeft welyets de hertelooze droeven;
Troost geven is vergeefs daer 't hert noch is gehert,
Door moet gewapend, af te weeren alle smert;
Troost zoeken dat is kinds, in ramp en nederlagen.
Oronte.
Wie weet in 't ongeval, mijn Heer, zich zoo te dragen?
Celiod.
Wie? die, die 't ongeval, hoe swaer het is, niet acht.
Oronte.
Wie voeld in 't ongeval zijn moet van zulken kracht?
Celiod.
Die, die het ongeval toe-eygend aen het leven.
Oronte.
Wie leeft'er, die zijn moed die krachten zijn gegeven?
Celiod.
Wie? Vader! vraegt gy wie? zie hier, hier is de man,
Ik ben 't, ik ben de geen die zich zoo dragen kan.
Oronte.
Nochtans kan ik, mijn Heer, uyt uw gelaet bespeuren;
Dat gy inwendig u genegen voeld tot treuren.
Celiod.
Niet om dat my de moed verflauwt door 't ongeluk,
O neen! dat 's d' oorzaek niet.
Oro.
Wat oorzaekt dan uw druk?
Celiod.
Nocht ramp, nocht ongeval zijn oorzaek van mijn smerten,
Maer 't is wat anders dat ik heden neem ter herten?
Op tweederley manier ik hier gevangen ben;
Gevangen, zoo dat ik noyt los geraken ken;
Gevangen, vangt my yets, 't geen ik niet kan ontkomen;
Gevangen zijnde, zal my 't leven zijn genomen;
Doch Vader! zoo ik my op u alleen vertrouw,
Vind ik het raedzaemst dat ik niets verholen houw,
Voor u, van al wat ik in 't hert zoud mogen dragen,
Gy zijt het doch alleen, die ik mijn nood wil klagen;
Ik bid u, luyster toe, en let op 't geen ik spreek;
Schoon ik bedoven nu in ramp en onluk steek;
| |
[pagina 335]
| |
Schoon ik van Rosiljon gevangen ben genomen,
En lijd de grootste smaed die Princen op kan komen.
En boven dien in mijnes vyands macht gesteld;
Dit alles is het niet dat my, Oronte, queld;
Maer liefde is 't die my het herte plaegt met vreezen;
Ik lief en vrees dat liefde my mijn dood zal wezen.
Oronte.
Hoe Heer! hier blijkt de proef van uwe zeggen niet;
Hier zoekt gy ymmersttoost in uw bedroeft verdriet;
Hier zijt gy zonder moed in 't geen u komt te vooren.
Celiod.
't Is waer, 'k had 't noyt gedacht al had men 't my gesworen;
Ik vind de liefde, laes! al van een hooger kracht,
En van een vreem der aert als ikze had verwacht;
Ik meende in mijn borst haer vlammen uyt te doven,
Haer vlammen die in my de reden gaen te boven;
Oronte, ach! wat raed? ik weet niet wie ik bin.
Oronte.
Mijn Heer! het schijnt uw hert ontsteken is met min.
Celiod.
De min, och ja! de min heeft my het hert bezeten.
Oronte.
Mach ik de naem van haer, die gy bemind, niet weten?
Celiod.
Och ja! Oronte ja, de oorzaek van mijn vier,
En heete minne-brand, helaes! is Rosanier.
Oronte.
Is 't Rosanier?
Celiod.
Zy is 't, zy is 't, wiens lieve lonken,
Als sterren, voor mijn oog op heden helder blonken,
Toen zy ten Hove my met een beleefde groet
Bejegende, ontstak de min voort mijn gemoed;
Gevangen, en verlieft, verlieft en weêr gevangen;
Gevangen, en gewond, gewond door liefds verlangen;
Hoe d' uytkomst wezen wil van mijn begonnen min,
Ik min, doch zonder hoop, mits ik gevangen bin;
Eer ik gevangen was bestond ik haer te plagen;
Nu ik gevangen ben moet ik haer liefde dragen;
Eer ik gevangen was ik om geen minne dacht;
Nu ik gevangen ben voel ik der minnen kracht;
Doch, vreeze my voorzeyd,dat ik niet zal bedyen,
Vermits my Rosanier nu niet zal mogen lyen;
De redens leeren 't my, ik kan 't zeer wel verstaen;
Ik die haer vyand ben, zoud zy die minnen gaen?
Haer vyand?
Oro.
Ia geweest.
Celio.
En zal 't noch moeten wezen,
Hoe wel de vyandschap, die ik haer droeg voor dezen,
Nu is in liefd verkeert, in liefd verkeert met mijn,
Maer vrees dat zy als noch mijn vyandin zal zijn;
Oronte, dit zal my een wreede dood doen lijden.
Oronte.
Mijn Heer! in dees uw quel ben ik van herten blijde.
Celiod.
Hoe blijde? zijt gy blyd in 't geen dat my verdriet?
Oronte.
Ia Heer, in uw verdriet ik vrolijkheyd geniet.
| |
[pagina 336]
| |
Celiod.
Oronte, wat is dit? hoe, spot gy met mijn klagen?
Oronte.
Uw klagen teeld my vreugd, mits ik u liefde drage.
Celiod.
Uw zeggen schijnt my vreemt, hoe kan dat liefde zijn,
Dat gy nu vreugde schept in mijn verdriet en pijn?
Liefd is van ander aerd, Liefd is zoo van vermogen,
Dat vrundschap in een vrund geen droefheyd kan gedogen,
Ten zy met medely; de liefde is te teer,
De droefheyd van een vrund doet rechte liefde zeer;
En u in tegendeel, baerd dees mijn droefheyd vreugde;
Oronte schept zijn vreugd, laes! uyt mijn ongeneugde,
En noemt het liefde.
Oron.
Ia, och ja!
Celiod.
Hoe kan dat zijn?
Oronte.
't Kan zijn.
Celiod.
Niet in der daed.
Oronte.
Hoe dan?
Celiod.
Maer in de schijn.
Oronte.
De redens zullen u, mijn Heer, de waerheyd leeren.
Celiod.
Zoo most gy waerheyd dan eerst in de schijn verkeeren.
Oronte.
De waerheyd, Heer, kan noyt te recht bestaen in schijn;
Daer schijn voor waerheyd gaet daer kan geen waerheyd zijn;
Met waerheyd zal ik u mijn rechte liefd verklaren,
Dat ik mijn vreugd geniet alleen uyt uw beswaren;
Mijn Heer Celiodant vind zich door liefd beswaerd,
En die beswaren is mijn vreugd en blijdschap baerd;
Mijn Heer liefd Rosanier; niet zoo?
Celiod.
Ik draeg haer minne.
Oronte.
Die min baerd vrees, de vrees, geeft quelling aen uw zinnen;
Die zinnen-quelling maekt een droefheyd aen het hert,
En deze droefheyd is 't die u alleenig smert;
Nu deze droefheyd u het herte komt te raken,
Zal ik uw droefheyd tot een blijde uytkomst maken;
Dies ben ik blijde, zoo dat liefd mijn blijdschap voed,
In liefde, die door vrees uw herte droefheyd doet;
Kan nu mijn Heer verstaen dat ik de waerheyd spreke?
Celiod.
Oronte, ja, indien u niet en zal ontbreken
Het geen gy u vermeet; wat uytkomst zal'er zijn?
Wat uytkomst, ach, helaes! in dees mijn droeve pijn?
Oronte.
Ik weet een middel aen den Koning voor te leggen,
Dat hy u de Princes ten Echt niet zal ontzeggen.
Celiod.
Wat middel mocht dat zijn? Oronte!
Oron.
Ik weet raed.
Celiod.
Wat raed? ey raed my doch! in dees mijn droeve staet.
Oronte.
Ik zal op heden zelfs zijn Majesteyt gaen spreeken,
Ontdekken hem de liefd waer meêgy zijt ontsteken,
En doen verzoek aen hem, dat hy, na vast besluyt,
Uw Hoogheyd, de Princes, als uw gewenste Bruyd,
Ten houwelijk belooft; wat reden, oft wat wetten
Zullen zijn Majesteyt de zaek te rug doen zetten?
| |
[pagina 337]
| |
Indien hy reden volgt, zal hy niet liever zien,
Mits dien zijn Rijk hier door groot voordeel kan geschiên;
Hy, die nu afgemat door d' Oorlog, lang bestreden,
Niet anders wenscht in 't Rijk als een gewenschte vrede,
En kan bequamer niet bekomen zijn begeer,
Als dat hy dit verzoek van u voldoe, mijn Heer!
't Is ongetwijffelt, als hy overweegt met reden,
Uw staet, uw macht, door welk hy dus lang heeft geleden
Een swaer vervolg, geperst, bestreden jaer op jaer,
Gedreven op de vlucht nu hier, dan weder daer,
't Is ongetwijftelt, als hy dit zal overleggen,
Of hy zal de Princes Celiodant toe zeggen;
Te meer, als hy bedenkt zijn lang geleden strijd,
Daer by dat gy noch groot van bloedverwanten zijt,
Die uwe nederlaeg met wapens zullen rechten,
Geduerig zijne Rijk bestrijden en bevechten;
Dit zal zijn Majesteyt naer uwen zin doen gaen.
Celiod.
Zoo hy de zake kost, gelijk als gy, verstaen;
Dan doch ten kan niet schaên zijn Majesteyt te spreeken;
Dies ga Oronte! ga, en let of gy geen teeken,
Van wel-gevallen zult bespeuren; wanneer gy
Zijn Majesteyt ontdekt de liefd en min van my;
Ga heen, Oronte! ga, en ik zal met verlangen,
Uw komst verwachten, om hier antwoord op t' ontfangen.
Binnen.
|
|