|
| |
Seste handeling.
FAUSTINA.
IK die als Herderin de Schaepjes pleeg te weyden.
Ben, door de liefde, nu te lande af-gescheyden,
Alwaer den Coning in vryagie was met mijn;
O liefde! die my hier doet 's Konings Dienaer zijn!
O liefde! wat doet gy de menschen niet beginnẽ,
Wat werkt de liefde niet in herten die beminnen;
O liefde! die uw vreugd in liefdens lijden vind,
Mitsdien Faustina dient die geen die zy bemind;
Faustina voed met vreugd haar innerlijke smerte,
Vermits zy dag'lijks ziet dien, die zy lieft van herte;
Maer ach! Wat is 't? eylaes! als ik my wel bezin,
Dees vreugd schijnt wat te zijn, maer heeft haer p'rijkel in;
Hoe zoud het Konings hert zich kunnen zoo verneeren,
Dat het een Herderin ten Echte zoud begeeren?
Faustina, 't is bedrog, hoe is 't bedriegery?
Den Koning heeft zijn liefds beloft gedaen aen my,
En met een dieren Eed zijn trouwigheyd geswooren;
Faustina, slechte Maegd, uw moeyten is verlooren;
Nochtans verhoop ik yets tot voordeel mijnes mins,
En dat ten deele op beloften van mijn Prins;
Maer ach! dees brief doet my niet zonder reden vreezen,
Dat de Princesse zal des Konings Vrouwe wezen;
Dees heeft hy my belast te brengen voort aen haer:
Ach Hemel! wat valt my dit pijnelijk en swaer.
Casterna uit.
Daer komt zy aen, ik ga, om haer den briefte geven;
Princes, ik die ten dienst des Conings hoop te leven,
In alle trouwigheyd, voldoe mijns Konings last;
't Gelief haer Hoogheid dat zy dezen brief aen-tast,
| |
| |
Heeft u in zijne dienst den Koning aen-genomen?
Van waer zijt gy gekomen?
Ik ben hier op het land gebaert, en op-gevoed.
Eylaes! wat sluypt en kruypt 'er door mijn laeuwe bloed;
En zegt my eens, wat waren
Uw ouders doch voor lien?
Eylaes! hoe mach Princes dus scherrep op my zien;
Zoud ik wel zijn verraên?
Wat praet gy in u zelven.
'k Zeg dat mijn Vader pleeg te spitten en te delven,
Mijn Moeder is, Princes, een slechte Herderin.
Ach! zijn-bevalligheyd betoovert hert en zin;
Waerom verlaet gy 't land, en zoekt ten Hoof te dienen?
Op hoop, 't geluk my mocht een waerder staet verlienen;
Princes, wat werd dien mensch van menschen doch geacht,
Die in de armoed slooft, en niet na meerder tracht?
Wat is 't een Slaef te zijn in nedrigheyd verschoven;
Wat is 't een lust, ge-eert te zijn in 's Konings Hoven;
Wat is 't eenwerelds vreugd, als yemand raekt uyt nood,
En door getrouwe dienst, komt van een kleyn tot groot!
Ik speur uw heusch gemoed dat is tot staet genegen;
Seer zelden word het luk van zulken een verkregen,
Die na geen luk en tracht, maer die zoo doet als gy,
Die speurt dat het geluk hem dikmaels dienstig zy;
Eylaes! als ik aenschouw de geestigheid zijns wezen,
En zijn bevalligheyd bespeure neffens dezen,
Soo brand mijn hert in lust van lieffelijke min,
Sijn aerdigheden, ach! die steelen my mijn zin.
Ik zeg, zijt gy tot staet genegen,
Door my kan dat geluk voor Constans zijn verkregen,
Indien gy dienen wild my, die uw dienst begeerd.
Princes, ik ben in dienst verbonden aen mijn Heer.
Ik zal u van die dienst ontslaen, en weêr bevrijen.
Genadigste Princes, dat kan mijn hert niet lijen,
Dat ik in mijne dienst zoo licht verkeeren zou,
Nu Dienaer van de Vorst, en morgen van Me-vrouw;
Dat waer lichtvaerdigheyd, een oorzaek my te haten.
Soud gy u tot mijn dienst dan niet gebruyken laten,
Als gy verzekert waert daer door tot staet te treên?
Mits ik verbonden ben waer 't buyten alle reên;
| |
| |
Dat ik, Princesse Vrouw, een hooger staet begeere.
Dat 's waer, doch wilze niet ten zy 't geschied met eere;
Tot eer en staet kan ik u brengen zoo gy wild;
Hy is 't geluk niet waerd, die willens 't luk verspilt;
Of ik u zocht tot staet en hoogheyd op te trekken,
En dat mijn gunst daer toe een hulpe mocht verstrekken,
Zoud gy, ô Constans! deze gunste dan versmaên,
En zelver uw geluk moedwillens tegenstaen?
Dat acht ik neen; mitsdien dat alle menschen pogen,
Door het geluk in staet haer zelver te verhoogen;
Gy kund indien gy wild; wie niet wil als hy kan,
Die kan niet als hy wil; doch is 'er oorzaek van,
Om dat hy willens wilde zijn geluk versmaden;
Indien gy wel wild doen, laet u ten besten raden,
Eylaes! uw by zijn baerd mijn strijd,
Vermits ik u niet geef het geen gy waerdig zijt;
Indien ik, na mijn gunst, u van het mijns mocht geven,
Mijn hert, ja zelfs mijn leven.
Dat ik den Koning lief, maer lief u noch veel meer.
't Is liefde, ach't is vrijen;
Ik ben mijn zelve niet, ach Constans! ach, wat raed?
Ik sterve is 't dat gy Princesse min versmaed;
Ik ben gelijk verzot met liefde ingenomen.
Princes laet zulks doch niet in uw gedachten komen;
Hoe gy my minnen? my, die ben een Herders zoon,
Daer gy de naefte zijt aen 's Konings Rijk, en Kroon?
Ik die een Dienaer ben, een slaef van alle slaven,
Verzien met schat nocht goed, met rijkdom nochte haven;
Maer arrem, naekt en blood, verschoven ongeacht,
En gy, edel Princes! van Coninglijk geslacht.
De liefde heeft geen wet, ik min, en wil u minnen,
Hoe minder gy bezit, hoe meerder dat mijn zinnen,
Dat gy uw waerdigheyd door deze tochten krenkt;
Bedent eens by u zelfs, en overleg, met reden,
Dat gy u onderwerpt veel duyzend swarigheden;
| |
| |
Ik hoop niet dat gy 't meent, oft eenigzins begeert.
De min, eylaci! heeft Casterna overheert;
Wat is 't? of ik schoon wil, ik kan geen veynzen plegen,
Recht uyt gezeyd, ik ben tot minne lust genegen,
En sweer dat gy alleen, alleen de eenigst zijt,
Van wien ik mins vermaek moet hebben nu ter tijd.
Zoud gy een arme slaef, een arme slaef vergunnen.
Het geen een Prince selfs noyt heeft verkrijgen kunnen?
Denkt eens Princesse, denkt wanneer dit waer gedaen,
Wat ramp, wat swarigheyd dat hier uyt zoud ontstaen?
Wat zoud gy wraek en smaed op uwe schouders laden,
Een yder mensch, Princes, zoud spotten met uw daden;
Bevlekken uwe eer, uw Edelheyd tot schand,
En dat door snoode lust van geyle minne brand;
Uw waerdigheyd Princes, tot een slavinne maken,
En ik in ongena by mijnen Vorst geraken;
Gy met de voet getreên, als van uw eer ontbloot,
Ik als een fielt en guyt verwezen tot 'er dood;
| |
| |
Dies bid ik u, Princes, als dat gy wel te degen,
Met rijpelijk beraed de zaek wilt overwegen.
Die viezevazery en heeft geen plaets by mijn.
Nochtans en zal ik noyt uw lust ten dienste zijn.
Zoo sweer ik zult gy u daer voor op 't hoogst beklagen
Princes, ik ben getroost te lijden alle plagen,
En heb veel liever van de wereld smaed en spot,
Als dat ik door die zond vergrammen zoud mijn God.
Ondragelijke trots, die 'k niet en kan verswelgen,
O spijt! met recht heb ik uw smaedheyd my te belgen;
Onwaerdig acht ik my dat ik een uure leef,
Indien ik desen bloed zijn rechte loon niet geef;
Ik sweer het Constans u, dat ik het zoo sal maken,
Dat gy in ongena by uwen Vorst sult raken;
Ik sweer, dewijl u walgd de wellust van mijn schoot,
Dat ik om dese zaek u brengen zal in nood;
Indien gy niet en wilt voldoen mijn welbehagen,
Sal ik u dan ten Hoof als schuldig gaen beklagen.
Ik zal, Princes, in 't minst uw dreygen niet ontzien,
Begeert gy mijne dood, ik kanze niet ontvlien;
Soo gy dit lichaem tracht in pijnen te doen lijen,
Troost ik my, dat de Ziel in Gode zal verblijen.
Zoo my uw booze lust naer 't lichaem lijden doet,
Ik troost my dat het God weêr aen de Siel verzoet.
CONSTANTINUS uytkomende, loopt CASTERNA hem tegen.
Uw Majesteyt gebied uw Dienaer te vertrekken.
Vertrekt u flux, van hier; ik zie uw zinnen strekken,
Grootmogende Princes, tot droefheyd en getraen;
Heb ik in eenig deel, uw Hoogheyd yets misdaen?
Neemt gy het qualijk dat ik heb aen u geschreven,
Oft door dees Dienaer u mijn brief ter hand gegeven.
'k Vervloek, eylaes! de uur, en dees bedroefde dag,
Dat ik diensnoden guyt hier voor mijn oogen zag;
Ik bid Princes, ik bid dat gy 't my wild verklaren.
Eylaes! wat is my hier van uwe slaef geschiet.
De schaemt het melden my verbied.
Ik bid u, zeg my doch wat 's d' oorzaek van uw klagten?
Uw Dienaer zocht, eylaes! Casterna te verkrachten.
| |
| |
Dorst een zoo snoden guyt dit schelmstuk nemen voor?
Ik sta geheel verbaest en gantschelijk verslagen,
Dat dezen schellem dorst zoo snooden schelmstuk wagen;
Een slaef zocht die uw eer, ach Hemel! hoe kan 't zijn?
Hoe stort gy 't ongeluk dus vinnig uyt op mijn?
Ik sweer, dat ik hem zal met zulke straffe pijnen
Beloonen 't schellem-stuk, als ik zal kunnen vijnen;
'k Zal hem van lit tot lit af-kappen doen de leên,
En levendig het vleesch afnijpen van het been;
Oft levendig het vel van zijne lichaem rukken,
En kappen voorts de rest aen hondert duyzend stukken.
O booswicht! snooden guyt, hoe dorst gy dit bestaen?
Princes, zoo 't u gelieft, laet ons ten Hove gaen.
Binnen.
CONSTANTINVS, CASTERNA, CALISTA, FERDINANDVS met alle het Hofgezin, en Rechters.
Doet den misdadigen ter hooger vierschaer komen.
FAVSTINA uytkomende, spreekt.
Wie zijn gemoed, bevrijd, behoeft geen straf te schromen,
Hoe zeer de logentael de waerheyd overstrijd,
Haer snood, en valsch bedrog dat leert men door de tijd;
Gy Rechters, die hier zit, om yder recht te geven,
Doet recht met my, en straft my vryelijk aen 't leven,
Indien ik schuldig ben aen 't geen men my op-leyd,
't Zal blijken, dat men my dit valschelijk na zeyd;
Noyt had ik een gedacht Princessen eer te schennen.
Verswaert u straffe niet met valschelijk ontkennen.
Ik blijf by 't geen ik zeg, en oordeel die voor valsch,
Die my onschuldig schuyft haer boosheyd op den hals.
Hoe durft den snooden guyt noch zoo stoutmoedig spreken?
Scherp-rechter doet uw plicht.
't Is noch geen tijd van wreken;
My komt de straf niet toe, maer haer die s' heeft verdiend;
Genadig Vorst, ik bid men my gehoor verlient.
Dat ik onschuldig ben, mijn Heeren, dat zal blijken,
En dat men over my valsch oordeel tracht te strijken;
Ik, die als schuldig hier voor uwe Hoogheyd stae,
Als een onnoozel Lam naer mijne slachtbank gae;
Mijn Heeren, dit uw doen is waerdig te misprijzen;
Wie kan 'er schuldig zijn ten zy men 't kan bewijzen?
Geen recht, maer ongelijk geschied aen zulk een man,
Die men veroordeelt. en geen schuld bewijzen kan,
Dat ik onschuldig ben, dat wil ik u mijn Heeren,
| |
| |
Dat wil ik hier voor a met diere Eeden sweeren.
Het sweeren geld hier niet.
't Behoort te gelden als 'er geen getuyg en is.
Men acht hier voor bewijs genoeg haer Hoogheyds Eeden.
Noch zeg ik het is valsch, sweert zy, ik sweer het mede.
't Is billik men Princessen zeggen oordeeld waer.
Waerom de waerheyd niet zoo wel in my, als haer?
Onwaerdig acht men a hier meer gehoor te gunnen,
Gy zult met Eeden noyt uw daed af-sweeren kunnen.
Scherp-rechter, vaer vry voort.
't Is lang genoeg, treed an.
Uw dreygen ik, eylaes! niet langer lijden kan;
Ha! Koning Constantijn, ik die hier voor u kniele,
Denk niet dat in de zond mijn lusten zoo vervielen,
Dat ik mijn leven heb getracht na Vrouwen eer,
En is het niet genoeg dat ik met Eeden sweer,
Zoo zal ik hier voor u al t'zamen doen vertoonen,
Getuygen, die voor my de zaek zullen verschoonen;
Had ik nu geen bewijs by 't onrecht dat ik ly;
Hoe ongenadigh zoud men handelen met my.
Gy Rechters, die my hebt gelijk ter dood verwezen,
Als een misdadige mijn vonnis voor gelezen,
Mijn leven op-geeyst als of ik had misdaen,
Onschuldig doet gy my dit groote onrecht aen;
Dat ik onschuldig ben veroordeelt van het leven,
Daer zal ik u te recht getuygenis af geven,
Dat ik onschuldig ben zal komen aen den dag,
Zoo klaer, dat klaerder noyt de waerheyd blijken mach.
Gy Rechters, en gy Vorst, nu zal ik u verklaren,
Wat my in dit geval, eylaes! is wedervaren;
Weet dat ik niet en ben die, die gy mijn vertroud;
Weet dat ik niet en ben die, daer gy my voor houd;
Dat ik op 't hoogste heb gehaet onkuysche streken,
Dat is, Grootmogend Vorst, genoeg aen my gebleken,
Als ik niet heb geacht beloftenis van trouw,
Als ik uw geyle lust geen plaetze geven wou;
O Vorst! ik bid, gebied dat yemand deze banden,
En boeyens doch ontsluyt van dees mijn teere handen,
Op dat ik mijn getuyg doe komen aen den dag,
En van mijn onschuld u de waerheydt toonen mach;
Maekt dees mijnhanden los, op dat ik u betoone,
Wat hert en ziel dat onder deze kleeren woonen;
| |
| |
Gy kent my niet te recht hoe wel dat gy my ziet,
Gy kent my, maer die 'k schijn, en ben ik lijkwel niet.
Niet die gy schijnt, wie dan?
Die, die gy pleegt te minnen,
Een Dienaer in de schijn, een ander schuylt' er binnen.
Maekt dan de handen los, op dat ik zie wie 't zy.
Grootmogend Majesteyt, 'k heb nu mijn handen vry.
Zie daer mijn open borst, hier noch de zelfde leden,
Om wiens genot my heeft den Koning aengebeden;
Die offer ik u op als in haer eerste staet,
Uw lusten heb ik wel, maer noyt uw liefd versmaed;
Ik ben Faustina, hier in deze schijn gekomen.
O kuysche Herderin! ô spiegel aller vromen!
Met vreugde en vermaek val ik u om den hals;
Faustina dus getrouw! Princesse, gy dus valsch!
Ik zie wat liefde doet, dies zal ik liefde toonen,
En uw vervloekte daed, Princes, met straffe loonen;
U bannen uyt mijn Rijk, en eeren voor mijn Vrouw,
| |
| |
Faustina, die haer toond tot my waerts zoo getrouw;
'k Omhels u voor mijn Bruyd, en zal u eeuwig minne.
Faustina, is uw naem Faustina, Herderinne?
Ja Heer, zoo is mijn naem.
Hebt gy geen Broeders meer?
't Is Ferdinandus, die ik voor mijn oogen zie,
Wat komt de menschen in hun leven niet te vooren?
Ach Ferdinand! zie hier hoe 't rad des werelds dreyd,
Die gist'ren zat om hoog, als nu ter neder leyd,
Die gist'ren lag om laeg, is heden hoog gerezen,
Faustina is, en zal een Koninginne wezen.
Van waer komt ons dit luk? ô Hemel! woud gy mijn,
In dit geval nu ook eenmael zoo gunstig zijn,
Dat ik met 's Konings wil Princes Calista trouwe.
Zoo 't haar belieft ik gun s' u tot een Echte Vrouwe.
Mijn leven t' uwer dienst zy daer belooning van.
Al wat onmoog'lijk schijnt den Hemel schikken kan;
Zijn Majesteyt die zy bewust dat ik veel dagen,
Aen Ferdinando heb getrouwe liefd gedragen;
Zoo zeer niet om de bloem van zijn ontloken jeugd,
Als om het hooge lof van zijn vermaerde deugd;
Deugd, die al 's werelds schat en rijkdom gaet te boven;
Deugd, die wy boven al ter wereld moeten loven;
Deugd maekt hem Heer en voogd van een Princesse Vrouw,
Uw liefd loon ik met Trouw.
'k Wil dat Casterna zy te landen uyt gedreven.
Mijn misdaed meerder is als men my kan vergeven,
Ik vind de spreuke waer; De leugen die mislukt,
Hoe zeer zy met bedrog de waerheyd onderdrukt.
|
|
Auteursrechtvrij