|
| |
| |
| |
Zoo wie zich voor den val der zonden wil bevryen,
Die diend de oorzaek alzoo wel, als ‘t werk te myen.
Men ziet hoe dat den mensch de zonden komt te plegen,
Schoon dat het herte tot geen zonden is genegen;
Men ziet, dat buyten wil, den mensch in zonden glijd,
Om dat hy in ‘t begin de oorzaek niet en mijd.
Ik zal in dit geval een zake gaen verklaren,
Hoe zeker man en vrouw zijn in dit stuk gevaren;
Een zaek, by onze tijd, en in ons land geschied,
Op dat den leer hoor, en voor zijn oogen ziet,
Hoe lichtelijck een mensch zich zelven brengt in lyen,
Wanneer hy tot het quaed de oorzaeck wil myen.
Daer was een zeker man die had een jonge vrouw,
Zoo eerbaer en zoo kuysch als menze wenschen zouw;
Een zoet en aerdig dier van lichaem en van leden,
Zeer vriendelijk van praet, en minnelijk van reden;
En die noch boven dien een winkel-nering drijft,
En die de boeken houd, en rekeningen schrijft;
Een vrouw van gauwe geest, een vrouw van eerbaer leven,
Die aen de klanten kan een aerdig praetje geven;
Een vrouw die nimmermeer op vuyle lusten docht,
Maer van een geyle boef tot lusten werd verzocht.
Hy zoekt gelegentheyd, door averechtsche wegen,
Hy doet gelijkerwijs dat zulke linkers plegen;
Hy gaet het vrouwtje na, hy spreektze dikmaels an,
Hy doet in dit geval, wat dienstig wezen kan;
Hy zeyd hoe dat zijn hert, hy zeyd hoe dat zijn zinnen
Op ‘t hoogste zijn geneygd haer zoete jeugd te minnen;
Hy zeyd hoe dat zijn lust tot hare minne strekt,
En hoe haer jeugd zijn hert tot minne-lusten trekt.
In ‘t laetst zoo barst hy uyt: ô schoone bloem der vrouwen!
Ik kan, eylaes! ik kan my langer niet onthouwen;
Ik voele dat de min my plaegd met zoete pijn,
Dies laet my doch een nacht uw lieve by slaep zijn;
Ik bid u laet my doch een nachje by u rusten,
In vriendelijk onthael van minnelijke lusten;
Vergund my, ey mijn lief! maer eenmael deze vreugd,
Ik zal u alles doen wat gy bedenken meugd;
Ik zal u wederom op uwe gunst vereeren,
‘t Zy met een somme gelds, oft wat gy zult begeeren,
| |
| |
Ia koopen al het geen wat moy en aerdig hiet,
En weygerd maer aen my u schoone leden niet.
De vrouwe staet en peynst, en schijnd als heel verslagen,
Doch heeft, in dit geval, haer niet te wel gedragen;
De vrouw, door trapt en loos, bedenkt een slimme vond,
En toond een zoet gelaet, en vriendelijke mond.
Schoon dat ik willig waer mijn schoot aen u te gunnen,
Hoe zoud ik dat voor mijn man dat best verbergen kunnen?
Schoon dat ik uwe wil, in dit geval, voldeed,
Hoe zoud het best geschien dat niemand daer van weet?
Voorwaer gy zoud my licht tot uwen wil bepraten,
Ik zoud my tot uw wil wel haest bewegen laten,
Het geld brengt veel te weeg, een vrouw word licht bekoord,
Wanneer zy hier of daer van moye dingen hoord.
‘Let, teere vrouwtjes, let op ‘t gene gy zult hooren,
‘Het schijnd als van natuur de vrouw luy aengeboren,
‘Dat haer genegentheyd op moye dingen ziet,
‘Schoon dat de eerbaerheyd haer zelver dat verbied;
‘Het schijnd de vrouwtjes zijn als van natuur genegen,
‘Met kostelheyd en pracht haer hoogste lust te plegen;
‘Al wat men vrouwe noemt, in moye dingen mald,
‘Het ooge van een vrouw op kostelheden valt,
Door gaven, en door geld, zoo word een vrouw gevangen,
Het geen maer strikken zijn waer aen de ziel blijft hangen.
De vrouw, die op het geld, en moye dingen peynst,
De vrouw, die om het geld haer rechte meening veynst,
Die wil op zijn verzoek hem by haer laten komen;
Soo haest als hare man een reys heeft aengenomen,
Soo haest hy hier of daer, oft elders zich begeeft,
Of ‘t zy hy uyt der stad yets te verrichten heeft,
Zal zy, gelijkze zeyd, hem by haer doen ontbieden,
Op dat zijn minne-lust mocht na zijn wensch geschieden.
Hy, die de vrouw geloofd, die neemt dit zeggen aen,
En is met deze hoop voor die tijd weg gegaen;
De vrouw komt by haer man, en tracht van deze zaken,
Het beste dat zy weet, aen hem bekend te maken:
Hoor, zeyd’ zy, lieve man, wat dat my is geschied,
Een ding, een wonder ding, ey lieve steur u niet;
My is een zeldzaem stuk op heden voor gehouwen,
‘t Geen ik u melden zal, en dat ter goeder trouwen;
My is een lelick stuk op heden voor geleyd,
Een stuk dat nodig diend zijn echte man gezeyd;
De vrouw ontdekt de zaek en gaet de man verklaren,
Hoe dat zy wierd verzocht, en hoeze was gevaren,
| |
| |
Een echte huysvrouwe tot buyten lusten aen gezocht, moet mijns oordeels, zulks voor haer bed-genood verzwijgen; aengezien de mannelijke liefde, tot zijn huysvrouw, over zulks wraekgierigheyd veroorzaekt, uyt welke vele schanden, zwarigheden, en ellenden kunnen voortkomen; maer in tegendeel (niet aenziende giften ofte gaven, door de welke een vrouw word aengezocht tot overspel) moet zy in ‘s alder eerste beginzel daer kloekmoedig tegen strijden; en dat met dreygementen van zijn verzoek de geheele wereld te zullen ontdekken: het welk ik houde te wezen de bequaemste middel op deze gelegentheyd; niet doende gelijk gedaen heeft die gene van de welke wy deze Historie aen den dach brengen, die (als zy meende met behandigheyd, uyt haer minnaer, een goede somme gelds te kloppen, en even wel in zonden van overspel niet te vervallen) haer ten hoogsten vond bedrogen, gelijk wy, in onze volgende rijmen, dat den Lezer zullen vertoonen.
En watze had gezeyd, en watze woud bestaen,
Indien ‘t haer echte man zou vinden zoo geraên;
De man door gierigheyd ook tot het geld genegen,
Die laet zich van de vrouw tot deze daed bewegen;
Zy plegen beyde raed hoe men, in dit geval,
De zake op het best in ‘t kort beleggen zal;
In ‘t eynde vond men goed, de man zou zich versteken,
Terwijl den minnaer quam om met de vrouw te spreken;
De man die zoud zoo lang alleen op zolder gaen,
En door een open spleet zijn oogen nederslaen;
En eer daer met zijn vrouw yets quame te gebeuren,
Zoud hy op staende voet de vreugde komen steuren.
‘t Geschied op zeker tijd gelijk het was gezeyd,
(En ziet daer word de zaek op valsheyd toegeleyd)
De minnaer kreeg de leus, en heeft de tijng vernomen,
Hoe dat de rechte uur voor hem nu was gekomen,
Als dat de man nu vertroken was uyt der stad,
Soo dat hy na zij wil bequame middel had.
Hy, die wel was gewoon op zulken jacht te tyen,
Die komt hem daer ten huys, en by de vrouwe vlyen;
Die heeft aen haer zijd, en neffens haer gesteld,
En stort in hare schoot een groote somme geld.
Hy, die zich nader voegd, die steld zich ondertussen,
Haer lieffelijcke mond, haer lipjes eens te kussen;
Zy zeyd’ (als hy zijn hand omtrent haer schoot begaf)
Wacht wat, ik zal het geld eerst van my leggen af;
Zy had zoo haest het geld in handen niet genoten;
Zy had zoo haest het geld niet in de kist gesloten,
Of hy grijpt na haer borst, en na het schorte kleed;
Hy zeyd, lief als gy wild, ik ben zeyd zy, gereed.
Doch, eer ik voorder ga zoo moet gy my ontdekken,
Waer dat de uyt zicht van dees vensters heenen strekken;
Ey doet ‘er doch een op! zoo zuld gy, zeyd hy zien,
Een wonderlijk bedrijf, een vreemde zaek geschien.
| |
| |
De vrouw op zijn verzoek, die deed een venster open,
En hy komt op een kort ook voor het venster lopen,
Hy lost daer een pistool, en schiet ter venster uyt,
De vrouw die word verbaest, en vraegd wat dat beduyd;
Dit, zeyde hy, is mijn doent wanneer ik ben genegen,
Om met een echte vrouw, de zoete min te plegen;
Zie daer heb ik noch twee pistolen wel gelaên,
Den een past op de geen die my zoekt te verraên,
Den tweeden past op u, zoo gy u niet wild voegen,
Om met een vrye wil mijn lusten te genoegen.
De man die boven lach, en zich bedrogen vond,
Die zach hoe dat zijn vrouw daer als verwezen stond.
De man most zijn beleyd om deze reden staken,
En zoo zijn eygen vrouw zien tot een hoere maken.
Hy deed met haer zijn wil, schoon dat zy woud oft niet,
De vrouw die word gebruykt het geen de man aenziet.
Zie, echte vrouwen, zie, ey zie! hier voor uw oogen,
Hoe door de gierigheyd de wijsheyd word bedrogen.
Leer, echte luyden, leer, u wijsselijk beraên,
Ey! wild een open oog op deze lessen slaen.
Leer, met geen minne-lust, in uwe echt te mallen,
Daer kan te veel verdriet en zwarigheyd uyt vallen.
De man van deze vrouw die barst by na van spijt;
De vrouw die zucht, en schreyd, en is haer eere quijt.
Leer, echte vrouwen, leer, uyt deze vrouw haer plagen,
Hoe gy in zoo een zaek u hebben zult te dragen.
Leer, dat op zulk verzoek gy niemand lijden meugd,
Maer dat gy uw gedacht moet stellen op de Deugd;
En dat gy in ‘t begin de oorzaek wel leerd meyen,
Indien dat hy u wild voor ongeval bevryen.
Leer, echte vrouwtjes, leer, en druk mijn lessen in;
Indien gy word verzocht tot lust van buyten min,
Indien u yemand zoekt met gaven te bekoren,
Gt moet op deugden staen, en niet na giften hooren;
Gy moet met geenen schijn, in deze zaken gaen,
Schoon dat gy niet en meend de zonden toe te staen;
Schoon dat gy jokt of mald, noch mach het niet geschieden,
Gy moet in dit geval de kleynste oorzaek vlieden;
De alderminste zaek, hoewel in jokkerny,
Die staet een echte vrouw in geene deelen vry;
De deugde wijst het aen, en leerd aen echte vrouwen,
Geen minnaers op ‘t verzoek van zullix aen te houwen,
Schoon dat gy ‘t niet en meend, nocht na de zonden held,
Behoudens uwe eer, legt lagen na het geld;
| |
| |
Het zy dat gy bestaet uyt jokkerny te gekken;
Noch moet een echte vrouw dit uyt haer herte trekken.
Wel aen dan, tot besluyt, wil ik u wijzen aen,
Mind God in ware deugd, zoo kan ‘t niet qualik gaen.
|
|
Auteursrechtvrij