| |
II. Handelinghe. 5. Wtkomst.
Simson, Delila, Hilla, Barneus, de Vorsten, Boer.
HOe langh suldy, o Vrou! myn droeve ziele zyn
Een moyelijck ghequel? Hoe langh suldy dus weenen?
Hoe langh suldy myn hert geen vreucht of rust verleenen?
En peerlen 'tsuyv're vel met traenens Christalijn?
Sal 't lieve morghen-root uws kaecxkens kleur robijnigh,
Dien roode roose-mont, met ambrozijn bedout,
Met een deluvi-stroom van reghen, heet, en zout,
Vermeughen myne ziel te stricken, droef en guynigh?
De lichte Venus star Voor-boot-ster vanden dagh,
Wanneer s'haer gulde pruyck verthoont de blyde werelt,
Sietse myns 's harten-Vrou, onciert, onthult, ontperelt,
S'ontreckt ons Horisont heur vriendelijcke lagh:
Sietse des avonts weer, mijn schoone inde venster,
Al treurende versuft ziel-droevigh, en ontpayt,
'k Sie mercklijck datse t'eer heur oorlof neemt, en schayt,
En schielijck bercht s'haer hooft, en tintelende glenster,
Hoe veel te meer sal ick in 't hertzeer voor en na,
(O zonne van myn dagh! 't gheen ick sie aen mijn vrouwe,)
Connen melydeloos, en treureloos aenschouwen
V tranen, en u druck, mijn eyghen Delila,
Waerom houdy my vreemt? waerom wildy u veynsen?
Heb ick myn Enghel noyt oprechtelijck bezint?
Heb ick in weder-min u hart'lijck niet bemint?
Hoe 'k sie ghy twijffelt noch, ick merckt aen u ghepeynsen.
| |
| |
Ia met goet, recht, en re'en,
Myn treurigh leven spillen.
Ick smelt in tranens vloed,
'tGhesicht is 'tgheen my voed,
En dat 's wel naer u wille.
Dat ghy myn liefd begeckt
Dat 's my ghenoech ontdeckt,
'kBehoef gheen voorder loghen,
Ick siet dat ghy my haet,
Hoe schoon dat gh'u ghelaet,
Niet eens, maer derdemael,
Helaes als ick't verhael,
So dunckt my 'thert te breken,
Dat een bespraeckte mont,
Wt 'sherten valsche gront
Beveynsdelijck kan spreken.
'kSweer by ons heyl, en God
Dagon, maeckt ghy my kondich
U sterckt, niet om we'erstaen,
So waer als ick ben sondich.
Mijn lusten, siet so vraecht
My niet meer, want 'ken minne
Gheen vyandt, maer een vrint,
Die niet heelt, maer ontbindt
'tVerborghen zijn vriendinne.
| |
| |
Niet is doch aen gheleghen.
Ick kent, 'tis maer ghevraeght
Uyt keur-lust die my graeght.
Gheen strijdt is sonder zeghe.
Ach mocht dit my gheschien,
Ick nimmer we'er verkies.
V noch gheen mans besonder,
Hebreen, of schalcke Ioon,
Dat sweer ick by de Goon.
Dats wonder boven wonder!
Jst wonder? neen, ten is gheen wonder dat myn lief,
Die 'koyt voor ooghen lust in't minnend' hert verhief?
Mijn ziel so quelt en druckt, 'khoor daghelijcks haer klaghen,
Heur moeylijckheydt die dringht my hard van daegh tot daghe.
Sal ick? wil ick? hoe nu, Simson zydy verruckt?
Wat? zydy dul of sot? Mijn lief, helaes, hoe druckt
V biggheltraen versoeck deez' arm Hebre sijn herte,
'kEn kan, ick wil, wel hoe? de oorsaeck van mijn smarte,
De oorsaeck van myn ramp verklaer ick nimmermeer,
Vrouw weest ghetroost, ick gae.
Ontworstelt desen arm, verlaet dees droeve Vrouwe
Niet eer, voor dat gh'haer eynd en Treur-spel sult aenschouwen,
Want siet, so veer ick mis d'onpayelijcke lust
Of zielens graghe keur, so leeft u Vrouw gherust,
Maer so deez' frenesy mijn hers'nen blijft beroeren,
Mooghdy d'ontzielde kas doen haest ter aerden voeren,
Hoe wagghelt myne kracht! hoe trillen dese le'en!
Hoe sweet mijn gh'heylicht hooft! hoe parst al dit gheween!
Ha sterckte ghy beswijckt! myn wil is als ghedwonghen,
Hoewel re'en en verstandt te swyghen hadd' bedonghen,
| |
| |
So werdt mijn ziele mat, ia mat als tot der doodt.
So rust myn waerde lief, rust, rust in mynen schoot.
Daer is myn Delila. ('ksal door u eedt niet schromen,)
Siet scheyr-mes, scherp, of scheyr noyt op mijn hooft ghecomen:
'k En proefden noyt gheen wijn, noch sterck ghemaeckte dranck,
'k At noyt onreyne spijs, want al mijn leven lanck
Ben ick een Nazareen, gheheylicht en verkoren,
En een verloofder Gods van 'sMoeders lijfgheboren.
Wanneer, helaes, wanneer my yemandt nu beschoer,
En spilde 'tkronckel-hayr op hout of steene vloer,
So weeck myn groote kracht, mijn sterckte moest verflenschen,
En ick wierd swack ghelijck al and're aerdtsche menschen.
Hoe kan de kracht, myn lief, sich berghen in u haer?
Ja 'tgheen ick u segh is waer,
't Geen waer is moetmen 't niet ontwijselijck gelooven,
So wil ick niet door lust om weten u berooven
Van dees u groote kracht 'kghelooft al eer ick't sie.
| |
Verschooningh.
Knecht.
Myn Heer daer is een Jood, die sprack u garen.
'tJs een u broeders Sone.
Simson slapende in haer schoot.
V veynsen niet meer belghen,
Kan ick myn vreucht niet swelghen.
'tLeydt my vast inde le'en,
'kWeet sijn verborghenthe'en,
'kWeet al 'tgheheym zijns harten.
Die u roem plagh te tarten.
Den dwingher die u dwongh
| |
| |
Is door een Vrouwen tongh
Arghlistelijck bedroghen,
Is van een Vrouw ghevelt,
Door schijn-min, waen, en loghen.
Hilla flucx wend u gangh,
En toeft, noch draelt niet langh,
De Vorsten self te spreken:
Doet hun grondich verhael,
Om eens hun leet te wreken.
'kHeb al sijn kracht verrast,
Sy brenghen my het ghelt,
In ganghbaer munt ghetelt,
'kSal wachtende my rusten.
Hilla.
Laes waerde Heer! my deert 'trampsalich ongheval,
'tGheen u te onverwacht als heden treffen sal.
Fy Vrouw! het is u schandt, om 'tghelt uw min te breken,
Maer wat kreunt my het stuck, als ick 'tbedenck ick reken
V ontrouw voor een winst, so wel voor u als my.
Geen ontrou, of daer is noch winst of voordeel by.
't Js noch een Vlaems geluck breeckt Delila haer trouwe,
Sy sal deur 't gelt heur staet te prachtelijcker houwe.
Thoy, Ahusath, Rehob, Sobab, Phicol, Hilla.
Hilla gaet ghy voor heen, wy volghen metter ijl.
Men soecke, krijgh, en weegh zijn silver onderwijl.
Mijn Heeren dat 's van nood, 'tghelt is voorwis ghewonnen:
'tStuck dient wel vaeck volbrocht, 'tis kloeckelijck begonnen.
Jck gae met u verlof, en wacht u komst.
'tGheval wanneer s'haer toont men haestich grypen moet.
Gheen tijdt versuymt, om so een wraeck-uur te versloffen!
Ach Goon was hy ghestrickt, so was 'twit al ghetroffen.
'kAcht dat ons Dagon d'uur en tijdt om wreken gunt:
Maer elck tel eerst sijn ghelt in silver-keur ghemunt.
| |
| |
Nu slaept bedroghen man, droomt g'neuchelijcke droomen,
Mijn g'liefde wederhelft de quel-lust van mijn jeucht,
Dijn onverwachte ramp, sal als een blixem komen,
Wanneer ghy't om myn eedt in 't minst niet dencken meucht.
Vertrouwdy grooten Vorst een Gazareensche Vrouwe,
V's herten g'heymenis: u crachts verborghen cas?
Siet' 't sal, helaes, te laet beklagheloos u rouwen,
Wanneer ghy vloeckt de geen die eens de liefste was,
V lustes lieve schoot voor 'tsacht ghepluymde kussen,
Waer in 't gheheylicht hooft te sorg'loos leyt en rust.
Sal deze myne daet zyn wraeck-lust konnen blussen,
Wiens mont noyt lusteloos my looft, en heeft ghekust?
Laes, sal ick wel? kan ick 't gheminde beeld verraden?
Wat meed'lyds-herts-tocht parst natuer uyt myne borst?
Natuur gaet voor de reen, 't verraet en kan niet schaden,
Aen dien, wiens ouden haet naer 't bloet myns vrienden dorst.
Neen, neen, al langh ghenoech ben ick met schand bedroghen,
Tot drymael toe ghehoont, en listelijck bespot:
Siet hier de rechte wraeck door u beveynsde loghen.
Me-Vrouw, de Vorsten komen.
Die eenmael onse smaet wil aen ons vyandt wreken.
Hilla, gaet heen in haest, en wilt Barneus spreken,
Seght dat hy daed'lijck kom, en doe 't gheen ick begheer.
Dat 's dit, dat hy m'een hooft bescheer.
't Gheen ick hem wijsen sal, gaet ras, en maeckt u voeten.
Dat 's wonder wel gepast, hy komt my recht ontmoeten.
| |
Verschoninge.
Barneus, Hilla, Delila.
't Wont-heelders ampt wel loff'lijck is,
En noodigh 't Chirurgynen,
Maer waer m'ons laeckt, wel groff'lyck,, wis,
Komt 't onverstant verschynen.
d'AEsculapisten wonder,, doen,
Door 't kunst-bedryf huns handen,
't Scheeren kan hun besonder,, voen,
't Blyckt in ons vrye Landen.
Daermen 't wel aen de wercken,, leert.
De wercken konnen blycken,
| |
| |
Als d'een 't Schaep, d'ander 't vercken,, scheert,
Moet d'een of d'aer verrycken.
Men scheert om 't gout nu Landen,, kracht,
Soo vreemd kanmen Barbieren,
Wie breeckt Religijs banden,, acht,
Kan 't doen noch wonder cieren.
Men loont die geen die loghen,, schryft,
Men vleyt de grootste mannen.
Die waerheyt nae vermoghen,, dryft,
Wordt schandelijck ghebannen.
Dees eeuw brenght wond're helden,, voort,
Terwyl men rust door schelden,, stoort,
Soo scheertmen vast ront-omme.
Guld-scheertjen; o u krachten,, al,
Archlistich zyn bevonden,
Wel die hem voor u wachten,, zal,
Die blyve vry van sonden.
De sonde datmen 't Vaderlandt
Om 't goudt soeckt te verraden,
Geen handel men noyt quader vant,
Noch hel-werck doet meer schaden.
Wie Godes-dienst te scheeren,, soeckt,
Die staet naer zyn verderven,
Wie Isr'els groote heyren,, vloeckt,
Die schendt zyn eyghen erven.
De Prins betoom zijn willen,, al,
En leer zyn lust besnoeyen,
Dat hy 't ghemeent niet villen,, sal,
Maer scheeren sonder bloeyen.
Hy maecktet my te langh, Barneé gaet met my.
Me-Vrou die sprack u garen.
Moet datelijck een Man zijn Croese kop bescheeren.
Ja terstont, 't is ernstigh haer begheeren.
| |
| |
Mijn vrient, scheert dese Man zijn hooft.
Me-vrouw 'k waer dubbel zot van mijn verstant berooft.
Ontwaeckten hy 'k was doot, wie gaf my 't leven weder?
Barneé sonder vrees, begint, knielt by my neder.
En maeckt niet veel ghesnips, u scheertjen snijt het wel?
Joffrou te wonderscharp, ie laet my toe, ick sel
(Soo ben ick sonder sorch) hem gau de keel af knippen,
Soo ziedy na u lust, zyn doots besturven lippen.
Neen, dat en wil ick niet. Vaert voorts: Nu d'ander zy.
Went hem wat sachjens om, soo kom ick ginder by.
Noch wat dit heen: nu soo. Soo, soo, dat 's wel. De locken
zijn af, 't werck is ghedaen.
So is mijn wil voltrocken.
Waer blijft nu 't Goden zaet die na de wrake dorsten,
De trotse Philistijns, d'onsichelijcke Vorsten:
De brommers op haer macht, de snorckers op 't gheweyr,
De drillers met haer spies, de rinners met haer speyr.
Wiens scherp gheslepen swaert door d'onverschrickte moede,
En keerde uyt den strijt, ten druypte nat van bloede.
Wiens scherp gescherpte pijl, te wonder net ghemickt
En faelde, of hy bleef in 's vyants vet ghestickt.
Dees krijghers die door schrick doen d'Edomiten stromp'len,
Die moeten door een Vrou heur vyand overromp'len.
Sy moeten door een wijf verraden die hun dwongh;
En vechten met hun geld, en smeken met hun tongh.
Dat niemant van ons allen,
Door schreumelose vrees zijn hart en laet ontvallen.
| |
Verschooninghe.
Delila, Simson, Al de Vorsten, Boer
Nu Vorsten, siet u proey, ghedwonghen is de Jood,
Ghelevert, en verraen, maer dat gh' hem niet en dood:
Jck bid noch voor zijn lijf.
Waer hy in onse handt, dat waer hem graegh ghegheven.
Geen dood en kon de wraeck volcomelijck voldoen.
Ha wrev'le! g'en kunt nimmer vergo'en,
Die gh'aen ons hebt bewesen.
Jck weck hem, grijpt vry toe, g'hebt gheensins yet te vreesen.
Sijn kracht is hem berooft. dus tast hem stout'lijck an.
'k Weet dat zijn sterckt en is maer als een ander man.
| |
| |
Simson, Simson, ontwaeckt, men loert om u te binden.
Ach Heer ick ben verraen: ick sal myn wrekers vinden.
'k Sal uytgaen als ick plagh.
En loopt niet Mannen, fy!
Help! Gods geest wyckt van my.
Ha Joode ghy zijt ons, nu siedy u ghevanghen.
Me-Vrouw eer datse gaen eysch eerst u geld t'ontfanghen.
Ontkomt hy ons ick segh hy kan meer als een kunst.
Hy sal hem in't langh hayr nu immers niet verworghen.
Vervloeckte hoer! t'fy smaet!
Leert uwe kracht verborgen.
Bedwinghd u tongh, vertrout een Gazareensche meer.
Ho hy is inde knip, 'k hiet hou wellekom mijn Heer.
Dat is een heerschop, recht om te woonen by de Boeren.
Nu ras, neemt hem voort wegh, wilt hem na Gaza voeren,
Wy sullen op het stuck ons voorder wel beraen:
Gaet meed mijn Heeren, 'k sal terwijl na binnen gaen,
En tellen Delila ses t'half duyst silverlinghen.
Voort voort, we selle jou wel een aer lietje doen singhen.
|
|