Hoor die tori! Surinaamse vertellingen

[p. 193]

John Muller
Volle maan

‘Kijk’ zei ze, ‘het is volle maan.’

‘Ik zie het’, mompelde hij afwezig.

‘Bij volle maan krijg ik altijd een opwindend gevoel. Alsof er iets spannends te gebeuren staat,’ babbelde ze verder, niet merkend dat hij met zijn gedachten elders was.

In een rustig gangetje reden ze over de Coppenamestraat richting centrum. Voor deze week zat het er weer op, alhoewel er in het weekend enkele opdrachten moesten worden uitgevoerd. Maar ze voelde zich ontspannen, want ze verheugde zich steeds weer op deze rit. Thuis zou ze meteen aan de eerste opdracht beginnen en hem maandagmorgen bellen om te vragen hoever hij was gevorderd. Dan zou ze zijn stem weer horen. Ze realiseerde zich, dat ze blijkbaar méér voor hem voelde dan ze wilde toegeven. Bij die gedachte kreeg ze het warm en draaide het raampje verder open. Onzin, ze waren gewoon studiegenoten en dan was het begrijpelijk, dat ze ook buiten het leslokaal contact hadden met elkaar. Smoesjes, flitste het door haar heen. Ze wou het niet bekennen, maar ze was tot over haar oren verliefd op hem. Onzin, dacht ze weer, een vrouw van vijfendertig, gelukkig getrouwd en moeder van twee schatten van kinderen wèrd niet verliefd op een jongen van tweeëntwintig. Toegegeven, ze keek graag naar zijn mooie tanden, zijn gespierde armen en schone handen zonder rouwranden om de nagels, zijn robuuste tors, zijn stevige billen, gevangen in een vlot gesneden broek en ze luisterde graag naar zijn stem, ongeacht wat hij zei. Maar was dat verliefdheid? Als er niets was, waarom had ze dan geprobeerd uit te vissen hoe hij dacht over de mogelijkheid, dat iemand die gelukkig getrouwd was tegelijk even diep en intens van een ander zou kunnen houden? Hij had het als onmogelijk afgewezen en zij had zich afgevraagd of hij het werkelijk meende, of slechts het antwoord gaf, dat de samenleving van hem verwachtte. De mens is monogaam en kan zich niet tegelijk ten volle aan twee verschillende personen geven. Zíj achtte het wel mogelijk. Zij zou zich wel ten volle aan hem kunnen geven en tegelijk evenveel als voorheen van haar man en kinderen kunnen houden. Sterker nog, ze was ervan overtuigd, dat haar leven harmonieuzer zou zijn.

[p. 194]

‘Nee, kijk uit wat je doet,’ hoorde ze hem zeggen en hij rukte aan het stuur. Daarbij raakte hij haar even aan. Ze schrok en kwam weer bij haar positieven.

‘Sorry, ik ben een beetje van slag,’ zei ze. ‘Misschien ben ik te moe. Wil jij rijden?’

‘Nee,’ antwoordde hij, ‘rij zelf, maar let alsjeblieft een beetje op.’ Ze merkte dat hij haar van opzij opnam.

Ze was anders vanavond. Haar handen omklemden het stuur en hij voelde haar innerlijke spanning en verwarring. Zou hij het nu maar meteen zeggen dat dit hun laatste rit samen was en dat hij voorgoed naar het buitenland ging? Maar nee, dat wilde hij zo lang mogelijk uitstellen.

Zijn ogen brandden op haar handen en zij was zich er pijnlijk van bewust dat voor hem duidelijk moest zijn, dat ook bij haar het verouderingsproces haar intrede had gedaan. Op haar handen staken de dikke gezwollen aderen af onder de niet meer zo strak gespannen huid. Toch zag ze er nog tamelijk jong uit, in elk geval niet als iemand van vijfendertig.

Hij zou het missen, deze wekelijkse rit. Het was steeds weer een markering van het einde van de werkweek en het begin van het weekend. Maar het einde van de rit betekende ook, dat hij haar weer een week niet zou zien. En na vandaag zou hij haar waarschijnlijk nooit meer zien. Hij vroeg zich af hoe lang het zou duren voor hij haar vergeten zou zijn en zij hem. Bij haar zou het zeker niet lang duren. Tenslotte was er geen reden, waarom zij nog aan hem zou denken als hij eenmaal weg was. Zeker, ze belde hem tussen twee lesdagen weleens op, maar dat was waarschijnlijk haar moederlijke bezorgdheid, dat hij de studie zou opgeven. Ze had veel meer levenservaring dan hij, was rijper en evenwichtiger. Soms dacht hij dat hij verliefd was op haar, maar dat was natuurlijk onzin, want ze was veel ouder dan hij. Nee, hij moest studie-collegialiteit niet verwarren met verliefdheid. Trouwens, hij was al verloofd en dan word je niet zomaar verliefd op een ander. Hij dacht terug aan die ene keer, toen ze zijn mening had gevraagd over de mogelijkheid, dat iemand tegelijk even intens van twee personen kon houden. Zijn antwoord was een leugentje om bestwil geweest; onmogelijk. Als hij eerlijk was geweest had hij moeten toegeven, dat hij dat sinds hij haar kende wel mogelijk achtte. Dat kon hij echter niet zeggen, want het zou heel vreemd hebben geklonken uit de mond van iemand die verloofd is.

[p. 195]

De auto stopte en hij zocht in het bakje tussen de twee stoelen naar geld om een krant te kopen.

‘Wat is de maan mooi,’ zei ze, terwijl ze voor zich keek. Hij antwoordde niet en zij vermoedde dat hij naar haar keek. Hopelijk zag hij niet dat ze bloosde.

Vanavond reageerde ze erg vreemd. Zou ze aanvoelen dat er iets te gebeuren stond?

‘Ik moet je wat zeggen’, begon hij. Ze hadden al heel wat vertrouwelijke gesprekken gevoerd tijdens de rit naar huis.

‘Ik stop met de studie,’ zei hij, toen er geen reactie kwam.

‘Dat is niet zo verstandig,’ reageerde ze, ‘we zijn nu al zo ver. Nog even doorzetten. Over anderhalf jaar ben je er vanaf.’

‘Ik ga weg,’ zei hij kortaf.

‘Wat!’ gilde ze haast hysterisch, terwijl ze onbeheerst aan het stuur rukte, waardoor ze een naast haar rijdende bromfietser bijna aanreed. Ze corrigeerde snel en bracht de auto langs de weg tot stilstand. O god, dacht ze, dat was het, die spanning, die vreemde onverklaarbare opwinding die ik voelde. Hij gaat weg, voorgoed. Ik zal hem nooit meer zien. Dat vooruitzicht deed pijn; ze werd er duizelig van. Weg, voorgoed, en zij dan? Nee, ze moest zich beheersen, hij mocht niet merken wat ze voor hem voelde. Het drong tot haar door dat ze altijd al had geweten dat ze van hem hield, maar dat tegenover zichzelf niet had willen toegeven. Zo'n verhouding was absurd, tegen alle conventies. Ze voelde zich hulpeloos, slap, zweverig. Hij gaat weg, dreunde het door haar heen, telkens weer. Dromen die zij steeds had weggedrukt en waar hij niets van mocht weten, kwamen boven. De dromen die zij had als ze met haar man lag te vrijen en zich voorstelde, dat ze met hèm in bed lag. Het werd haar zwart voor de ogen. Had ze hem toch maar voorgesteld om mee te gaan naar het huis van haar vriendin, die met haar gezin voor een korte vakantie naar het buitenland was. Ze had de sleutel, omdat ze de honden moest verzorgen. Te laat, of nog niet? Ze kon het alsnog voorstellen. Maar nee, het was duidelijk dat hij niets voor haar voelde. Ze zou zich belachelijk maken. Wat zou hij denken, als een oude vrouw zich zo aan hem aanbood?

Ze voelde zijn hand op haar schouder en in zijn stem klonk bezorgdheid toen hij vroeg of alles goed was met haar.

‘Ja, het is niks,’ zei ze zachtjes. ‘Ik schrok even door die mededeling van je. Het kwam zo onverwacht.’ Ze zag zijn onderzoekende blik en

[p. 196]

voelde dat hij haar niet geloofde. Ze vocht tegen de opkomende tranen, herstelde zich en hief haar hoofd op.

‘Zo,’ zei ze en probeerde te glimlachen, ‘het is over. Misschien ben ik oververmoeid; het was een zware week op kantoor.’ Ze hoopte dat het overtuigend klonk maar merkte, dat hij haar gezicht met zijn ogen aftastte. De uitgelopen mascara, de kraaiepootjes bij de ooghoeken, de zenuwachtige trek om haar mondhoek, de trilling van haar rechterooglid; hij registreerde dat allemaal. Maar hij voelde ook de verwarring die zij probeerde te verbergen. Ze sloeg haar ogen neer. Ze hàd iets te verbergen, waarom zou ze anders zo vreemd reageren op zijn mededeling?

De auto kwam weer in beweging.

‘Ik vertrek over twee weken,’ zei hij, ‘maar vanavond was mijn laatste lesavond. Ik moet nog enkele zaken regelen en het heeft geen zin dat ik nog naar les ga.’

‘Ja,’ zei ze toonloos, ‘dat is inderdaad zo.’

‘Zodra ik een vast adres heb laat ik het je weten. We moeten met elkaar contact houden. Misschien kan ik je nog studieboeken opsturen.’

‘Ja,’ zei ze weer, ‘dat zou wel prettig zijn.’

Ze stopte voor een hoekhuis.

‘Je bent thuis, het beste verder’, bracht ze er met moeite uit. Ze keek strak voor zich uit en omklemde het stuur zo stevig, dat haar knokkels wit werden. Aarzelend stapte hij uit, wilde nog wat zeggen maar zweeg en bleef staan.

‘Ga nu,’ snauwde ze, ‘misschien staat je meisje wel op het balkon te kijken en denkt ze dat ze getuige is van het afscheid tussen grootmoeder en kleinzoon.’ Hij was perplex en voor hij kon reageren boog zij zich opzij, rukte het portier uit zijn handen, trok het met een klap dicht en slingerde met een te grote vaart de bocht om. Toen ze wist dat ze uit zijn gezichtsveld was stopte ze, leunde voorover op het stuur en snikte geluidloos. Alles deed pijn, ze voelde zich in de steek gelaten door hem, ze haatte de gevangenis waarin ze zat, waardoor ze niet gelukkig getrouwd kon zijn en toch nog van iemand anders kon houden. Ze huilde zich leeg.

Toen ze thuis kwam, rende haar man naar beneden om de poort voor haar open te doen.

‘De kinderen zijn nog op,’ zei hij. ‘Ik zou ze net naar bed brengen.

[p. 197]

Je bent laat. Toch geen problemen met de auto gehad?’

‘Toch wel,’ antwoordde ze zacht, ‘maar een studiegenoot heeft mij geholpen. Het wou niet starten. De ontsteking of zoiets zei hij.’ Samen liepen ze de trap op.

‘Ik heb al koffie gezet. Als je de kinderen naar bed brengt maak ik intussen een boterham voor je klaar.’ Ze knikte en liep door naar de kinderkamer, waar alles donker was. De jongens stonden voor het raam.

‘Hoi mam,’ riepen ze gelijktijdig toen ze haar de kamer hoorden binnenkomen.

‘Kijk, het is volle maan’, zei Peter. ‘Ik vind het altijd fijn als het volle maan is. Dan droom ik allerlei gekke dingen.’

‘Ja,’ zei Henk, ‘met volle maan gebeuren er onverwachte dingen. Dat komt door de stralen tussen de aarde en de maan, heeft een jongen op school me verteld. Is het waar mam?’

‘Nou dat is allemaal erg moeilijk om uit te leggen, maar kom, nu moeten jullie gauw in bed. Het is al laat.’ De jongens kropen in bed en nadat ze elk een nachtzoen had gegeven deed ze het licht uit en liep naar het balkon.

Haar man zat reeds met koffie en brood te wachten. Ze zakte met een zucht in een van de stoelen en zette haar voeten op de stoel tegenover haar. Hij trok zijn stoel dichterbij en begon haar voeten te masseren.

‘Kijk, het is volle maan,’ zei hij en aaide veelbetekenend over haar knieën.

‘Ik zie het’, mompelde ze afwezig.

‘Bij volle maan krijg ik altijd een opwindend gevoel. Alsof er iets spannends te gebeuren staat.’