Hoor die tori! Surinaamse vertellingen

[p. 171]

Rosita ten Berge
De kat

Ze waren met zijn tweeën in het grote oude huis: Theodora, de vrouw en Theo, de kat. Zij was mager en puntig, verschrompeld en grijs; hij was dun en pezig en roodbruin gevlekt, in een slordig patroon.

Theodora was schatrijk. Niemand wist trouwens wie ze precies was - ze was er altijd geweest, en mét haar Theo. Ze had zich slechts weinig met de buitenwereld bemoeid en groot was dan ook de verbazing toen op zekere dag in de krant een advertentie verscheen die luidde:

‘Dienstmeisje gezocht, voor dag en nacht.’

Theodora had haar laten plaatsen.

De mensen waren hoogstbenieuwd wie op de advertentie zou reageren; ze vermoedden niemand... Maar er kwám iemand! Een lachende jonge vrouw met de naam Tefla, die een ieder voor zich innam. Ze kwam van ver, uit een klein plaatsje waarvan niemand ooit had gehoord. Maar wat kon het hun schelen? Tefla's glimlach was genoeg om al hun twijfels te doen verdwijnen. Ze klopte bij Theodora aan en haar stralend witte tanden deden hun werk: ze werd aangenomen. Net als alle anderen was de oude vrouw ingenomen met het meisje en ze konden het uitstekend samen vinden.

Op den duur werd Tefla Theodora's boezemvriendin en vertrouwelinge. En overal waar ze kwam volgden de blikken haar. Oude mannen sloofden zich voor haar uit, vrouwen bemoederden en verwenden haar, de meisjes vochten om haar vriendschap en de jongemannen lagen aan haar voeten.

Alleen Theo had iets tegen haar - of beter gezegd, hij kon haar niet uitstaan. Zodra hij haar zag, legde hij de oren plat in de nek, begon te blazen en deinsde achtemit met rare huppelsprongetjes. Aan Tefla zat een luchtje dat hij niet vertrouwde. Het meisje zelf had ook een hekel aan de kat, al liet ze het niet merken waar Theodora bij was. Maar alleen met Theo, gaf ze de kat een trap en zette hem buiten de deur.

Een hele tijd werkte ze al bij Theodora, toen de oude vrouw zich moe begon te voelen. Op zekere dag liet ze haar notaris komen en toen hij tegenover haar zat, viel ze meteen met de deur in huis: ‘Ik wil mijn testament opmaken, meneer.’ De notaris was niet verrast.

[p. 172]

‘Wenst u uw geld nog steeds aan een weeshuis na te laten?’ vroeg hij. De grijze dame glimlachte geheimzinnig.

‘Ik heb een erfgenaam gevonden,’ zei ze en haar ogen twinkelden toen ze het verbaasde gezicht van de notaris zag. ‘Neemt u maar pen en papier, dan zal ik u dicteren,’ gebood ze en hij gehoorzaamde.

‘Hierbij uit ik de wens dat, na mijn overlijden, mijn gehele fortuin aan mijn lieve vriendin Tefla zal worden vermaakt, op voorwaarde dat ze voor mijn kater Theo zorgt, tot zijn dood.’ Het was een zeer ongewoon testament, maar de notaris schreef alles precies zo op, omdat hij wist dat oude rijke dametjes vaker vreemde testamenten opmaken. Theodora plaatste haar handtekening onder het geschrevene en deed hem toen uitgeleide. Geen van beiden echter merkte het meisje op dat achter de deur had staan luisteren en nu wegdook in de schaduwen van de lange donkere gang. Het was Tefla en haar knappe gezicht was lelijk van kwaadaardige gedachten en een brede wolvegrijns.

Drie maanden later stierf Theodora, heel plotseling. Midden in de nacht werd de arts uit bed gebeld door Tefla die heel paniekerig klonk, en hij spoedde zich naar het grote huis. Maar toch was het al te laat. Theodora lag in bed, koud en roerloos en morsdood. De dokter bevestigde na een vluchtig onderzoek Tefla's theorie dat de oude vrouw in haar slaap was gestorven. De notaris werd erbij gehaald, hij las het testament voor en zo werd Tefla de nieuwe meesteresse.

En het prinsesseleven begon. Zij leefde op zeer luxueuze voet, terwijl Theo wegbleef en zich enkel zo nu en dan vertoonde. Hij kreeg dan een reepje vlees toegeworpen of er stond een bakje verzuurde melk voor hem op de stoep.

Op een opmerkelijk zonnige dag zat Tefla in haar grote schaduwrijke huis, lui uitgestrekt in een tuinstoel, een modeblad op haar schoot. Plezierige gedachten vol geld dwarrelden door haar hoofd. Toen zag ze Theo en hij zag haar, had haar al een hele tijd vanuit een boom beloerd. Zijn ogen werden enorm groot en geel en ze schenen groter en groter te worden. Tefla stond op, knipperde met de ogen en hij was weg. Waar naar toe? Nerveus keek ze om zich heen. Het was ineens doodstil geworden, Tefla werd steeds maar nerveuzer. Ze haastte zich naar binnen en toen ze de deur achter zich wilde dichtdoen, schoot een lange gedaante door de kier naar binnen. Haar hart sloeg een paar tellen over, toen vermande ze zichzelf. Waarom moest ze bang zijn voor een kat?

Ze liep naar de keuken voor een glas cola, de kat volgde haar. Net

[p. 173]

opende ze de deur van de ijskast, toen achter haar een laag, waarschuwend gegrom uit Theo's keel kwam. Snel draaide ze zich om en zag hem over de vloer naar haar toe sluipen, in gebogen houding, klaar om te springen. Ze zag de lichtjes in zijn ogen branden. Wankelend zocht ze steun tegen het aanrecht. Haar vingers stootten tegen vlijmscherp staal. Tastend ging haar hand verder en sloot zich om het koele heft van het kapmes. De klok aan de wand gaf drie droge slagen, met een gil wierp ze zich op de kat en hakte er op los.

Vol afschuw staarde ze naar de roerloze, gevlekte gedaante aan haar voeten en daarna naar haar met bloed bevlekte handen. Ze wierp het mes weg en waste het bloed van haar handen. Toen tilde ze met een oude krant het kattelijk van de vloer en wierp het in een vuilniszak.

‘Ik heb hem in ieder geval tot zijn dood verzorgd,’ grijnsde ze en ze begon verwoed de keukenvloer te schrobben.

Hierna had ze wel last van muizen, maar dat verhielp ze met een pakje ‘Racumin’. Ze vergat het hele geval en haar vrolijke leventje zette zich door.

Een jaar later. Tefla kwam net thuis van een fuif, ze had erg veel slaap. Ze ging zich eerst opfrissen en stapte toen in bed. Het bed was erg zacht, de lakens koel, maar ze kon de slaap niet vatten. Ze draaide zich om en om, zuchtte, telde tot duizend, maar het hielp niet. Tenslotte deed ze het licht aan en pakte het eerste het beste boek dat naast haar bed lag. Haar oog viel op de titel: ‘Moord met vergif’. Wat vreemd, ze kon zich niet herinneren dit boek ooit te hebben gekocht. Ze wou het net openslaan, toen een verdacht geluid haar oor bereikte. Ergens in het huis schreeuwde een kat. Een kat?? Ze had geen kat gezien sinds... Ze sprong uit bed. Daar was het weer - die langgerekte kreet... Rillend op de koude vloer luisterde ze gespannen, maar ze hoorde niets meer. Ze haalde haar schouders op en keerde terug naar haar bed en het boek.

Geen lettertje stond in het boek. Alleen plaatjes, zo echt als foto's. Langzaam werd Tefla bleek. Naarmate ze het boek verder doorbladerde, nam haar ontzetting toe.

Het eerste plaatje toonde een jonge vrouw met haar oor tegen een sleutelgat. Op het volgende was de jonge vrouw bezig atropine in een glas te gieten, dat ze op het eerste plaatje aan een oude vrouw overhandigde. De volgende reeks plaatjes beeldden de doodsstrijd van de oude vrouw uit, en het boek eindigde met een kleurige plaat waarop

[p. 174]

de jonge vrouw een testament werd voorgelezen.

Ze smeet het boek van haar schoot en bleef trillend liggen. Wat was dit? Wat gebeurde er met haar? Ze stapte weer uit bed, sloeg een duster om en verliet de slaapkamer. Halverwege de trap naar beneden bleef ze stokstijf staan - weer schreeuwde een kat. Ze roffelde de trappen af. Dit was te gek - ze zou die kat zoeken en buiten zetten, herhaalde ze telkens weer bij zichzelf. Maar ze vond geen kat.

Soms hoorde ze hem in de woonkamer schreeuwen en als ze daar naar toe rende, hoorde ze hem boven, in haar slaapkamer. Verwilderd rende ze naar de keuken, waar de telefoon hing. Ze zou al haar vrienden opbellen om meteen naar haar toe te komen. Alleen zou ze gek worden. Maar de lijn was dood. Ze liet de hoorn vallen, draaide zich om en zoog haar adem in. In de deuropening zat Theo zijn poot te likken.

Onwillekeurig maakte Tefla een piepend geluidje en de kat keek op. Zijn ogen waren goud en verschrikkelijk, zijn tanden wit en glinsterend en vlijmscherp.

‘Nee,’ hijgde Tefla, ‘dit is onmogelijk! Ik word gek!’ Ze kneep zichzelf in de arm, maar de kat was en bleef daar. Angst overspoelde haar als een donkergrijze golf, verstikkend en allesbeheersend. Dit was een nachtmerrie! Er was maar één manier om te ontwaken...

Haar ogen gleden over de keukenplanken. Toen zag ze wat ze zocht. Met een paar stappen was ze bij de plank en - onder het wakend oog van de kat - greep ze het pakje ‘Racumin’. Er zat niet zoveel in, maar het was genoeg. Terwijl de kat haar met grote helle ogen aanstaarde, opende ze haar mond en schudde het pakje leeg.

Na een week werden de mensen ongerust. Tefla vertoonde zich niet meer buitenshuis en bestellingen bleven uit. Ze braken de voordeur open en drongen het huis binnen. Ze vonden haar niet. Ze was weg, spoorloos! Maar op de sofa lag een kat.