Hoor die tori! Surinaamse vertellingen

[p. 33]

Nardo Aluman
Ipetymbo/Het oude been

In een dorp woonde een man bij zijn vrouw en haar familie in. Het was in de regentijd toen de man een grapje maakte tegen zijn vrouw. Hij zei dat hij eens heerlijk in de regen zou willen slapen. De vrouw vroeg hem of hij meende wat hij zei. Hij antwoordde: ‘Ja.’ Zijn vrouw begreep niet dat het een grapje was.

Hierna ging ze bij haar broers en vertelde wat de wens was van haar man. De twee broers reageerden hierop door te zeggen dat zij ervoor zouden zorgen dat de man heerlijk in de regen zou slapen. Diezelfde avond begon het te stortregenen en te bliksemen. De broers pakten de man en hij werd buiten het kamp in de open lucht in de regen vastgebonden. De hele avond werd hij zowel door de regen als door de muskieten gekweld. De volgende dag kon hij amper overeind komen, hij was totaal afgemat. Toen de broers hem bevrijdden van het ongemak, vroegen ze hem of hij heerlijk had geslapen. Hij antwoordde niet.

Op een goede dag, toen alles vergeten was, zei hij tegen zijn vrouw: ‘Zouden wij niet eens een paar dagen gaan jagen?’ De vrouw stemde toe. Op het jachtterrein aangekomen zetten zij vlug een jagerskamp op met een grote barbakot. Daarna begon de man een mutete [grote draagmand] te vlechten. De vrouw maakte hierbij een aantal opmerkingen, zoals: waarom de grote barbakot en de ruime mand en de haast waarmee dit alles gebeurde. De man zei dat hij het gevoel had dat in de omgeving veel wild zat. Steeds ging de man naar zijn vrouw om te zien of de mutete bij haar lengte paste. De vrouw vond dit allemaal een vreemde zaak.

Toen de mutete bijna gereed was, ging de man voor de laatste keer bij zijn vrouw om te passen. Terwijl de vrouw met de mutete bezig was, wurgde hij haar en bond haar vast in de grote mutete en tenslotte roosterde hij zijn eigen vrouw op de grote barbakot. Terwijl hij dit deed, zei hij tegen zijn vrouw dat hij deze handeling pleegde als wraakneming.

Toen de vrouw helemaal geroosterd was, pakte hij ze in deeltjes in de mutete en bracht dit naar het dorp bij zijn schoonfamilie.

Thuis aangekomen vertelde hij de mensen dat zijn vrouw bij de

[p. 34]

buit op hem wachtte. Toen de man weer verdwenen was, ging één van de broers de mutete openmaken, nam een stukje van het geroosterd vlees en at het op. Pas toen hij beter ging onderzoeken wat voor wild het was, ontdekte hij de schedel van een mens. Onmiddellijk waarschuwde hij de rest van de familie. De moeder gaf haar zonen de opdracht om de man te achtervolgen en hem onherroepelijk dood te maken.

Met hun vlijmscherpe houwers, handbijlen en pijlpunten zetten de broers de achtervolging in. De moordenaar zou net in zijn korjaal stappen toen de broers aankwamen. Eén van hen nam de houwer en kapte een der benen van de vluchtende man af. Hierna keerden de broers onmiddellijk naar huis terug.

De bloedende man schreeuwde hen achterna: ‘Kijk nog één keer om naar mij!’ Eén van de broers keek inderdaad om en plots veranderde hij in een palmboom. De overgebleven broer rende zonder om te kijken door naar zijn dorp. Hij vertelde aan zijn familie wat er allemaal was gebeurd.

De man met het ene been liggend in zijn korjaal, had maar één bijzondere wens, namelijk dat hij zo naar de hemel kon. Hij bad tot Tamusi [God]. De goede Tamusi hoorde zijn gebed en verzoek en liet hem naar de hemel komen. Hij steeg de lucht in en plakte zo tegen de hemel aan. Tot op de dag van vandaag is hij 's avonds te zien als ‘ipetymbo’ [oud been].

Dit is het verhaal van het ontstaan van ‘de grote beer’, het sterrenbeeld.

[Vertaald uit het Karaïbs.]