Latijnse gedichten 1607-1620

48 04 09 1608→ Ged., dl. 1 p. 12

Toelichting

Deze bewerking van psalm 42 komt op veel plaatsen overeen met die van George Buchanan (Beza/Buchanan, Sacratiss. Psalmorum Davidis, libri v, p. 237 en 239; vgl. Ter Meer, ‘Huygens' eerste pennevruchten’, p. 324-325):

Non ceruus fluuios sic auet algidos,
(Ceruus turba canum quem premit) vt tui
Cor desiderio carpitur anxio,

Rerum conditor optime.

Huc me raptat amor dulcis, et impotens
Ardor ferre moras. O niueum diem
Qui templo reducem me statuet tuo!

O lucis iubar aureum!

[p. 251]

 

Ieiunus lacrymis pro dape se dolor

10

Pascit, turba meis obuia dum malis

 

Illudens rogat, Heus iste tuus Deus

 

Cur nunc deserit exulem?

 

At rursus bonitas quum subijt tua,

 

Et menti auxilij certa fides tui

15

Illuxit trepidae, temporis illius

 

Me consolor imagine:

 

Festis quum populus me reducem choris,

 

Faustisque excipiet vocibus, et Dei

 

Pompa cum celebri, me comitabitur

20

Augusta ad penetralia.

 

Cur me sollicitis, teque doloribus

 

Mens aegra exanimas? pone metum, ac Deo

 

Te da: quo patriae vindice redditus,

 

Grates sospes adhuc agam.

25

Hac mentem recreat spes, licet avijs

 

Iordanis lateam saltibus, Hermoni

 

Exul dura licet saxa perambulem,

 

Solis hospita belluis.

 

Quanuis agminibus me mala densius

30

Omni ex parte premant, quam super horridos

 

Montes grando sonat, quam mare verberat

 

Raucis littora fluctibus:

 

Tu si me placido lumine videris,

 

Cedent tristitiae nubila: tetricas

35

Moeroris tenebras discutiet mihi

 

Lucis dulce iubar tuae.

 

Laudes interea non mihi nox tuas,

 

Non curae impedient, o columen meum,

 

(Dicam) et certa salus, ludibrium feris

40

Cur me deseris hostibus?

 

Dirumpor, tacitis aestuat ignibus

 

Pectus, turba meis impia dum malis

 

Insultans rogat. Heus iste tuus Deus

 

Cur nunc deserit exulem?

45

Cur me sollicitis teque doloribus

 

Mens aegra exanimas? pone metum, ac Deo

 

Te da: quo patriae vindice redditus,

 

Grates laetus adhuc agam.

Metrum

Elegisch distichon.

[p. 252]

Datering

Tussen 4 september en 31 december 1608.

Overlevering

H	K.A. XLIII a-1, 1608/32r-32v.

Commentaar

9	magna stipante caterva: Verg. Aen. 4,136.
10	limina ... religiosa Dei: Verg. Aen. 2,365-366: ... perque uias ... / ... perque domos et religiosa deorum / limina ...
11-12	angis? Solve metum: Verg. Aen. 9,89-90: ... nunc sollicitam timor anxius angit. / solue metus ...
15	O Deus - potestas: Verg. Aen. 10,18: o pater, o hominum rerumque [variant: divumque] aeterna potestas. Buchanan gebruikt dit Vergilius-vers als aanhef van Ps. 4. McFarlane (‘Notes on the composition and reception of Buchanan's Psalm paraphrases’, p. 356) veronderstelt dat Buchanan rerumque in divumque heeft veranderd; dit is niet noodzakelijk, omdat het Vergilius-vers beide varianten kent.
16	mens ... victa dolore iacet: Janus Secundus, Eleg. 3,10,1-2: Hei mihi, curarum cur me tam lenta fatigant / Pondera? mensque suo victa dolore iacet?
17	saxis Hermonis: de naam van het gebergte is in de Vulgaat indeclinabel (zie ook Kirchenlat. Wtb.). Huygens rekent het substantief tot de 3e declinatie, Buchanan tot de 2e declinatie.
20	saeva premunt: Verg. Aen. 11,545: ... tela undique saeua premebant.