Proeven van tekst en commentaar voor de uitgave van Hoofts lyriek. II. Gedichten voor Huygens
(1968)–P.C. Hooft–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 153]
| |
Op de selve.Oorenstrikken, zieljachts gaeren,
Hartenetten, zoete snaeren,
Banden die mijn zinneroer
Vaster boeyt, dan eenigh snoer
(5)[regelnummer]
Van bekooringh, de gemoeden
Die zich voor geen' wellust hoeden;
Kronkelkoorden rank en slujk,
Die, van levendigen bujk,
Vw' geslacht en afkomst rekent,
(10)[regelnummer]
Ende maekt den dooden sprekendt;
Lange lijven wervelvast
Staend' aen hals en bujk gepast,
Yder nae zijn' eisch gewrongen;
Tongen, buitenmondsche tongen
(15)[regelnummer]
Van de gallem-rijke Lujt;
Waeghens die de klanken krujdt
Van de hongerige keelen,
En met haer als vw' gespeelen,
Trouwlijk op en neder gaet,
(20)[regelnummer]
In een' maetschappij van maet;
Neuryzieke stemmeslingers;
Tolken van geleerde vingers;
Ach wat is't u wel gelukt
Dat u Hujgens dujme drukt!
(25)[regelnummer]
Hemel-hoogh wel moogt ghy vrylijk
Stoffen op zoo hoogh een hijlijk
Als ghy door zijn handt-geprangh,
Doet aen zijn doorluchten zangh.
Zangh, die, met haer staetig swieren,
(30)[regelnummer]
Slaet de maet van gôe manieren;
Die door wrevel' ooren wringht,
En met deftigh smeeken dwinght.
Zangh die met de geur der reden,
Wufte zinnen kan doorkneeden;
(35)[regelnummer]
Die de tongh tot lof bereidt
Nevens 'thart ten Hemel leidt:
| |
[pagina 154]
| |
Die met neep van schrander schempen
Weet de wullepsheit te stempen;
Dieze te geneesen weet,
(40)[regelnummer]
Met een baetelijke beet.
Die den wettelijken Hijmen
Heerlijk maekt met rijpe rijmen;
Wel ook waerschouwt voor het quaet
Van den ingetoomden staet:
(45)[regelnummer]
Die in pracht van mommerijen,
En de vrolijkheit van't vrijen,
Aen den dagh brengt geenen vondt
Als die zoet is en gezondt.
Zang die met een kluchtigh praeten
(50)[regelnummer]
Geeft in print verscheide staeten,
En een' yder weeten laet,
Wat'er in het zijn, toestaet.
Zang die de gestemde Steden
Door de slaverny gestreden
(55)[regelnummer]
Loffelijken draeven doet,
Boven Spanjes overmoedt:
Die de Dorpen van het ouwde
Rijn en Delleflandt, bevrouwde
Met een' Maeghd, wiens eergeklank
(60)[regelnummer]
Hen zal hôen voor ondergank,
En all' eeuwen door doen dujren,
Beter als de Gôon de mujren
'tWerrek hunner handen, dêen,
Ruchtbaer door een licht' Heleen.
(65)[regelnummer]
d'Ouwde blinde die beschreven
Troyes doodt heeft tot haer leeven,
Deed wel zeven Steeden t'schrap
Staen om zijne burgerschap.
Wat wil ons dan oorloghs naeken?
(70)[regelnummer]
'kHoor, jck hoor verscheide spraeken
Heftigh en in arren môe,
Roepen, ons hoort Huygens toe.
Caesar wil zijnGa naar voetnoota) Tienders wenden
Ga naar voetnootb) Medicj zijn' brujne benden
(75)[regelnummer]
Veld in; en hem doen door't slaen,
Roomer heeten oft Toscaen.
| |
[pagina 155]
| |
Maer der Vranken glans de Groote
Met zijn' draekenGa naar voetnootc) aen komt stoote'
Die van verre schreeuwen hard,
(80)[regelnummer]
Ist Bartas niet, 'tis Ronsard.
Doch my dunkt hy niet onstelt zeer
Zeit, als oft hy op den Veltheer
Zijn' genant van Nassauw wees;
Gunt gh' hem my niet, geeft hem dees'.
(85)[regelnummer]
Dees is ook een van de ranken
Vande braeve stam der Vranken,
Zulx hem meede raekt de roem
Vande goude Lelybloem.
Maer Prins Henrik, om het leeven,
(90)[regelnummer]
Wil niet neemen als gegeven,
'tGeen hem, door geboorte, komt.
Oft zijn tong de zanger kromt
Schoon in drie besondre bochten,
Hy en is ons niet ontvochten,
(95)[regelnummer]
Roept hy, 'kwaegh'er aen een slagh,
Zoo goedt recht niet helpen magh.
Wijstmen, waermen onder Waelen,
Ouwd' oft nieuwe Roomsche taelen,
Emmer mondt van mensche von'
(100)[regelnummer]
Die zoo wel zijn Hollandsch kon?
Dus geraekt Europ' in roeren.
Yder hoopt het wt te voeren.
Maer de bittre Castiljaen
Ziet het met een dwersoogh aen:
(105)[regelnummer]
En, gelijk tot alle tijen,
Vreede valt hem't swaerste strijen.
Maer hier is't hem grooter spijt
Vat te missen aen den strijdt,
Overmits hy niet voor zijnen
(110)[regelnummer]
Landsman Huygens ziet te mijnen,
Die dat holle swetsen straf
Leerde wel den blaeskaek af,
Maer de betgesleepe spraeken
Niet en wilde roestigh maeken
(115)[regelnummer]
Door dat rompeligh gemor:
En haer' gladde keelen, schor.
Maer daer zie ick als Sabijnen
Met het open hayr verschijnen
| |
[pagina 156]
| |
Maeghden die door zang-gevley
(120)[regelnummer]
Steuren al dat veltgeschrey:
Om te stillen dese bujen
Laeten zy zich dit verlujen.
Eedle volken die vermaert
Zijt voor't puik van't puik der aerd,
(125)[regelnummer]
d'Eere die u doet krakkeelen
Is wel met gemôe te deelen.
Roomer en Toscaen en Vrank
Moet genoegh zijn dat de klank
Van de Constantijnsche nooten
(130)[regelnummer]
Hem te weenigh docht te vlooten,
Zoo zy niet geraekte mêe
In hun' volle taelen t'Zee.
Zijn' geboorte, dat's een ander.
Niemandt als de Nederlander
(135)[regelnummer]
Heeft daer yetwes eigens aen.
Hollandt heeft hem hooren slaen,
Hollandt hooren geven knipjes,
Met de teere vingertipjes,
Op't getakel van de Luyt.
(140)[regelnummer]
Effen was zijn suigen wt.
Hollandt sal u wel verhaelen
Hoe gepaerde Nachtegaelen
Voor een' slaepdrank schonken hem
Haere schelle waeterstem;
(145)[regelnummer]
En, met op en af te vliege,
Deeden hobblen in de wiege
'tKleene wichjen; dat, al eer't
Haere lijmen had geleert,
Scheen, aen zijn gesnikte kreuntjes,
(150)[regelnummer]
Bezigh met gedicht van deuntjes.
Lijdt dan dat daer roem af draegh
Het gewest van 'sGraeven-Haegh.
'kSie dat yder vat de lessen
Van de Rey der zanggodessen
(155)[regelnummer]
En soo ras zy vrêe geboo',
All' de gramschap, van de zoo.
Maer zoo groot een' twist met dichten
d'Oogheloose zanger stichten
In zijn' eeuw kon: en nu wêer
(160)[regelnummer]
Grooter Huygens als Homeer.
P.C. HOOFT. |
|