Proeven van tekst en commentaar voor de uitgave van Hoofts lyriek. II. Gedichten voor Huygens

[p. 45]

Huygens' ‘Wederantwoord’
'T Steenen-boeck te Mvyden.

$
Op des Heeren P.C. Hoofts Danckhebt voor mijn Goeden Avond.

$

Iae, danck hebt, beleefde moppen,
Die mij uw' bepuijnde kropp en
Niettemin bespraeckt gesteent
Soo gewillich hebt geleent,
Trouwer tuijghen van mijn' weening
Trouwer tolcken van mijn' meening
Dan het klapperach(t)ich Riet
Dat den Koninck Esel hiet.
Maer vergeeft mij, klare klinckaert,
Mijn vertrouwen op uw' klinck-aert
Was geen toegedochte klanck,
Maer een toegedichte sanck:
Recht gelijck de Minnaers pleghen,
Inde wilderniss verlegen
Om een oogh, en om een oor,
Om een tuijghende gehoor;
Struijcken, ongezielde lijuen
Ziel en adem in te lijuen
Om de wanhoop van de Min
IJet te scheppen van versin.

Sie ick nu mijn enckel jocken

I/Jn een dubbel ernst betrocken,

[p. 46]

 

Sie ick leuen ’tgen’ ick docht,

 

Amij! off het leuen mocht!

(25)

Soo wel eer de Griecksche Luijten

 

Vande Marmer-hacker fluijtten

 

Die de vrijster van sijn snè

 

'Tleuen in soogh met sijn bé?

 

Welkom dan, en welkom, klinckers,

(30)

Welkom luijster-leepe linckers,

 

Welkom welbelesen tras,

 

Welkom rijcke letter-kas,

 

'Kwil van nu af niet meer dagen

 

Die uw dagen moet doen dagen,

(35)

Met het stijgen van sijn son

 

Die ick onlanx onder von’.

 

'Khouw mij ruijm en vol te vreden

 

Metten romp der holle steden

 

Die de schaduw van uw Heer

(40)

Somtijdts met haer volheijt eer;

 

Hebben v mijn krancke knepen

 

'Tleuen uijt de borst genepen,

 

Gauwt ghij door den flauwen galm

 

Van mijn klachten ouer 't kalm

(45)

Vande vlacke Zuijder ebbe,

 

Die ick maer besien en hebbe

[p. 47]

 

Doe ick van te voren las

 

Dat mijn reijs verloren was;

 

Wat en kan ick niet begrijpen

(50)

Van het krachtighe beknijpen

 

Van Sijn dagelij(c)ksche stem,

 

Hoe haer krakende gehem

 

Door vw' lagen heen moet booren;

 

Wat ghij tonghen, wat ghij ooren

(55)

Wat ghij roerende ≤rammlens in 't≥ gebeent

 

Van Hem leert, en van Hem leent.

 

Wat Hij uw' vermurwde schoncken

 

Leer en leersaemheijts geschoncken

 

Wat Hij letters, monde voll,

(60)

Heeft vergoten in uw holl.

 

'Kweet het, kalck, ick weet het, steenen,

 

Dat ghij leent, dat kont ghij leenen,

 

En soo veel ghij bergt en draegt

 

V≤D≥eijlen die 't v vergt en vraegt;

[p. 48]

(65)

Ksal 't u vragen, 'ksalt u verghen,

 

'Ksal uw' weerklanck komen terghen,

 

'Ksal als in een Bijen-fuijck

 

Komen smoddren in het puijck

 

Van de Goijsche Honich-raden,

(70)

Ksalder mijn begeert' in baden,

 

En mijn snacken in verslaen,

 

Sonder seggen, op het gaen,

 

Dan, Danck hebt beleefde moppen

 

Die mij uw' bepuijnde kropp; en

(75)

Niettemin bespraeckt gesteent

 

Soo gewillich hebt geleent.

Constanter.

Hag. XI^o. Iulij

1623.

translitteratie
vs. 7 klapperach(t)ich - De t werd niet geschreven, maar de bovenschacht van de d van het hieronder staande doorgehaalde versierde - zie de manuscriptologische aantekening - kan gelezen worden als representant van een -t- in klapperachtich.
manuscriptologische aantekeningen
vs. 2 uw' [-bekalckte]≤bepuijnde≥ kropp en - Vgl. bij vs. 74.
vs. 7 Dan [-'t versierde klappers]≤het klapperach(t)ich≥ Riet
vs. 20 scheppen [-≤banen≥] - Als variant werd dus banen interlineair geschreven zonder dat scheppen werd doorgehaald. Vervolgens werd banen toch weer geschrapt. Vgl. bij vs. 62.
vs. 21 Sie[-n] ick - De -n werd eerst onderstreept, later geschrapt met bijwerking van de -e- tot de grafische vorm van een slot-e, mèt slothaal. Vgl. bij vs. 23, 63 en 64.
mijn [-weeldrigh]≤enckel≥ jocken
vs. 22 I/Jn [-volmaeckten]≤een dubbel≥ ernst

translitteratie
vs. 35 sijn apostrof (?) - Zie de manuscriptologische aantekening.
vs. 37 'K houw (?)
manuscriptologische aantekeningen
vs. 23 Sie[-n] - De - n werd eerst onderstreept, later geschrapt. Vgl. bij vs. 21, 63 en 64.
vs. 29 en welkom <komma> klinckers, (?)
vs. 31 Welkom [-welkoms waerde]≤welbelesen≥ tras,
vs. 33 'Kwil van nu f [-niet meer]≤[-n[e+]mmer] ≥- Interlineair dus eerst n[e+]<i>mmer, daarna, ervoor geplaatst, weer niet meer. Mogelijk is ook dat n[i+]<e> gelezen moet worden. [vr/w+]agen - Er stond dus eerst vr of w.
vs. 34 [-Naer het]≤Die uw≥ dagen [-van uw]'≤moet doen≥ dagen, - Dus eerst: Naer het dagen van uw' dagen,
vs. 35 [-Naer]≤Met≥ het stijgen van [-uw]'≤sijn≥ S/son - De apostrof van het oorspronkelijke uw' bleef, evenals in vs. 34, buiten de doorhaling en kàn dus gelezen worden als ook bedoeld voor het vervangende sijn. Vgl. echter ook de aantekeningen bij vs. 55 en 59 van Huygens' Goeden avond.
vs. 39 D[-aer]≤ie≥ de [-volheijt]≤schaduw≥ van uw Heer
vs. 43 door de flauwen galm
vs. 44/45 kolom a/kolom b

translitteratie
vs. 51 dagelij(c)ksche - Zie de manuscriptologische aantekening.
vs. 64 vraegt komma (?)
manuscriptologische aantekeningen
vs. 48 verloren was[punt+]<puntkomma> (?)
vs. 51 Van [s+]ijn
dagelijksche (?) - Mogelijk is ook dat een oorspronkelijke c juist werd weggewerkt door overschrijving met de aangedikte j van de ij. In dat geval moet gelezen worden dagelij[-c]ksche.
vs. 54 Wat ghij [-oog ophaal van een h]≤tonghen≥,
vs. 55 Wat ghij roerende≤[-roerens] in 't≥ gebeent - Het onderstreepte roerende is niet doorgehaald. Interlineair eerst roerens in 't, daarna met voorgeplaatst rammlens: rammlens in 't. Vgl. bij de onderstreping de aantekeningen bij vs. 1, 28 en 34 van Huygens' Goeden avond.
vs. 56 Van [h+]em leert, en van [h+]em leent.
vs. 57 Wat [h+]ij
vs. 59 Wat [h+]ij ... monde[-n] voll,
vs. 62 Dat ghij [-≤hij≥] - hij werd dus interlineair als variant geprobeerd, maar verworpen. Vgl. bij vs. 20.
vs. 63 En [-all dat]≤soo veel≥ ghij - Onder de a van dat en de g en ij van ghij staan streepjes. Vgl. bij vs. 21, 23 en 64. Of zijn het hier slechts onwillekeurige inktsporen? Voor de onderstreping van het niet doorgehaalde ghij vgl. de aantekening bij vs. 62, waarin hij voor ghij werd overwogen.
vs. 64 [D?+]eijle [-ghij] die - De over vermoedelijk een D heengeschreven V is onderstreept - vgl. bij vs. 21, 23 en 63 - en er boven staat nog een D. Werd vergeten deze te schrappen of maakte Huygens ook hier toch geen definitieve keus? (Vgl. bij vs. 55.)

translitteratie
vs. 69 Vande (?)
manuscriptologische aantekeningen
vs. 73 Dan <komma> [d+]anck hebt
vs. 74 uw' [-bekalckte] ≤bepuijnde≥ kropp; en - Vgl. bij vs. 2.
Onderschrift Hag.[-∼]XI^o. Iulij - De doorgehaalde dagtekening was misschien X^o, maar achter de doorgehaalde X werd dan toch eerst nog iets toegevoegd, misschien weer een X, mogelijk echter ook IX. Het waarschijnlijkst lijkt het dat Huygens een vergissing eerst door correctie begon te herstellen, maar daarna het geheel doorhaalde en de juiste datum er achter schreef.