Proeven van tekst en commentaar voor de uitgave van Hoofts lyriek. II. Gedichten voor Huygens

[p. 35]

[Huygens' ‘Goeden avond’]

$

Muijder huijs ≤slot≥, onthoofde romp,
Zedert v de glimp ontglomp,
Zedert ghij de stercke stralen
Westelijck saecht van v dalen
Van het sonne-lijcke hooft
Dat de sterckste sterren dooft.
Stomme steen, bedaeghde muren,
Hebt ghij vande suijcker-uren,
Vande halue honich-nacht
Noch een schemerigh gedacht,
Die ick, minste van het ghilde,
Binnen uw' bepaling spilde,
Doe het Son-rad om sijn ass
Drijmael buijtlens t' achter was.
Delft in uw' bedoluen boghen
Dese weijnigh' adem-toghen
Die mijn half gebelgt gemoet
Onder v betrouwen moet.
En soo haest ghij weer 't gereutel
Zult vernemen vande sleutel
Daer uw' vrij en veijlicheijt
Onder is te pand geleijt;
Seght hem die se hem 't bewint heeft
Dat hij bet en bet bemint leeft
Van de waerdelooste vrundt
Die hij emmer heeft beghunt;

[p. 36]

 

Dat die zess en soo veel weken

 

heeft gehongert nae sijn spreken

 

Sints hij deser zijde 't nat

(30)

Hollands oeuer jongst betradt,

 

Dat hij dien geswollen ijuer

 

Docht te losen in een vijver

 

Van genietens volle vreucht,

 

Als ≤Naer≥ hem d' Amstellandsche jeught

(35)

Met het moeijelijcke melcken

 

Van haer opgedronghen kelcken

 

Moed gepijnight, moed gequelt

 

Vrij en vredich had gestelt.

 

Dat hij onder dat vertrouwen

(40)

Sonder achterdencks berouwen

 

Van het honck geweken is

 

Daer hij eerst gebleken is.

 

Daer hij, bouen 't aengeboren

 

Blinde Vaderlands-bekoren

(45)

En dat kinderlijck gewoon,

 

Aller schoonheijts schoonste schoon,

 

Aller haghen soetst behagen,

 

Aller wagens dichtste wagen,

 

Aller Lanen liefste laen

(50)

Waerdeloos heeft laten staen,

 

Gragher nae de ziele-spijsen

 

Van sijn tuchtich onderwijsen

[p. 37]

 

Dan bekommert metten toij

 

Van het onnut Haegsche moij.

(55)

Doe hij nu sijn' pijl sach staken

 

Eer hij doel-wit con geraecken,

 

Doe hij nu sijn afscheijt las

 

Eer hij half ten ancker was,

 

Dat men hem sijn ooren-lellen

(60)

Op sijn schouders heeft sien vellen

 

Euen als de Droomer placht

 

Die sijn slaperigh gedacht,

 

Met de swarte nacht-pinceelen

 

Heeft paleijsen, heeft juweelen

(65)

Heeft een onbetelbaer gelt

 

Toegeschildert, opgetelt.

 

Tot hij, endelijck de knoopen

 

Van sijn mijmering ontkropen

 

Door de venster van sijn oogh,

(70)

Vindt sich van dat blijde hoogh

 

Inde droeffelijckste dallen

 

Van vergiste vreucht gevallen,

 

Ongeluckich des alleen

 

Dat hij corts geluckich scheen.

(75)

Grauw gebouw, vereewde wallen,

 

Soo en moet ghij nemmer vallen,

 

Soo en moet' v nemmer sien

 

Die oragnen tegendien,

 

Kluijstert dese klamme klachten

(80)

Tot gij wederom uw' nachten

 

Dagen sult geworden sien:

 

Mogelijcke con 't geschien

 

Dat sij onder uijt uw' kelder

 

Donderlijck, soo holl als helder

[p. 38]

(85)

Voor het 't voorhooft moghten slaen

 

Dat uw hooftheer heeft gelaên,

 

Mog'lijck ofs' uijt sijn beweghen

 

IJet medoogentlijckx verkreghen,

 

Mog'lijck of s' hem seggen deên,

(90)

Onverdiende blauwe scheen

 

'Kben onschuldich aen uw' buijlen,

 

En dat huijlen en dat pruijlen

 

En dat Haeghelijck beklach

 

Sal ick noch een witter dach

(95)

Met een heuchelijck onthalen,

 

Achterstell en all, betalen.

Constanter. Hag. 23. Iunij

1623.

Inscr:

Segt hem goeden avond van mynent wegen.

translitteratie
vs. 5 sonnelijcke (?) - Zie de manuscriptologische aantekening.
vs. 23 se hem (sic) - Vgl. de manuscriptologische aantekening.
manuscriptologische aantekeningen
vs. 1 huijs ≤slot≥ - huijs is onderstreept, maar niet doorgehaald. Tussen huijs en slot werd dus geen definitieve keuze gedaan. Vgl. bij vs. 28 en 34.
vs. 5 het sonne - [-glinstrend]≤lijcke≥ hooft - Het is gezien deze correctie niet geheel zeker of Huygens wel sonne-lijcke en niet sonnelijcke als laatste redactie bedoelde.
vs. 6 de sterckste [-stralen]≤sterren≥
vs. 9 [-Hebt ghij]≤Vande≥ halve honich-nacht
vs. 10 [Di+]och een schemerigh gedacht,
vs. 17 Die mijn [-uij(t?)geperst][-≤opgekropt≥]≤half gebelgt≥ gemoet
vs. 22 te [-rust]≤pand≥ geleijt;
vs. 23 die se [-in]≤hem≥ 't bewint heeft - Huygens schrapte dus abusievelijk in in plaats van se. Vgl. bij vs. 85.

translitteratie
vs. 28 heeft (sic; met minuskel) - Vgl. de manuscriptologische aantekening.
vs. 50 staen punt (?)
manuscriptologische aantekeningen
vs. 27 Dat [-ick]≤die≥ zess en soo veel weken - Deze wijziging van le naar 3e persoon zet zich voort in de reeks hierna volgende wijzigingen.
vs. 28 [-Hebb]≤heeft≥ gehongert - Hebb is onderstreept en doorgehaald. Vgl. bij vs. 1 en 34.
vs. 29 [-Zedert ick]≤Sints hij≥
vs. 31 [-ick]≤hij≥
vs. 34 Als [-mij]≤Naer hem≥ - Als is niet doorgehaald, maar wel onderstreept. Dit kan een correctieteken zijn gezien vs. 28 maar ook het teken voor een ‘open variant’ als in vs. 1. Vgl. ook de aantekeningen bij Huygens' Wederantwoord, vs. 55 en de vss. 21, 23, 63 en 64.
vs. 39 [-ick]≤hij≥
vs. 41 [-ben]≤is≥
vs. 42 [-ick]≤hij≥ ... [-ben]≤is≥
vs. 43 [-ick]≤hij≥
vs. 48 Deze versregel werd eerst overgeslagen en daarna tussen vs. 47 en 49 in geschreven.
vs. 50 [-heb]≤heeft≥

translitteratie
vs. 59 sijn - Zie voor het ontbreken van een apostrof de manuscriptologische aantekeningen bij dit vers en vs. 55.
manuscriptologische aantekeningen
vs. 55 [-ick]≤hij≥ ... [-mijn']≤sijn'≥
vs. 57 [-ick]≤hij≥ ... [m +]ijn
vs. 58 Eer [-ick]≤hij≥ half [-gekomen]≤ten ancker≥ was,
vs. 59 Dat men [-mij mijn]' ≤hem sijn≥ ooren - [v+]ellen
vs. 60 [-mijn]≤sijn≥
vs. 61 d[(i)en +]
vs. 66 [-Op]≤Toe≥ geschildert,
vs. 70 dat [-hooghe]≤blijde≥ hoogh
vs. 82 Moglijcke [-mach]≤con≥ 't geschien

translitteratie
vs. 85 Voor het 't voorhooft (sic) - Vgl. de manuscriptologische aantekening.
Inscr: Zie de Inleiding tot de teksten.
manuscriptologische aantekeningen
vs. 85 [-Tegen]≤Voor het≥ 't voorhooft - Huygens vergat kennelijk 't te schrappen. Vgl. bij vs. 23. mogh[e +]n (?)
Inscr: S[eg +]T