Logo DBNL
De weerliicke liefden tot Roose-mond (1956)

De weerliicke liefden tot Roose-mond

(1956)–Justus de Harduwijn–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
tekstkritische noten

De Gheboorte der Liefde Gheestelicke, ende Weereltlicke.
Ter eeren van de Liefden, eer-tijdt beschreven

door I. de H. van Ghendt#.

 
Clio, singht ons een Lied, van Liefde twee-derande 1:
 
Die met Pijl al 2 doorwondt, met vlamm' al stelt in brande:
 
Die met haer straelen hecht 3 den eenen hier beneden,
 
Den anderen verheft tot in d'hemelsche steden:
5
Waer woont dat eeuwigh licht, die eersteLiefd', en leven,
 
Die ons hier als door doeck 6 te siene word ghegheven.
 
Dit is gheweest t'versoeck: Clio waer-op van stonde 7
 
Antwoord my heeft ghegunt met snaeren, en met monde.
 
Versiersel uyt den XXV. Boeck van Plato #.
 
 
 
Ten daeghe dat a Venus 9 die gout-schoone godinne,
10
Van fraeyheyt ende lust erf-achtighe 10 vriendinne
 
Sonder b Moeder ghebaert van c Celus 11 hoogh-verheven,
 
Heeft hemel, locht, en aerd, en waeter 12 vreught ghegheven:
 
De d goden in t'ghemeen, van Godt van al ghebeden 13,
 
Door het huys van den Bock 14 ten hemel zijn getreden.
15
Al-waer die schoone Vrucht 15, met haer son-claere lichten,
 
Heeft crachtelick door-straelt van elck-een de ghesichten:
 
Daer-naer hebben gheniet van milder-hand gheschoncken 17,
 
Die heunigh-soete spijs', en hipocras ghedroncken.
 
Den sone van Metis, des raeds en daeds godinne 19,
20
e Porus 20 des Overvloeds een machtigh heer in minne,
 
f Soo menicht, ende cracht, sijn herssenen gheraeckte 21;
 
Het eten, ende dranck, versaedt 22 wesende staeckte.
 
Wanneer hers, ende ginds, om een nieu locht te raepen 23,
 
Zijnde van daer ghegaen; is corts g bevaen met slaepen 24.
25
h d'Arm-moede daer-ontrent met bloote voeten gaende
 
Is ghecomen naer hem: ende by-neffens 26 staende,
 
Met hand, en woorden soet, heeft hem begonst 27 te wecken,
 
En vriendelick ghebeen, om haer ghebreck 28 te decken.
 
Hy uyt den slaep ontweckt 29, heeft haer ghecust de wanghen:
30
En door de dronckenschap 30, met lust hem laeten vanghen.
 
Alsoo, dat naer den tijt, de i Liefd' 31 hier is gheboren,
 
Die in der menschen hert, haer woon-huys heeft vercoren 32,
 
Die dese k Venus volght: tot welcke s'is gheneghen,
 
Om dat s'op haer gheboort den oorspronck heeft ghecreghen 31/34.
35
Behalven dat som-tijt l Diones dochter schoone,
 
Die oock Venus ghenaemt in 't vleesch-rijck spant de croone,
 
De Liefde tot haer treckt, en doet vergheten d'eeste,
 
Die om bemint te zijn, en ghedient is de meeste. 35/38
 
Nu will' ick u de wolck 39 van u verstand verlichten,
40
Ende maecken al cond 40 met dese mijne dichten
 
Der hoogher huysen raed, der hemelen secreten 41,
 
Die mensche sonder Godt alhier noyt heeft gheweten 42.
 
 
 
Dat a eeuwigh-eenigh licht, dat eeuwigh-eenigh wesen,
 
Dat over al hem streckt, waer-van al is gheresen 44,
45
Heeft b sonder stoff'al dit ghemaeckt aleen met Wille 45
 
En al doen draeyen rond behalven d'aerde stille 46,
 
De Hemelen, des lichts claer-blinckende fonteynen 47,
 
Die wy van hier-beneen altijdt te branden meynen,
 
Het Vier, d'Waeter, de Locht, en d'Aerd' aen ons bequaeme 49
50
Verciert, met een c fraeyheyt, die Venus heeft den naeme 50,
 
Die haer in 't heel, en deel, met aerdigheyt besonder 51,
 
In al, soo constigh streckt, dat al dat is, is Wonder 52.
 
Om welcke te door-sien het d Verstand, ende Reden 53
 
Van Gode zijn ghenoodt: dat boven, dit beneden 54:
55
Waer-me de e Siele werckt 55: de welcke door de f straelen
 
Der Schoonheyt overgroot, g beghint in haer te daelen 57:
 
En door h Begheerlickheyt, die altijdt is ghebreckigh,
 
De i Liefde in haer bringht voort, die tot Venus is treckigh 58:
 
Want sy tot allen tijdt 59, word tot Schoonheyt ghedreven 55/59,
60
Waer-me sy schept ghenoeght, en vreught, en vlijtigh 60 leven.
 
Emmers soo langh sy climt door k Venus, die, als voren 61,
 
Van Celus 62 is aleen sonder Moeder gheboren,
 
En dat-se met Verstand en Reden haer laet paelen 63:
 
En niet en volght in als, Begheerlickheydts verhaelen 64.
65
Want t'goet van Porus comt: dat is, de Siel vol Reden;
 
Al t'quaet uyt d'Arm-moed spruyt, dat is, Begheerlickheden.
 
Ist dat sy schout 67 den Lust, van Porus volght de Deuchden,
 
Lost 't herte van onrust, vervult de Siel met vreughden:
 
Waer-door sy haer op-heft met haer ghevlerck 69 tot boven,
70
Daer Inghel, Siel, en al, d'opperste Liefde loven.
 
Maer als sy Godt vergheet, en 't goddelick laet vaeren,
 
Betoovert door 1 s'Wellusts soet mont-ghesanck, en snaeren;
 
Verliest dat godlick licht, en in 't duyster gaet vlieghen;
 
Sy neemt de meeste vreught, haer selve te bedrieghen 74.
75
Als Paris licht-beraedt 75, betoond' in sijn ionck leven,
 
Doen hy aen dees Venus 76 den appel heeft ghegheven:
 
Waer door van hem vervremdt 77 is Iuno, met Minerve: t'Welck Troyen heeft ghebrocht 78, ten eeuwighen bederve.
 
Want daer de Lust godin met haer ghevolgh neemt stede 79,
80
De Wijsheydt word verjaeght, ende den Rijckdom mede.
 
Daer Wulpsheyt in 't casteel der Sielen is ghecomen,
 
Is Reden, en Verstand, der Sielen cracht benomen 82.
 
t'Welck comt, om dat d'Arm-moed, dat is, de vremde lusten 83,
 
Porum met al sijn cracht op haer gheheel doet rusten 84,
85
Die 85 Reden, en Verstand is ghevend' in haer handen,
 
Waer-door de Siele comt in vast-ghestaelde 86 banden:
 
Waer-door sy mint Verdriet, waer door sy mint het karmen 87,
 
Waer-door sy altijdt roept ey-las! wee-my! och-armen!
 
Ghelijck Narcissus schoon, dat vier der Stem-godinne 89,
90
Dat is, t'onvast ghemoedt van die broosheydt staet t'sinne 90, 90/92
 
En heeft noyt connen sien sijn taemelick-schoon wesen 91,
 
Dat is, sijns Sielen aerd; maer verr' hier af gheresen 92
 
Heeft aenghesien sijn beeld, en schade 93 sijnder ooghen,
 
En heeft die met sijn macht t'omhelsen willen pooghen:
95
Maer soo dat niet en was om te versaeden machtigh 95,
 
Is op hem self, vol druck, en spijt 96, ghevallen clachtigh:
 
En heeft soo langh gheweent, dat door traenen beswolten 97,
 
Sijn jonck lichaem gheheel in traenen is ghesmolten.
 
Een Siele buyten Godt, en haer 99, soeckende leven,
100
Die t' licht verlaet, en haer tot duysterheydt wilt gheven 100,
 
Sal als Narcissus schoon haer wesen hier verliesen,
 
En Gheest van Godt ghemaeckt, in Lichaem swaer bevriesen 102.
 
Luck-saelich is den man, die d'eerste Liefde boven 103
 
Tot sijn bewaernis heeft: oyt sal hy hem beloven 104.
105
Luck-saeligh is hy oock, die de quaet-sachte schachten 105
 
Van Venus hier beneen, can schouwen 106 en cleyn-achten.
 
Ist dat de Wulpsheydt dwinght 't lichaem met haer te paeren 107,
 
Dat den Gheest teghenstae 108, als steenrots teghen baeren.
 
En baet hem gheen ghewelt; dat hy keere tot 109 smeecken:
110
Can hy met smeecken oock den win-crans niet ghereecken 110;
 
Dat hy hem t'onder-gheef, met woorden, niet met wercke 111:
 
Dat hy met lof-ghetuyt van sijn vijand' hem stercke 112:
 
Als Socrates 113 eertijts, een Vaeder alder Wijsen,
 
Die niemand oyt en sal naer sijne weerde 114 prijsen,
115
Bekennend' over al niet dan Liefde te weten 115,
 
Ten eynde comen is tot 116 d'hemelsche secreten.
 
 
 
En deser eeuw'een licht, in sijn iongh' ieught ghepresen 117
 
De N.N.N. 118 in dicht ons nu oock gheeft te lesen,
 
Dat hy heeft uyt-ghestelt in louter-vlaemsche taele 119,
120
Dat hem benijden sal Romeyn, Spaignaert, en Waele 120.
 
Dat gheenen Tijt en sal, noch Vier, noch Water mincken 121;
 
Maer even groene staen, ter eeuwigher ghedincken 122
 
Van sijne Roose-Mond: die met haer ooghen claere,
 
Hem heeft in 't hert ghebrandt, een Liefde reyn-eerbaere:
125
Hoe-wel dat t'nijdigh volck, broedsel der helsch' Erynnen 125,
 
Die haeten anders deught, en hun boosheyt beminnen,
 
Om dat sy hem al-om sien prijsen haer schoon ooghen,
 
d'Aensicht, en spraeck, en ganck, en al haer schoonheyt tooghen 128,
 
Achten' 129 dat hy sijn hert aen haer lichaem ghebonden,
130
En al sijn Siel en cracht, verblint haer heeft ghesonden 130.
 
Maer neen. Want die verlicht door goddelijck ingheven 131,
 
In yemanden bemerckt een Siel in Godt te leven; 132
 
Magh wel met vry ghemoed, in sijnen gheest op-rijsen 133,
 
En t' lichaem, als het huys van sulck een siele prijsen.
135
Te meer: want hy oock tuyght 135 de god-salighe wonden,
 
Die d'alderhooghste Liefd' in sijn hert heeft ghesonden.
 
Het welck hy soo wel doet, dat hy naer 137 corte daeghen,
 
Verwonnen zijnde nijt, aen elck-een sal behaeghen.
 
 
 
Clio dit al gheseyt met een schoon-lichtigh wesen 139,
140
Heeft sanck, en clanck gheschurst, en my wat op gheresen 140,
 
Met Phyllis 141 mijn hert-soet, die met my was te velde,
 
Al-waer den Dender 142 loopt in de visch-rijcke Schelde
 
En ons ghewesen claer, boven Ghendt de gheturde 143,
 
De Fame, die nu haer hoogh-op te vlieghen purde 144,
145
Met Laurier, ende Mirt 145 haer gout-schoon hair ghevlochten, 145
 
Die d'Eer, en d'Eeuvvigheydt uyt den Tvvee-bergh haer brochten 146.

david vander linden #.


Vorige Volgende