De weerliicke liefden tot Roose-mond

[p. 103]

tekstkritische noten

L 12 komma na crijght.
Br

XX.

s'Tijds omdraeyende wiel stiert nu de caude buyten ¹:

T'ghedruys van Aeolus laet d'eyck in ruste staen ²:

Den haeghel met de snee ³ sietmen in plas vergaen:

En t'sijnen ouden tijdt de boom-peerels uyt spruyten ⁴.

Den soeten nachtegael beghint van her te ruyten ⁵:

En yder aerds ghediert, wilt nu tot liefde slaen ⁶:

Het coren ionck en teer sijn vloeysel heeft ghelaen ⁷:

De blomkens over al hun bottiens nu ontsluyten.

Mars schept nu vreughd in t'velt, en Cupido in den Mey ⁹:

Mars baeydt in s'menschen bloed, Cupido in hun gheschrey ¹⁰:

Mars in wit harnas blinckt, Cupido in gulde schichten ¹¹.

Wel aen, die gheeren crijght ¹², dat hij Mars stappe naer:

Cupido ick volghen wil, die sonder des doots vaer ¹³

Wondt, hauwt, schiet ende quetst mijn herte sonder swichten ¹⁴.

1 wiel: het wiel (rad) van de tijd (eig. de dierenriem), de door het wentelen van het wiel veroorzaakte opeenvolging van de seizoenen; stiert: stuurt; stiert buyten: verjaagt; caude: koude.

2 Aeolus: (gr. myt.) beschermgod van de winden; de wind. Hier wordt bedoeld dat de noordenwind Boreas niet langer giert, en niet langer hagel en sneeuw meevoert, daar de zachte westenwind Zephyrus het nu voor het zeggen heeft.

3 snee: sneeuw.

4 t' sijnen ouden tijdt: op de gewone van oudsher zelfde tijd; boom-peerels: parels, botten; uyt spruyten: uitlopen.

5 van her: opnieuw; ruyten: kwetteren.

6 tot liefde slaen: tot paren overgaan (vgl. Verg., Georgica II, 242-244 ‘Omne adeo genus... in furias ignemque ruunt; ook Ph. de Maldeghem, Pétrarque en rime françoise (Brux., 1600) II, CCLXX ‘touts animaux ont prests pour s'entre-aimer les sens’).

7 sijn vloeysel heeft ghelaen: zijn sap (in de stengel) heeft opgehoopt.

9 Mars-Cupido: bedoeld is dat de krijgsgod Mars in vreugde herleeft, nu hij weer te velde kan oprukken; de legers trekken immers in het voorjaar op veldtocht uit. De liefdegod Cupido is in de lente (Mey) vanzelfsprekend ook van de partij. (‘Mars werft om strijers, Cupido om vrijers’, schreef R. Visscher).

10 baeydt: baadt; gheschrey: liefdetranen en geweeklaag (Fr.: en leurs pleurs se bagne).

11 wit harnas: de uitrusting van de krijgsgod; schichten: pijlen (deze zijn Cupido's wapens).

12 die gheeren crijght: die graag oorlog voert.

13 vaer: vrees (zonder dat men de dood hoeft te vrezen).

14 hauwt: houwt; sonder swichten: zonder ophouden.