Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6559. 1643 november 28. Aan N. van Reigersberch.¹

Mijnheer,

Dat de Spaignaerden genegentheit hebben tot vrede ofte een corte stilstant gelove ick. De gemeente in Vrancrijck, de parlamenten, den adel bidden om vrede, maer die regieren hebben andere inzichten, 'twelck licht aen haer beleid zal zijn te mercken.²

Ick ben mede van opinie dat den adel van Hollant zich zal moeten vougen nae de pluraliteit ofte dat zij voortaen de steden zal moeten laeten bewerden met de deputatie ter Generaliteit, zonder iet daeraen te pretenderen.³ Als de questie van 't onderhouden van de trefves tusschen Portugael ende de Vereenigde Nederlanden zal werden geëxamineert, meene ick dat van deze zijde meer zal zijn te clagen.⁴ Mij zal lusten te verstaen hoe zij 't in Oost-Indië maecken met den anderen.

Zoo het Engelsche parlement bij die resolutie blijft van zich onbeweechelijck te willen houden aen 't Schotsche verbont,⁵ zoo zal dat geschil niet dan door de wapenen connen geslist werden ende zoude wel connen loopen op een eeuwige afscheuring gelijck in Nederlant.

Ick bidde uEd. desen ingeslotene brief te willen bestellen aen den heer ambassadeur d'Avaux.⁶ Zij comt van mijnheer de rijcxcancellier van Swede, die gemeent heeft dat diezelve brief den heer d'Avaux noch hier zoude vinden. Ick heb advysen dat Torstensoon

1 Hs. Amsterdam, UB, coll. RK, H 34g. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Tezamen met no. 6560. Antw. op no. 6540, beantw. d. no. 6582.

2 In de Republiek zou dat aan het licht komen tijdens de besprekingen over een nieuwe Frans-Staatse ‘alliantie offensive ende defensive’.

3 Tijdens het najaarsreces van de Staten van Holland (17 oktober-24 november) was de discussie over de vertegenwoordiging van de Hollandse ridderschap in de Staten-Generaal wat geluwd.

4 Het verdrag dat Portugal en de Republiek op 12 juni 1641 hadden gesloten. In Oost-en West-Indië bevochten de twee naties elkaar nog dagelijks (Prestage, The diplomatic relations, p. 189-192).

5 Grotius zag meer voordelen in een Frans-Engels bondgenootschap dan in een Engels-Schotse ‘solemn league and covenant’; zie no. 6271.

6 De Franse gevolmachtigde Claude de Mesmes, graaf van Avaux, was in de namiddag van de 23^ste november in Den Haag gearriveerd. De brief van rijkskanselier Axel Oxenstierna werd hem door de Franse ambassadesecretaris Henri (of Jean) Brasset aangereikt; zie no. 6582.

[p. 724]

een stilstant presenteert aen de keisersche ende dat Gallas last heeft becomen om daerop te handelen.⁷

28 Novembris 1643.

't Zal mij lief zijn zeeckerlijck te weten hoe de visyten zullen gereguleert werden tusschen de gezanten van Vrancrijck ende die van de Geünieerde Nederlanden.⁸

7 Lennart Torstensson had vanuit het Zweedse hoofdkwartier in Silezië een oproep gedaan om tot een wapenstilstand voor de duur van twee of drie weken te komen. In een schrijven van 27 oktober bracht keizer Ferdinand III zijn bevelhebber Matthias, graaf Gallas, advies uit over de onderhandelingsvoorwaarden (Doc. Boh. VII, p. 50 no. 99).

8 De Franse gevolmachtigden Claude de Mesmes, graaf van Avaux, en Abel Servien, graaf van La Roche-des-Aubiers, sloegen aanvankelijk weinig acht op de ‘eer ende tytulen’ van hun Staatse gesprekspartners (Poelhekke, De Vrede van Munster, p. 134-135).

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 28^e Nov. 1643 uyt Paris.