Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6342. 1643 juli 31. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

Laboravi sedulo, ut et morae et controversiae super edicto de reformatorum libertate auferrentur. Et puto me in ea re fecisse quod christianum et amantem Galliae decebat.²

Alii ab Hispania legati per hanc urbem transiere,³ non conspecta regina aut proceribus. Sed erat missus a regina qui eos deduceret. Non parum utilis est princeps Arausionensis Galliae atque etiam duci Inguiano, cum copias Hispanicas ibi detinet.

Vergoesius et Tumagius ad nos venere;⁴ attulere exemplaria Lucani, unum etiam Sparsionis florum et de Angliae rebus libellos duos sane lectu dignos, etsi multa aspersa sunt ex partium studio.⁵ Accepi et Manassis librum, ubi ostendit iudaeos esse semipelagianos.⁶ Vidi et Cartesii chartam contra Voetium.⁷ Miror quos Cartesius in hoc negotio habuerit adiutores.

De poematum nondum editorum editione et Anthologiae quod laboras gaudeo.⁸ Velim sciant lectores poematum veterum editionem nuperam factam me nolente,⁹ quia eam mihi exprobrat Rivetus.¹⁰

1 Gedrukt Epist., p. 956 App. no. 664. Antw. op no. 6327, beantw. d. no. 6360.

2 De ‘Déclaration portant que les religionnaires jouiront de l'exercice libre et entier de leur religion, conformément aux édits, déclarations et réglemens’ van 8 juli 1643; zie no. 6297. Een maand later deed de Parijzenaar Claude Sarrau zijn correspondentievriend André Rivet een exemplaar van de op 3 augustus door het Parlement van Parijs geverifieerde tekst toekomen (Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau II, p. 69-70).

3 Deze berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven van 31 juli.

4 De aankomst in Parijs van de rechtenstudenten Adriaen van der Goes en Gerard Tuning (‘Tumagius’).

5 Het boekenpakket dat Willem de Groot zijn broer had toebedacht, bevatte behalve presentexemplaren van Grotius' nieuwe aantekeningen bij Lucanus (BG nos. 430 en 431) en de Blaeu-herdruk van zijn Florum sparsio (BG no. 792), ook nog twee ‘libelli de rebus Anglicis’; zie no. 6305.

6 De Dissertatio de fragilitate humana, ex lapsu Adami, deque divino in bono opere auxilio van de Amsterdamse hebraïst Menasseh ben Israël.

7 Descartes' Epistola ad celeberrimum virum D. Gisbertum Voetium, Amsterdam (Elzevier) 1643; vgl. C. Adam en P. Tannery, Oeuvres de Descartes VIII-2, p. 1-194, en Th. Verbeek, René Descartes et Martin Schoock ‘La Querelle d'Utrecht’, p. 321-399.

8 Nog steeds was Willem de Groot niet ingegaan op het aanbod van de dichter-arts Justus Rijckewaert en diens aangetrouwde verwant Johannes Naeranus om de publicatie van Grotius' Anthologia Graeca (BG no. 534) en poemata te verzorgen; zie no. 6211.

9 Het betreft hier de in 1639 verschenen Leidse editie (BG no. 2) (A. Eyffinger, Inventory of the poetry of Hugo Grotius, Assen 1982, p. XXXIX-XLIII).

10 Rivets kritiek is terug te vinden op p. 283 van zijn Apologeticus pro suo de verae et sincerae pacis ecclesiae proposito, contra Hugonis Grotii Votum (BG no. 298 en BsG

[p. 433]

¹⁰

10 no. 319). Later zou Grotius zich tegen deze aanval verdedigen met de opmerking: ‘Frustra Grotio iuvenilia poemata obiicit dominus Rivetus, quae olim edita magis sunt sinente ipso quam iubente. Ante annos autem aliquot recusa fuere in Batavis, ipso non sinente sed prohibente. Optaret enim ut interierint omnia ista aut nuptiarum aut belli incitamenta, et sola superessent sacra, aut ad bene formandos mores pertinentia’ (Rivetiani Apologetici, pro schismate contra Votum pacis facti, discussio in de Opera omnia theologica III (BG no. 919), p. 740 r. 10 A).

[p. 433]

Societati Indiae Orientalis res bene procedere gaudeo.¹¹

Tibi obligatissimus frater,
H. Grotius.

11 De terugkeer van tien Oostindiëvaarders.

31 Iulii 1643.