Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

[p. 208]

6171. 1643 april 13. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Valde me iuvat quod aliubi alii inveniantur qui honesto concordiae proposito faveant. Illud certum est, nullibi minus consilia tua valitura quam in nostris partibus. De Johnsono iam ante scripsi, et si videtur denuo cum eo agemus.² Magna est controversia et digna quae examinetur, an ex mala nostrorum tractatione procedat malus romanensium plerorumque in nostram rempublicam animus, an vero ob animum male affectum et, ubi se dat occasio, semper prorumpentem paulo rigidius haberi meruerint et etiamnum mereantur.

De scriptis tuis et Anthologia serio cogito.³ Pauci e Cornharti asseclis⁴ sunt qui quicquam iam valeant; ego certe neminem novi, et quod praecipuum est, non invenio lectores talium scriptorum satis aequos. De defendendis iis quae remonstrantibus perperam obiiciuntur, res forte non esset tam difficilis, sed aut senium aut alia impedimenta varios tardant. Nemini ea quae a te accepi ostendi, ne si quid prodeat, ut iam antea, vulgatim a te profectum videatur. Ostendam tamen quando ita videtur Utenbogardo, nam senator ista non intelligeret aut certe mihi non facile redderet.⁵

Ordines Hollandiae hac septimana denuo convenient.⁶ Multus et hic de indutiis sermo;⁷ aiunt enim cardinalem Mazarinum cum Melone colloquia instituturum ad finem Belgicum.

Audio tua in Vetus Testamentum in duo volumina dispesci.⁸ Id si ita est, per amicum aliquem primam partem ad me mitti velim, ea lege ne in inimicorum veniat manus antequam et reliqua prodierint. Rogo typographum moneas ne ulla pars libri te inconsulto in aliorum manus veniat, nam insidias fieri pro comperto habeo.

Ego interea tibi omnibusque et publicae et christianae pacis amatoribus omnia opto felicissima. Vale cum uxore et liberis,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 353. Eigenh, oorspr. Antw. op no. 6156, beantw. d. no. 6184.

2 De broers hadden aan Samson Johnson, predikant van Elisabeth Stuart, de ‘Winterkoningin’ in Den Haag, het verzoek laten uitgaan om hen te helpen bij het verzamelen van kritische commentaren op Rivets Apologeticus pro suo de verae et sincerae pacis ecclesiae proposito, contra Hugonis Grotii Votum (BG no. 298 en BsG no. 319).

3 Uitgaven van de poemata en de Anthologia Graeca (BG no. 534) kwamen tijdens Grotius' leven niet tot stand.

4 De volgelingen van de verzoeningsgezinde theoloog Dirck Volkertsz. Coornhert (1522-1590).

5 Zonder schroom durfde Willem de Groot de bejaarde remonstrant Johannes Wtenbogaert inzage in het ‘dossier Rivet’ te verlenen. Minder vertrouwen had hij in de discretie van raadsheer Nicolaes van Reigersberch.

6 Het paasreces van de Staten van Holland liep op 16 april af (Res. SH, dd. 16 april 1643).

7 Staatse spionnen hadden kennis gekregen van de geheime missie van de Franse agent Mondini naar Brussel; vgl. no. 6142 (Correspondance d'Estrades I, p. 159-160).

8 De Annotata ad Vetus Testamentum (BG no. 1137). In zijn brief aan Joachim de Wicquefort, dd. 28 maart 1643 (no. 6152), schreef Grotius dat de Parijse uitgever Sébastien Cramoisy het werk aan tomus I had voltooid.

Hagae, XIII Aprilis 1643.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suede, à Paris. Port 14 s.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 22 April.

En in dorso: 13 Aprilis 1643 W. de Groot.