Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

[p. 185]

6153. 1643 maart 30. Van W. de Groot.¹

Frater optime,

Beasti me, quod tuam de Antichristo sententiam tam egregiis argumentis firmare libuerit, imprimis vero quod in loco ad Gal. II, 1 non δεϰατεσσάϱων ut antea, sed τεσσάϱων legendum mones,² quae res magnam mihi semper creavit molestiam, adeo ut de tempore Epistolarum Paulinarum aliquid meo Marte scripturus ad istum scopulum naufragium fecerim, ut ex adiunctis³ poteris cognoscere, quae qualia qualia mea certe esse scias.

Egimus cum Johnsonio⁴ de eo quod iniungis. Ille recepit se ad suos ea de re scripturum et inventurum hominem qui regis desiderio satisfaciat, tibi vero e Britannia super hoc negotio brevi venturas litteras. Ipse valde laudat librum cui titulus Elementorum philosophiae sectio tertia, de cive, editum Parisiis anno 1642 et dedicatum Guilielmo comiti Devoniae.⁵ Habuit ipse exemplar ab amico utendum;⁶ mallet habere proprium et ego quoque exemplar eius mihi mitti vellem si Parisiis, ut spero, poterit inveniri.

De Floribus tuis⁷ qui iudicare possint paucos novi in foro nostro. In academia vero non satis sinceros invenio aestimatores, nam apud rigidioris sententiae homines tua omnia iam sordent. Si quid certius intellexero, faciam te certiorem. Blavium cum per litteras tum per liberos monere non desino.⁸ Is exemplar Cyrillianorum in Italia extare, inde se nitidius et, si fieri potest, Graeca lingua petiturum promisit.⁹

Thuani fratrem in parlamentum cooptatum totus gaudeo. Ego feliciorem ipsi fortunam opto quam expertus est frater: nunc cassum lumine lugent.¹⁰

De filii Cornelii itinere¹¹ nihil omnino boni possum ominari. Egi cum Reigersbergio,

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 24, 352. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6139, beantw. d. no. 6166.

2 Grotius stelde voor om het getal ‘veertien’ in Gal. 2:1 te verbeteren in ‘vier’. Deze wijziging gaf meer kracht aan de theorie dat de tweede brief van Paulus aan de Thessalonicenzen in feite de eerste brief was.

3 De bijlage ontbreekt.

4 Samson Johnson, een vroegere huisgenoot van aartsbisschop Laud, thans predikant van keurvorstin-weduwe Elisabeth Stuart, de ‘Winterkoningin’, in Den Haag, zou nagaan of in zijn kring geen stappen ondernomen konden worden tegen Rivets Apologeticus pro suo de verae et sincerae pacis ecclesiae proposito, contra Hugonis Grotii Votum (BG no. 298 en BsG no. 319).

5 Thomas Hobbes (1588-1679) droeg zijn ‘De cive’ aan zijn leerling en beschermheer William Cavendish (1617-1684), derde graaf van Devonshire, op. De opdracht die hij slechts met zijn initialen ondertekende, voerde de dagtekening 1 november 1641. Het boek zelf werd in 1642 in kleine oplage te Parijs gedrukt (DNB XXVII, p. 37-45).

6 Bekend is dat de Parijse geestelijke Marin Mersenne in mei 1642 via zijn correspondent Constantijn Huygens een exemplaar van de Elementorum philosophiae sectio tertia: de cive ter lezing aan geïnteresseerden in de Republiek had aangeboden (Corresp. Mersenne XI, p. 151 en p. 296).

7 Begin maart 1643 waren in Amsterdam bij twee verschillende uitgevers (Blaeu en Janssonius) herdrukken verschenen van Grotius' Florum sparsio ad Ius Iustinianeum (BG nos. 792 en 793). Op verzoek van zijn broer zou Willem de Groot informeren naar de ontvangst van dit werk in de Haagse gerechtshoven en de Leidse collegezalen.

8 De uitgever dr. Joan Blaeu werd door Willem de Groot en diens studerende zonen Johan en Jacob benaderd met het verzoek om eindelijk eens aandacht te besteden aan een snelle publicatie van Grotius' nieuwe aantekeningen bij Lucanus (BG nos. 430 en 431), de poemata en de Anthologia Graeca (BG no. 534).

9 Grotius wachtte op een goed manuscript voor zijn Grieks-Latijnse uitgave van Cyrilli Lucaris ... Confessio Christianae fidei. Cui adiuncta est gemina eiusdem Confessionis censura synodalis, una a Cyrillo Berrhoeensi, altera a Parthenio ... promulgata.

10 Vergilius, Aeneis 2, 85. De benoeming tot raadsheer van Jacques-Auguste de Thou, broer van de ter dood gebrachte koninklijke bibliothecaris François-Auguste de Thou (†12 september 1642).

11 Cornelis de Groot had wel zin om in dienst van de Oostindische Compagnie naar de Oost te gaan.

[p. 186]

qui cras Amstelodamum proficiscitur, ut illic expiscetur ecqua honesta se offerat conditio, quod ego minime futurum reor.

Hic multus sermo de morbo monarchae Gallorum. Quidam de veneno ei praebito aliaque atrocia spargunt. Interea de pace nihil fit, pendent opera interrupta, neque ulla spes affulget, εἰ μὴ θεὸς ἐϰ μηχανῆς.¹²

Deus Optimus Maximus reipublicae et ecclesiae christianae res afflictas tandem respiciat, tuaque et aliorum bonorum secundet consilia, ut tandem litium ullus sit finis. Cui te tuosque omnes unice commendo,

tibi obsequentissimus frater,
Guilielmus Grotius.

12 De ‘Deus ex machina’; vgl. Plato, Cratylus 425d, en Aristoteles, Poetica 1454b.

Raptim. Hagae, XXX Martii 1643.

Adres: A monsieur/monsieur Grotius, ambassadeur de la reine et couronne de Suede, à Paris. Port 13 s.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 9 April.

En in dorso: 30 Martii 1643 W. de Groot.