Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

[p. 181]

6150. 1643 maart 28. Aan N. van Reigersberch.¹

Mijnheer,

Des conincx dispositie is onzeecker, maer men zegt gestaedigh dat die wat betert. Den hertogh van Anguien is zeer zieck;² men meent den hertogh van Longueville³ zal gaen in zijne plaetse tot bewaering van de frontieren van Picardië ende La Millerai tot die van Champagne,⁴ alwaer tweeduizentvijfhondert Schotten zijn gezonden zich houdende ontrent Reims. Prince Thomas is met achtduizent man bezigh om het casteel van Tortone te ontzetten⁵ ofte eenige plaetse van den vijant aen te tasten.

Dit zijn de discoursen aengaende 't oorlogh. Maer veel grooter vallen de discoursen van de aenstaende conferentie tot de vrede, die halff Mey zoude beginnen tot Munster.⁶ Den grave van Chavigny, een van de principaelste van het credyt alhier, zegt dat hij derrewaert gaet⁷ met d'heeren d'Avaux⁸ ende La Tuillerie.⁹ Veele courieren werden aen alle canten uitgezonden ende men spreect veel dat de zaecken geprepareert werden tot een bestant, 'twelck misschien voor de cours van Swede niet en waere te wenschen.

De Beyersche ende die van de omliggende landen hebben een particuliere vergadering tot Bamberg.¹⁰ Miltenberg¹¹ hebben zij wederbecomen.

Den hertogh van Vendosme is op zijn huis te Annet. Desselfs soon, den hertogh van Beaufort, heeft acces bij den coning becomen, 'twelck zeldzaem is in dezen tijd.¹² Bij Mirabel in Catelagne zeggen de Fransoisen dat zij verslagen hebben vierhondert, gevangen twaelffhondert.¹³ Men hoogt hier de imposten op het zout, bier, wijn.

1 Hs. Amsterdam, UB, coll. RK, H 31e. Eigenh. oorspr. Niet ondertek. Mogelijk tezamen met no. 6149. Copie, afkomstig uit de briefwisseling van Grotius met P. Spiring Silvercrona, aanwezig te Stockholm, RA, E 1014 (bijlage bij een brief van P. Spiring Silvercrona aan J. Oxenstierna dd. 7 april 1643).

2 Desondanks vertrok Louis II van Bourbon, hertog van Enghien, in april naar het Picardische front; vgl. no. 6132.

3 Henri d'Orléans, hertog van Longueville, had het afgelopen jaar het bevel gevoerd over het Franse leger in Italië.

4 Maarschalk Charles de La Porte, markies van La Meilleraye, stelde zijn vertrek naar de Bourgondische grens keer op keer uit; vgl. no. 6098.

5 Prins Tommaso Francesco van Savoye kwam te laat met zijn hulp aan het Frans-Savoyaards garnizoen van Tortona.

6 Deze datum kan Grotius ook ontleend hebben aan de brief van Georg Keller dd. 10 maart 1643 (no. 6128).

7 Ook in zijn persoonlijke brief aan Nicolaes van Reigersberch (no. 6149) meldde Grotius deze benoeming. Zie voorts Bots-Leroy, Corresp. Rivet-Sarrau I, p. 431: ‘Monsieur de Chavigny doibt aller trouver Melos avec monsieur Davaux pour quelque acheminement de paix à laquelle le roy a serieuse inclination’.

8 Claude de Mesmes, graaf van Avaux, had in Hamburg meegewerkt aan de totstandkoming van het preliminair vredesverdrag van 25 december 1641. In januari had hij met Grotius gesproken over de voortgang van de vredesbesprekingen; zie no. 6054.

9 Gaspard Coignet († 1653), sieur de La Thuillery, baron de Courson, ordinaris Frans ambassadeur in de Republiek 1640-1648 (Schutte, Repertorium II, p. 11-12).

10 Op 20 maart werd te Frankfort bekendgemaakt dat de Zuidduitse Kreitsen te Bamberg weer bijeen waren gekomen om te spreken over hun toekomstig militair beleid (Gazette 1643, no. 41, dd. 4 april 1643).

11 600 soldaten van Johann Philipp von Schönborn, elect van Würzburg, belegerden Mittenberg aan de Main. Het aldaar gevestigde Hessische garnizoen capituleerde op 7 maart (Gazette 1643, no. 38 (= 39), dd. 28 maart 1643).

12 César de Bourbon, hertog van Vendôme, natuurlijke zoon van koning Hendrik IV, keerde terug uit zijn Engelse ballingschap; vgl. CSP Ven. 1642-1643, p. 258. Zijn al eerder teruggekeerde zoon François de Vendôme, hertog van Beaufort, stond in hoog aanzien bij de koningin (Mémoires de La Châtre, p. 185).

13 De Gazette 1643, no. 36, bracht op 23 maart 1643 in een ‘extraordinaire’ verslag uit van de overwinning die de Franse onderkoning Philippe, graaf van La Mothe-Houdancourt, op 2 maart bij Miravet aan de Ebro had behaald; vgl. Sanabre, La acción de Francia en Cataluña, p. 243-244.

[p. 182]

't Bestant daervan men hier spreeckt, zoude zijn voor het eerste van drie maenden.¹⁴ 28 Martii 1643.

14 Inderdaad gingen in Parijs stemmen op om de strijd voorlopig te staken. Zo schreef de burggraaf van Turenne op 4 april 1643 aan zijn zuster: ‘On parle extrêmement de la paix et d'une suspension d'armes. Je croi que le dernier sera assurément bientost’ (Lettres de Turenne, p. 381 no. 315).

In dorso schreef Reigersberch: Broeder de Groot, den 28 Martii 1643 uyt Paris.