Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5871. 1642 september 6. Aan W. de Groot.¹

Mi frater,

Uxor nunc abest. Rus ivit, inde Rhotomagum ob negotia.² Ubi redierit, de Petro consilia conferemus. De chartis privatis,³ de Lucano, de poematis rogo maturetur quantum fieri potest.⁴ De Anthologia consulatur dominus Vossius, an quem norit ad indices faciendos idoneum Amstelodami.⁵ Casauboni longe alia erant cogitata quam censes.⁶ Quae mihi in mentem veniunt, videbis in Examini⁷ Riveti opposito a me Voto. Illud interim dicam, sicut reipublicae, ita et ecclesiae pacem partim silentio contineri. Satis multa sunt quae et tuto et utiliter dicantur de Christi nativitate, miraculis, morte, resurrectione, ascensu, de poenitentia, de fide et operum necessitate ad pariendam salutem. De caeteris si quis dubitat-neque enim sapiat qui constituat ecclesiam errare posse, se non posse - tacere sciat: ἀϰίνδυνον γάϱ ἐστι τῆς σιγῆς γέϱας. At ἀχαλίνων στομάτων ἀνόμου τ᾽ ἀϕϱοσύνας το τέλος δυστυχία.⁸ Neque ego tamen velim lingua-

1 Gedrukt Epist., p. 941 App. no. 616. Antw. op no. 5854, beantw. d. no. 5882.

2 Maria van Reigersberch hield met haar dochter Cornelia een korte vakantie in Corbeil-Cerf nabij Beauvais. Het bezoek aan Rouaan zal te maken hebben met tegoeden die zij nog hoopte terug te krijgen uit het failliete handelshuis van wijlen Daniël Tresel; vgl. no. 5168 (dl. XII).

3 Grotius wachtte op het verschijnen van de Autentycque stucken, raeckende de saecke van den heer Hugo de Groot ... (BG no. 889).

4 De Amsterdamse uitgever Blaeu had beloofd dat de nieuwe aantekeningen bij Lucanus dit jaar nog uitgebracht zouden worden. De uitgave kwam echter in 1643 tot stand (BG nos. 430 en 431). Afspraken om de poemata uit te geven waren nog niet gemaakt.

5 Vossius was gevraagd om uit te kijken naar een geschikte jongeman voor het persklaar maken van de Anthologia Graeca (BG no. 534).

6 De vraag of Isaac Casaubonus bij langer verblijf in Frankrijk tot de moederkerk zou zijn overgegaan; vgl. de inleiding van Grotius' Votum pro pace ecclesiastica (BG no. 1183) waarin Casaubonus door Grotius wordt genoemd als een van de ‘viri magni’ die hem het plan voor de heruitgave van de Consultatio van Cassander (BG no. 1165) hadden ingegeven; vgl. Opera omnia theologica III (BG no. 919), p. 654 r. 55 A.

7 De Epist. geeft ‘in Examine’. Het betreft hier Rivets Examen animadversionum Hugonis Grotii (BG no. 1180).

8 De citaten zijn opgenomen in de door Grotius uitgegeven Dicta poetarum quae apud Io. Stobaeum extant ..., Parijs 1623 (BG no. 458), p. 139 en 145. Zie voor het eerste citaat, Simonides 582 (D.L. Page, Poetae Melici Graeci, Oxford 1962, p. 299) en voor het tweede, Euripides, Bacchae 386-388. De citaten zijn in de Epist. verminkt weergegeven.

[p. 412]

rium⁹ sanguine pendi. De haereticorum poenis quae scripsi, in iis mecum sentit Gallia et Germania, ut puto, omnis.¹⁰ In Gallia iis qui panem sanctificatum sumsere, datur et vinum. Sed ablutionem vocant. Si quis rem intelligat, poterit forte eo contentus esse. De caeteris controversiis explicationes quas dedi eas probavi viris eruditissimis romanae communionis, imo et viris magnis Romae.

Pro Thuano¹¹ magis formidant amici, ex quo dux Bulionius a cancellario Franciae auditus quaedam Thuano nocitura dixisse dicitur. Cinqmarcius extra cubiculum fune erepserat, sed priusquam arce exire potuit deprehensus est.

Qui in Perpiniano sunt obsides dicuntur dedisse. Melos est ad Sancti Audomari urbem. Guichius apud Guisam. Harcurtius apud Arilesam.¹² Dux Carolus Hagenavii aut Dachsteino minari creditur.

Principis Thomae filius ducet filiam ducis Longavillani. Promittit rex se pacem non facturum nisi principi Thomae reddantur uxor et liberi, qui in Hispania sunt. Restituturum se quae post mortem ducis Victoris insedit, modo Hispanus idem faciat. Principes rectores Sabaudiae ac Pedemontii fore, si vidua moriatur. Sabaudiae ac Pedemontii successionem ad ipsos ipsorumve haeredes mares venturam, non ad Victoris filias, quae in Pedemontem aliquid iuris videntur obtendere.

Rogo aliquis quaeratur Amstelodami qui indices Anthologiae faciat dirigente et adiutante domino Vossio ad eam formam, de qua scripsisse memini.

Rogo salutes obsequiose et officiose matrem, tuam coniugem ac liberos et amicos,

tibi obligatissimus frater,
Hugo Grotius.

9 Seneca, De beneficiis 4, 36, 1: ‘linguarium’, boete op een te radde tong.

10 Dit onderwerp wordt ter sprake gebracht in het Votum pro pace ecclesiastica; vgl. Opera omnia theologica III (BG no. 919), p. 654-655 en p. 675.

11 Deze berichten komen ook voor in Grotius' nieuwsbrieven van 6 september.

12 Lees: ‘Ardresium’.

Lutetiae, 6 Septembris 1642.

Halerius a Lamottae obsidio depulsus est per ducem Carolum et Waertium.