Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4822. 1640 september 8. Aan L. Camerarius¹.

Illustrissime domine,

In literis curandis nulla hic culpa est². Nam eodem tempore meae, quae ad Excellentiam vestram sunt, curantur, quo ad amicos aliae, quae optime perferuntur. Quare siqua intervenit mora, ea Hagae nascatur oportet. Non abs re forte sit, si Excellentia vestra fidum aliquem hominem mihi indicet, sub cujus nomine literae, quae ad Excellentiam vestram mittuntur, lateant ac sic insidias, si quae sunt, fugiant.

Pacem, quantum ego judico, non volunt, qui res hic gubernant, multis de causis, quarum una haec est, quod, cum multa ac praeclara loca de hoste ceperint, ea gloriae suae causa velint penes Galliam servare, quod per pacem fieri posse desperant. Ut rex Angliae, bello Scotico cummaxime recalescente, quod dolens audio, bello se alteri illiget, sperandum non est. Hoc manente rerum statu quid princeps elector³ sperare possit, sane non video. Interim et muneribus et comibus verbis multis delinitus hinc abibit.

Ad tentandos imperatoris Germanorumque principum animos meum consilium apud principem electorem fuerat, ut aliquis ipsi fidus, sed personam nullam publicam praeferens iret in comitatu Danicae legationis⁴ consciusque esset eorum, quae in Palatino negotio tractarentur. Ita evitati fuissent difficillimi illi scopuli de titulis, qui nihil aliud quam moras et offensas sunt allaturi.

Quod imperator Mediomatricum civitatem ad conventum vocavit, usurpandi juris causa factum apparet. At rex Galliae etiam umbras omnes juris imperii Germanici inde abstulit et parlamento instituto plane illam urbem jam ut veteris Galliae ac deinde Francici regni partem possidet totius saeculi possessionem repetitis ex antiquo historiis colorans⁵.

Crucenacensi oppido video et hic metui.

Lunaeburgicum foedus aliquod cum Suedia fecisse audio; agi et cum landgravia⁶ et cum Gallis de novandis foederibus. Cum Gallia lentum puto negotium fore.

Res nostrorum in Silesia Pomeraniaque bene procedere gaudeo. Est et de Bannerii⁷ victoria quadam rumor hic, sed adhuc incertus.

1 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 245. Gedrukt Epist., p. 644. Verschillen in orthografie en aperte onjuistheden in de copie Uppsala zijn niet gesignaleerd. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

2 Camerarius had enige malen Grotius' brieven niet ontvangen; vgl. nos. 4800 en 4811.

3 Karl Ludwig van de Palts.

4 De Deense afgevaardigde naar de rijksdag in Regensburg was Christoffer von der Lippe.

5 De stad Metz behoorde bij het Duitse Rijk, maar stond sedert de vrede van Chambord in 1552 onder Franse protectie en had sindsdien de rijksdagen ook niet meer bezocht; zie betreffende de status van Metz bv. Dickmann, Westf. Fr., p. 35-38.

6 Amalie Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin-regentes van Hessen-Kassel. Een verdrag tussen Zweden en de hertog van Braunschweig-Lüneburg werd op de lange baan geschoven; vgl. Pufendorf, Comm. reb. Suec. XII, § 43-48. Het verdrag tussen Zweden en Frankrijk werd in juni 1641 verlengd; zie Du Mont, Corps Dipl. t. VI, I, p. 207vv.

7 Johan Gustavsson Banér.

[p. 500]

De urbe Taurinorum fluctuant adhuc judicia; nam Leganesium⁸, a locis, in quibus erat, discessisse dicitur quidem, sed a paucis creditur. Rex exspectatur apud reginam⁹, cui partus appropinquat. At cardinalis Riceliacus manet apud Ambianos.

Arcis Atrebatensis structura videtur adhuc differri; interim pro arce sunt milites in singulis aedibus terni. Id onus efficit, ut oppidanorum abeant non pauci. Abiere et jesuitae et monachi.

Constantiam Hispani custodiunt invaduntque vicina. Neque extra metum sunt Hohentwila et Hagenavia. Illae ab Austria cohortes dicuntur Rhenum, non Italiam petere.

De Polonorum Turcarumque rebus nihil hic habemus comperti, tamen pacem restitutam rumor est.

Batavi mari satis felices terra fortunam hoc anno satis adversam experti sunt. Attamen a Crucis castelli oppugnatione dejectos Hispanos est aliquid. Legatos Suedicos a Batavis redituros¹⁰ nullo facto operae pretio credibile est.

De regina matre Suedica¹¹ multae hic fabulae, multae conjecturae. Spero nihil mali regno eventurum a femina, cui ingenium non est supra sexum neque opes neque auctoritas, quae metui possint.

Cardinalis Hispani exercitus manet inter Insulas et Duacum. Archiepiscopus Burdegalensis¹² nulla re ad Siciliam gesta sub oram Neapolis rediit. Valde aegrotatur in castris Harcurtii¹³. Enriquius¹⁴ apud Hohentwilam duo habet millia.

Deus cuncta ibi servet in bono statu consiliaque procerum ad bonam pacem regat idemque Excellentiam vestram cum omni domo sospitet.

Excellentiae vestrae perpetuo observantiae
cultu devinctus
H. Grotius.

8 Diego Mexía Felípez de Guzmán, markies van Leganés, Spaans goeverneur van Milaan. Op 19 september 1640 gaf Turijn zich over.

9 Anna van Oostenrijk. De tweede zoon, Philippe, hertog van Anjou, later hertog van Orléans, werd 21 september 1640 geboren.

10 Willem Boreel, Albert Sonck en Epo van Aylva.

11 Maria Eleonora van Brandenburg, weduwe van Gustav II Adolf.

12 Henri d'Escoubleau de Sourdis. Hij leidde de operaties ter zee tegen Spanje.

13 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt-Armagnac.

14 Fadrique Enríquez.

Lutetiae, 8 Septembris 1640.

Adres: Ludovico Camerario, reginae regnique Sueciae consiliario et legato apud praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala: Redd. Culemburgi 9/19 A. 1640.