Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4631. 1640 mei 5. Aan L. Camerarius¹.

Illustrissime domine,

Ut gratissimis mihi literis Excellentiae vestrae datis 23 Aprilis² respondeam, a rebus

1 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 229. Gedrukt Epist., p. 617. Al te evidente verschrijvingen in de copie zijn niet gesignaleerd. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag.

2 De brieven van Camerarius aan Grotius van 1640 ontbreken.

[p. 247]

principis electoris³, quae maxime mihi cordi sunt, incipiam.

Vellet is commendatione reginae nostrae⁴ sublevari onere datae fidei; deinde, ubi Suedicum cum Gallia fedus⁵ renovabitur, sui haberi rationem. Vivere jam coepit suis impendiis, cum regina⁶, regis Galliae mater, maneat⁷ Anglis hospes sumptuosa. Dicit spes sibi aliquas ab Anglia fieri, sed eae quales sint, non satis intelligo. In Angliam ut eat, permissuri ei facile sunt Galli, sed ut ad redeundum obligatus maneat. Quid autem Gallia ipsi praestitura sit hic manenti, ne id quidem percipio satis, nisi quod spes datur efficiendi, ut ad eum redeat Palatinatus inferior, quod quantillum est.

De foedere faciendo cum Suedia Galliaque loquuntur Angli interdum nonnihil, sed eo, quantum ex sermonibus judicare datur, animo, ut potius arbitros se pacis faciant⁸ quam belli socios. Sed hoc saxum jamdudum est quod volvitur; itaque de eo nihil addam.

Hyberni satis calide feruntur in Scotos, nam et peditum decem millia, mille equites promittunt praeter pecunias. Angliam puto in hoc negotio processuram lentius.

Landgraviae⁹ quid suadeat Longavillanus¹⁰, haud certo novi. Sed quae scribit Excellentia vestra, eadem aliunde mihi indicantur. Mihi vero ita videtur referre nostra, ut quamprimum aliquid agat partemque hostilis militis a Bannerio¹¹ abstrahat, ut is eo expeditior res possit gerere, quales solet. Lunaeburgicus¹² magnum momentum sit, si ad nos accedat, sed pergo dubitare.

Res nostras prosperas non ego tantum, sed et haec aula laetis accepit animis. Ut ad praelium adducatur res, hostis, credo, non committet; forte nec nobis expedit, causas tantas uno aleae jactu dijudicandas committere. Gaudeo apud vos properari. Hic omnes duces ab urbe abierunt et intra paucos dies magnam aliquam obsidionem nobis promittit Millereius¹³. Dunquerca autem et augetur et sedulo munitur aucta tribus Hispanorum millibus, quae recens eo advenere. Mittuntur et in Italiam octo ferme millia, aut, ut aula credi vult, amplius. Hi an recta ituri sint ad oppugnanda Hispanorum castra, quae jam Casale vallo circumvenerunt - sunt autem in Casali milites ferme bis mille -, an aliud quid aggressuri rebus suis congruentius, in ambiguo adhuc relinquendum est. Sunt autem validi in illis¹⁴ partibus Hispani; nam in obsidione ista habent XX ferme millia neque multo minus in altero exercitu, cui praeest princeps Thomas¹⁵, cui et pecunias ad¹⁶ DC millia scutatorum dedit Leganesius¹⁷ et auxilia nova bis mille peditum, equitum mille et amicitiam cum ipso ac cardinali Sabaudo¹⁸ nonnihil labascentem restituit novis pactionibus, per quas duo illi principes promittunt secuturos se arma Hispanica contra omnes excepto Sabaudiae duce¹⁹. Dicuntur autem principes illi in urbium praesidiis habere sexdecim alia millia.

3 Karl Ludwig van de Palts.

4 Het woord ‘reginae’ is in de copie te Uppsala weggevallen. aant.

5 Het verdrag tussen Frankrijk en Zweden werd in juni 1641 verlengd.

6 Maria de' Medici; het woord ‘regina’ verbeterd uit ‘reginae’ volgens de copie.

7 Volgens de copie verbeterd uit ‘manet’ van de Epist.

8 De copie heeft abusievelijk ‘facient’.

9 Amalie Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin-regentes van Hessen-Kassel. De copie heeft abusievelijk ‘landgravia’.

10 Henri d'Orléans, hertog van Longueville; de copie heeft abusievelijk ‘ut’.

11 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

12 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg.

13 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

14 De copie heeft abusievelijk ‘dies’.

15 Tommaso Francesco van Savoye.

16 Aangevuld naar de copie.

17 Diego Mexía Felípez de Guzmán, markies van Leganés.

18 Kardinaal Maurizio van Savoye.

19 Carlo Emanuele II van Savoye.

[p. 248]

Viennae suspiciones quaedam contra Bavarum²⁰ nasci dicuntur. Sic saepe in scenam redit eadem fabula.

Apud Rhaetos haud dubie probabuntur pacta Oenipontana²¹ Salissio²² et Gallorum amicis, qui ibi sunt, ne mutire quidem audentibus. In Helvetiis vero et dilectus et iter Hispano permittuntur, non communi decreto, sed studio Badensium aliorumque. Itaque crescit ibi petiturus Rhenum exercitus.

Magna hic fama fuit de ingenti Batavorum victoria navali ad promontorium Augustini in Brasilia. Ejus quid sit, e Batavis docebimur.

Quin Ratisbonam venturus sit imperator, video non dubitari, ut nec de partu reginae Polonicae²³.

Longavillanus longe lateque militem mittit, etiam ad Lonam. A Binga abduxit machinas; conferet, ut aiunt, consilia, et cum Bannerio et cum Hassicis.

Rex Galliae Cantilliaci est. Ibi eum convenit comes Licestrius²⁴ oravitque, ne rex admitteret, si qui huc venirent a Scotis missi.

21 Aprilis Harcurtius²⁵ movit Poirinum versus; id XXX milliaribus Italicis abest a Casali. Pecunia iterum mittitur ad Vinarienses; qui post ducis sui mortem²⁶ recepisse a rege dicuntur DCCC millia scutatorum. Comitatenses Burgundi ad sui tutelam habituros se sperant IXM pedites, equites DCCC. Profecti sunt ad Reteliam Millereius, Ambianum Castilionaeus²⁷, Bressaeus²⁸ Rupellam, ubi classis a tempestate non parum damni accepit.

In Normanniam missae tres cohortes, quae populum in obsequio retineant. Nobilitas ex Pictonibus ad arma evocata. Edicta tributaria facta nova XXVIII. Ducis Caroli²⁹ milites non longe a Meti tres arces ceperunt, item in amne naves tres aestimatas XX millibus scutatorum.

Deus cuncta ad bonos perducat exitus Excellentiaeque vestrae semper faveat.

Excellentiae vestrae omni observantia devinctus
H. Grotius.

20 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

21 Het ‘Eventualvertrag’, op 23 februari 1640 gesloten tussen aartshertogin Claudia en Graubünden.

22 Ulysse de Salis-Marschlins. Grotius ontving dit nieuws van Charles Marini; vgl. no. 4609.

23 Cecilia Renata, dochter van Ferdinand II; op 9 april was Sigismund Kazimierz geboren.

24 Robert Sidney, graaf van Leicester, extraordinarius Engels gezant in Parijs.

25 Henri de Lorraine, graaf van Harcourt-Armagnac en Brionne.

26 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar († 18 juli 1639).

27 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

28 Jean Armand de Maillé, markies, later hertog van Brezé; vgl. no. 4481, n. 31.

29 Karel IV, hertog van Lotharingen.

Lutetiae, 5 Maii³⁰ 1640.

30 De copie te Uppsala dateert op 8 mei, hetgeen minder past in de wekelijkse reeks van brieven.

Adres: Ludovico Camerario, Reginae Regnique Sueciae Consiliario et Legato apud Praepot. Ord. Foeder. Belgii.