Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

3340. 1637 november 14. Aan S. Bielke¹.

Illustrissime Domine,

Laboramus etiamnum, ut melioribus² copiis firmetur dux Bernhardus³. Ajunt ministri regii mitti eo equites mille ex Castilionaei⁴ et cardinalis Valettae⁵ exercitibus bis mille pedites, Rohanii⁶ nuper militem. Agit ipse in montanis Basileam inter et comitatum Burgundiae in uberibus satis locis belloque diu intactis: et hostium quosdam eo ingressos depulisse dicitur. Castella insulae et trans Rhenum Galli custodiunt et pontem, sed dissolutum ac castelli praesidio tutum, ne ab hoste impetatur, qui per vada aut scaphas insulam incursitat. Pecunia quoque aliqua duci in antecessum dari promittitur, si transgredi Rhenum velit, quod hac anni tempestate adeo invalescere permissis hostibus erit satis difficile. Tamen Ivoii obsidium etiamnum tentat Castilionaeus, Salinas, ut dicitur, Longavillanus⁷. Is qui in Hannoniae fine est exercitus Cimacum versus se promovet, ut, si eo potiri possit, in hostico agat hyemem. Magnas spes concipiunt Galli ex Portugalliae seditionibus, quae a defectione dicuntur abesse non longe. Sed tales flammae in ipsis initiis facile emarcescunt, ni alimenta suggerantur.

Pontifex⁸ de constituendis induciis aut ubique aut in Italia multum laborat. Archiepiscopus Remensis⁹, ducis Guissii¹⁰ filius, ex Italia, ubi cum patre jussu regis¹¹ vivebat, in Galliam venit, nuptias expetens Annae¹², minoris filiae ejus, qui mortuus nuper est, Mantuani ducis¹³. Nuptias videtur a rege impetraturus, nisi vellet sacerdotia, quae opima possidet, prius transferre in fratrem¹⁴, quod erit perdifficile.

1 Gedrukt Epist., p. 378. Gelijkluidend aan de nos. 3341 en 3345. Van no. 3341 aan L. Camerarius bevindt zich een copie te Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 102; de verschillen, die de uitgave der Epist. vertoont t.o.v. deze copie worden hier reeds gesignaleerd. Over de geadresseerde zie men no. 2945, p. 67 n. 7.

2 De uitgave der Epist. heeft de lezing ‘majoribus’ in plaats van ‘melioribus’.

3 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

4 Gaspard de Coligny, maarschalk van Châtillon.

5 Louis Nogaret d'Epernon de La Valette.

6 Henri, hertog van Rohan.

7 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

8 Urbanus VIII.

9 Henri II de Lorraine (1614-1664), later hertog van Guise.

10 Charles de Lorraine, hertog van Guise.

11 Lodewijk XIII van Frankrijk.

12 Anna Gonzaga (1616-1684).

13 Carlo I Gonzaga, hertog van Mantua.

14 De drie broers van Henri II de Lorraine waren François (1612-1739), Louis (1622-1654) en Roger (1624-1653). Welke broer hier bedoeld wordt heb ik niet met zekerheid kunnen vaststellen. Het voorafgaande ‘nisi vellet’ is kennelijk een verschrijving voor ‘nisi nollet’ of ‘si vellet’.

[p. 719]

Legi Pontani¹ librum² ex occasione scriptum Seldeniani³. Ostendit se historiae gnarum, novae ac veteris. Sed ipsam de mari possidendo quaestionem tractat involute, de industria, ne quid Daniae regi⁴, cujus est popularis et beneficiarius, incommodet.

Rediit Romam a Savona cardinalis Sabaudus⁵, pollicitus nihil se moturum aut pupillorum⁶ aut viduae⁷ rebus adversum, cui vicissim promissi sunt reditus tum sacerdotales tum alii, etiam pro elapso tempore, quos ei dux jam mortuus ob offensas noluerat persolvi. Id quoque adjici potest ad indicia laborantis rei Hispanicae, quae alioqui tam bellam occasionem non fuit emissura de manibus.

Opto, Illustrissime Domine, tibi tuisque cuncta felicissima.

Lutetiae, IV/XIV Novemb. anni MDCXXXVII.

Tuae Excellentiae addictissimus ejusque observantissimus
H. Grotius.

1 Johannes Isacius Pontanus, hoogleraar te Harderwijk.

2 Zie over dit boek no. 3085, p. 303 n. 7.

3 Voor het Mare Clausum van John Selden zie men VI, p. 349 n. 11.

4 Christiaan IV.

5 Maurizio van Savoye.

6 Voor hun namen zie men no. 2966, p. 105 n. 18.

7 Christine, zuster van Lodewijk XIII.