Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 6

2140. 1635 juni 8. Aan A. Oxenstierna³.

Excellentissime Domine,

Biduum jam est, quod Rhothomagensi via scripsi⁴; quarum literarum tenorem, quando eas recte pervenisse arbitror, non repeto.

Interim ad urbem venit Butillerius⁵, ad quem huc illuc cursantem mittere saepius non cessavi. Sed cum horam mihi hodiernam octavam condixisset, eo ubi veni⁶, jam heri eum sub vesperam cum Combaletta⁷ abiisse cognovi, non ita longe tamen ad locum, qui Buscum Vicecomitis dicitur, quo se transtulit cardinalis⁸ rege⁹ et ipso urbem propius accedente, qui hujus diei vespere Monticellis

3 Hs. Stockholm, RA. Eigenh. oorspr. Antw. op V no. 2123; beantw. d. no. 2152? Gedrukt Epist., p. 152; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 44.

4 No. 2137.

5 Léon le Bouthillier de Chavigny.

6 De woorden ‘eo ubi veni’ ontbreken in de uitgave der Epist.

7 Marie Madeleine Vignerot, dame de Combalet; zie IV, p. 439 n. 1. De uitgave der Epist. heeft abusievelijk ‘Combaletti’, en voor Vicecomitis: Vicemontis.

8 De Richelieu.

9 Lodewijk XIII van Frankrijk.

[p. 19]

- Monceaux plebs vocat - futurus dicitur. Hoc iter subitane ex causa Butillerio supervenerit, an quod ex cardinalis sermonibus conjectabam, diem de die trahunt, ne aut negent aut profiteantur promissum operientes eas res, quas in Saxonia gestura est Sublimitas Tua. Donec propius aliquid videro, in medio relinquam; si cognovero certo aliquo in loco haerere cum comitatu regem, non omittam eo me conferre.

Post felix in Arduenna praelium¹ alio in loco clades aliquantula accepta est Hispanis omni modo restituere se in famam molientibus. Ejus rei ubi historiam pernovero, perscribam².

Interim cum quotidiana ibi fiant armorum certamina, mirantur multi plerisque Hispanorum institoribus et Hispaniensium Belgarum reddi merces, commeare literas aliaque praeter fruges. Castelleti, quod Picardiae oppidum est, milites pecora, quae e Belgico fine abduxerant, reddere jussos; Caleti Flandricas naves, quae a Gallis captae erant, non jure captas judicari; quae omnia id multis persuadent comminationem illam potius fuisse, quae facta est Bruxellis³, quam justam plenamque belli⁴ indictionem eoque magis, quod ingens conspiciatur studium pontificis nuntiorum⁵ et Roma scribatur decretum pontifici duos propinquos suos ad Caesarem⁶ alterum, ad Galliae regem alterum mittere.

Video a multis laudari principis Arausionensis⁷ in producendo exercitu cunctationem, per quam factum putant, ut Galli et progressi sint longius et in res protrusi apertiores quam alioqui ipsis fuerat destinatum. Ex Batavia scribitur mihi Gallos neque adhuc se hostes Hispano⁸ profiteri neque tamen velle credit manere cum Hispano pacem, quia, si ea maneat, pecuniam satis magnam praestare Batavis ex federe teneantur.

Interim et ex Italia bellum intra minas stat diciturque Crequiacus⁹ habere quindecim peditum, quatuor equitum millia; Hispanus magnam ex galeris et galionibus classem ad oram Ligusticam, quarum pars circa Stoechadas - Ieres haec aetas vocat - conspecta - incertum venisset eo consilio an vi tempestatum - Gallis metum pro iis insulis et muniendi curam injecit.

Lotharingos retro per pontem Brissacensem se referentes insecutus Lafortius¹⁰ Betfortum premit. Is, qui res Colmariae agit¹¹, ab aula refert spem bonam, sed verbis generalibus, tamen, ni fallor, interest Galliae ad suam tutelam Belgas vocantis illos humane habere, qui se jam ante ipsorum fidei crediderunt.

Sprecherus¹² noster per literas ad me et communem patriae suae causam et se regno rebusque Suedicis addictissimum Sublimitati Tuae commendari voluit.

1 Bij Avein; zie V no. 2123, p. 510 n. 4.

2 Hierop komt Grotius in latere brieven niet terug.

3 Vgl. no. 2137, p. 15.

4 Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

5 De ordinarius nuntius van Urbanus VIII, Giorgio Bolognetto, en de extra-ordinarius Giulio Mazzarini (Jules Mazarin).

6 Ferdinand II.

7 Frederik Hendrik.

8 Philips IV van Spanje.

9 Charles Créquy de Blanchefort de Canaples; zie over hem III, p. 221 n. 1.

10 Jacques Nompar de Caumont, markies van La Force.

11 Jean Henri Mogg (1600-1668).

12 Fortunatus Sprecher; zie over hem IV, p. 138 n. 9.

[p. 20]

Defert etiam officia sua pater infaelicis Deshaies¹, qui paulatim in sui infortunii oblivionem et in veterem regis gratiam venit.

Libros ad rem Galliae nummariam spectantes mittendi quaero occasionem.

Deus, Excellentissime Domine, florentem Sublimitatem Tuam diu servet.

Sublimitatis tuae devotissimus cultor
H. Grotius.

1 Antoine de Hayes, vader van de in 1632 onthoofde Louis de Hayes, baron van Courmenin; zie III, p. 203 n. 4.

Lutetiae, 8 Iun. novi cal. 1635.

Burdegalae seditio² ita resedit, ut tamen ad paenas sumendas procedere nondum ausit publica auctoritas.

Jam nunc intelligo classem Neapolitanam fuisse XXXV galerarum, XII galionum; earum navium partem plane interiisse impactam Corsicis rupibus; alias ita exarmatas, ut intra mensem usui esse nequeant.

Vallis Telinae statum, ni mature succurratur, esse in periculo; sex millia ab Helvetiis pontificis in agrum Mediolanensem pervenisse; in Carinthia vicinisque partibus maximos dilectus agi, intraque duos menses Hispanicum ibi exercitum ad XX millia fore. Crequiacum ipsum esse Pignerolae, ejus copias nondum Alpes transiisse, ideo quod exhaustae essent missis Lafortio periclitanti et in Picardicum finem auxiliis, cui damno supplementa quaeri, sed tempore opus. Ab imperatore³ postulatum transitum suo militi per agrum Venetum⁴.

2 Vgl. V no. 2119, p. 505.

3 Ferdinand II.

4 Het gedeelte vanaf ‘Jam nunc intelligo’ ontbreekt in de uitgave der Epist.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.