Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

2044. 1635 april 2. Van Willem de Groot⁸.

Frater optime,

Vidi eas quas ad parentem XXIII Martij⁹ misisti litteras, tam tui quam nostri

8 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr., Aanw. 1911, XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 2021; beantw. d. no. 2056.

9 No. 2021.

[p. 407]

consolatorias, ex quibus gratissimum mihi fuit intelligere te filiae¹ amissionem eo ferre animo, qui philosophiae praeceptis imbutum, rebus adversis exercitatum et, quod Christianorum proprium est, in resurrectione spem ponentem decet. Et quis scit, an non et hoc modo patientiam tuam experiri Deus voluerit? ut te primum bonis, deinde et dignitatibus exutum, nunc etiam filia orbare constituerit, et in omni tentationum genere fidelem reperiens aliis te bonis novisque dignitatibus efferre, familiam vero tuam felici nepotum subole augere ac defunctae vicem supplere decreverit. Mihi certe hoc verisimile fit, cui et tua de filia saeculo exempta legenti in mentem venit ejus, quod Sapientia. c. IV. vers.: 11.² palam facit, rapi nimirum aliquos e medio, ne malitia mutet intellectum aut ne fictio - vel ut alii malunt fraus - decipiat animam illorum addita etiam hac ratione, quod Deo ista placuerunt animae, et propterea properaverit educere illas e medio iniquitatum.

Sed ad alia veniamus. Ex eorum, quae de Meusnerio³ in mandatis dederas, non fui immemor, itaque haeredes Stoutenburgii⁴ conveni, qui tamen se haeredes negant. Ii de credito Meusnerii sibi non constare et inverisimile esse, ut tanto temporis spatio suum non receperit, contendunt, legatim vero in codicillis factum nullam post tabulas testamenti, quarum memineras, firmitatem habere. Meusnerium, siquid petere velit, Bruxellis, ubi utensilia, ubi alia ejus bona fuerint, id facere debere: nullam se ex testamento Stoutenburgii, utpote materno elogio exhaeredati, haereditatem hic crevisse asserunt. Ego hoc insuper scio, viduae Brantvicensi⁵ necdum solutam sex florenorum millium sortem cum usuris, quam Groeneveldio defunctus cum uxore debuit, cujus nomine adversus Stoutenburgii viduam⁶ lis instituta est, quam ego etiamnum prosequor. Quare ut et te et me uno verbo absolvam, ego hic nullam depectionis ineundae rationem invenio, et illi suadeo auctor sis, ne se vana spe lactet, nam, ut judicium intentando quicquam proficiat, id vero ego nunquam credam, et te ejusdem esse sententiae epistola tua ostendit.

Eorum, quae in Galliis geruntur, rogo me aut ipse aut, si vacare non potes, filius⁷, saepiuscule certiorem faciatis, ut occasio mihi praebeatur rescribendi, quae hic agi intelligo. Nunc nihil fere est, nisi quod penultima Martii in conventu Ordinum Hollandiae vicerunt ea suffragia, quae faedus cum Gallis pangendum censuere. Trajecti hodie ea de re comitia habentur. Fabula ursi cujus Comminaeus⁸

1 Grotius' dochter Maria was op 16 maart 1635 overleden.

2 Het boek der Wijsheid IV 7 vv. handelt over de vrome en de vroege dood; de door Willem de Groot aangehaalde plaats luidt: raptus est, ne malitia mutaret intellectum eius aut ne fictio deciperet animam illius.

3 Meusnier, gewezen dienaar van Van Oldenbarnevelt; vgl. no. 2047, p. 411 n. 7.

4 Willem van Oldenbarnevelt, heer van Stoutenburg, was in 1634 te Brussel overleden.

5 Anna Weijtzen, vrouwe van Brandwijk en Gijbeland, weduwe van de in 1623 onthoofde Reinier van Oldenbarnevelt, heer van Groeneveld.

6 Willem van Oldenbarnevelt was eerst gehuwd geweest met Walburg van Marnix, dochter van Philips van Marnix van St. Aldegonde, die zich van hem liet scheiden, toen hij na de mislukte aanslag op het leven van prins Maurits naar de Zuidelijke Nederlanden gevlucht was. In Brussel is hij hertrouwd met een Mechelse, wier naam mij niet bekend is.

7 Wellicht Cornelis, Grotius' oudste zoon.

8 Philippe de Comines - Cominaeus - (1447-1511), heer van Argenton, Frans historicus en staatsman. Hij beschrijft de geschiedenis van Lodewijk XI en Karel VIII over een

[p. 408]

⁸ meminit, omnibus hic in ore est, et ridentur consilia ea, quae nondum teneant, dividentium.

8 tijdvak van 34 jaar, van 1464 tot 1483 en van 1494/5. De eerste uitgave van zijn Mémoires: Cronique & hystoire Faicte et composee par feu messire Phelippe de Cōmines Cheualier, seigneur Dargenton, contenant les choses ad-uenues durant le regne du Roy Loys. XI^e. tant en France, Bourgongne Flandres Arthois Angleterre q̄. Espaigne et lieux circonuoisins Nouuellement imprime a Paris, Jl se vend en la grant salle du Palais au pre-mier pillier en la boutique de Galliot du pre Li-braire iure de luniuersite de Paris. Cum p̄uillegio Galliot Dv Pre, verscheen onvolledig in 1524 in Parijs bij Galliot du Pré en is door talloze herdrukken gevolgd, de laatste is die van Calmette en G. Durville: Philippe de Commynes, Mémoires édités par Joseph Calmette avec la collaboration du chanoine G. Durville. Les classiques de l'histoire de France au moyen age publiés sous la direction de Louis Halphen Paris, Libraire Ancienne Honoré Champion, Éditeur 5, Quai Malaquais (VI^e) 1924-25; voor de door Willem bedoelde ‘Apologue de l'ours et des deux compagnons’ zie tome II (1474-1483), p. 20 v. van laatstgenoemde uitgave.

[p. 408]

Pater¹ satis belle valet, mater² languidiuscule. Didericus tuus³ duplici tertiana aliquandiu laboravit, sed inedia et medicamentis oppugnata febris vires remisit, ita ut die Sabbati - cum eum vidi - proxima, vix ulla superfuerunt reliquiae.

Vale cum uxore et Liberis a me meaque⁴.

Hagae 2 Aprilis 1635.

Cornelii litteris ne jam respondeam,
tempus non fert; prestabo id alias.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

1 Jan de Groot.

2 Aeltgen van Overschie.

3 Grotius' derde zoon; hij bevond zich voor zijn studie in het vaderland, waar hij vestingbouwkunde leerde bij Johan van den Bosch.

4 Alida Graswinckel.

Adres: A Monsieur Monsieur Grotius, Ambassadeur de Suède A Paris.

In dorso schreef Grotius: 2 April n. st. 1635 W. de Groot Van Meusnier.