Logo DBNL
Reysen na Jerusalem ende Jordaan (2016)

Reysen na Jerusalem ende Jordaan

(2016)–Jan Govertz–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

Van Japha naar Venetië, en van daar naar huis

Van Japha naar Venetië

Om nu voerts te verclaeren onse sevende artikel 699 soe sult ghy weten, nademael wy te sceep gecoemen waren ende verlost waren uut des viants handen, ende onse patroen nademael hy onse alder hoeftgelt opgetelt hadde den Turcken 700 soe is hy ock te sceep gecoemen ende maeckten van deser uren of gereetscap om voorts te seylen &c.

Den lesten dach des maent augusto zeylden wy voorts, al meest mit contrarie winden, niet veel vorderende in ses daghen, want wy voeren al onder dat lant heen van Syrien, twelick streeckt ant lant van Indien. 701 Ende den ij dach van

september saghen wy den alre hooghsten berch van deser werlt, op wyens hooghe Noe mitten arck in die dyluvye bleef sitten. Ons werder ock een plaetse gewesen daer die vrouwen bruers horen oorspronck van genomen hebben. [350]

Daernae soe quam by ons een groet scip van Veneetgien twelick gebreck van wyn ende van broot hadde ende hadde gaerne van ons gespyst geweest, mer alsoe wyt selver scerp hadden ende noch in Turckyen laghen, soe en moechten wy haer niet spysen. Want overmits die Arabianen soe en was ons niet moghelycken ons onder te leggen 702 van eenich broot ofte dier ghelycken binnen Jherusalem, alsoe dat som van onsen broederen eten moesten grove misschuyt daer die wormen uutcropen. Wy hadden gewaent te zeylen van Japha tot Cyperen binnen drie daghen ende Godt die versaecht 703 alsulcks. Wy zeylden daer wel over xj daghen, ende daerom soe gebrack ons broot. Mer niettemin ons patroon dede dit scip 704 noch wyn, vleysch ende versch water, twelick wy noch alremeest van noode hadden. Want die tyt quam dat ons water stanck ende onse cleyne wynen waren uut, 705 alsoe dat wy alle heet malevezeyn 706 moesten drincken.

Ende dat water uut dat Heilige Lant en mach boven drie daghen nyet goet blyven.

Aankomst op Cyprus

In deser manieren voorts gezeylt ende syn ten laetsten gecoemen in die haven van Cyperen den x dach in september ende worpen tancker in die haven van Psalynis uut. 707 Veel vuerder desen avont te lande, mer ick bleef tot sanderendaghes ende alsdoen soe vuer ick mit eenre barcke te Psalinis, twelck hier voortyts een sterck stadt geweest is, mer is nu al vergaen alsoe daer niet meer dan ij huysen en staen op die stranghe. Daer doen die coepluy hoer comantscappen in. Daer leveren sy ende daer ontfangen syt goet &c.

Dit eylant Cyperen behoert toe den Veneetianen ende is een ryck eylant ende plach hier voortyts een coninckryck te syn. [351] Ende daer wayen seer felle wynden die ons doersnyden vel ende vleysch. Ende onse peregrinen ontfangen hier aldermeest haer siecten daer sy van sterven.

Ende in dese haven bleven wy alderlanck stille leggen, alsoe ons capiteyn dat lant van Cyperen doer reede om syn comenscappen te doen, ende bysondere in die vermaerde coopstat Nycosya genoemt.

Bericht over Cyprus

Cypers is een eylant ende is vruchtbaer van wynen die welcke seer sterck syn. Ende dit lant heeft veel steden onder hem welcke die hoeftstadt Nycosya voorscreven genoemt is &c.

Dit lant is besloten in dat meer ende van binnen isset vol bosschen, wyngaerden ende een genoegelyck vlacke lant mit alrehande vruchten, mit fonteynen ende lustighe wateren daerdoer lopende ghenoechtiglyc. Het is ock vol ryckdomme ende alre welluste. Scapenvleysch en is daer van geenre waerden noch oeck niet goet. Want men coopt somwylen xij scapen om eenen ducaet ende is huyden te daghe onder die heerscappie der Veneetianen &c.

De zoutwinning en het Venetiaans monopolie daarop

Onse scip wert hier in Cypers geballast mit zoudt, welcke zoudt wy aldaer saghen seer vreemt ghegruyet inder aerden als offet ys waer, ende wert aldaer uutgehouden in manieren alsmen tonsent 708 die zoden delft uut dat veenlant. Ende mits dat dit zoudt aldus uuter aerden gehouden wert, soe werden die putten vervollet mit water uuter natueren, welcke water wederom staet en groeyt ineen, ende wert weder al claer, wit sout. Ende dit zoudt behoert altemalen die Veneetianen toe. Ende geen scepen en moeten dit soudt laeden dan hoer eygen scepen, die daer tot gedwonghen syn dat sy dat zoudt die Cingerie brengen moeten, behoudenlycken dat sy daervoor ontfangen eenen sekeren penninck. Ende in geenderwys en wert dit soudt

andersins gevoert dan te Veneetgien, alsoe dat dit een onspreckelycke ryckdomme is voor die Veneetianen.

Als ick geseyt hebbe, naedemael wy syn gecoemen tot dese twe huysen van die haven van Psalinis soe gingen wy voorts twe Grickze milen [352] tot een groot derp, genoemt mede Psalinis, aldaer wy maeckten goet tscyere. Ende overmits dat eenyghe van onsen broederen bezwaert ende alte seer vervollet waren mitten wyn, soe wasser groeten twist. Die wyn is seer sterck ende daerom wilse ock wel geqauwet 709 syn.

Een tocht naar Famagousta

Onse middachmael gedaen wesende, soe huyerden wy carretten, die seer nauw syn om op te sitten alsoe datter onser niet meer dan vier op dese carretten sitten en moechten. Ende dese carretten syn al overgedect gelyck by ons die Brabantse wagens onderdect syn. Mer die kuyen ende ossen treckense voort, ende reden in deser manieren door een schoen effen lant, luttel geboemten ende luyttel huysen dan tuschenweghen sommighe derpen die haer huysen al byeen hebben staende.

Tegens den avont soe saeten wy een corte wyle of ende teerden wat in een herberghe. Ende terstont daernae reden wy voert tot die middernacht toe tot een ander herberghe aldaer wy ock een korte poese teerden. Ende daernae een weynich rusten wy ende van stonden an reden wy voerts tot die nieuwe stercke heerlycke stede, Nyeuwe Famagusta genaemt. [353]

Ende als wy voor die stede

quaemen, soe traden wy van onse carretten ende passeerden voorby Nyuwe Famagusta ende gingen te voet een groete Duytsche mile [354] totdat wy quamen tot Oude Famagusta, twelick een wonderlyck regiment geweest is alsmen sien mach an die oude vervallen structuere ende costelycke edifien &c. Ghy siet daer eenen groeten langen dick, twelick voort tyts is geweest den haven, ende is noch ter tyt ghepaveyt mit steen, ende ghy siet daer noch veel vervallen thoornen &c.

Sint Katharina

Wy sagen daer dat edele casteel aldaer die heilige jonckvrou ende maget Catharina geboeren is geweest. Ende nae dat schynsel der fundamenten 710 soe isset sonder twyfel een schoene coninclicke woninge geweest dier tyt dat die vader van die heilige maget Katherina, coninck Costus, aldaer regneerden &c. By dit pallas staet enen vervallen tempel, twelick die principael plaetse is daer Catherina plach te woenen &c. [355]

Wy saghen aldaer ock die plaese daer Catherina gedisputeert heeft onder den doctoeren, die sy verwan in der schole. Ende op dese plaetse is gemaect een diepe cappelle seer wonderlycken om syen in der aerden.

Wy sagen die plaetse daer coninck ofte keyser Maxentius Catherinam

in die gevanckenisse styet ende verboet zyn familie dat haer nyemant teeten ofte te drincken en soude geven, mer wilde dat sy soude versmachten van honger ende van dorst. Ende al wasset dat dese heilige maget nu aldus was verlaeten van alle menschen, en was nochtans niet verlaeten van Godt almachtich, mer wert dagelycks gespyst vanden heiligen engel mitten hemelsche broot &c.

Wat isser geboert? Een schoene fonteyne isser neffens haer zyde uuter aerden seer miraculoes uutgesproeten tot lavenisse der heiliger maget Catherina &c. Dese fonteyn heb ick gesyen. Ende daerby is een clusenaer ende bewaert een cappelle &c.

Als wy nu dit regiment wel hadden doersien, soe syn wy wederomme gekeert nae die stadt Nyeuwe Famagusta genoemt, aldaer wy quamen omtrent

middach en was den xij dach van septembri, die welcke ick wel doersach, alsoe dat icker wat breder van scryeven wil.

Het nieuwe Famagousta

Inden eersten soe isset seer ontsichelycke sterck gemaect, byzonder zeer 711 dat Rodes ingenomen is geweest van die Turck. [356] Die muyeren des stadts syn xxviij voeten dick, seer hoegh, mit diepe graften. Ende die graften syn mede seer steyl neder ghemuyert. Beneden in dese graft is noch een clyne graft, xij voeten wyt, seer diep gehouden onderin die steenroodtzen waer sy moegen dat water des zeets 712 laten lopen als die inwoenders des stadts willen. Men mach ock die huysen nochte die muyeren des stats niet beschyten an die lantsyde.

Dese stadt heeft an die watersyde een schoen fortelesse ende sloth mit noch meer ander fortalessen daer omtrent, wel bewaert, mit starcke thoornen omset ende wel voorsien mit schut. Ende hoewel dese stadt Famagusta redelycken groot is, en heeft nochtans niet meer dan twee poorten, te weten een poorte an die lantsyde, daer wy in quamen, die alsoe sterck is mit bolwercke dattet myn niet mogelycken en is om uut te scryven.

Daer is een bolwerck daer ghy rondtsom moet ryden eer ghy comt tot die eerste poorte, ende alsdan soe ryet ghy noch voorts, crom ende recht, doer vier porten wel, eer ghy

coemt in die stat. Ende dese inganck van die lantzyde voorscreven die wert zeer scerpelycken bewaert. Ende alsoe wert die waterpoort ock, alsoe dater 713 die Veneetianen wel houden leggen meer dan viij hondert zouwenyerders 714 &c. An die waterpoort leyt eenen schonen ronden thoorne daer seer veel schoender metalen stucken 715 in leggen, al op wyelen gestelt om die selfde te rollen ter plaetsen daer mense van doen heeft.

Die stadt hout altyt drie geleyen leggen in die haven om die zee te bewaeren 716 ende die stadt te waerscouwen. Dese haven is altyt gesloten mit een yseren kethen die welck men niet open en doet om eenighe geleyen in ofte uut te laeten, ten sy sake dattet die stadt belieft.

Dese stat en is alsoe doergroet niet, mer redelicken wel bewont ende heeft middelbaer straeten ende niet seer wyt. Ende die straeten en syn niet gepaveyet, mer al zandachtich nae die maniere van die lande. In dese stadt is een schoene kercke die onderhouden wert van die zouwenyerders, want anders 717 soe is dat gemeen volck al Gricken. Dese stat is die slotel vant gansche lant van Cypers.

Ende daer is een olde schoene coopstadt principael hooftstadt van Cypers, want tot dese stadt alle dat goet gebracht wert van Veneetgien. Ende aldaer wertet Cypers zatyn gemaeckt &c. [357] Nu een weynich verstants

hebbende van dese stercke stede Nycosya ende van Famagusta, soe wil ick ons voorts verclaeren hoe wy ons aldaer gehadt hebben &c.

Dese middach werden wy vrindelycken ontfangen in een costelycke herberge aldaer wy goet chyer maecten. Ende die Duetsche knechten toenden ons veel triumphen mit haer trompetten, tromelen ende bommen ende ander snaerspel. Ende als die maeltyt gedaen was, soe waren daer eynighe Duetsche knechten die ons leyden door die stadt ende onderwesen ons van als. Daer sagen wy dat stadthuys mit eenre schoene poorte die welcke altyts openstaet, mit veel geschuts gereet. Ende die knechten houden hyer seer stercke wake in. Ende nae ons sommighe seyden soe is dese stat wel alsoe sterck als Rodes is &c.

Wy werden voerts geleyt in des conincks van Cypers cappel aldaer ons vertoent wert een waerachtighe cruycke van die ses cruycken daer Jesus gebenedyt in maeckten van water wyn ende is een wonderlyck aerden vadt om sien, vreemt boven maeten, wel alsoe groet tot myn middel toe ende staet besloten in een cleyn cappellekeyn, omset mit houten tralyen. Dese cruycke soude ruym in gaen een half vadt byers.

Van hier soe ghyngen wy tot die minrebroederen die daer een schoen cloester hebben, ende aldaer soe werden ons

vertoent drie stucken van dat cruys Ons Heeren. Ende in deser manieren dese stadt wel doorsien, soe maecten ick goet chier opt Heilige Cruys avont voer den noene ende reet uut Famagusta. [358]

Terug naar Salines; de dood van een medepelgrim

Die sommige bleven te Famagusta opdat sy hem selven wat gemacks doen souden, wantet daer redelyck was te teeren. Dat broet was daer seer goet ende ock goetcoep ende die wyn desgelycks.

Sommige die vueren voorts tot Nycosya ende ick keerde myn na Psalinis toe, aldaer ick quam op Heilich Cruys dach. Aldaer ick nyuwe tydinghe verhoerden alsdat onse medebroeder gestorven was, heer Wopkyn, pastoor tot Emelinge in Vrieslant.

In dit selfde doerp van Psalinis vant ick ock een cranck vrouwe van Heyndrick Opmeers geselscap, een dienstvrouwe die welcke uut den scepe gebrocht was vanden boetgesellen in dese herberghe, daer ickse vant, allendich ende alleen. Ende was seer verblyt van myn coemste want sy daer onder vreemde aensichten lach ende malcanderen niet verstaen en coende. Waerom sy seer begeerde dat ick by haer soude blyven, als ick dede in alre manieren, al haddet geweest 718 mynen vleyschelyck suster. Want ick dede hoer hebben, langen 719 ende reycken al het gundt wes haer van noede was dat ick crygen condt int derp.

Ende want sy altoes crancker wert, soe dede sy haer biechte tegens myn ende ick liet haer die sacramenten der heiliger

kercken geven vanden pastoor de Sancto Lazaro. Ende alsoe myn dit waken ende dat bracken mit langhe duyren te hert vyel, 720 soe creech ick tot een hulpe mit groeter bede Griet Yevensdochter van Sneeck, die die priester syn ooghen hadde gelocken, 721 ende den tyt dat ick by Ghyslant Jansdochter van Amsterdam was die duyerde van Exaltatio Sancte Crucis ofte Sinte Lambrechten avont toe. 722

╬ Ende sterf des avonts omtrent vier uren, daer ick seer mede beladen was, want die waerde ende waerdinne vanden huysen groete misbaer bedreven opter straten ende wilde dat lichaem quyt wesen, twelck te vroch was, want dat lichaem noch niet cout en was, alsoe dattet te vroech was te begraven.

Aldus soe was ic deser saken seer bedrayt was, 723alsoe dat ick myn daer alleen vant, een yghelyck syns weegs, die een tot Famagusta, die ander tot Nycosya, ende nochtans soe moest dese saecke gehandelt zyn.

Ick, sonder vertreck 724, maeckte compact mitten pastoor de Sancto Lazaro, alsdat ick dat doode lichaem soude moghen laten brenghen in syn kercke ende datmen dat selfde lichaem eerst soude begraven des daeghs naevolligende, tot welcken eynde ick den pastoor gaf eenen gouden ducaet pro admissione ende lyet dat doede lichaem eerwaerdelycke

brenghen nae die wyse 725 mit processie. Die bootzgesellen droghen die kiste op hoeren schouderen, zonder bare, ende die kiste en was niet toegespickert. Ende veel al vrouwen ende mannen uut den derpe die volchden dese processie mit al barnende waskaersen. Ende dese kercke staet van den derpe wel alsoe verde versceyden als die Oude Kercke versceyden leyt vant Conincksvelt. [359]

Ende als wy quaemen inder kercken, soe lyet ick die kieste mitten doden setten voor den hoghen chore mits een barnende waskarse an dat hoefden eynde ende een anden voeten eynde tot des anderen daghes toe ende was sonnendach soe quam ick wederom inder kercken ende lyet dat graft graven. 726 Ende te hooftmisse tyt soe compaereerden mit myn tot dese exequiem 727 veel vanden boetsgesellen uut onsen schepe mit veel anderen mannen ende vrouwen. Ick lyet die pastoor misse singen van requiem, ende als die selfde misse uut was, soe lyet ick dat lichaem tonen ende mits desen die kiste toespickeren, ende wert alsoe begraven. Daernae soe vuer ick te sceep.

Niet lange hierna soe genaecten den tyt dat wy tzeyl gaen souden, soe haesten hem een ygelycken te sceep. Onder al soe was Heyndrick Opmeer gecoemen van Famagusta tot Psalinis ende hy vernam dat overlyden deser werlt van syn dienstmaecht Ghyslant Jansdochter.

Soe sant hy my eenen boede te sceepe alsdat ick by hem comen zoude, alsoe ick dede sonder vertreck. 728 Ende als ick hem met synen huysvrouwe alle besceyt gedaen hadde van de bystandicheyt die ick die vrouwe gedaen hadde, twelick hoer eer grotelycken was, soe sy ick wederom te scepe gevaeren.

Ende alsoe gheringhe als ick te scepe quam, 729 soe was Heyndrick Thomasz. van Doordrecht seer cranck te scepe gecoemen, die ick van stonden an syn biechte hoerden ende bescreef syn uuterste wille. [360]

Ongeduld bij de pelgrims; een zware vechtpartij

Twas den xxiiij dach van septembri dat alle onse broederen te scepe waren gegaen, ende meest al cranck. Ende wat wy veel wachten, ons capyteyn en quam niet te scepe. Het waren nu xv daghen geleden alsdat wy havende voor Psalinis in Cyperen, twelck ons broeders int generael wilde gedoegen, 730 twelick wy mitten wercken den patroon toenden. Want als die woorden werden wassenden, soe haelden sommige dat vleysch uut die pot teghens des cocks danck. Enyghe die smeten die brille 731 mitter wyne ontwee ende namen die wyn.

Ten laesten, alst duyster began te werden, soe ginck daer op een houden ende op een kerven onse broeders 732 teghens des patroons dienders. Daer wert deerlycken gewont Willem Hermenz. Ramp van Haerlem ende Pieter Maes in horen hoefden ende waren sonder pericul des doots niet. Het stont dese [

ryse alsoe periculoes in onse scip alsoe dat van duysenden een was, dat onse scip niet an brant worden gesteken want sulcks was in fieri, 733 mer Godt versacht.

Ick was met meer anderen beneden slapen ende worden ontwaeck door dit rumoer. Wy wilden ock boven mit ons geweer, mer wy worden geschut alsdat wy wy boven niet coemen en moechten.

Ende onder al soe quam onse patroon sceepe ende dede onse wille ende zeylden desen nacht voorts mit quade winde. [361]

Afvaart naar Limasol

Somtyts haelden wy dat ancker op ende somtyts lyeten wyt ancker wederom vallen, ende syn ten laesten gecoemen op Sinte Cosmas ende Damianus dach 734 in die haven voer een vervallen stadt, genoemt Lymysin. 735 Welicke stadt hier voortyts van eenen zoudaen grondelycken bedorven is. [362] Ende alsoe waer men daer graft inder aerden vintmen seer soet versch water. [363]

Verder naar Paphos

Voerts geseylt mit contrarie winden ende syn gecomen op Sinte Jheronimus dach 736 in dat haven van Baffa. Baffa is voortyts een grote stadt geweest ende seer machtich als haer vervallenissen noch bewysen, mer sy is nu heel vervallen ende vergaen. Daer is seer quade lucht doer al dat lant. In dese stadt Baffa sietmen noch oude vervallen kercken ende stercke thoornen die daer gestaen hebben op een hoveel 737 int middel der selver stadt. Daer wert gewesen een kerker mit seven versceyden kuylen staende onder een kercke, die voortyts die minrebroedere toebehoeren plach

daer die heylige apostel Paulus in gevangen gelegen heeft omdat hy dat evangelium aldaer predickte mit syn medebroeder Barnabas. [364] Aldaer onder een kercke staet een fonteyn, uutspringende seer zuet water welcke water seer goet is voor die koorts, waerom dit water in verde landen gevoert wert. Daer werden ons ock gewesen seven cleyne cameren, in welcke die seven slapers gelegen hebben &c. 738

Het lange wachten op de doorreis

Die weelde die wy dese tyt hadden, en was niet groter. Want overmits dat langhe hangen, hangen ende verlangen, ende dat wy dat vuyle stinckende water moesten drincken ende dat onguyer vleysche moesten eeten, soe werden myn medebroeders al meest cranck. Bovenal soe waren wy seer vervaert ende beanxt voor zeerovers, want wy dese voorleden daghen als wy quamen zeylen omtrent Lymissin gemoeten ons een schoen groot scip twelick quam van Veneetgien. Ende die selfde pyloot 739 sant enen brief an onse patroon waerdoer hy ons dede verstaen alsdat nae ons laghen werden geleyt van eenighe zeerovers 740 die ons op het meer verwachten ende waren sterck mit xx geleyen.

Daernae soe quammer an onse boort twee galeyen van Famagusta, van onse vereyschende enyghe nyeuwe mare van zeerovers, twelcke wy hoer bedyden tgunt dat wy daervan wisten. Ende si brachten

ons tydinghe dattet scip daer wy nae verlanghde, haest by ons soude zyn. Want onser drie scepen van Veneetgien waren geaccordeert tot Psalinis om gelyck tesamen over dat meer te zeylen, mer sy moesten hem noch eerst voorsien van barninck 741 ende anders &c.

Mits desen soe syn dese twe galeyen voort gezeylt mits geluyt slaende schalmeyen, trompetten, trommelen ende bommen, twelick seer lustich was om hoeren, ende voeren alsoe tot Baffa, aldaer sy laghen twe daghen lanck ende daernae soe vueren sy te zeewaert in.

Nogmaals onmin met de kapitein

Ende als wy dat mercten, zoe wilde wy mede voorts want dit vertoeven duyerden ons te lanck, ende seyden goet ront teghens onse capyteyn alsdat hy ons voort helpen soude, ofte wy souden hem buyten boort werpen, twelick hem nae genoech was te Psalinis. [365] Ende seyden voorts dat wy ons liever doot hadden te vichten teghens die Turcken ofte zeerovers, dan wy ons van hem dus souden laeten vermoerden mit syn vuyle spyse ende stinckenden drancke in dese felle stinckende luchte, want die derde mensch wel cranck was, soewel die boetsgesellen als onse peregrinen.

Die cayteyn antwoorden: ‘altoes sachtelycken’, ende hadden ons daer tevoeren te kennen gegeven alsdat hy beslodt was ende niet vorder varen en moeste op syn lyf. 742 Ende alsoe ons doechte, wasset altesamen een gemaeckte dingh. 743 Het en was den onduytsche niet wel

te bediden wat die scrifte in hadde. 744

Onse capyteyn en wilde platuyt niet voorts zeylen sonder die ander drie scepen van Veneetgien, overmits dattet alte sorrighelycken was overmits die zeerovers. Alzoe dat onse capyteyn onder alle woorden zeyden: ‘Ist dat ick niet voorts en vare als die ander twe sceepen coemen, soe doet dat u belieft’.

Ende mit dat wy dese woorden gebruyckten met onsen patroon, soe synder van onse medebroeders gecoemen die seyden dat sy een groot scip sagen coemen inder see. Waerdoer onse patroon seer verblyt was ende heeft terstont een barck gesonden om te besien wat scip dattet was. Ende beloefden ons, indien dattet dat scip niet en ware daer wy nae wachten, soe soude hy terstont mit ons voort zeylen, en dat op die pine van duysent ducaten te verloren. 745

Ende inder nacht soe is die barcke gecoemen ende tydinge gebracht dattet dat selfde scyp was daer wy nae wachten ende dattet tsanderdaechs by ons wesen souden, waerof wy verblyt waren. Ende dit scip is des anderen dachs by ons gecomen ende heeft syn ancker uutgeworpen ende onse boetgesellen syn haer mit onse barcke te hulp gecoemen om te laden dat sy van doen hadden, omdat wy te geringer voert souden coemen. 746

Op den selfden dach omtrent middach soe saghen wy een ander groet scyp in

see, twelck nae ons toequam ende was een scyp, soe ons doechte, van oorloghe. Ende doen sy mercten dat wy haer coemste verwachten ende hem niet en ontsaghen, want wy drie scepen byeen waren, soe syn sy wederom te rugge geseylt ende senden hoer boet an lant aldaer sy die beesten roofden, waerdoer wy vernamen dattet zeerovers waren van Rodes. Alsoe dat wy uut desen des anderen dachs noch al dien dach stille bleven leggen.

╬ Onder al sterft ons een broeder of uut Spangien, die welcken begraven wert op lant.

Eindelijk verder

Ende desen nacht lichten wy alle drie onse anckers ende syn gelyck voortgeseylt ter seewaert in met enen goede wynde, daer wy Godt of dancken, ende int voortseylen soe isser een van onse boetgesellen

╬ buyten boort gevallen die wy saegen onnoselyck verdreyncken, ende een mogents nyet gehelpen 747 twelck verdrietich was om sien. Ende dit was den x dach in october.

Meer inder nacht is ons een alten swaeren storm over den hals gecoemen, want het was op die golf van Sinte Helena, dat een quaet water is, als ick voor geseyt hebbe. [366] Ende des ander dachs waeren wy geseylt neffens een eylant geheeten Casteel Rodes ende is onder die jurisdictie van Rodis. Ende was wonder, èen hadde Godt ons niet bewaert, 748 wy souden geseylt hebben op een steenrootse want wy niet verde vant lant waren, als dach geworden was. Die nachte waren

seer langh ende duyster overmits dat wy geen maen en hadden.

Den xj dach van october wasset seer stille, alsoe dat wy allen dien dach dreven opt water voor dit eylant, sorghende 749 dat wy daer op gedreven souden hebben, meer tegens den avont isser wederom een stercke wint opgeressen mit regen, ende liepen wederom ter seewaert in. Ende waren dien nacht in groten perickel, alsoe dat wy den anderen dachs, den xij octobris, passeerden dat eylant van Rodes. Want die storm niet op en hielt ende teghens den avont begont seer te donderen ende blixemen mit groeten regen, alzoe dat wy weder dien nacht in groet perikel waren.

Den xiij dach octobris soe vonden wy ons geseylt neffens een eylant gheheeten Scarpen 750 ende is onder die jurisdictie der Veneetianen. In dat eylant is een sonderlynghe manier, dat soe wye daer compt tot een man ende begeert zyn dochter tot een wyf te hebben, zoe wardtze hem gedaen ende mach daer by gaen slapen drie ofte vier nachten. Ende isset datse hem genoecht, soe mach hyse houden, ende genocht sy hem niet, soe sent hyze wederom thuys. Ende daermede soe is dat hylick gedaen, mits dat die bruyt eenighe gaven ontfangt voor haer eere. Ende daermede is zy gepayt totter een ander compt die haerder 751 weder begert.

Overmits dat die storm niet cesserden soe mochten wy daer nyet havenen ende vueren

voorby met stercken winde ende groeten regen doert kaneel, twelck is een periculoes water wantet rontom vol clippen leyt ende daerom isser 752 seer periculoes om doer te seylen, ende bysonder als het duyster weer is alsoet nu met ons was. Ende teghens den avont soe stack den storm noch meerder op dan zy oeyt gedaen hadde, met donder, blixcem ende reghen, waerdoer sommigen van onse broeders haer biechten ende maecten soe syt geven ende nemen wilden. 753 Want in den avont hadden wy naest om gheseylt 754 ende mit sulcken pericul passeerden wy dien nacht.

Den xiiij octobris smorgens begonstet te stillen, ende alst schoen dach was vonden wy ons by twe clippen, genoempt Cristiani, 755 ende wy sagen dat lant van Candien 756 ter slinckerhant van ons leggen alsoe verde als wy oghen mochten. Ende des anderen daghs passeerden wy dat lant van Candien daer wy dien nacht nae op geloepen waeren mits dat ons die wint contrarie vyel. Ende tegens den avont quamen wy by een eylant Mallio 757 ende leyt achter dat eylant Cirigo ende is alte periculoes om te passeeren, want die pillegerumts weleer daer xxx daghen geleghen hebben eer sy daer voorby coesten coemen, want die wint hem daer contrarie was. Ende het is aldaer vol clippen, alsoe dattet seer periculoes daer is in een storm te wesen, als wy wel gewaer worden.

Vanden xvj ende xvij dach en weet

ick niet veel te seggen dan dat wy des morgens veel scepen saghen opter zee ende duchten dattet vianden waren geweest, maer wy vernaemen dat sy uut Candien quamen met nyeuwe malvezeyen geladen. [367]

Voorbij de Peloponnesos; langs de Dalmatische kust

Den xviij dach passeerden wy die stadt van Modon 758 die wy saghen, ╬ ende in dien nacht soe sterf ons een broeder of, genamt Huych Gerritsz. Fuyt van Atrecht, die wy aldaer buyten boort setten.

Den xix dach passeerden wy dat lant van Janthis 759 aldaer wy buytenom voeren.

Den xx dach passeerden wy Corphou ende teghens den [avont] [368] soe quam ons alten vreeselycken onweder op, twelck alle dien nacht duerden, met groete winde, donder ende blixem. Alsoe dat wy desen nacht in meerder pericul waeren dan wy oyt geweest hadden.

Den xxj dach des morgens vonden wy ons by een eylant ende leyt an tlant van Albanien, in welcken eylant alte wreede wilde volick woent, want sy niemant onderdanich wilde syn, noch den Turck noch den Veneetianen. Want wanneer sy eenige kerstenen crigen, die vercoepen sy den Turcken, ende als sy eenyghe Turcken vangen, die vercoepen sy die Veneetianen om op galeyen te setten. [369]

Den xxij octobris quamen wy voor tlant van Slavonia, ende den xxiij ende xxiiij dach een prophyteerden wy nyet 760 veel gins ende veel zeylende. [370]

╬ Den xxv octobris sterf onse scryvent 761 vanden scepe, die wy dien avont hilden

binnen scepe, hopende dat wy den anderen dachs an lant soude gecomen hebben om hem aldaer te begraven. Mer want die wint ons allen dien dach contrarie was, zoe gingen sommige van ons pillegerums anden patroon ende wylden dat doode lichaem buyten boort setten, als 762 onse pillegrums gedaen was, verduchtende voor onweder. Waerop die patroon antwoorden: indien wy die wint binnen iij ofte vier uren mede en hadden, soe souden hy ons wille doen. Indien 763 hy niet landen en mochten dat hem niet mogelyck was, soe werden dat doode lichaem buyten boort geseth omtrent Sinte Andries berghe. 764

Ende teghens den avont sloech den wint om ende began eenen stercken winde te weyen, alzoe dat wy desen nacht nyet sonder sorch en waren. Ende wy passeerden desen nacht sommige clippen ende bergen, steden ende havenen, leggende ant lant van Slavonien.

Ende dreven aldus opter see tot den xxviij dach octobris. Doen passerden wy Jara 765 ende zyn voorts geseylt tot den lesten octobris, twelick is Alderheiligen avent, inden haven van Parens 766

Aankomst in Istrië

Ende onsen ancker uutgeworpen wesende soe syn wy met vrientscap gesceyden van onsen patroon ende syn te Parens met alle onse begaeyghe an lant gevaeren. Ende hadden onse pillegerums veel crancken. Ende want Parens een cleyn stedeken is, soe deelden wy ons in veel diversche herberghen ende

burgershuysen.

Dit stedeken van Parens is een aertschbysdoem ende buyten der stadt leggen veel cappellen ende daer leggen veel tomben alzoet een groete stadt weleer geweest is. Ende hier wassen veel olyfboemen want het is een schoen lustich lant. Ende ghy mocht van Parens gaen te lant tot in Hongerien, tot Constantinopolen, ja tot Jerusalem, maer het is seer periculoes omdat ghy geen geley crigen condt.

Men seyt als Paris van Troyen Helenam wilden ontscaken, waerdoer dat oorloch van Troyen syn oorspronck hadde, soe dede Paris hier alle syn scepen toe ryen, ende als hy Helenam nu mit hem voorden na Troyen, soe dede hy dese plaets nae syn naem nomen Parydynum, twelck is Parens.

Voorts in deser manier Parens wel doersien hebbende, soe vonde wy aldaer een van die vyf edeele Franssoysen die van ons te Cypers gesceyden waeren te Psalinis om te eerder tot Veneetgien te wesen. Ende huerden een scip op Candien, maer het verginck hoer qualick want een vande vifen was gestorven ende die ander drie waren in Candien gebleven, als ons desen eenen broeder vertelden. Mits dese tydinghe solliciteerden wy om barcken te hueren om daermede te zeylen tot Veneetgien alsdat een manier is 767 om dattet groete scip daer wy mede van Jaffa comen te Parens

bleyft leggen om te lichten 768 overmits die ondiepten ende clippen die tuschen Parens ende Veneetgien leggen, waerdoer dattet periculoes is te zeylen met grote scepen. Parens is van Veneetgien hondert milen. [371]

Aldus huerden wy veel barcken, wanter onser veel was ende die barcken cleyn syn. Ende op Alderheiligen dach misse gehoert hebbende ende nae die maeltyt zyn wy geseylt tot een stedeken, geheten Omagho 769 daer wy die vigilie hoerden ende bleven aldaer desen avont ‘Inden Roden Leuwe’ by die poorte.

Des anderen dachs naden middach syn wy voort geseylt met eenen swaren storme ende onweder, waerdoer dattet daer seer periculoes is om te seylen om den steenrootzen wille. Veel van onse broeders die noyt sieck geweest hadden opter zee die werden nu sieck.

Terug in Venetië

Ende syn ten laesten doer Godts gracye gecoemen tot Veneetgien op Sinte Hubrecht dach 770 voor den noene ende gingen blydelycken in onsen logys.

Ende des ander dachs tracteerden wy met malcanderen om voorts te reysen nae onsen landen, daer wy seer vlytich toe waren want wy langhe op het scyp geweest hadden. Ende die aldan sieck ofte cranck is inden lichaem ofte budel 771 die is daer nyet wel an, want nyemant naeden anderen

wachten en wil, maer elck haest hem om thuys te coemen soe hy eerst mach. [372]

Ende als wy ons nu voorsien hebben vant tgene dat ons van noede is, soe zyn wy wederom van Veneetgien den selfden wech gereyst nae huys die wy gecoemen waeren. [373]

 

Hier eynde die reys van Jerusalem

Per me RWC.

 

[374]


Vorige Volgende

Over het gehele werk

landen


datums