Oude zinnen. Grammaticale analyse van het Nederlands tussen 1200-1700

[p. 249]

Bronnenlijst

Hieronder volgt een overzicht van de woordenboeken, handboeken, studies, artikelen en tekstedities waaraan we het in dit boek gebruikte voorbeeldmateriaal hebben ontleend. In de hoofdstukken wordt naar deze werken verwezen door middel van een afkorting (soms aangevuld met een deelnummer in Romeinse cijfers) en een paginanummer. Gedeelten uit berijmde teksten worden zoveel mogelijk aangeduid met de versnummers. Letters die in Middelnederlandse teksten door afkortingstekens worden weergegeven, en die in een aantal tekstedities cursief gezet worden, hebben we in ons voorbeeldmateriaal zonder cursivering overgenomen.

ABEL	De abele spelen; naar het Hulthemse handschrift; ed. L. van Kammen. Amsterdam, 1969.
AEN	J. van den Vondel, Aenleidinge ter Nederduitsche dichtkunst; ed. werkgroep van Utrechtse neerlandici. Utrecht, 1977.
AL	E. Allard, Een grammaticaal onderzoek van het proza van Hadewych. Nijmegen, 1937.
ALLE	P.C. Hooft, Alle de gedrukte werken, 1611-1738; ed. W.G. Hellinga en P. Tuynman. 9 dln. Amsterdam, 1971.
BAET	P.C. Hooft. Baeto; ed. F. Veenstra. Den Haag, Nijhoff, 1980^4.
BAST	Peter van Bart & Arie Sturm, Zinsanalyse, en de termen die daarbij gebruikt worden. Leiden 1987.
BEA	Beatrijs; ed. F. Lulofs. Culemborg, 1976^4.
BER	B. van den Berg, Inleiding tot de Middelnederlandse syntaxis. Groningen, 1971.
BO	L.L. de Bo, Westvlaamsch idioticon. Dl. 1. Gent, 1892.
BONT	Journael ofte gedenckwaerdige beschrijvinghe van de Oostindische reyse van Willem Ysbrantsz. Bontekoe van Hoorn; ed. W.H. Staverman. Amsterdam, 1930.
BOR	P.E. Muller, De dichtwerken van Philibert van Borsselen; een bijdrage tot zijn taal en stijl. Groningen enz., 1937.
BOU	A.C. Bouman, Middelnederlandse bloemlezing met grammatica. Zutphen, 1948^2.
BOURE	F. Weerman, Bouman revisited; V2-verschijnselen in een moderne historische taalkunde. Utrecht, 1983. Doctoraalscriptie Rijksuniversiteit Utrecht.
BOVV	De Borchgravinne van Vergi; ed. R. Jansen-Sieben. Utrecht, 1985^3.
BRAN	De reis van sinte Brandane; ed. M. Draak. Amsterdam, 1985^4.
BRI	Bloemlezing uit de brieven van Pieter Corneliszoon Hooft; ed. H.W. van Tricht. Zutphen, z.j.
CYR	De parabelen van Cyrillus; ed. C.M. Lelij, Amsterdam enz., 1930.
CYRU	J. Yperman, De ‘Cyrurgie’; ed. E.C. van Leersum. Leiden, 1912.
DAGH	F.L. Zwaan, Dagh-werck van Constantijn Huygens. Assen, 1973.
DIDO	Die Dietsche doctrinale; leerdicht van den jare 1345; ed. W.J.A. Jonckbloet. 's-Gravenhage, 1842.
ELCK	Elckerlyc; ed. R. Vos. Groningen, 1967.
ENG	G. Engels, Over het gebruik van den conjunctief en de casus bij Maerlant; een bijdrage tot de Middelnederlandsche syntaxis. Groningen, 1895.

[p. 250]

ESM	Esmoreit; ed. A.M. Duinhoven. Zutphen, z.j.
ESO	Esopet; een Middelnederlandse fabelbundel; ed. W.E. Hegman. Amsterdam enz., 1955.
EX	Middelnederlandse stichtelijke exempelen; ed. C.G.N. de Vooys. Zwolle, 1953.
FERG	Ferguut; ed. E. Rombauts, N. de Paepe en M.J.M. de Haan. Culemborg, 's-Gravenhage, 1982.
FLOR	D. van Assenede, Floris ende Blancefloer; ed. J.J. Mak. Den Haag, 1980^4.
FOC	Bloemlezing uit de gedichten en brieven van Willem Godschalck van Focquenbroch; ed. C.J. Kuik. Zutphen, z.j.
FRAN	J. van Maerlant, Sinte Franciscus leven; ed. P. Maximilianus. Zwolle, 1954.
FREN	Het Frensweger Handschrift, betreffende de geschiedenis van de Moderne Devotie; ed. W. Jappe Alberts en A.L. Hulshoff. Groningen, 1958.
GEDI	De gedichten van Constantijn Huygens; ed. J.A. Worp. 9 dln. Groningen, 1892-1899.
GEK	P.C. Hooft, Gekast naar de konst; fragmenten uit P.C. Hoofts Nederlandsche Historiën; ed. F.L. Zwaan, C.W. Kruyter en S. Groenveld. Culemborg, 1977.
GSR	J. de Brune, De grond-steenen van een vaste regeringe; geleght en uytgestelt tot bericht en nuttigheyt van alle goede Patriotten en vaderlanders. Gorinchem, 1661^2.
GVA	J. van den Vondel, Gysbrecht van Aemstel; ed. T. Terwij en C.G.N. de Vooys. Groningen, 1965.
GYS 1	M. Gysseling, Corpus van Middelnederlandse teksten. Reeks I: Ambtelijke bescheiden. 9 dln. 's-Gravenhage, 1977.
GYS 2	M. Gysseling, Corpus van Middelnederlandse teksten. Reeks II: Literaire handschriften. 6 dln. 's-Gravenhage, 1980-1987.
H	P.C. Hooft, Neederlandsche Histoorien, sedert de ooverdraght der Heerschappije van Kaizar Karel den Vijfden, op Kooning Philips zijnen zoon. Amsterdam, 1642.
HEKE	H.M. Hermkens en C. van de Ketterij, Grammaticale interpretatie van zeventiende-eeuwse teksten; instructiegrammatica. Groningen, 1980
HEUL	C. van Heule (1625), De Nederduytsche Grammatica ofte Spraec-konst. Groningen enz., 1953.
H&W	J.M. van der Horst en M.J. van der Wal, ‘Negatieverschijnselen en woordvolgorde in de geschiedenis van het Nederlands’. In: Tijdschrift voor Nederlandse taal- en letterkunde 95 (1979), 6-37.
HOG	M. Hogenhout-Mulder, Cursus Middelnederlands. Groningen, 1983.
HOR	J.M. van der Horst, Kleine Middelnederlandse syntaxis. Amsterdam, 1981.
K&E	Karel ende Elegast; ed. A.M. Duinhoven. 's-Gravenhage, 1982.
KERS	J. Kerstens, ‘Over samentrekking’. In: De Nieuwe Taalgids 73, 375-394.
KET	C. van de Ketterij, Middelnederlandse teksten ter grammaticale interpretatie. Groningen.
HEKE	H.M. Hermkens en C. van de Ketterij, Grammaticale interpretatie van Middelnederlandse teksten; instructiegrammatica. Groningen, 1980.
KLU	G.A. Bredero's kluchten; ed. C. Kruyskamp. Zutphen, z.j.^2
KOE	L. Koelmans, Inleiding tot het lezen van zeventiende-eeuws Nederlands. Utrecht, 1978.
KOR	C. Huygens, Korenbloemen; ed. J. van Vloten. Dl. V-VI. Schiedam, 1868.
KORI	A. de Korne en T. Rinkel, Cursus zestiende- en zeventiende-eeuws Nederlands. Groningen, 1987.

[p. 251]

L	J. de Laet, Historie Ofte Jaerlijck Verhael Van de Verrichtinghen der Geoctroyeerde West-Indische Compagnie, Zedert haer Begin/tot het eynde van 't jaer sesthien-hondert ses-en-dertich. Leyden, 1644.
LANC	Lanceloet en het hert met de witte voet; ed. M. Draak. Culemborg, 1974^4.
LEKE	J. van Boendale, Der leken spieghel, leerdicht van den jare 1330; ed. M. de Vries. 3 dln. Leiden, 1844-1848.
LOE I	A. van Loey, Middelnederlandse spraakkunst. Groningen, Dl. I. Vormleer. 1980^9.
LOEY	A. van Loey, Scheidbare en onscheidbare werkwoorden hoofdzakelijk in het Middelnederlands. Gent, 1976.
LOR	Een fragment van den Roman der Lorreinen; ed. G.S. Overdiep. Assen, 1939.
LUIK	C.C. de Bruin, Het Luikse Diatessaron. Leiden, 1970.
LVD	Lanseloet van Denemerken; ed. M.C.A. van der Heijden. Utrecht enz., 1975^5. Spectrum van de Nederlandse Letterkunde dl. 5.
LYD	Dat lyden ende die passie ons heren Jhesu Christi; ed. A. Holder. Groningen, 1877.
MAER	J. van Maerlant, Der Naturen Bloeme, deel I, De mens; ed. sectie Nederlands Lerarenopleiding VL/VU. Amsterdam, 1977.
MED	W.F. Daems, Boec van medicinen in Dietsche; een Middelnederlandse compilatie van medisch-farmaceutische literatuur. Leiden, 1967.
MEEK	J. van Meekeren, Heel- en geneeskonstige aenmerkingen. Rotterdam, 1728^2.
MGP	C.C. de Bruin, Middelnederlands geestelijk proza. Zutphen, 1940.
MIKL	J.H. Gallée, ‘Middeleeuwsche kloosterregels. II. Het boek der statuten van het klooster Bethlehem bij Hoorn’. In: Archief voor Nederlandsche kerkgeschiedenis 5 (1895), 345-420.
MNHW	J. Verdam, Middelnederlandsch handwoordenboek. 's-Gravenhage, 1949.
MNW	E. Verwijs en J. Verdam, Middelnederlandsch woordenboek. 11 dln. 's-Gravenhage, 1885-1952.
MOOR	G.A. Bredero, Moortje; ed. P. Minderaa en C.A. Zaalberg. Leiden, 1984.
MZZS	F. Weerman, ‘Moet kunnen: Middelnederlandse zinnen zonder subject’. In: De Nieuwe Taalgids 81 (1988), 289-310.
NAZA	Beatrijs van Nazareth, Van seuen manieren van heileger minnen; ed. H.W.J. Vekeman en J.J.Th.M. Tersteeg. Zutphen, 1971.
NEE	P.C. Hooft, Neederlandsche histooriën, sedert de ooverdraght der heerschappye van kaizar Karel den vijfden op kooning Philips zynen zoon. Amsterdam, 1656.
NH	Drie boeken uit P.C. Hoofts Neederlandsche Histoorien; ed. P.J.H. Vermeeren. Katwijk, 1979^2.
ONL	De Oudnederlandse (Oudnederfrankische) psalmenfragmenten; ed. H.K.J. Cowan. Leiden 1957.
OV	G. Overdiep, Vormleer van het Middelnederlandsch der XIIIde eeuw. Antwerpen, 1946.
PAS	J. van den Vondel, Pascha. In: J. van den Vondel, Alle de treurspelen. Dl. I. Amsterdam, 1720.
PAU	J.L. Pauwels, Het dialect van Aarschot en omstreken. Z.p. Dl. I. Tekst. 1958.
PON	F.A. Ponelis, Afrikaanse sintaksis. Pretoria, 1979.
PS	Het psalter van Leningrad; ed. J.G. Heymans. Leiden, 1973.
R&A	G.A. Bredero, Rodd'rick ende Alphonsus; ed. C. Kruyskamp. Zwolle, 1968.

[p. 252]

RAI	E.H. Raidt, Einführung in Geschichte und Struktur des Afrikaans. Darmstadt, 1983.
REIG	Brieven van en aan Maria van Reigersberch; ed. H.C. Rogge. Leiden, 1902.
REIN	Van den vos Reynaerde; ed. Lulofs. Groningen, 1985.
REN	Renout van Montalbaan. In: Palet van Middelnederlandse epiek; ed. M. Draak. Den Haag, 1980^3.
RMM	Roman van den riddere metter mouwen; ed. M.J.M. de Haan, e.a. Utrecht, 1983.
SCHIL	Ter liefde der Const; uit het Schilder-Boeck (1604) van Karel van Mander; ed. W. Waterschoot. Leiden, 1983.
SCH	C. Schmidt, De concessieve voegwoordelijke bijzin in het Nederlands van de middeleeuwen en de zeventiende eeuw. Groningen, 1958. Dissertatie Rijksuniversiteit Groningen.
SEBR	De reis van Sente Brandane; ed. H.P.A. Oskamp. Zutphen, 1971.
SEDE	Die boec van seden; een middelnederlandsch zedekundig leerdicht; ed. W.H.D. Suringar. Leiden, 1891.
SID	J.F.J. van Tol, Het boek van Sidrac in de Nederlanden. Amsterdam, 1936.
SPI	Jacob van Maerlant's Spiegel historiael; ed. M. de Vries en E. Verwijs. 4 dln. Utrecht, 1982.
SPIE	Die spiegel der sonden; ed. J. Verdam. 2 dln. Leiden, 1900.
ST	F.A. Stoett, Middelnederlandsche spraakkunst; syntaxis. 's-Gravenhage, 1923^3.
TIEN	F.L. Zwaan, Tien gedichten van Constantijn Huygens. Assen enz., 1976.
TOO	M.C. van den Toorn, Nederlandse grammatica. Groningen, 1982^8.
TOR	Torec; ed. M. en J. Hogenhout. Abcoude, 1978.
TPRI	Segher Diengotgaf, Tprieel van Troyen; ed. G.C. de Waard en G.Ch. Dupuis. Culemborg, 1971^3.
TRIJ	C. Huygens, Trijntje Cornelis; ed. A. Bolckmans. 's-Gravenhage, 1960.
UYL	B. den Uyl, Schrijvers worden misbruikt; en andere aanklachten. Nijmegen, 1987.
UIT	J. van Lodenstein, Bloemlezing uit de bundel Uyt-spanningen; ed. P.J. Buynsters. Zutphen, z.j.
V	Korte Historiael ende Journaels Aenteyckeninge van verscheyden voyagiens in de vier deelen des wereldts-ronde, als Europa, Africa, Asia, ende Amerika gedaen door D. David Pietersz. de Vries artillerij-meester van de Ed: M: Heer en Gecommitteerde Raden van Staten van West-Vrieslandt ende 't Noorder-Quartier; ed. H.T. Colenbrander, 's-Gravenhage, 1911. Werken uitgegeven door De Linschoten-Vereeniging III.
VAL	A. Valerius, Nederlandtsche Gedenck-Clanck; ed. P.J. Meertens, N.B. Tenhaeff en A. Komter-Kuipers. Amsterdam enz., 1947^3.
VDVE	J.O.S. van der Veen, Het taaleigen van Bredero; eene bijdrage tot de syntaxis van het Nederlandsch der zeventiende eeuw. Amsterdam, 1905.
VEL	P.C. Hooft, Geeraerdt van Velzen; ed. A.J.J. de Witte. Zutphen, 1969.
VERD	J. Verdam, ‘Middelnederlandsche varia XVIII’. In: Taal- en letterbode 5 (1874), 268-273.
VA	V.F. Vanacker, Syntaxis van gesproken taal te Aalst en in het land van Aalst in de XVde, de XVIde en de XVIIde eeuw. Brussel, 1963.
WAL	De jeeste van Walewein en het schaakbord; ed. G.A. van Es. Dl. 1. Zwolle, 1957.

[p. 253]

WEBR	De werken van Gerbrand Adriaensz. Bredero. Griane; ed. F. Feenstra. Culemborg, 1973.
WEE	J. de Harduwijn, De Weerliike liefden tot Roose-mond; ed. O. Dambre. Culemborg, 1978^2.
WET	J. de Brune de Jonge, Alle volgeestige werken; I. Wetsteen der vernuften. Harlingen, 1672.
WEVO	De werken van Vondel; ed. J.F.M. Sterck e.a. Amsterdam, 1931. Dl. 5.
WIL	R. Willemyns, Het niet-literaire Middelnederlands; een leerboek met bloemlezing. Assen enz., 1979.
WNT	Woordenboek der Nederlandsche taal. Dl. 1-(...). 's-Gravenhage enz., 1864-(..).
ZEE	C. Huygens, De nieuwe zee-straet van 's Gravenhage op Schevening; ed. L. Simoens. Antwerpen, 1952.
ZETA	A. Weynen, Zeventiende-eeuwse taal. Zutphen, z.j.^5
ZEIJL	W.G. Zeijlstra, ‘De Deventer ordonnantie op het huwelijk van 1582’. In: Verslagen en mededeelingen van de Vereeniging tot Beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis, 50ste stuk, 2e reeks, 26ste stuk, 1-25.