Simpelveld en Bocholtz door de ogen van Arnold Dydden, pastoor 1571-1616

[p. 172]

FF. 78r-79r.

^+Copie nut zekeren request noepende die exorbitante schattynge geleidt op die lenderijen der pastoryen, met der apostille daer bij gevuecht van surseantie anno -xvc lxxxii- den -iiie- martij.	Kopie van een verzoek vanwege de buitensporige heffing ten laste van de landerijen van de pastorie met daarbij het bijschrift over de opschorting. In het jaar 1582, de 3e maart.
Aan mijnheer den Cancelleer	Aan mijnheer de kanselier,
Gheeft uutmoedelick te kennen heer Ardt Dydden, pastoir tot Sympelveldt, hoe dat al est alsoe, dat zoe van godtelicke ende allen positivelicke rechten geen laicalen persoenen off richteren en is gepermetteert die goden der kercken ende heyliger fundatien gelegatteert te schatten, taxeren ende met hun waelgevallen te belasten, dien nu nyet tegenstaenden hebben die scholtis ende scheepenen des dorps van Sympelveldt heure feitelicke tegen allen rechten als voirseid is gevoirdert die goederen der voirscreven kercke van Sympelveldt als voirseid is tot onderhoudt van godtsdienst gelegatteert exorbitantelick te schatten, taxeeren ende te belasten in vuegen dat die voirseide Sympelveldt oeck in allen extraeme lasten hoedaenich die zijn, tzijn van van ruyteren ende knechten, offt oyck anderen van heure lasten tzijn van processen offt anderen lasten heure oyck altijt te taxeeren ende der voirseide pastoir, hoewel nochtans zijliedens den	Heer Ardt Dydden, pastoor te Simpelveld, geeft in alle ootmoed te kennen, dat het zowel volgens goddelijk recht als volgens positief recht leken, gewone mensen en rechters niet is toegestaan de goden van de kerken en de gewijde stichtingen wettig en naar believen te belasten en dat niettemin de schout en schepenen van het dorp Simpelveld feitelijk tegen alle recht, zoals boven genoemd, zijn doorgegaan en de goederen van de genoemde kerk die, zoals vermeld, bestemd zijn voor het onderhouden van de godsdienst, officieel buitensporig hebben belast; met dien verstande, dat zij de genoemde kerk van Simpelveld bij alle buitengewone lasten, hetzij veroorzaakt door ruiters of knechten of ook anderen, hetzij van processen of andere lasten, ook altijd belasten en bovendien de genoemde pastoor, hoewel zij
^+pastoir van allen gemeynen profijten ende baeten der ingeseetenen pro communi toestaende, als het gemeynen gebroucken van den boschen ende andere gemeynen emolumenten zijn excluderende. Ende hoe wel oeck der voirseide suppliant ter cause van den voirseide gelegatteerden goederen in alle ordinarisse beeden van conicklycke maiesteit met den geistelicken staeten tot noch toe hefft gecontribueert ende alsoe midtz desen van alsullicke belastinge ende molestien der voirscrever ingeseetenen offt mets van dyen die voirseide suppliant behoerden te blijven van alsullicke onbehoirlicke schattynge ongemolesteert vrij ende exempt, volgende die voirseide rechten ende previlegien der voirscreven fundatiën, waeromme is die voirscreven suppliant oetmoedelick biddende, ten eynde U Edele believe den voirseide wech van Sympelveldt te ordineeren ende bevelen ten eynde zijliedens den voirseide suppliant van alsullicken onbehoerlicke ende odieuse schattinge taxatie ende quotisatie laeten vrij exempt ende ongemoelesteert. Ende daerenboeven zij luyden den voirseide suppliant opleggen ende restitueren tghene zij luydens tot noch als voirseid is, hebben affgenomen ende geextorqueert, houdende in cas van eenige pretense oppositie, alle vordere taxatie ende collectatie in state	de pastoor wel hebben uitgesloten van alle gemeenschappelijke voordelen en baten die de ingezetenen toekomen, zoals het gemeenschappelijk gebruik maken van bossen en andere gemeenschappelijke voordelen. Hoewel de genoemde eiser ter zake van de genoemde erfelijke goederen in alle gewone beden van Zijne Majesteit samen met de geestelijke stand tot nu toe heeft bijgedragen. En dat de genoemde eiser dus gevrijwaard moet blijven van deze belasting en overlast door de genoemde ingezetenen, vrij en exempt volgens de genoemde rechten en privileges van de genoemde stichtingen. Daarom vraagt de genoemde eiser ootmoedig dat het U Edele zal behagen, de genoemde handelwijze van Simpelveld te corrigeren met het doel, dat zij de voornoemde eiser van zulke onbehoorlijke en schandelijke schatting en belasting vrijwaren zonder hem lastig te vallen. En bovendien, dat ze de genoemde eiser teruggeven hetgeen de mensen hem tot nog toe, zoals vermeld, hebben afgenomen, terwijl men in geval van enige voorgenomen tegenstand alle verdere schatting en oplegging intussen opschort.
^+ende surseantie tot tijt wile; onder stont geteeckent: Mey Daele.	Eronder stond getekend: Mey Daele.

+ 78r.

+ 78v.

+ 79r.

[p. 173]

Copie vander apostille marginael daer op gestelt.	Kopie van het bijschrift aan de zijkant bijgeschreven.
R.B. aen schoulteth ende schepenen van Sympelveldt, ten eynde zij den suppliant laeten ongemolesteert vander schattinge ende quotizatie in desen gevuert, nisi causam etc., daeraff sij den hove sullen veradverteeren binnen -xiiii- daegen nae dinsinuatie, houdende interim ende tot dat hunne rescriptie gesien, anders bijden hove sal worden geordineert, alle vordere schattinge ende quotizatie in state ende surseantie actum den -iii- martij anno -xv c lxxxii- ende onderteykent Strick.	R[aad van] B[rabant] aan schout en schepenen van Simpelveld: dat zij de eiser ongemoeid laten wat betreft schattingen en heffingen, tenzij met reden, enz. waarvan zij het Hof binnen 14 dagen na de aanzegging op de hoogte zullen stellen, terwijl ze intussen en totdat hun antwoord gezien is en anders door het Hof zal zijn bepaald, alle verdere schattingen en heffingen opschorten. Gedaan op 3 maart 1582 en ondertekend: Strick
^+Op heden den vierden juny 1657 compareerde voir ons, heer Joannes Matterny, pastoer der parochiale kerke van Simpelvelt, Dirich Houppert ende Claes Vaesen laeten wachet weysdomsgoet onder de bancke van Simpelvelt, Catharina Cratzborne achtergelaetene weduwe Willem Cardenael, ende heft met hant halm ende monde opgedragen twee morgen ackerlants, war van anderhalve moergen is gelegen op den Oirsbergerweg, regenoot den erste sijde d'erffgenaemen Dyrich Houppert op dye heyde. Item den halven morgen in het Kerkenvelt, gelegen eene lange seyde d'erffgenaemen Matthys Roetkrans, eenen voerhoofft Dirich Houppert ende sulch is die voorseide weduwe, doende ter oorbaer proffijt ende in behouv van haren dochter Maria alnoch jonge dochter wesen om ende voor de somme van eenen hondert darthien dalers Acker evaluatie. Goedts heller twee schelling lycops recht, verklarende die voorseide weduwe die voorseide twee morgen ackerlandts in haeren weduwen staat geacquerert te hebben, ende is die voorseide Maria daermede beleent ende in horde gestelt.	Heden, de 4e juni 1657, verschenen voor ons, heer Johannes Materny, pastoor van de parochiekerk van Simpelveld, Dirich Houppert en Claes Vaessen, laten van het weisdomsgoed binnen de bank van Simpelveld en Catharina Cratzborne, weduwe van Willem Cardenael, en zij heeft met hand, halm en mond twee morgen akkerland overgedragen, waarvan 1½ morgen gelegen is langs de Orsbacherweg, grenzend aan een kant aan de erfgenamen van Dirich Houppert op de heide. Evenzo ½ morgen gelegen in het Kerkeveld, aan de lange kant van de erfgenamen van Matthys Roetkrans, aan de voorkant van Dirich Houppert en de genoemde weduwe doet dit tot fatsoenlijk profijt en ten behoeve van haar dochter Maria, die nog een jonge vrouw is, voor de som van 113 Akense daalders. De koper heeft 2 schellingen aanbetaald; de genoemde weduwe verklaarde de genoemde 2 morgen akkerland als weduwe verworven te hebben en de genoemde Maria is daarmee beleend en in bezit gesteld.
Ob heuden 1664 den 5 decembris compareert bij mich Peter Scroder, Jan Slaech ende Dirich Huppert als laet des weydemsgoet. So heeft Peter Scroder getransporteert aen Jan Slaech, sittende bey Tartude ierste ehen, drye vider landt, gelegen ob Oersbaech weech, regenoet Jan Slaech, dye ander seyde Thys Smetz eerven ende dat voer eenen somme Luydich coep cedul 40 daleur Aix licoep lentlich den goet heelder 2 merk, geschit ut supra.	Heden, 1664 op 5 december, verschijnen bij mij Peter Scroder, Jan Slaech en Dirich Huppert als pachters van het weisdomsgoed. Zo heeft Peter Serader overgedragen aan Jan Slaech, levend met Tartude in eerste huwelijk, 3 vierdelland gelegen bij de Orsbacherweg, grenzend aan Jan Slaech, aan de andere kant de erven van Thys Smetz; en dat voor een som van 40 daalders Akens in de Luikse koopakte; kooppenning voor de eigenaar 2 mark; gedaan als boven.

+ 79v.