Simpelveld en Bocholtz door de ogen van Arnold Dydden, pastoor 1571-1616

FF. 39r-42v.

^+Heer Aert Dydden, pastoer van Sympelvelt in den lande van tShertogenrode, rescribent hem regulerende	Heer Aert Dydden, pastoor van Simpelveld in het land van 's-Hertogenrade, schrijft volgens het bevel
achtervolgende de bevele hem gedaen bij de beslotene briefven van desen hove aen hem gedirigeert zijnde van der date den -xxiiiie- july lestleden ende in conformiteyt van dyen rescriberende op te requeste bij, van weghen, ofte op ten naem van de schepenen ende gemeyne ingeseetenen desselffs dorps van Sympelvelt ten zelven daeghe desen hove gepresenteert. Seegt waerachtich te zijne dat hem rescribent inder voerseide qualiteyt is competerende het een gerechte derde deel van alle de thiendbaere vruchten vallende binnen den voerseide dorpe van Sympelvelt Bocholts toe behoiren ende dependentien den saementlich oick de lammeren thiende, gansen ende hoender thienden etc. Waeraff die resteerende twee deerdedeelen zijn competerende der vrouwe abdisse ende conventualen van Valbenoit. Welcke thienden van oude tijden bij naest over tgeheel landt van Overmaeze gewoenlyck zijn geweest gecolligeert te worden in deser maniere, als te weeten dat de tellinge van de garwen rogge, terwe, havere, gerst, spelt, bundels van hoije, wicken ende andere vruchten op eenen stucke landts begonst ist gecontinueert geweest op te andere stucken eenen heere, meestere ofte proprietaris toebehoerden, gelijck van alle tzelve claerlick blijcken mach bijde bescheeden daeraf zijnde mits desen bij authentycke copien geexhibeert van anno -xvc lviii- den elleffde may In welcke collectatien der voerseide thiende inder vuegen voirseid te doene alsoe hij rescribent inden jaere xv c ende -lxxiiii- bij de voirseide supplianten ofte hunne voirsaeten feytelick worde beleth, soe heeft hij hem des hier te hove bij requeste beclaecht	dat hem door middel van de besloten brief van dit Hof d.d. 24 juli ll. heeft bereikt, en reageert eveneens op het verzoek dat van of in naam van de schepenen en de gewone inwoners van het dorp Simpelveld op dezelfde dag aan het Hof is aangeboden: Zegt dat het werkelijk zo, is dat hem in zijn genoemde positie het derde deel toekomt van alle tiendbare vruchten binnen het dorp Simpelveld/Bocholtz en alles wat daarbij hoort en daarbij ook de lammertiende, de ganzentiende en de hoendertiende, enz. Van de tienden komen de overige twee derde toe aan de vrouwe abdis en de kloosterlingen van Val Benoit. Deze tienden zijn van oudsher in bijna het hele land van Overmaas verzameld op deze manier, namelijk: dat als de telling van de schoven rogge, tarwe, haver, gerst, spelt, de bundels hooi, wikken en andere vruchten op een stuk land begonnen was, ze werd voortgezet op de andere stukken [land] van de heer, meester of eigenaar, zoals duidelijk mag blijken uit de stukken daarover, zoals aangetoond door authentieke kopieën van de 11e mei in het jaar 1558. Bij het verzamelen van de tiende op deze manier werd de schrijver in het jaar 1574 door de eisers of hun meerderen feitelijk belemmerd; hierover heeft hij zich bij het Hof beklaagd met het verzoek
^+verzueckende hem daer inne verzien te worden bij opene briefven van reintegracie in forma. Wellicken aengaende	hem daarin tegemoet te komen door middel van een officiële open brief over doortelling. Dit tussen

+ 39r.

+ 39v.

[p. 133]

zijnde tusschen partijen geresen formel proces immers communicatoir is tselve zoo verre vervolgt dat ten lesten te weten op den -xviiie- january anno xvc ende zessentzeventich, stilo novo, daer inne is gegeve vonnisse difinityf waer bij hij rescribent is verclaert in zijn versueck bijde voirseide zijne requeste gedaen in maeten ende vuegen nyet ontfangbaer ende gecondemneert in de costen van den zelven processe. De welcke naederhandt te weten inden jaere -xvc- ende -lxxvii- zijn getaxeert geweest ter somme toe van hondert vijff Rijns guldenen, zesse stuyvers ende een oirt. Waer nae zijn op geresen dese troublen by middele vande welcke bij nae universelick tgeheele landt van Overmaese is geplundert ende de arme ingesetenen zulix getracteert dat zij genoetzaeckt zijn geweest deene oost, dandere west te verloopen ende nauwelix middelen hebben gehadt om het leven te onderhouden. Veele min hun recht ten groeten toste te vervolgen. Alle dwelick ende eenighe andere redenen zijn geweest deir zaecke dat hij rescribent oick genootsaeckt is geweest metten vervolge zijnder gerechticheyt ten petitoire te simuleren tot inden jaere -xvc ende lxxxix- wanneer hij geresolveert was tot verzekeringe van zijnen gerechte ende om in toecommenden tijden dyen aengaende van alle questien ende querellen hem te ontslaene opt stuck van de collectatie der voirseide thienden zijne actie ten petitoire te institueeren. Om welck proces ende de groete costen van dyen te verhueden heeft ten lesten als te weeten op ten

de partijen gevoerd formeel burgerlijk proces heeft in zoverre een vervolg gekregen, dat op 18 januari in het jaar 1576, nieuwe stijl, een definitief vonnis is gewezen, waarbij verklaard is, dat het verzoek van de schrijver niet ontvankelijk was en dat hij veroordeeld werd tot de kosten van het proces, welke naderhand, namelijk in het jaar 1577, getaxeerd zijn op de somma van 105 Rijnse guldens, 6 stuivers en 1 oort. Daarna zijn de bekende troebelen ontstaan, waardoor bijna het hele land van Overmaas is geplunderd en de arme inwoners zo zijn behandeld, dat ze genoodzaakt waren te vertrekken, de een naar het oosten, de ander naar het westen, en ze nauwelijks middelen hadden om van te leven. Velen hadden grote moeite hun recht te krijgen. Al deze en nog andere redenen hebben ertoe geleid dat ook de schrijver genoodzaakt was het claimen van zijn rechten in de vorm van een verzoek uit te stellen tot het jaar 1589, toen hij besloten had zijn rechten vast te leggen en zich in de toekomst van alle twisten over het inzamelen van de tiende te verlossen door het verzoek in te dienen. Om dit proces en de grote onkosten van dien te besparen, heeft tenslotte, namelijk op 1 augustus 1589,

^+iersten augusti anno -xvc- ende negenentachtentich den Gouverneur Generael des lants van Oevermaese partijen doen dach bescheyden om met alle hunne bescheeden titulen ende munimenten te compareeren voer hem, ende die heeren abt van Beaurepart, Martinus Dyddeneus, deeken van de Collegiale kercke van sinte Peeters binnen Luyck ende vicearchidiaconus Hasbanie tegens den alsdaen niestkoemenden saterdaech om alle der supplianten ende des rescribentens questien ende geschillen int minnelick offte bij forme van rechte ter neder te leggen. Alwaer partijen dyen volgende te weder zijden gecompareert zijnde ende in tzegghen der voerseide heeren geconsenteert ende gecompromitteert hebbende ende belast tobserveeren tghene des beyde zelve heeren zouden worden verclaert hebben respective overgegeven hunne pretensien ende defencien met alle de stucken titelen ende munimenten daermede zij hunne allegatien pretendeerden te verificeeren. Alle welcke stucken, titulen ende munimenten bijde voerseide Heeren compromissarien rijpelick overzien ende geexamineert zijnde. Is ten zelven daeghe bij hun verclaert dat de voirseide geheele thienden groot ende cleyne gelegen binnen ende buyten den voirseide dorpe van Sympelvelt naer inhoudt

de Gouverneur- Generaal van het land van Overmaas de partijen gesommeerd om met hun stukken, claims en bewijzen voor hem te verschijnen en voor de heren abt van Beaurepart en Martinus Dyddeneus, deken van de collegiale kerk van sint Pieter in Luik en vice-aartsdiaken van Hasbanië op de eerstkomende zaterdag om alle geschillen tussen de eisers en de schrijver in der minne te schikken of door een rechterlijke uitspraak op te leggen. Daar zijn de beide parijen verschenen en volgens de woorden van de genoemde heren hebben ze verklaard zich te houden aan hetgeen door de beide heren zou worden uitgesproken en hebben ze hun beweringen en verdediging met alle bijbehorende stukken overgelegd. Nadat alle stukken, beweringen en bewijzen door de heren bemiddelaars degelijk onderzocht waren, is op diezelfde dag door hen verklaard dat de tienden, groot en klein, liggend binnen het dorp Simpelveld binnen oude en nieuwe grenspalen, onverdeeld voor twee derde deel voor de vrouwe abdis en voor een derde deel voor hem, de schrijver,

+ 40r.

[p. 134]

der oude ende nuwe paelen ende limiten pro indivise ende onverdeilt voir die twee derde deel en der voirseide vrouwe Abdissen ende voir het derde deel zoude voir tzelve derde deel bij hem rescribent worden gecollecteert inder zeliver maniere als de voirseide twee andere deelen der voirseide vrouwe abdisse toebehoerende. Ende de pachters der zelver twee derde deelen die van alle oude tijden hadden gecollecteert	op dezelfde manier zou worden verzameld als de twee andere delen voor de vrouwe abdis.
^+ende alnoch waeren colligerende ende dat conformelick de oude costuymen, te weten tellende ende colligerende van eene stucke lands op dandere eenen proprietaris toe behoerende. Des gelijcken oeck inne die Broeck ofte hoersaet wat gezicht ende gemeyt ende inden Bendt ofte andersints gecolligeert wordt. Dat insgelijcx alle hoy in wat plaetse dat het gemayt wordt verthienbaer wesen, naer advenant desgelijcken vlas, gansen, hoenderen, raepzaet ende andere deci- mabele vruchten, etc. Gelijck tselve al claerlick blijcken mach uuyter acte daer aff zijnde bij copie authentycq hier aen gehecht. Welcke declaratie de supplianten in verscheyden manieren oeck hebben gelaudeert, geapprobeert ende geratificeert als inden iersten uuijt dyen zij de zelve declaratie hebben oick opten kerckhove van Sympelvelt op eenen zondaech ter presentie van de geheel gemeynte behoirlick gepubliceert ten eynde een yegelick hem daernaer reguleerende zonder daeraf ignorantie te pretendeeren. Ten anderen hebben noch de supplianten de zelve declaratie geapprobeert ende gelaudeert. Daer bij dat zij in conformiteyt van dyen hebben ghedooght dat hij rescribent tsedeert date van dyen continuelick is gheweest in peyselicke ende vredelicke possessie vel quasi van alle de voirseide ende andere thienbaer vruchten op ten voet der zelver declaratie openbaerlick ende ter aenziene van eenen yegelicken zonder yemants contradictie te collecteren. Wellicke approbatie naer recht is van alzulcken effecte ende crachte dat den supplianten ongeoorlooft is de zelve in eenighe maniere te imprigneren offte contravenieren ghenoemen schoen de zelve anderssints de	En de pachters van het twee derde deel, die van oudsher hadden verzameld en nog verzamelden en wel volgens de oude gewoonten, namelijk tellen en inzamelen van het ene stuk land op het andere van een eigenaar, ook in de Broek of op ruig land, dat met de zeis gemaaid wordt en in de Bendt of op andere wijze verzameld wordt; dat ook alle hooi op plaatsen waar het gemaaid wordt, vertiendbaar is; op dezelfde manier vlas, ganzen, kippen, raapzaad en andere vertiendbare vruchten, enz., zoals duidelijk blijkt uit de akte daarover; de kopie daarvan is hieraan gehecht. Deze verklaring hebben de eisers op verschillende manieren geprezen, goed gekeurd en ondertekend, hetgeen op de eerste plaats [blijkt] uit [het feit], dat zij de verklaring op het kerkhof van Simpelveld op een zondag in aanwezigheid van de hele gemeente naar behoren bekend hebben gemaakt, zodat iedereen zich daarnaar kon richten zonder onbekendheid voor te wenden. Ten tweede hebben de eisers de verklaring goedgekeurd, [wat blijkt uit het feit] dat ze in overeenstemming daarmee hebben toegestaan dat schrijver sedertdien voortdurend in alle rust en vrede openlijk in het bezit is geweest van alle genoemde en andere vertiendbare vruchten op grond van de verklaring en zonder van iemand weerwoord te krijgen. Deze goedkeuring leidt er dus zonder meer toe, dat het de eisers niet toegestaan is er op een of andere manier tegen in te gaan, want anders zou men
vigore juris ex aliquo capite mochte worden gedebatteert van nulliteyt, gelijck tzijnder tijt naerder zal werden beweesen. Sulcx dat grootelicx te verwonderen is wat hun supplianten mach hebben gemoveert totter presentatie der voirseide requeste ten waere de hoope die zij mochten hebben om hem rescribent inden gronde te ruineeren, waertoe eenighe hem rescribent onbekendt zijnde) hun uuyterste debvoir wel hebben gedaen.	met behulp van het recht eindeloos kunnen debatteren, zoals nader zal worden bewezen. Daarom is het echt de vraag, wat de eisers kan hebben bewogen hun verzoek in te dienen, tenzij ze hopen de schrijver totaal te ruïneren, waarvoor enkelen (de schrijver daarvan is onbekend) hun uiterste best hebben gedaan.
xv. Want is waerachtich dat alsoe hij rescribent gaende opten iersten augusti lestleden naer der kercken om den Godlycken dienst te doene worde bij de vijanden ende rebellen van zijnder	xv. Het is immers een feit dat de schrijver, toen hij op 1 augustus laatstleden naar de kerk ging om de mis te lezen, door de vijanden en rebellen van Zijne

+ 40v.

[p. 135]

Majesteyte gevanckelick gevuert in zeker bossche gelegen ontrent Stockum over de Maeze al waer de zelve rebellen van hem met groote tormenten hebben geextorqueert de somme van vijffhondert Rens guldenen, Hollants gelts, voir zijn rancoen, hem opentlyck hebben verclaert dat eenighen van zijne ondersaeten hun hadden gezeegt dat hij rescribent de macht wel hadde voir zijn rancoen te betaelen de somme van duysent daelder. Ende dat hij den ingezetenen van Simpelvelt wel twee duysent guldenen schade hadde gedaen door de processen die hij tegens hun was sustineerende offte teghens hun hadde gesustineert. Oick uuyte druckelick zegghende dat hij rescribent was verspiet bij eenighe van Sympelvelt voorseid. Uuyt welcke handen hij suppliant nauwelix verlost zijnde ende opten vierden den voirseide maendt van augusti thuys gecommen, hem zijn van weegen der supplianten gecommuniceert de voirseide beslotene briefven.	Majesteit gevankelijk werd meegenomen naar de bossen in de buurt van Stokkum over de Maas, waar de rebellen hem onder marteling 500 Rijnse guldens, Hollands geld, hebben afgedwongen als losgeld. Ze hebben hem openlijk te kennen gegeven, dat enkele van zijn onderdanen hun hadden gezegd dat de schrijver makkelijk 1000 daalder als losgeld kon betalen. En dat hij de inwoners van Simpelveld wel 2000 guldens schade had berokkend door de processen die hij tegen hun voerde of had gevoerd. Ook zeiden ze uitdrukkelijk dat de schrijver door enkele inwoners van Simpelveld verraden was. Nauwelijks was hij uit hun handen verlost en op 4 augustus thuis gekomen of de besloten brief werd hem door de eisers overhandigd.
xvii. Ende daermede de supplianten hun noch nyet contenterende, hebben oick met eenen deurwerdere hem rescribent doen sommeren om binnen twelff daegen doen naestcommende te voldoen de somme inden voirseide acte van taxatie begrepen waeraff de supplianten in achthein jaeren herwaerts noijnt eenich vermaen hebben gemaeckt. Behalve eens in de maende van julio anno xvc	xvii. En daarmee waren de eisers nog niet tevreden; ze hebben schrijver ook door een deurwaarder laten sommeren om binnen 12 dagen daarna de som te voldoen die in het bevel tot betaling staat, waarover de eisers hem in de loop van 18 jaren nooit op enige manier aangespoord hebben, behalve een keer in de maand juli in het jaar
^+ende sessentachtentich, wanner zij hem voir de selve voldoenninge noch eens hebben doen sommeeren, waeruuyt is resulterende een vehemente presumptie van dat de zelve somme van over de twintich jaeren moet zijn voldaen hoe wel hij rescribent overmits den groeten overstrijck van tijde ende de menichfuldige alteratien ende infortunen hem durende dese voirleden troubelen overcommen, tselve nyet eygentlyck en zoude connen geaffirmeren dan in september lessleden bij attestatien Nicolaes Voerst ende Jan Boesten den supplianten heft openbarlick doen blijcken van der voldoninge der hondert ses guldenen, etc. xviii. Want is noch waerachtich dat de supplianten durende dese voirleden troublen ende naementlick tsedert date vande voirseide tauxatie van costen tot verscheyden reysen zijn geweest in grooten noot van te vinden pennegen tot furnissemente van de lasten hun oevergecommen. In welck danigen noot nyet en is te presumeeren dat zij den rescribent zouden hebben ondergelaeten zoo notable somme van pennegen ende vanden hunne gedesbouseert tgene des hun in de zelve laesten stont te betaelen. xix. Bezunder naerdemael hij rescribent tsedert daet van dyen ende naementlyck inde jaer -xv c- twe en tachtentich ende naevolgende jaeren, wanneer de heeren van desen hove hunne residentie hebben gehouden tot Maestricht, zij supplianten teghens hem rescribent hebben gesustineert	1586, toen ze hem nog eens hebben gesommeerd het bedrag te voldoen; daarvan was het gevolg een zware eis dat de somma van over meer dan 20 jaar moest worden voldaan, hoewel de schrijver door de grote tijdsafstand en de veelvuldige veranderingen en tegenslagen, die hem tijdens deze voorbije onlusten zijn overkomen, dit eigenlijk niet meer zou kunnen bevestigen; toen hebben in september laatstleden volgens getuigenis van Nicolaes Vorst en Jan Boesten de eisers openlijk de betaling van de 106 guldens bevestigd, enz. xviii. Want het is ook een feit dat de eisers tijdens deze onlusten en met name sedert de datum van de genoemde schatting van kosten voor de verschillende reizen, in grote problemen zijn geraakt geld te vinden om de lasten te betalen, die hun zijn overkomen. In een dergelijke nood is het niet te veronderstellen, dat ze de schrijver een zo aanzienlijke som geld zouden hebben gelaten en hebben afgetrokken van hetgeen zij op het laatst moesten betalen. xix. Vooral omdat zij, de eisers, sinds die datum en met name in het jaar 1582 en de daaropvolgende jaren, toen de heren van het Hof hun zitting hebben gehouden in Maastricht, verschillende andere processen tegen de schrijver

+ 41v.

[p. 136]

verscheyden andere processen, gelijck tselve den hove ofte eenighe heeren van dyen noch mach wesen indachtich.	hebben gevoerd, zoals het Hof of enige heren daarvan wellicht nog weten.
xx. Ten anderden is oock uuyt voerseide originale acte van tauxatie gesneden eenen grooten hoeck gelijck uuyt de relatie Mertens de man deurweerdere, van desen hove gestelt onder de copie vande zelve acte van tauxatie hier aen gehect claerlick blijckt op weelcken uuyt gesneden hoeck ontwijsselick gescreven heeft geweest de quitantie vander betaelinge bij hem rescribent vande zelve getauxeerde somme gedaen besunder naerdemael de supplianten egheene redenen	xx. Vervolgens is ook uit de genoemde originele akte van schatting een grote hoek weggesneden zoals duidelijk blijkt uit [de getuigenis van] Mertens, de deurwaarder van dit Hof, die onder de kopie van dezelfde akte van schatting hieraan gehecht is; op deze weggesneden hoek was zeker de kwitantie geschreven van de betaling door de schrijver van de geschatte som, vooral omdat de eisers geen redenen
^+bij en weeten te brengen waeromme den zelven hoeck zoude uuytgesneden wesen. Ten derden en staet oick nyet te presumeeren dat de supplianten zoo menichfuldige jaeren zouden hebben verbeydt om de voirseide acte van tauxatie bij hun tot zoo grooten coste verworven te doen executeeren, zoo verre zij daeraff over veel jaeren nyet en waeren betaelt geweest. Teghens allen den wilcken egheen regardt en menkeert tvoirscreven vonnisse vanden -xviiie- january anno -xvc- zessentseventich hier te hove geweesen, mits dyen hij rescribent daer bij nyet en is simpliciter verclaert geweest nyet ontfangbaer, maer alleenlick in maeten ende vuegen, welck danighe vonnissen maer en zijn absolutien nijet ab actione seu petitione, sed tantum ab instantia judicij. Sulcx dat onder tdexele van dyen den acteur nyet en is verboeden eene nyewe actie tegens de verweerdere te intenteren.	weten te noemen waarom die hoek weggesneden zou zijn. Ten derde is het ook niet aan te nemen dat de eisers zoveel jaren zouden hebben gewacht om het bevel tot betaling, dat hun zoveel heeft gekost, te doen uitvoeren, als zij daarvoor zo veel jaren lang niet betaald was geweest. Tegen al degenen die geen aandacht besteden aan het genoemde vonnis dat op 18 januari 1575 door dit Hof is gewezen: de schrijver is daarbij niet eenvoudigweg niet ontvankelijk verklaard, maar slechts gedeeltelijk; dit soort vonnissen sluit acties of verzoeken niet uit, maar slechts die ná het moment van het oordeel. Op grond daarvan is het de betrokkene niet verboden een nieuwe actie tegen de verweerders te beginnen.
Nota. Behalven oick noch dat het voirseide vonnisse in dyer vuegen is gewesen geweest uuyt oirsaecke dat hij rescribent in den processe bij den voirseide vonnisse gedecideert hadde geomitteert bij zijne requeste inde voirseide materie possessoir gepresenteert zijnen heysche ofte petitie bij den dispositive der zelver gedaen te limiteren zijne tellinghe offte collectie van den eene stucke landes opten anderen tot stucken ofte partijen eenen heere, meestere ofte proprietaris toebehoirende gelijck dat behoeren te geschieden. Ne uni per alterum iniqua conditio inferatur, gelijck dat zoude hebben commen te geschieden zoe verre de tellinge van de schooven op eenen gront begonst op andere gronden andere meesters toebehoirende vermochten te werden gecontinueert blijckende bij attenticque copie hier aenghehencht. Behalven oick noch dat tselve vonnisse bijde voirseide arbitrael uuyt spraecke in zoo menigerley maniere gelaudeert,	Opmerking. Bovendien [geldt] ook nog, dat het genoemde vonnis op deze manier werd gewezen, omdat de schrijver in het proces bij het vonnis bewust bij zijn verzoek inzake de bezitskwestie had nagelaten, zijn eis te beperken wat betreft de tellingen of inzameling van het ene stuk land of tot stukken of partijen van een heer, meester of eigenaar, zoals had gemoeten. Een slechte uitslag over het een moet niet worden overgedragen op het ander, zoals gebeurd zou zijn als de telling van de schoven op de ene grond zou beginnen [en] op andere gronden van een andere meester kon worden voortgezet, blijkens een authentieke kopie hier aangehecht. Behalve ook dat hetzelfde vonnis van de scheidsrechterlijke uitspraak zo vaak geprezen,
geratificeert ende geapprobeert teenenemael is geinnoveert sulcx dat daerop dyen aengaende nyet meer en is te letten dan oft het tzelve eeynt en waere geweest. Allen den welcken aengemerck ende meer anderen redenen, middelen ende motyven bij uwe verweer van rechts ofte officie wegen hier toe badt ende breeder te vuegen ende te suppleren. Soo	getekend en goedgekeurd is. En het is zo vaak bevestigd, dat men daarop niet langer hoeft te letten dan wanneer het definitief was geweest. Al deze dingen zijn in overweging genomen en er kunnen meer andere redenen, middelen en motieven breder worden uitgelegd en aangevuld, als uw edelachtbare van

+ 42r.

[p. 137]

concludeert den rescribent ten eynde dat affdoende der surceancie bijde voirseide supplianten op te zelve request surrextyffelick ende obiextyffelick verworven opte voirseide requeste zal worden gheappoincteert nihil, ende dat de supplianten om die gepresenteert ende daer bij verzocht te hebben in maeten ende vuegen gelijck zij hebben gedaen zullen worden verclaert nyet ontfangbaer, ende gecondempneert in costen van desen tegenwoirdigen processe communicatoir, ofte dat andersints ende tot der restitutie der affgenoemen thienden in desen zal worden recht ghedaen, zo in ende op aldus.	rechtswege daarom zou vragen. Zo komt de schrijver tot de conclusie, dat de surseance van het verzoek, die door de eisers feitelijk verkregen is, nietig moet worden verklaard en dat de eisers niet ontvankelijk worden verklaard en veroordeeld in de kosten van dit burgerlijk proces of dat anders tot terugbetaling van de afgenomen tienden zal worden besloten. Zo zij het.
Onder stont aldus,	Er onder stond:
J. van Beaumont.	J. van Beaumont.
Ende die apostille in margine op eerste blat in fronte was aldus: Sijn gecommuniceert den supplianten om binnen dry weeken naede selve communicatie peremptorie bij forme van replycken hier op oft tegens te seggen tgene des hennen Raidtgedraeghen sal. Actum inden Rade van Brabant den -xen- december -xv c xcii-. Onder stont aldus - De Witte.	En de opmerking aan de kantlijn op het eerste blad bovenaan luidde aldus: de eisers wordt meegedeeld binnen 3 weken na dit bericht per omgaande door middel. van een repliek te reageren zoals de Raad zal opdragen. Gedaan in de Raad van Brabant op 10 december 1592. Er onder stond: De Witte.