Het klaverblad. Romancen, legenden, sagen
(1848)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 19]
| |
De wandeling
| |
[pagina 20]
| |
Het herteken jeukt u ter kerremis voort!’
‘'k En doe, o mijn Meester,’ was't dobberend woord.
‘Vriend lief, ge wilt zijn in gedrang en gedruis,
En poogt het te ontkennen: dat is niet te pluis.’
‘Confiteor, Meester; vergeef mij mijn schuld.’
‘Zeg, Pieter, hoe ge u daer verlustigen zult.
Misschien zult ge daer niet zeer wellekom zijn,
En vinden voor lach en voor leute maer pijn.’
‘O Meester, ik ben voor gerucht niet vervaerd;
Een kerremis vind ik een geeseling waerd.’
‘O Pieter, ik vreeze, ge zult ze vervelen;
Zoo gij de viool nog ten minste kost spelen.’
‘Ach, Meester, zoo ik er maer eene bezat,
Ik dreef over deze den strijkstok zoo glad.’
‘Nu ga, en begeef u dan stout in hun midden.
Ik moet wat bespiegelen, 'k moet nog wat bidden.
Sla 't wegelken in, dat ten dorpe geleidt;
Ik volge het andre, vol liefelijkheid
Het dorpjen omkronkelend, om u te vinden,
Na ge u avontuerde bij lustige vrinden.’
‘Heb dank!’ sprak de Apostel, en bukte ten gronde;
Een lachjen ontglipte den snoeprigen monde.
Hij trippelde voort, als met jeugdige stappen;
Zijn hemeltje op aerde wat fijntjes te knappen.
‘Daer komt hij, daer komt hij, ons oud menestreel.
Wees wellekom, vriendeken, hopsasa, speel!
Beklim maer de ton!... Sa, pachtersse; sa, baesken!’
Men schonk er, en klonk er, en dronk nog een glaesken.
| |
[pagina 21]
| |
Sa, speleman, speelt ons, op luchtigen trant,
Van: Daer ging 'nen Pater langs den kant.
Dan geven wij allen onz' nonnen een zoen,
En mogen zes keeren ten minste dat doen.
't Is kerremis, speleman: sa, de viool!’
‘Wel, vrienden, 'k en lag nooit op spelemansschool.’
‘Wij zien wel wat u op den rugge daer hangt;
Welaen, geef een airken gelijk men verlangt!’
Toen zeide de koster: ‘Nu, luistert ewat:
Gij weet musiccijnen die mogen hun nat;
Men geev' hem te drinken, het zal dan wel gaen.’
Reeds schuimde het glazeken Leuvensch hem aen.
Reeds plooide de Apostel ter aengreep de hand...
‘Ho, ho, eerst te spelen, du dorstige kwant!’
Zoo schreeuwde een, en keek ter viole vast heen,
Die straks op den rugge hem hing: zij verdween!
Een boerken schoot toe, die de vloeiende vlam,
Genever genoemd, nog al lustigjes nam,
Zoo handig als voetvlugge speelde die baes
En troef met d'Apostel en schoppenen-aes.
De vrouwetjes liepen (als eens de Bacchanten)
Om bezems en tangen uit hoeken en kanten;
En ware hij niet dien gemutsten tyrannen
Ontsprongen, mijn hemeltje! 't had er gespannen.
Wanneer hij nu eerst wat in vredige blijheid
Kost ademen, riep hij: ‘Lang leve de Vrijheid!’
En sleepte zich verder tot dicht bij onz' Heer,
Al zuchtend: ‘Mijn ruggraet die doet mij zoo zeer!’
| |
[pagina 22]
| |
‘Gij ziet, sprak de Meester, dat komt er nu van.
Het diene u tot les; wordt voorzichtiger, man.
Is nu nog een kermis een geeseling waerd?’
Geen antwoord gaf Pieter, hoe praetziek van aert.
Hij strompelde verder, den rugge zoo krom,
Keek dikwerf naer 't dorpje zoo nijdig nog om,
En peinsde: ‘Wanneer wij eens meester ook worden,
Dan stellen wij onder dit dansen wel orden!’
| |
II.De duisternis daelde, die sluimering baerde:
Het vriendelijk maentje beschemerde de aerde.
Een nest heeft de vogel in hagen en heggen,
Onz' Heer miste een steen om zijn hoofd op te leggen.
‘Ach, kreeg ik een beddeken, schoon met geen pluimen,
Mijn rug en zou dit voor den achten niet ruimen,’
Dacht Pieter. Zij kwamen staphans in een stad,
Vol huizen zoo prachtig en hoven zoo prat.
Zij trokken bij borger en heer aen de bel:
‘Herbergzaemheid!’ spraken ze alom, maer, ja wel,
De deure vloog toe, niet min spijtig dan spoedig:
‘'t En zal hier niet gaen’ sprak de Apostel mismoedig,
Hoofdschuddend. Zij klopten bij paters en kwezels;
Er viel niet te doen: ‘'t Is te laet, o gij ezels!
Wat komt gij ons stooren in onze gebeden? -
Ik lees mijn brevier, laet me, in Gods naem, in vreden!
| |
[pagina 23]
| |
‘Weg! weg! 't is te laet!’ En de Apostel verzucht:
‘Als menige haen bij de omwentelingsklucht,
Zoo antwoordt gij allen: nu, trekken wij verder!’
Zij doolden als schaepkens, beroofd van een herder.
‘O Meester, de mensch is geen spellekop waerd:
Er bloeit geen herbergzaemheid meer op der aerd.’
‘Piet, Piet, gij veroordeelt! die maget zoo zoet
Woont dikmale daer, waer men minst haer vermoedt.’
Zij kwamen alwaer men geen huizen meer vond.
Alleen, gansch alleen, nog een hutteken stond,
Het deurken met bel, nochte klopper daeraen,
Het stroodak met mos en met scheutjes belaên.
De zwaelm had daer onder haer nestje gebouwd;
Een vogelenpaertje zat blij daer ten kout.
Een appelaer, even milddadig als schoon,
Belommerde aenvallig die needrige woon.
‘Zie, Meester, wij zijn uit dit Babel getreên;
Een hutteken ligt daer alleen, gansch alleen.
't Is zeker niet noodig, de kans nog een keer
Te loopen...?’ - ‘Wie weet!’ zei hem zachtjes onz' Heer.
De Apostel ging kloppen op 't deurken, en zag
Een vrouwtjen ontsluiten met vriendlijken lach:
‘Wat wenschen de heeren?’ - ‘Wij sliepen hier graeg.’
‘Komt binnen, wat lust er uëdeler maeg?’
‘'t Is eender,’ zei Pieter, zeer weinig gewekt.
‘Mijn heeren, de tafel staet net zoo gedekt.’
Haer egade, een manneken jeugdig en frisch,
Hoe grijs ook, zat blijde aen d' eenvoudigen disch.
| |
[pagina 24]
| |
En las een gebed op, met buigende hoofd:
‘Zit aen maer, o gasten, de Heer zij geloofd!’
De aerdappelkens rookten: de vrouw en de man
Bedienden gulhartig de gasten er van.
Met vloog er een duiveken 't vensterken in,
Een oude genoode van 't brave gezin;
Zij klapwiekte, en Jezus wierp kruimeltjes toe:
‘Aenschouw eens die blanke zoo blijde te moê!
Zij zaeit, noch en maeit, noch en tast in de schuer;
Toch voedt haer de Vader der gansche natuer.
Hij schept ons, zijn' kinderen, 't heden en morgen;
Hij zal voor ons kleeden en reeden ook zorgen.
Gods water moge over Gods akker dan loopen:
Leer minnen en helpen, leer bidden en hopen,
Wat willen wij, wroeters in 't stof, ons zoo plagen!
Elk dag heeft genoeg aen zijn paksken te dragen.’
't Is zoo, sprak de grijzaert, verliet hen, en plukte
Een appel of zes, waervan 't blosje verrukte,
En bood ze den gasten zoo gul en zoo goed.
Ten weigeren had onze Apostel geen moed.
Hij nam dus een blosertje dankbaer, en beet
Er graeg in, als Adam - doch kloeg van geen leed.
Het zilver der beke verving niet zoo jent
Den faro van Brussel of d' uitzet van Gent.
‘Doe 't vensterken open, vrouw lief, 't wordt wat duister.
De maen zal ons 't lampje wel sparen... Wat luister!
God!...’ 't Vrouwtjen ontsloot nu een kas, nam een linnen,
Waeraen zij een winter had moeten verspinnen,
| |
[pagina 25]
| |
En spande 't, met ziele-weêrspieglenden lach,
Op 't bedde, dat beide te koesteren plag.
Men wenschte den vreemden een rustigen nacht.
't Apostelken zeide: ‘Die koets is wel zacht.’
Waer sliepen de huisliên? Dat kan ik niet zeggen.
Licht gingen zij zich op den hooischelve leggen,
Bezaten ze er een in hun koningsgebied:
Wat me echter betreft, ik geloove het niet.
Zij leiden ook mooglijk wat strooi op den grond.
De morgen rees lief van zijn purperen spond.
De zwalemkens kirden om 't nesteken al,
Uit d' appelaer schaterde een hymnengeschal.
Onz' Heere ging achter in 't tuintjen, en bad.
‘Verschoon mij, o Meester, maer hoor eens ewat:
Hoe loonen wij 't beste die goedige liên,
Gelijk er de steden niet dagelijks zien?
Dit wijveken doe, tot de duisternis vall',
Dat, waer ze den dag ras beginnen meê zal!’
‘Ja,’ knikte de Meester. Men zeide vaerwel.
Om 't linnen te meten nam 't besjen een el.
Zij wilde het spoedig ter merkte gaen dragen,
Maer meette tot de avondstar reeds was aen 't dagen.
Haer gade die 't zag, werd van vreugde schier zot,
Aen 't dansen van weelde, en hief de oogen tot God.
‘Ik hadde het halvelings, riep hij, gedacht;
Neen, dat is geen stervling van Adams geslacht:
Van hem komt die gunst. Zie, onz' grijsheid wordt groen;
Wij zijn nu ook rijk: wat al goeds gaen wij doen!
| |
[pagina 26]
| |
Wij richten, den wandlaer ten bedevermaen,
Een kruisje van hout bij uw graf, Adriaen,
Die doodarrem stierft... Stil!... en wete maer niet
De linker hand 't goed door de rechter geschied!’
| |
III.'t Mirakel liep voort, als een vliegende vuer.
Elk peisde: ‘Bezochten ze mij ook in 't uer
Der rust, bij geklank, of geklop met den hamer,
Ik bood hun milddadig mijn sierlijkste kamer.’
Zij reisden veel mijlen door 't dorstige land;
Zij dronken het water des strooms uit hun hand,
En aten, al wandelend, niet van den besten:
‘Zoo reizen, dacht Pieter, dat vinde ik maer nesten.
Wel hun, zegt de Meester, die hongersnood lijden.
O, mocht een fijn avondmael ras mij verblijden!’
Zij kwamen getreên tot een dorpje doodstil;
't Was laet, en geen schepsel was meer op den dril.
De Apostel keek rond, zag een pachthof daer staen,
En 't hekken fluks binnen; sterk klopte hij aen:
‘Ha, dacht de pachtersse, juist! scheerkael van hoofd...
Daer komt al zijn Meester: onz' Heer zij geloofd!...
Komt binnen, Mijn heeren! toe, weest maer zoo goed.
Hier, dienaers! wascht seffens den gasten den voet,
En brengt van den Rijnsche, fransch brood en een kieken!’
Men toog en men vloog, als op voeten met wieken.
| |
[pagina 27]
| |
Het kieken was vet, en kieschkeurig het brood,
De Rijnsche zeer lekker en de eetlust zeer groot
Des makkers, die christlijk zijn lijden vergat,
En zeide: ‘Dat is hier van 't paterkensvat.’
Hij bikte als een man van beraden verstand,
Het beste het eerste, met wakkeren tand.
De man was te knap, om, gelijk wij het zeggen,
Sint Pieter zoo maer op onz' Heere te leggen.
‘Dat lijkt hier een pachthof zoo groot als een kerk:
Men eet uit geen aerdewerk hier, zoo ik merk,
Maer wel uit het fijnste Sineesch porselein.
Wat goede matroone! wat 's alles hier rein!’
Het gothische bed, met vier zuilen beplant,
Werd van der pachtersse zorgvuldige hand
Met lijnwaed betrokken zoo blank en zoo fijn;
Geen schooner en mocht er in Vlaenderen zijn.
Het bommelde twaelven alreeds op den toren.
‘Mijn heeren, misschien zou de rust u bekoren?’
Zij lichtede voor, en zij drukte hun hand,
Al fleemend: Bon soir! als een fransche galant.
Een weduwken was 't, die zoo kwistig ontving,
Schoon anders geen rook uit haer schouwetje ging,
Vroegtijdelijk stond het ontbijt al gereed.
Of ook ons Apostelken eer daeraen deed!
Onz' Heer ging alleen in de geurige paden
Des boomgaerds, met lachende vruchten beladen,
En hief er zijn harte ten hemelschen Vader.
Daer trad de verzade na 't bidden hem nader.
| |
[pagina 28]
| |
‘Wat zullen wij, dankbare Meester, nu doen?
Dit vrouwtjen ontving ons met hoofsche fatsoen;
Haer gunne men wat ik voor de andere vroeg!’
‘'t Zij zoo!’ sprak de Meester, die zoetekens loeg.
Men zeide vaerwel. ‘Zoo 'n visiet, dacht de weêuwe,
Gebeurt in ons dorpje pas eens in eene eeuwe.
Ik dekte hun bedde met lijnwaed zoo fijn;
Geen schooner en mag er in Vlaenderen zijn.
'k Wil meten tot slaeplust mij gansch overwinn';
Maer wacht eens... daer valt mij zoo even wat in:
Reeds ben ik niet t' huis voor een knecht of een pachter;
Kom, dat ik uit voorzorg vooraf ga naer achter.’
Zij bukte in den grasrijken boomgaerde neder,
En zat nog gebukt, wen al de avondstar weder
Verscheen; en, men zegt, 't was de plas van dit oord,
Die de oorsprong der Schelde was. - Zeg het niet voort!
|
|