Algemeen letterkundig lexicon

global novel

Term gebruikt – soms als een alternatief voor het begrip wereldliteratuur – om een bepaald soort roman te karakteriseren dat typisch zou zijn voor de huidige geglobaliseerde wereld. Men heeft daarbij schrijvers op het oog die in hun romans een wereld creëren waarin verschillende plaatsen en groepen mensen los van nationale grenzen eng op elkaar betrokken zijn via problemen als klimaatverandering, religieus fundamentalisme, genetische manipulatie, migratie, e.d. Romanciers die in deze context geciteerd worden, zijn o.m. Orhan Pamuk, Margaret Atwood, Haruki Murakami, Elena Ferrante en Michel Houellebecq.

Naast de vermelde thematische kenmerken onderscheidt de global novel zich ook door de internationalisering van de literaire markt en zijn promotie- en distributiemechanismen (o.m. via mediatisering). Verder zou de mondialisering ook een effect hebben op stijl en compositie, in die zin dat de romans ‘leesbaar’ en vertaalbaar moeten zijn voor een publiek dat potentieel de hele wereld omvat. Culturele allusies en het gebruik van meertaligheid, woordspelingen en andere taal-specifieke stijlmiddelen moeten daartoe nauwkeurig gedoseerd worden, omdat een te intense omgang met de subtiliteiten van de eigen taal, cultuur en geschiedenis de tekst minder exporteerbaar maken. Volgens critici als T. Parks gaat dit gepaard met een vervlakking en homogenisering van stijl, waarbij auteurs zich van een verarmd soort literair Esperanto moeten bedienen.

Lit: T. Parks, ‘The dull new global novel’ in New York Review Blog, 9 februari 2010 • A. Kirsch, The global novel. Writing the world in the 21^st century (2017) • T. De Loughry, The global novel and capitalism in crisis. Contemporary literary narratives (2020) • N. Nélis, The global ‘Anglo-phone’ novel. Patterns and paradigms of a new genre as developed in selected novels by Salman Rushdie, Kazuo Ishiguro and David Mitchell (diss. 2021).

glijdend rijm

gloire zie apotheose