Algemeen letterkundig lexicon

interpolatie

Etym: Lat. interpolatio = tussenvoeging < interpolare = opknappen, vervalsen < inter-polire = opsieren, polijsten, inlassen.

Term uit de tekstkritiek voor een op zichzelf staande, afgeronde passage in een literair werk die door een ander dan de auteur, en zonder diens medeweten en goedvinden, is ingevoegd. Als zodanig beschouwt men een interpolatie als tekstbederf, omdat zij het zicht op het oorspronkelijke literaire kunstwerk belemmert. Interpolaties worden aangewezen en verondersteld in de vroege epiek; zo zouden de verzen 5 t/m 10 van Karel ende Elegast geïnterpoleerd zijn:

FRaeye historie ende al waer
Mach ic v tellen hoort naer
Het was op enen auontstont
Dat karel slapen begonde
[5] Tengelem op den rijn
Dlant was alle gader sijn.
Hi was keyser ende coninc mede.
Hoort hier wonder ende waerhede
Wat den coninc daer gheuel
[10] Dat weten noch die menige wel
Tenghelem al daer hi lach
Ende waende op den anderen dach
Crone draghen ende houden hof
Om te meerderen sinen lof
(Karel ende Elegast, ed. Duinhoven, 1998, vs. 1-14)

Interpoleren kan ook gebeuren door onoplettendheid bij het transcriberen of zetten, of om de tekst in kwestie te verfraaien of te verduidelijken. Voor latere editeurs bestaat een belangrijke taak in het identificeren (en eventueel elimineren) van dergelijke niet-authentieke toevoegingen (emendatio). Anderzijds tonen interpolaties aan hoe tekst en auteur onvermijdelijk deel uitmaken van een ruimer communicatief systeem, samen met drukkers, uitgevers, critici, lezers, enz.

Indien teksten in hun geheel geïnterpoleerd worden, spreekt men van compilatie.

Lit: A.M. Duinhoven, Bijdragen tot reconstructie van de Karel ende Elegast I (1975), p. 438-453.

internet meme

interpositio zie parenthese