Algemeen letterkundig lexicon

Proletkult

Etym: Russ. proletarische kultuur < Lat. proles = kroost.

Literatuurbeweging in Rusland en de USSR tussen 1917 en 1932, met internationale uitstraling, die een nieuwe, specifiek proletarische massacultuur wou ontwikkelen via vormingscentra en culturele verenigingen (experimenten met massatoneel, straattheater e.d.). Theoreticus van de beweging was A.A. Bogdanov en het belangrijkste orgaan ‘Proletarskaja kultura’ (1918-1921). Door de gespannen verhouding met de Communistische Partij - de autonomiepogingen van de beweging werden door Lenin scherp veroordeeld - verloor Proletkult vanaf 1921 aan invloed en werd ze zelfs als een gevaarlijke ‘afwijking’ bestempeld. Zie ook constructivisme en socialistisch realisme.

Lit: P. Gorsen & E. Knödler-Bunte (red.), Proletkult, 2 dln. (1974-1975) • G. Gorzka, A. Bogdanov und der Russische Proletkult: Theorie und Praxis einer sozialistischen Kulturrevoltion (1980) • L. Mally, Culture of the future: the Proletkult movement in revolutionary Russia (1990).

proletarische literatuur

proloog