Algemeen letterkundig lexicon

Nouvelle Critique

Etym: Fr. nieuwe kritiek.

Benaming voor een erg heterogene groep Franse literaire critici uit de jaren 60 van de 20^ste eeuw die de traditionele universitaire kritiek en haar canons verwerpen. Zoals het New Criticism, het Russisch formalisme en de Duitse Werkinterpretation, bepleiten zij de autonomie van de literaire tekst, die zij vooral onderzoeken naar de wijze waarop hij als linguïstisch object werkzaam is (Barthes, Doubrovsky, Genette). Daarbij stellen ze zich structuralistisch op. De subjectiviteit van de onderzoeker (methodegebondenheid) wordt ten volle geaccepteerd; men gelooft niet in de mogelijkheid van een ‘volledige’ interpretatie of van de ene ‘ware’ betekenis (multidimensionaliteit van de literaire tekst).

Zeer waardevol is daarnaast ook het onderzoek dat sommige tot de Nouvelle Critique gerekende critici verricht hebben naar het scheppingsproces en hun bijdrage tot de thematische analyse. Een van hun werkmethodes bijv. bestaat uit de superpositie van een aantal werken van een auteur en het inventariseren en rangschikken van steeds terugkerende motieven en thema’s. Belangrijk voor dit door Ch. Mauron en J.P. Sartre geïnitieerde domein zijn o.a. G. Poulet, J. Starobinski en J.P. Richard. Zie ook école de Genève, psychokritiek.

Lit: R. Picard, Nouvelle critique ou nouvelle imposture (1965) • R. Barthes, Critique et vérité (1966) • L. Lesage, The French New Criticism (1967) • S. Doubrovsky, Pourquoi la nouvelle critique? (1972³) • D. Bergez, Introduction aux méthodes critiques pour l'analyse littéraire (1999).

nouveau roman

novelisatie