Algemeen letterkundig lexicon

vaudeville

Etym: Fr. chansons du vau de vire = liedjes die gezongen werden in de vallei van de Vire in Normandië. Er is ook verondersteld dat de term afkomstig is van ‘voix de villes’ = straatliedjes.

De 15^de-eeuwse drinkliederen van Olivier Basselin, die uit de Virevallei afkomstig is, zouden de inspiratiebron geweest zijn voor het genre. Oorspronkelijk ging het om populaire drinkliederen met een satirische (satire) inslag. Eind 17^de en de gehele 18^de eeuw werd de term toegepast op luchtige toneelspelen met zang en dans. Die betekenis klinkt door in de lichte opera en in de ondeugende blijspelen met de vele verwikkelingen in de sfeer van het boulevardtoneel van de 19^de eeuw. In Brussel en Amsterdam waren er toen zelfs speciale vaudeville-theaters.

In de 20^ste eeuw wordt vaudeville meer en meer een term voor licht en amusant theater met muzikale onderdelen en ballet, maar ook acrobatiek en andere spectaculaire effecten. In dat opzicht is vaudeville dan vergelijkbaar met het varieté en de revue-1.

Lit: C. & L. Samuels, Once upon a stage. The merry world of vaudeville (1974) • J. Klöters, ‘De vaudevilles in de Salon des varieté’s, of dit kan geen kunst zijn, want dit is natuur’ in Negentiende eeuw 6 (1982) 2, p. 91-106 • A. Slide, The encyclopedia of vaudeville (1994) • H. Schneider (red.), Timbre und Vaudeville. Zur Geschichte und Problematik einer populären Gattung im 17. und 18. Jahrhundert (1999) • J. Hof, En dan nu uw aandacht voor …: opkomst, glorie en verval van het Nederlandse varieté (2001) • H. Rossi, Le diable dans le vaudeville au XIXe siècle (2003) • E. Jonckheere, Kijklust en sensatiezucht: een geschiedenis van revue en varieté (2009).

Vatersuche-motief

veelzinnigheid zie ambiguïteit