Algemeen letterkundig lexicon

solecisme

Etym: Gr. soloikos = met fouten, slecht sprekend.

Ernstige fout tegen grammatica of taaleigen (idioom), bijv. door wanordelijke zinsstructuur. Dit kan het gevolg zijn van barbarisme, zoals het anglicisme: ‘ik denk ik ga weg’. Dit kan tot obscuritas (duisterheid) leiden.

De term is vermoedelijk afgeleid van Soloi, een stad in de Griekse kolonie Cilicië waar men een sterk gecorrumpeerd Grieks gesproken zou hebben. In een literaire context kunnen solecismen geduld worden bij wijze van dichterlijke vrijheid. Grammaticale ‘fouten’ komen vaak voor in poëzie. In een dramatische of narratieve tekst kunnen ze bijdragen tot de karaktertekening (onwetendheid, gebrek aan beschaving, enz.).

Lit: K. Ehlich, ‘Der Normverstoß im Regelwerk. Über den Solözismus’ in Zeitschrift für Literaturwissenschaft und Linguistik 62 (1986), p. 74-91 • G. Ueding (red.), Historisches Wörterbuch der Rhetorik, dl. 8 (2007), kol. 959-990.

soldatenlied

soliloquium zie monoloog