Algemeen letterkundig lexicon

retoriek

Gr. rètorikè technè = redekunst

Term uit de stijlleer, niet te verwarren met retorica, ter aanduiding van die vorm van beeldspraak waarin cliché-1 en bombast samengaan en die door de lezer of criticus wordt ervaren als onbezield gebruik van overspannen taal. Politici leveren er in hun toespraken veel voorbeelden van, zoals de formule ‘wij met z’n allen’. Dankbaar stort de humorist zich op deze gevallen van suggestief bedoeld maar nietszeggend, veelal ‘wollig’ taalgebruik, zoals K. van Kooten in de volgende passage:

Maar nu [...] zou ik me willen afvragen welk antwoord we moeten geven op deze Oosteuropese problematiek
(De ergste treitertrends, 1976, p. 45).

Lit: A.W.M. Mooij, 'Taaldaden en retorika van het onbewuste' in Retoriek, speciaal nummer van Wijsgerig perspectief 17 (19767-1977) 4, p. 253-267 • A. van Helden, 'De 'kleine luyden' van Abraham Kuyper: een vorm van populistische retoriek' in De negentiende eeuw 35 (2011) 3, p. 139-153.

retorica

retorische figuur