Algemeen letterkundig lexicon

bombast

Etym: Oudfr. bombace = katoen, opvulsel.

Hoogdravend en gezwollen taalgebruik dat een sterk overdreven en vaak hol klinkend effect heeft op de lezer. Gerrit van der Linde (alias De Schoolmeester) maakt er met een humoristisch effect veelvuldig gebruik van in zijn diergedichten. Een goed voorbeeld is te vinden in zijn 'proeve van dichterlijke vlucht' onder de titel Apollo:

't Gaat wel! Ik voel mijn borst, het aardsch gewelf ontvaren,
Op Godentoon gestemd, Homerus evenaren!
Ja! 'k zing dien phebus, wiens vergulde zonkaros
De ethertrans ontgloeit en hult in zilv'ren dos!
Die 't schuimend tweespan ment langs Amethysten banen,
Met Hermelijn omzoomd de kristallijnen tranen,
Aurora's oog ontglipt, in gouden schalen vangt
Wanneer zijn gloeiende arm het nachtfloers openhangt!
[enz.]
(Gedichten van de Schoolmeester, 1930⁴, p. 43-44)

In bombast wordt dikwijls gebruik gemaakt van overdrijving d.m.v. de hyperbool. Er is duidelijk verwantschap met de Duitse term Schwulst, waarmee het overladen en gekunstelde taalgebruik van de late barok wordt gekenschetst.

Lit: H. Pliester, Der Worthäufung der Barock (1930).

bohémien

bondigheid zie brevitas