Algemeen letterkundig lexicon

in medias res

Etym: Lat. midden in de zaken. De uitdrukking is ontleend aan Horatius’ Ars poëtica: ‘Semper ad eventum festinat et in medias res / Non secus ac notas auditorum rapit’ (= hij haast zich altijd naar de ontknoping toe en brengt zijn toehoorders onmiddellijk midden in de gebeurtenissen alsof ze daarvan reeds op de hoogte zijn).

Term voor een literair procédé waarmee wordt aangegeven dat de lezer of toehoorder vanaf het begin zonder veel inleiding midden in de handeling wordt geplaatst, terwijl de voorafgaande gebeurtenissen geleidelijk later worden meegedeeld. Dit literaire procédé is het tegenovergestelde van ab ovo waarbij de gebeurtenissen vanaf het begin worden meegedeeld. Bij het gebruik van 'in medias res' kunnen die gebeurtenissen later verhaald worden via retroversie (flashback) of door middel van een bodeverhaal. Genres waarin deze techniek vaak wordt toegepast zijn het epos en de detectiveroman.

Een voorbeeld van in medias res kan men aantreffen in de Aeneis van Vergilius, waarin na aanroeping van de muzen het verhaal begint met de storm die Aeneas naar de kust van Afrika drijft en pas later verteld wordt wat aan die storm voorafging. Ook Miltons Paradise lost (1667) vormt een voorbeeld van deze vertelwijze. Een Nederlandstalig voorbeeld is Couperus’ roman Van oude menschen, de dingen die voorbij gaan (1906), waarin de geheimen rond de moord die in deze roman een centrale rol speelt pas geleidelijk aan de lezer zullen worden onthuld.

Het procédé wordt ook wel aangeduid met de term 'mediis in rebus'.

Lit: M. Sternberg, Expositional modes and temporal ordening in fiction (1979) • M.H. Abrams, A glossary of literary terms (1985⁶; 2009⁹), p. 55.

impure poëzie zie onzuivere poëzie

in memoriam