Algemeen letterkundig lexicon

dicteerfout

Term uit de tekstkritiek, ook aangeduid als hoorfout, voor die transmissiefout die eruit bestaat dat de kopiist of zetter niet neerschrijft of zet wat hij in zijn legger leest, maar wat hij zichzelf hoort dicteren (dictée intérieure). Hierdoor werd soms onbewust en ongewild van de lezing van de legger afgeweken, wat enerzijds tekstbederf tot gevolg had, anderzijds inzicht geeft in de taal van de kopiist, bijv.

Om dat daer soe scone was
saten wi alle .iij. int gars,
mine gheselinne ende ic.
Als wire gheseten hadden een stuc
(Flandrijs, ed. De Graaf, 1980, vs. 648-651)

waar niet de door het rijm vereiste vormen ‘gras’ en ‘stic’ staan, maar als gevolg van dictée intérieur de vormen ‘gars’ en ‘stuc’.

Lit: A. Dain, Les manuscrits (1975³), p. 15-55 • A.M. Duinhoven, Bijdragen tot reconstructie van de Karel ende Elegast, dl. 1 (1975), p. 230-253 • W. Kuiper, Die riddere metten witten scilde (1989).

dictée intérieure

dictie